Die brandnetel se naam is toe te skryf aan die talle brandhare aan die plant, wat by aanraking taamlik pyn en 'n lastige gejeuk veroorsaak. Hoewel die brandnetel alombekend is in Suid-Afrika, is dit nie 'n inheemse plant nie, maar afkomstig uit Europa. Daar is hier egter ’n groot verskeidenheid plante wat tot dieselfde familie Urticeae behoort en onder die orde Urticales saamgegroepeer word. In Suid-Afrika is die bekendstes onder hulle die bergbrandnetel, Kamdeboostinkhout, dagga en vye- en moerbeibome. Kenmerkend vir hierdie plantorde is dat die plante dieselfde blom eienskappe het.
Die orde Netelplante (Urticales) bestaan uit vier families met altesame sowat 2 000 spesies. Die families is Urticeae (brandnetels). Ulmaceae (wat onder meer die Europese iep en die Suid-Afrikaanse inheemse Kamdeboostinkhout insluit), die Cannabinaceae (wat hop en dagga insluit), en Moraceae (waaronder vye- en moerbeibometel).
Op die oog af lyk dit of hierdie families hemelsbreed van mekaar verskil. Die rede waarom hulle saamgegroepeer word, is dat hulle blomme almal dieselfde kenmerke het. Die blomme se kelke en krone lyk baie eenders en vorm saam die blomdek. Elke blom het vier tot ses blomdekblare en dieselfde aantal meeldrade. Die vrugbeginsel is bostandig, met net een saadknop wat of in 'n dopvrug of in 'n steenvrug ontwikkel.
Twee soorte brandnetels is wêreldwyd verspreid, naamlik die klein brandnetel (Urtica urens) en die groot brandnetel (Urtica dioica), en is in Suid-Afrika so volop dat dit dikwels as inheems aanvaar is. Dit is egter 'n Europese plant waarvan die saadjies saam met 'n saadbesending na Suid-Afrika gekom het en wat daarna vinnig versprei het. Tog kry 'n mens inheemse plantsoorte wat tot dieselfde familie behoort, byvoorbeeld die berg brandnetel (Urera tenax), wat veral in die Transvaalse Laeveld aangetref word.
Brandnetels word gekenmerk deur die sogenaamde brandhare wat die blare en stingels bedek. Die blare is grof en die blommetjies is klein en onopvallend en word deur die wind bestuif. Die haartjies het baie skerp punte wat verhard is met silika. Die onderste deel van die haar is hol en gevul met 'n miersuurvog.
As die haartjies aangeraak word, dring die skerp punte deur die vel en breek af, en dan vloei die vog uit. Dit kan vir 'n kort rukkie ligte blasies veroorsaak wat pynlik is. Die pyn kan verlig word deur 'n bietjie ammoniak aan te smeer. Verskeie tropiese brandnetels kan egter ernstige siektes veroorsaak.
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Brandnetel.
Wikispecies het meer inligting verwant aan: Brandnetel
Die brandnetel se naam is toe te skryf aan die talle brandhare aan die plant, wat by aanraking taamlik pyn en 'n lastige gejeuk veroorsaak. Hoewel die brandnetel alombekend is in Suid-Afrika, is dit nie 'n inheemse plant nie, maar afkomstig uit Europa. Daar is hier egter ’n groot verskeidenheid plante wat tot dieselfde familie Urticeae behoort en onder die orde Urticales saamgegroepeer word. In Suid-Afrika is die bekendstes onder hulle die bergbrandnetel, Kamdeboostinkhout, dagga en vye- en moerbeibome. Kenmerkend vir hierdie plantorde is dat die plante dieselfde blom eienskappe het.
La ortiga (del llatín 'urtica' ) ye'l nome común de les plantes del xéneru Urtica, de la familia de les urticacees. Toes elles caracterizaes por tener unos pelos urticantes que lliberen una sustanza acedo que produz resquemor ya inflamación na piel. Ye una de les "meruxes" más habituales, bien conocida poles sos cualidaes urticantes. D'antiguo conocíase tamién como "la yerba de los ciegos", pos hasta éstos reconocer con solo raspiala. Ye una de les plantes que más aplicaciones melecinales tien.
Esisten dos tipos:
La ortiga ye una planta arbustiva perenne, dioica, d'aspeutu toscu y que puede algamar hasta 1,5 m d'altor.
Ye carauterísticu d'esta planta'l tener unos pelos urticantes que tienen la forma de perpequeñes angüeñes llenes d'un líquidu irritante que al contautu cola piel producen una mancadura y arramen el so conteníu (ácidu fórmico, resina, histamina y una sustanza proteínico desconocida) sobre ella, provocando ronchas, resquemor y pruyiciu. Esti picor deber a l'aición del ácidu fórmico, compuestu del que contién una gran cantidá. Estos pelos son bien duros y fráxiles na punta, polo que ye abonda la fregadura pa provocar el so frayatu.
El raigañu ye bien rica en taninos, que-y confieren una aición astringente.
Tien un tarmu acoloratáu o amarellentáu, argutu, cuadrangular, ramificáu y acovanáu nos entrenudos. Ta dotáu en tolos nuedos de pareyes de fueyes, y ta recubiertu de pelos urticantes.
Les fueyes son de figura ovalada, rugosas, serruchaes, apuntiaes, y d'hasta 15 cm. Son color verde escures y con pétalos de color mariellu nidiu. Atópense opuestes y tamién tán provistes, al igual que'l tarmu de los pelos que lu caractericen.
Floria del mes de xunetu d'equí p'arriba. Les flores son verde amarillosas con estames mariellos, axuntaes en panícules pendulares, asilares y terminales. De normal son unisexuales, pequeñes y dispuestes en recímanos colgantes d'hasta 10 cm. Les femenines alcuéntrase en llongures amentos colgantes y les masculines n'inflorescencies más curties.
Los sos frutos son aquenios (cápsules) y secos.
Composición química: contién flavonoides (d'aición antiosidante y antinflamatoria), sales minerales, ácidos orgánicos, pro vitamina A y C, mucílagu, ácidu fórmico, clorofila, taninos, resina, siliciu, acetilcolina, potasiu, glucoquininas y una gran cantidá de clorofila (d'ende'l so color verde escuru ya intensu), histamina y serotonina.[ensin referencies]
La planta tamién tien una sustanza llamada secretina, que ye unu de los meyores estimulantes de les secreciones estomacales, del páncrees y de la fiel, lo mesmo que de los movimientos peristálticos del intestín.
Tamién contién clorofila y ácidos orgánicos, a los que se debe'l so marcáu efeutu diuréticu.
Propiedaes de la ortiga comprobaes científicamente: los estractos son ligeramente hipoglucemiantes. Tien propiedad bactericidas y efeutos favorables nos tratamientos de les afecciones de la piel (Príhoda, 1990; Wren, 1994).
La ortiga mayor ye cosmopolita, crez en rexones altes dende Xapón hasta andar. Na península Ibérica ye bien abondosa nel Norte Atlánticu y los Pirineos, anque puede atopase por tola península.[ensin referencies]
Criar en suelos ricos en nitróxenu y húmedos.[ensin referencies]
va recoyese la planta entera, dependiendo del usu que se-y vaya a destinar. Puede utilizase seca o acabante recoyer.
En fitoterapia, los naturistes aconseyen recoyer les sumidaes floríes (herba urticae), o a cencielles les fueyes (folium urticae) de los tarmos nuevos.[ensin referencies]
Pa llevar la recueya a bon fin, procédese enantes del floriamientu, y l'ensugáu debe de realizase lo más rápido posible.
Con fines melecinales va recoyer ente mayu y agostu, anque nun hai problema en recoyer a lo llargo de too l'añu. Con fines alimenticios, recoyer en cualquier periodu.[ensin referencies]
Por ser urticante recoyer con guantes. van cortase namái los tarmos nuevu y sanu. Les fueyes vieyes nun se suelen usar por cuenta de que son bien irritantes.[ensin referencies] Los raigaños recuéyense en primavera y na seronda. Antes de l'apaición de les flores, la planta ye más tienra.
Utilízase la planta entera, incluyendo los raigaños. Tamién s'usa la planta fresca.[ensin referencies]
Principalmente les fueyes (Urticae folium/herba), anque tamién pueden utilizase los raigaños (Urticae radix).
Los raigaños, amás de les de la Urtica dioica L., son tamién beneficioses les de la ortiga menor (Urtica urens L.), o especies híbrides de dambes, llograes mientres el periodu de floriamientu.
Popularmente tamién s'empleguen los frutos (Urticae fructus). D'antiguo, aplicábense les fueyes nos xenitales de los mozos que yeren descubiertos masturbándose, dando llugar a les creencies de que si se realizaba la masturbación, apaecíen innumberables enfermedaes canceríxenes, y otres similares que derivaben en amputaciones.[ensin referencies]
La ortiga ye una especie que les sos fueyes yeren yá citaes nos trataos medievales como remediu nos estaos acomuñaos a un déficit na diuresis. Sicasí, dende va venti años les sos partes soterrañes (raigaños y rizomas) son oxetu d'interés nel tratamientu de la hiperplasia benigna de próstata (HBP), tal que punxeron de manifiestu los numberosos trabayos d'investigación realizaos sobre elles. Diches investigaciones dexaron aportar a la conocencia de les sos más importantes principios activos y la so actuación sobre dalgunos de los factores implicaos na apaición de la HBP. Per otra parte, los más recién ensayos clínicos realizaos con estractos normalizaos d'ortiga indiquen un efeutu positivu sobre los síntomes urinarios asociaos a la HBP. A ello añede la gran tolerancia escontra los preparaos ellaboraos coles partes soterrañes, yá que n'ensayos a seis meses namái un 0,7 per cientu de los pacientes amosó efeutos secundarios, d'escasa gravedá en tolos casos.
Esti artículu tien como fonte, en tou o en parte, una web ensin derechos d'autor y dominiu públicu llograda d'http://endrino.cnice.mecd.es/~jroa0032/
.
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. La ortiga (del llatín 'urtica' ) ye'l nome común de les plantes del xéneru Urtica, de la familia de les urticacees. Toes elles caracterizaes por tener unos pelos urticantes que lliberen una sustanza acedo que produz resquemor ya inflamación na piel. Ye una de les "meruxes" más habituales, bien conocida poles sos cualidaes urticantes. D'antiguo conocíase tamién como "la yerba de los ciegos", pos hasta éstos reconocer con solo raspiala. Ye una de les plantes que más aplicaciones melecinales tien.
Esisten dos tipos:
La (Urtica dioica), conocida como ortiga mayor y ortiga verde, que ye la más común. Algama ente 50 y 150 centímetros. La carauterística más conocida d'esta planta ye presencia de pelos urticantes que'l so líquidu cáusticu (acetilcolina) produz una irritación con picor intensu na piel cuando se-y toca o raspia. Tien el tarmu de seición en forma de cuadráu, fueyes con forma de ovalo, col cantu serrucháu, les sos flores son pequeñes unisexuales, inconspicuas y arrexuntaes en glomérulos. La ortiga menor (Urtica urens) suel crecer al llau de la ortiga mayor, tien unos 60 centímetros y produz mayor irritación que l'anterior, pero tien menos virtúes terapéutiques.Gicitkan (lat. Urtica) — gicitkənkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Növləri Azərbaycan ərazisində geniş yayılmışdır.
Gicitkəndən bəzi xəstəliklərin müalicəsində istifadə edilir:
Gicitkən, bölgədən bölgəyə fərqli növlər göstərər. Avropa, Amerika, Asiya və ya Avstraliyada hamı fərqli onlarla növləri vardır. Ətrafında yetişən bitki florasına bağlı olaraq çox çox üfüqi keçişdən təsirlənməkdədir. Ölkədən ölkəyə dəyişən o qədər çox növü vardır ki, saymaqla bitməz. İşdə sizə bir neçə nümunə,
Gicitkan (lat. Urtica) — gicitkənkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Növləri Azərbaycan ərazisində geniş yayılmışdır.
Linad (Urtica) zo un anv evit meur a spesad plant eus ar c'herentiad Urticaceae, gant delioù blevek. Unnek spesad anezho a gaver en Europa.
E-touez ar spesadoù anavezetañ emañ al linad-skaot pe linad-bras (Urtica dioica, etre 50 cm hag 1 m uhelder, plant bividik) hag al linad-grizias pe linad-bihan (Urtica urens, nebeutoc'h eget 50 cm uhelder, plant bloaziek). E Breizh e kaver ivez Urtica pilulifera (linad Molenez), Urtica membranacea (linad Bro-Vigoudenn).
Al linad-skaot hag al linad-grizias zo plant implijet evit louzaouiñ (implijet e vez o delioù hag o gwrizioù), hag anavezet-mat int evit se. Implijet e vez an delioù abalamour d’o ferzhioù troazhus ha skarzhus. Implijet e vez al linad-skaot ivez el labour-douar (evel temz) hag en industriezh (evit o gwiennoù).
Plant all a reer "linad" anezho ivez, abalamour m'int damheñvel ouzh re ar genad Urtica. En o zouez emañ al "linad-du" (Ballota nigra L.), al "linad-fic'h" pe "linad-goeñvet" (Stachys sylvatica L. 1753), al "linad-c'hwezhet" (Stachys palustris L.), al "linad-flour" (Lamium spp. L.), al "linad-yar" (Lamium amplexicaule L.), al "linad-gwenn" (Lamium album L. pe Lamium flexuosum Ten.), al "linad-melen" (Lamium galeobdolon L.), al "linad-ruz" (Lamium purpureum L.).
Linad (Urtica) zo un anv evit meur a spesad plant eus ar c'herentiad Urticaceae, gant delioù blevek. Unnek spesad anezho a gaver en Europa.
E-touez ar spesadoù anavezetañ emañ al linad-skaot pe linad-bras (Urtica dioica, etre 50 cm hag 1 m uhelder, plant bividik) hag al linad-grizias pe linad-bihan (Urtica urens, nebeutoc'h eget 50 cm uhelder, plant bloaziek). E Breizh e kaver ivez Urtica pilulifera (linad Molenez), Urtica membranacea (linad Bro-Vigoudenn).
Al linad-skaot hag al linad-grizias zo plant implijet evit louzaouiñ (implijet e vez o delioù hag o gwrizioù), hag anavezet-mat int evit se. Implijet e vez an delioù abalamour d’o ferzhioù troazhus ha skarzhus. Implijet e vez al linad-skaot ivez el labour-douar (evel temz) hag en industriezh (evit o gwiennoù).
Ortiga, estrígol o estríjol (Urtica) és un gènere de plantes de la família de les Urticaceae, totes caracteritzades per tenir pèls que alliberen una substància àcida que fa coïssor i inflamació a la pell. Tota la planta és de color intensament verd i semicaducifòlia durant l'hivern. A Catalunya, les ortigues més comunes són Urtica dioica, la més gran, i Urtica urens, més xica. Es fan en terrenys molt nitrogenats, com per exemple l'entrada dels corrals; suporten molt el fred i són molt difícils d'eliminar amb herbicides o llaurant, ja que tenen estolons.
Les anomenades ortigues mortes pertanyen a la família de les labiades dins dels gèneres Lamium i Stachys, i malgrat que el seu aspecte s'assembla força a les veritables ortigues, no tenen pèls urticants.
El gènere comprèn prop de 35 espècies de les regions de clima temperat de tot el món. En general, són herbes perennes però algunes són anuals i unes poques arbusts. Totes estan caracteritzades per tenir pèls que, en trencar-se, alliberen una substància irritant per a la pell.
Urtica dioica
Urtica urens
Urtica urens
Urtica atrovirens
Urtica pilulifera
Urtica pilulifera
Urtica cannabina. Riu Orkhon (Mongòlia)
Les ortigues han tingut ús com a fibra tèxtil i com a aliment, ja que una vegada cuites perden el poder lacerant i tenen un gust agradable. Es mengen com a verdura, en sopa, en truita, etc. Es prefereixen els brots tendres i s'han de collir amb guants o paper de diari.
Popularment, les fregues amb plantes d'ortigues es consideren un remei contra l'artrosi o els dolors musculars com la torticoli.
En medicina científica, també s'ha comprovat una certa acció dels preparats d'ortiga contra l'artritis.
En agricultura ecològica, una decocció d'ortigues s'empra com a adob nitrogenat i com a insecticida.
També és una planta amb propietats saciants i treu l' ansietat; molt recomanable en èpoques de sobrepès. Es recomana una infusió abans dels àpats principals.
En tractar-se d'una planta cosmopolita i l'única amb la característica urticant, ha generat nombroses llegendes i costums arreu del món.
Segons alguns, no piquen si mentre es passa entre aquestes es recita una oració, o bé es manté la respiració.
Plantes de fulla ampla que creixen entre les ortigues com l'agrella, del gènere Rumex, o la llapassa o bardana Arctium minus, es considera popularment que curen la inflamació provocada per les ortigues (malgrat que una vegada ha entrat l'àcid dins el cos només tenen un lleuger efecte emol·lient).
Ortiga, estrígol o estríjol (Urtica) és un gènere de plantes de la família de les Urticaceae, totes caracteritzades per tenir pèls que alliberen una substància àcida que fa coïssor i inflamació a la pell. Tota la planta és de color intensament verd i semicaducifòlia durant l'hivern. A Catalunya, les ortigues més comunes són Urtica dioica, la més gran, i Urtica urens, més xica. Es fan en terrenys molt nitrogenats, com per exemple l'entrada dels corrals; suporten molt el fred i són molt difícils d'eliminar amb herbicides o llaurant, ja que tenen estolons.
Les anomenades ortigues mortes pertanyen a la família de les labiades dins dels gèneres Lamium i Stachys, i malgrat que el seu aspecte s'assembla força a les veritables ortigues, no tenen pèls urticants.
Kopřiva (Urtica) je rod rostlin z čeledi kopřivovitých (Urticaceae). Mají žahavé chlupy, palisty a vstřícné listy s pilovitými, vzácně celokrajnými, okraji. Při dotyku se trichomy zabodnou do kůže a při následném pohybu způsobí její malé a nepatrné protrhnutí, což vede k bolesti a svědění.[1] Nejznámějším druhem tohoto rodu je kopřiva dvoudomá (Urtica dioica), původem z Evropy, Asie a Severní Ameriky.
Rod obsahuje mnoho druhů. Velké množství druhových jmen počítaných k němu ve starší literatuře se však nyní považuje za synonyma kopřivy dvoudomé. Některá z těchto jmen přežívají jako jména poddruhů.
V České republice se vyskytují tři druhy rodu kopřiva: kopřiva dvoudomá (hojná po celé ČR s výjimkou nejvyšších poloh Krkonoš, Jeseníků a Králického Sněžníku), kopřiva žahavka (běžná v teplejších krajích, jinde vzácná) a kopřiva lužní (vzácně na jižní Moravě, byla považována za vyhynulou). Z nepůvodních druhů se u nás mohou vyskytnout zplanělé středomořské kopřivy kopřiva Dodartova a kopřiva kulkonosná.
Kopřiva se používá při nemocech kloubů, při krvácení z dásní, chudokrevnosti (anémie). Dá se také používat v kuchyni jako špenát. Kopřiva neobsahuje kyselinu šťavelovou, pro kterou je špenát při některých onemocněních a poruchách nevhodný. Nejvhodnější pro využití v kuchyni jsou mladé rostliny sbírané brzy na jaře. Dále se Kopřiva dvoudomá může používat při onemocnění bronchitidou, cukrovkou, akné, nežidech a vyrážce. Kopřiva dvoudomá též podporuje tvorbu mateřského mléka.
Využívány jsou hlavně listy, nicméně uplatnění nachází i nať či oddenek, ve kterých jsou obsaženy flavonoidy, fenolkarbonové kyseliny, a velké množství minerálních látek. Ideální období jejich sběru představuje jaro do konce května.[2]
Obrázky, zvuky či videa k tématu kopřiva ve Wikimedia Commons
Kopřiva (Urtica) je rod rostlin z čeledi kopřivovitých (Urticaceae). Mají žahavé chlupy, palisty a vstřícné listy s pilovitými, vzácně celokrajnými, okraji. Při dotyku se trichomy zabodnou do kůže a při následném pohybu způsobí její malé a nepatrné protrhnutí, což vede k bolesti a svědění. Nejznámějším druhem tohoto rodu je kopřiva dvoudomá (Urtica dioica), původem z Evropy, Asie a Severní Ameriky.
Slægten Nælde (Urtica) er udbredt i Europa, Nordafrika og Asien. Det er urter med opret vækst og modsatte blade. Nælderne har specialiserede hår, kaldet "brændhår".
Arter, som er vildtvoksende i Danmark:
Slægten Nælde (Urtica) er udbredt i Europa, Nordafrika og Asien. Det er urter med opret vækst og modsatte blade. Nælderne har specialiserede hår, kaldet "brændhår".
Die Brennnesseln (Urtica) bilden eine Pflanzengattung in der Familie der Brennnesselgewächse (Urticaceae).[1] Die 30 bis 70 Arten kommen fast weltweit vor.[1] In Deutschland nahezu überall anzutreffen sind die Große Brennnessel und die Kleine Brennnessel sowie seltener die Röhricht-Brennnessel und die Pillen-Brennnessel.
Brennnessel-Arten wachsen als einjährige oder ausdauernde krautige Pflanzen, selten auch Halbsträucher. Die in Mitteleuropa vertretenen Arten erreichen je nach Art, Standort und Nährstoffsituation Wuchshöhen von 10 bis 300 Zentimetern. Die ausdauernden Arten bilden Rhizome als Ausbreitungs- und Überdauerungsorgane. Die grünen Pflanzenteile sind mit Brenn- sowie Borstenhaaren besetzt. Ihre oft vierkantigen Stängel sind verzweigt oder unverzweigt, aufrecht, aufsteigend oder ausgebreitet.
Die meist kreuz-gegenständig an der Sprossachse angeordneten Laubblätter sind in Blattstiel und Blattspreite gegliedert. Die einfachen Blattspreiten sind elliptisch, lanzettlich, eiförmig oder kreisförmig und besitzen meist drei bis fünf, (bis sieben) Blattadern. Der Blattrand ist meist gezähnt bis mehr oder weniger grob gezähnt. Die oft haltbaren Nebenblätter sind frei oder untereinander verwachsen. Die Zystolithen sind gerundet bis mehr oder weniger verlängert.
Bekannt und unbeliebt sind die Brennnesseln wegen der schmerzhaften Quaddeln (Schwellungen), die auf der Haut nach Berührung der Brennhaare entstehen. Je nach Art sind die Folgen unterschiedlich schwer, so ist beispielsweise die Brennflüssigkeit der Kleinen Brennnessel (Urtica urens) wesentlich schmerzhafter als die der Großen Brennnessel (Urtica dioica).
Diese Brennhaare wirken als Schutzmechanismus gegen Fressfeinde und sind überwiegend auf der Blattoberseite vorhanden. Es sind lange, einzellige Röhren, deren Wände im oberen Teil durch eingelagerte Kieselsäure hart und spröde wie Glas sind. Das untere, flexiblere Ende ist stark angeschwollen, mit Brennflüssigkeit gefüllt und in einen Zellbecher eingesenkt, die Spitze besteht aus einem seitwärts gerichteten Köpfchen, unter dem durch die hier sehr dünne Wand eine Art Sollbruchstelle vorhanden ist.
Das Köpfchen kann schon bei einer leichten Berührung abbrechen und hinterlässt eine schräge, scharfe Bruchstelle, ähnlich der einer medizinischen Spritzenkanüle. Bei Kontakt sticht das Härchen in die Haut des Opfers, sein ameisensäurehaltiger Inhalt spritzt mit Druck in die Wunde und verursacht sofort einen kurzen, brennenden Schmerz und dann die erwähnten, mit Brennen oder Juckreiz verbundenen Quaddeln.
Weitere Wirkstoffe der Brennflüssigkeit sind Serotonin, Histamin, Acetylcholin und Natriumformiat. Bereits 100 Nanogramm dieser Brennflüssigkeit reichen aus, um die bekannte Wirkung zu erzielen. Histamin erweitert die Blutkapillaren und kann Reaktionen hervorrufen, die allergischen Reaktionen ähneln (diese werden unter anderem durch Freisetzung körpereigenen Histamins verursacht). Acetylcholin ist auch die Überträgersubstanz vieler Nervenendungen und für den brennenden Schmerz verantwortlich. Da fast alle Brennhaare nach oben gerichtet sind, lassen sich Brennnesseln mithilfe einer Überstreichung von unten nach oben relativ gefahrlos anfassen.
Auch ohne Eindringen der Brennhaare kann allein der Hautkontakt zur Brennflüssigkeit Folgen haben: Frischer Brennnessel-Schnitt verursacht bei Hautkontakt (z. B. beim Rasenmähen) zuerst keine Schmerzen, weil gebrochene Brennhaare nicht in die Haut stechen können und nur noch wenig Gift enthalten. Die spröden Brennhaare brechen bereits bei Mähmesser-Rotation und die Brennflüssigkeit fließt frei aus. Bei Benetzung empfindlicher Hautschichten mit Brennflüssigkeit (Knöchel- und Spannbereich) erfolgt eine späte Schmerzreaktion, da die Brennflüssigkeit nach Kontakt auf nervenloser Oberhaut (Epidermis) durch Poren in die darunterliegende Lederhaut (Dermis) eindringt. Dort erreicht sie erst nach Stunden freie Nervenendigungen (Nozizeptoren). Dagegen schmerzen Hauteinstiche spröder, ungebrochener Brennhaare schon in Sekundenbruchteilen. Die relativ lange Gift-Kontaktzeit ist zur späteren Verätzungsintensität direkt proportional. Nur langsam unter stechenden Schmerzen mit Schwellungen wird das in die Lederhaut eingedrungene Gift abgebaut und die großflächig verätzte Oberhaut durch eine neue ersetzt.
Die Brennnessel hat damit einer Reaktion der Haut ihren Namen gegeben, der Nesselsucht oder Urtikaria. Genau wie bei einer Reizung durch Brennnesseln verursacht sie juckende Quaddeln und es wird Histamin aus Mastzellen der Haut freigesetzt. Die Ursachen können jedoch sehr unterschiedlich sein.
Brennnesseln sind je nach Art einhäusig (monözisch) oder zweihäusig (diözisch) getrenntgeschlechtig. In den Blattachseln stehen in verzweigten, rispigen, ährigen, traubigen oder kopfigen Gesamtblütenständen viele zymöse Teilblütenstände mit jeweils vielen Blüten zusammen. Die relativ kleinen, unauffälligen, immer eingeschlechtigen Blüten sind zwei- bis sechs-, meist jedoch vier- bis fünfzählig.
Die eingeschlechtigen Blüten sind etwas reduziert. Es sind (zwei bis) vier (bis fünf) Blütenhüllblätter vorhanden. Die männlichen Blüten enthalten meist (zwei bis) vier (bis fünf) Staubblätter. Die weiblichen Blüten enthalten einen Fruchtknoten, der zentral in der Blüte liegt und aus nur einem Fruchtblatt gebildet wird.
Die sitzenden, in den haltbaren inneren Blütenhüllblättern locker eingehüllten Nüsschen sind gerade, seitlich abgeflacht, eiförmig oder deltoid. Die aufrechten Samen enthalten wenig Endosperm und zwei fleischige, fast kreisförmige Keimblätter (Kotyledonen).
Die Chromosomengrundzahl beträgt x = 12 oder 13.
Die Arten der mit den Brennnesseln nicht verwandten Gattung der Taubnesseln (Lamium) sehen den Brennnesseln in Wuchs und Blattform sehr ähnlich, besitzen aber keine Brennhaare und sehr viel größere und auffälligere Blüten. Die ebenfalls ähnlichen Blätter der Nesselblättrigen Glockenblume (Campanula trachelium) sind dagegen wechselständig.
Brennnessel-Arten sind windbestäubt. Wenn sich bei den männlichen Blüten die Blütenhüllblätter öffnen, schnellen ihre Staubblätter hervor; dabei wird explosionsartig eine Wolke von Pollen in die Luft geschleudert. Der Wind überträgt anschließend den Pollen auf die weiblichen Blüten.
Die Ausbreitung der Diasporen erfolgt durch Wind und Tiere.
Für die Raupen von rund 50 Schmetterlingsarten sind bestimmte Brennnessel-Arten eine Futterpflanze.
Die Schmetterlingsarten Admiral, Tagpfauenauge, Kleiner Fuchs (auch als Nesselfalter bekannt), Silbergraue Nessel-Höckereule, Dunkelgraue Nessel-Höckereule, Brennnessel-Zünslereule (Hypena obesalis) und das Landkärtchen sind dafür sogar auf die Brennnessel angewiesen, andere Pflanzenarten kommen für diese Arten nicht in Betracht (Monophagie). Trotzdem scheinen sich diese Schmetterlingsarten kaum gegenseitig Konkurrenz zu machen, da sie entweder jeweils eine andere Wuchssorte der Brennnesseln bevorzugen oder relativ selten sind.
Beide Arten benötigen überdies größere Brennnesselbestände.
Auf fast jeder Brennnessel sind Fraßspuren einzelner Insekten zu finden. Dabei müssen diese eine Strategie entwickelt haben, mit der sie die Brennhaare umgehen. Sie fressen sich um die Haare herum und bevorzugen dabei die Wege entlang der Blattadern und der Blattränder, da sich dort keine Brennhaare befinden. Vorteilhaft für die Insekten: Das Gift dringt nicht aus der Spitze, wenn das Haar unten an der Wurzel angefressen wird.
Die Gattung Urtica ist fast weltweit verbreitet, lediglich in der Antarktis kommen keine Arten vor. Von den 30 bis 70 Urtica-Arten kommen 14 in China vor. Hauptsächlich gedeihen Urtica-Arten in den gemäßigten Gebieten der Nord- und der Südhalbkugel. Es gibt aber auch Arten in den Gebirgen der Tropen.
Im deutschsprachigen Raum kommen vier Brennnessel-Arten vor: Die bekanntesten sind die zweihäusige Große Brennnessel (Urtica dioica) und die einhäusige Kleine Brennnessel (Urtica urens); außerdem existieren hier noch die Röhricht-Brennnessel (Urtica kioviensis) und die aus dem Mittelmeerraum eingeschleppte Pillen-Brennnessel (Urtica pilulifera)[2][3][4][5], deren gelegentliche mitteleuropäische Vorkommen auf die Kulturflucht aus Kräutergärten zurückzuführen ist, in denen sie wegen ihrer schleimigen Samen kultiviert wurde.
Einige Arten sind sehr anspruchslos und besiedeln deshalb ein breites Spektrum an Habitaten.
Ein starker Brennnesselwuchs gilt allgemein als Zeiger für einen stickstoffreichen Boden und bildet sich oft als Ruderalpflanze auf früher besiedelten Stellen aus. Eine große Anzahl Brennnesseln in einem Gebiet erlaubt es somit, auch ohne chemische Untersuchungen Rückschlüsse auf die Bodenbeschaffenheit zu ziehen.
Die Gattung Urtica wurde 1753 durch Carl von Linné in Species Plantarum aufgestellt.[6] Zum Protolog gehört auch die Diagnose in Genera Plantarum.[7] Der Gattungsname Urtica leitet sich vom lateinischen Wort urere für „brennen“ ab. Synonyme für Urtica L. sind: Selepsion Raf., Vrtica Noronha[1]
Die Gattung der Brennnesseln (Urtica) enthält je nach Autor 30 bis 70 Arten:[1]
Nicht mehr zur Gattung Urtica gehören:[1]
Es konnten verschiedene phenolische Säuren, Lignane sowie Flavonoide wie Rutin und Isoquercitrin identifiziert werden.[12]
Die meisten der folgenden Aspekte beziehen sich auf die Große Brennnessel (Urtica dioica), die unter anderem als Heil- und Nutzpflanze dient.[13]
Von einigen Arten werden die grünen Pflanzenteile, die unterirdischen Pflanzenteile und die Samen verwendet. Als Frühjahrsgemüse werden die jungen Brennnesseltriebe wegen ihres hohen Gehalts an Flavonoiden, Mineralstoffen wie Magnesium, Kalzium und Silizium, Vitamin A und C[14] (etwa doppelt so viel Vitamin C wie Orangen), Eisen, aber auch wegen ihres hohen Eiweißgehalts geschätzt. Die Brennnessel enthält in der Trockenmasse etwa 30 Prozent Eiweißanteil. Der Geschmack wird als „dem Spinat ähnlich, aber aromatischer“[15] und als feinsäuerlich beschrieben.
Die Nutzung von wild gesammelten Brennnesseln als Nahrungsmittel (Wildkraut), vor allem von frischen Trieben im Frühjahr, ist seit der Antike aus Nord- und Westeuropa sowie der indigenen Bevölkerung Kanadas bezeugt.[16] Die Nutzung erfolgte als Wildgemüse (in Schottland kail[17]), Suppe oder Tee. Besondere Verwendungen waren etwa die Zugabe beim Kochen, um zartes Fleisch zu erhalten, oder als Ersatz für Lab zur Käsebereitung.[16]
Die Samen der Brennnessel eignen sich geröstet[15] zum Verzehr oder lassen sich zu Brennnesselsamenöl weiterverarbeiten.
Der unangenehmen Wirkung der Nesselhaare kann man bei der rohen Verwendung für beispielsweise Salate entgegenwirken, indem man die jungen oberirdischen Pflanzenteile in ein Tuch wickelt und stark wringt, sie beispielsweise mit einem Wiegemesser sehr fein schneidet[15], mit einem Nudelholz gut durchwalkt[15] oder ihnen eine kräftige Dusche verabreicht. Kochen sowie kurzes Blanchieren für Brennnesselspinat sowie -suppe macht die Nesselhaare ebenfalls unschädlich. Auch durch das Trocknen der oberirdischen Pflanzenteile für die Teezubereitung verlieren sie ihre reizende Wirkung.
Textilien aus Brennnesseln wurden bereits im Altertum hergestellt. Dieser Art der Verwendung war nicht auf einzelne Regionen beschränkt.[18] Im letzten Drittel des 19. Jahrhunderts lebte das Interesse an der heimischen Faserpflanze aufgrund einer Baumwollknappheit wieder auf. Um 1900 galt Nessel als das „Leinen der armen Leute“. Im Zweiten Weltkrieg wurde Nesseltuch verstärkt in Deutschland für Armee-Bekleidung verwendet.
Der Fasergehalt der Zellulosefasern in wilden Brennnesseln erreicht im Durchschnitt etwa fünf Prozent und konnte in zur Fasergewinnung optimierten Zuchtlinien bis auf 22 Prozent gesteigert werden. Der Rohfaserertrag lag bei Anbauversuchen um 2003 bei maximal etwa einer Tonne pro Hektar Anbaufläche.[19] Die Fasern können durch mikrobiologische Prozesse freigelegt werden.[20]
Lange Zeit gehörte die Brennnessel zu den Färbekräutern. Wolle kann man mit ihrer Wurzel, nach Vorbeizen mit Alaun, wachsgelb färben. Mit einer Zinnvorbeize, Kupfernachbeize und einem Ammoniak-Entwicklungsbad erzielen die oberirdischen Teile ein kräftiges Graugrün. Man benötigt etwa 600 Gramm Brennnessel pro 100 Gramm Wolle; besonders bei der Brennnessel kann der Farbton vom Zeitpunkt des Pflückens und Färbens abhängen, deshalb ist die Technik bei Massenproduktion von Kollektionen in Vergessenheit geraten.
Die Brennnesseln finden insbesondere im biologischen Gartenbau vielfältige Verwendung. Ein scharfer, nur 24 Stunden angesetzter Kaltwasserauszug („brennende Brennnesseljauche“) als Pflanzenstärkungsmittel soll sowohl die Widerstandskraft behandelter Pflanzen gegenüber Schädlingen erhöhen als auch düngend wirken. Brennnesseljauche wird, im Verhältnis 1:10 bis 1:20, bei verschiedenen Gemüsepflanzen, insbesondere bei Gurken, Kohl, Porree, Tomaten und Zucchini, eingesetzt.[21] Im Garten angebaute oder wildwachsend gesammelte Brennnesseln können zudem als Tee[22] oder Gemüse (Wildkraut)[23] verwendet werden.
Als Kulturpflanze angebaut wird ausschließlich die Große Brennnessel (Urtica dioica), meist als Faserpflanze. Es handelt sich um eine ausdauernde Pflanze, die mehrere Jahre hintereinander auf derselben Fläche geerntet wird, der Anbau gilt als vorteilhaft aufgrund des geringen Aufwands, die Pflanze benötigt aber nährstoffreiche Böden und hat einen hohen Wasserbedarf. Die Art kann aus Samen vermehrt werden, im großflächigen Anbau ist aber vegetative Vermehrung Standard, um einheitliche Erträge zu gewährleisten. Angebaut werden ausgewählte Kulturlinien (meist Klone), deren genaue botanische Zuordnung nicht immer eindeutig ist; diese erreichen Wuchshöhen bis über zwei Meter. Die erste Ernte erfolgt im zweiten Wuchsjahr. Es können Erträge von 3 bis 12 Tonnen pro Hektar Trockenmasse erzielt werden, höhere Erträge aber meist nur bei intensiver Stickstoff-Düngung. Während für Faserproduktion im Herbst geerntet wird, erfolgt die Ernte bereits im Frühjahr (April), wenn vorwiegend Blätter gewonnen werden sollen, etwa für pharmazeutische Produkte.[24] Angebaute Pflanzen können möglicherweise 10 bis 15 Jahre beerntet werden, gute Erträge werden aber, nach den alten Anbauversuchen von Bredemann (1959) vor allem bis zum vierten Jahr berichtet.[25] Für den Anbau zur Blättergewinnung wird auch die einjährige Kleine Brennnessel (Urtica urens) eingesetzt.[26]
Der Anbau der Brennnessel wurde in Deutschland und Österreich vor allem in den Kriegsjahren, als Substitut für ausbleibende Baumwollimporte, betrieben. Damals wurden etwa 500 Hektar Nesseln angebaut.[19] Er geriet nachher bald in Vergessenheit. Klone aus den alten Anbauversuchen durch Gustav Bredemann sind aber in einigen Universitätssammlungen erhalten geblieben. Seit den 1990er Jahren gibt es neue Anbauversuche als nachwachsender Rohstoff, die aber derzeit noch überwiegend experimenteller Natur sind. Ein Anbau, als Nischenprodukt, erfolgt etwa in Ungarn.[27]
Nach der Ernte werden die Pflanzen eine Zeit lang auf dem Acker liegen gelassen, um durch mikrobiellen Abbau die Isolierung der Fasern zu erleichtern (analog dem Rösten beim Flachs). Die Fasern werden anschließend, entweder traditionell enzymatisch durch mikrobiellen Abbau, oder alternativ durch chemische Verfahren, isoliert. Mechanische Isolierung ist ebenfalls möglich, liefert aber ein geringwertiges Produkt, das nicht für Textilien verwendbar ist.[19]
Die lange Geschichte der Brennnessel als Heilpflanze und Nahrungsmittel[28] führt dazu, dass es eine Vielzahl ethnobotanischer Traditionen und Ansichten über diese Pflanzenarten gibt, die teils dem Bereich der Mythen und des Aber- und Wunderglaubens entstammen.[29]
Einige der Bräuche:
Die Brennnesseln (Urtica) bilden eine Pflanzengattung in der Familie der Brennnesselgewächse (Urticaceae). Die 30 bis 70 Arten kommen fast weltweit vor. In Deutschland nahezu überall anzutreffen sind die Große Brennnessel und die Kleine Brennnessel sowie seltener die Röhricht-Brennnessel und die Pillen-Brennnessel.
Aẓegduf (Isem usnan: Urtica) d tawsit n yemɣi seg twacult n wurticaceae 
. Carl Von Linné d amdan amezwaru i yuran fell-as deg useggas n 1753.
Aẓegduf (Isem usnan: Urtica) d tawsit n yemɣi seg twacult n wurticaceae . Carl Von Linné d amdan amezwaru i yuran fell-as deg useggas n 1753.
Braandnetel (Latien: Urtica) is n plaantegeslacht waorvan in Nederlaand de grote braandnetel (Urtica dioica) en de kleine braandnetel (Urtica urens) veurkoemen. t Geslacht besteet uut zo'n de 30 en 45 soorten, waorvan der 4 in Midden-Europa veurkoemen. Deur de import wördt der noen regelmaotig de zujelike braandnetel (Urtica membranacea) an-etröffen.[1][2] A'j braandnetels anraken kan dat pienlik ween, umdat de braandhaoren van de plaante n braanderig geveul veroorzaken. De bloemtrossen van de grote braandnetel hangen in okselstaandige aoren, van de kleine braandnetel staon ze rechtop. Beie braandnetels hebben braandhaoren an de stengel en an de bovenkaante en de raand van t blad.
Jonge braandnetelstengels kunnen egeten wörden as greunte, in ouwere stengels zit vake veule nitriet. De smaak van braandnetel wördt wel es vergeleken mit spinazie. In t veurjaor smaken de stengeltoppen (as ze ongeveer 20 cm groot bin) t best. Arg jonge stengels kunnen egeten wörden as slaod. Van braandnetels ku'j bieveurbeeld soep, stamppot, thee of greune fruitdrankjes maken.
Vrogger verpakten ze botter, vis en vleis in braandnetelblaojen um ze langer goed te houwen. t Blik dat stoffen in braandnetel bakteriegreui tegengaon.[3] n Friese spesialiteit is braandnetelkeze. Vrogger gebruukten ze in o.a. t noordoosten van Nederlaand oek braandnetels, simpelweg umdat t gien geld kostten en prima te eten was. Tegenswoordig wörden braandnetels steeds vaker weer herontdekt as greunte.
In Marshwood, n darpjen in Engelaand, wördt der jaorliks n wedstried "braandnetel eten" ehöllen.[4] Ze maken mit de vingers dan n proppe van de blaojen, mit de niet stekende onderkaante an de buten toe, en slikken de proppe dan deur. t Maagzuur neutraliseert dan de braandhaoren.
Braandnetel (Latien: Urtica) is n plaantegeslacht waorvan in Nederlaand de grote braandnetel (Urtica dioica) en de kleine braandnetel (Urtica urens) veurkoemen. t Geslacht besteet uut zo'n de 30 en 45 soorten, waorvan der 4 in Midden-Europa veurkoemen. Deur de import wördt der noen regelmaotig de zujelike braandnetel (Urtica membranacea) an-etröffen. A'j braandnetels anraken kan dat pienlik ween, umdat de braandhaoren van de plaante n braanderig geveul veroorzaken. De bloemtrossen van de grote braandnetel hangen in okselstaandige aoren, van de kleine braandnetel staon ze rechtop. Beie braandnetels hebben braandhaoren an de stengel en an de bovenkaante en de raand van t blad.
Tekst üüb Öömrang Braannäädler (Urtica) san en skööl faan plaanten uun det famile Urticaceae.
Braannäädler (Urtica) san en skööl faan plaanten uun det famile Urticaceae.
De brennieëtel (brandnetel) is 'n inheemse plaant oeëvan 't in d'r Euregio Maas-Rien twieë saoërte gèft: de groeëte (Urtica dioica) en de klèng (Urtica urens). De groeëte brennieëtel is hieël riek an minerale en vitamine A en C.
'n Opvallend kènmerk van de plant, dat ouch nao d'r naam verwies, is 't brenne bie aanraking. Dat kump door de brandhaore op de blaar en sjtengele. Dis haore zeunt klèng hól buuskes oeë mierezoeër en ènnige ander sjtóffe inzit. Es me die häörkes aanraakt, braeëke die en keumt de hoed in kóntakt mèt 't zoer, wat jäöëkende en piengleke blaore tót gevolg haat.
Van de jong blajjer, en later in 't jaor de köpkes, kan me 'n sóp make mèt 'ne liter bouillon, 'ne erpel in blökskes, 'n klèng un gesjnipperd. Es aal gaar is, twieë haampfele gesjnae brennieëtelblajjer d'r bie doeë en nog 'n paar minute laote gare. Daonao de sóp purere mèt d'r sjtaafmixer of dör de passe-vite drieje.
Lichte artrosepieng in de gewrichte van de heng wert evvel tiedelek verlicht es me zich an 'n brennieëtel gebraand haat.
Brennieëtele zeunt 'ne indicator va rieke en vruchtbare groond.
De brennieëtel (brandnetel) is 'n inheemse plaant oeëvan 't in d'r Euregio Maas-Rien twieë saoërte gèft: de groeëte (Urtica dioica) en de klèng (Urtica urens). De groeëte brennieëtel is hieël riek an minerale en vitamine A en C.
Gazanda, qichitqi oʻt (Urtica L.) — 1) gazandadoshlar oilasiga mansub koʻp yillik yoki bir yillik oʻtlar turkumi. Barglari arra tishli, bulaklarga boʻlingan, qarama-qarshi joylashgan. Barglari va poyasi qichitqi tuklar bilan qoplangan. Gullari juda mayda, bir jinsli, barg qoʻltigʻidagi boshoqsimon toʻpgullarga yigʻilgan. Mevasi yongoqchasimon. Shim., kamroq Jan. yarim sharda hamda tropiklarda 40—50 turi tarqalgan. Oʻzbekistonda bitta turi bor. Soya, zah yerlar, dal al ar, bogʻlar va b. yerlarda usadi. Bu turdan tibbiyotda qon toʻxtatuvchi vosita sifatida foydalaniladi. Yosh novdalari isteʼmol qilinadi. Poyasidan arqon, dagʻal mato tuqishda ishlatiladigan iplar tayyorlanadi; 2) zoologiyada suvda va quruqlikda yashovchilar bilan sudralib yuruvchilarning umumiy nomi (qarang Sudralib yuruvchilar), jonli tidda, kaltakesak, ilon, hasharotlar va urgimchaksimonlar singari badburush, yirtqich, zaharli yoki badboʻy maxluqlarga nisbatan ishlatiladigan soʻz.
Gazanda, qichitqi oʻt (Urtica L.) — 1) gazandadoshlar oilasiga mansub koʻp yillik yoki bir yillik oʻtlar turkumi. Barglari arra tishli, bulaklarga boʻlingan, qarama-qarshi joylashgan. Barglari va poyasi qichitqi tuklar bilan qoplangan. Gullari juda mayda, bir jinsli, barg qoʻltigʻidagi boshoqsimon toʻpgullarga yigʻilgan. Mevasi yongoqchasimon. Shim., kamroq Jan. yarim sharda hamda tropiklarda 40—50 turi tarqalgan. Oʻzbekistonda bitta turi bor. Soya, zah yerlar, dal al ar, bogʻlar va b. yerlarda usadi. Bu turdan tibbiyotda qon toʻxtatuvchi vosita sifatida foydalaniladi. Yosh novdalari isteʼmol qilinadi. Poyasidan arqon, dagʻal mato tuqishda ishlatiladigan iplar tayyorlanadi; 2) zoologiyada suvda va quruqlikda yashovchilar bilan sudralib yuruvchilarning umumiy nomi (qarang Sudralib yuruvchilar), jonli tidda, kaltakesak, ilon, hasharotlar va urgimchaksimonlar singari badburush, yirtqich, zaharli yoki badboʻy maxluqlarga nisbatan ishlatiladigan soʻz.
Giyagezk, gezik an gezgezk riwekek e ji cinsê Urtica. 30-45 cureyên vê riwekê bikulîlk hene.
Giyagezk
Giyagezk, gezik an gezgezk riwekek e ji cinsê Urtica. 30-45 cureyên vê riwekê bikulîlk hene.
Hithëra është bimë e egër barishtore që në kërcellin e në gjethet e saj të dhëmbëzuara ka një push të imët djegës dhe që përdoret si bimë mjekësore e për ushqim.
Ky artikull ka të bëj me shëndetin dhe mjekësinë prandaj ju lutemi ti kushtoni vëmendje Udhëzimit rreth artikujve të mjekësisë! Në mjekësinë popullore hithra njihet si mbretëresha e bimëve mjekësore, për shkak të efekteve të saj pozitive në shërimin e disa sëmundjeve. Përdorimi i kësaj bime gjatë periudhës së pranverës dhe verës ndihmon në pastrimin e gjakut dhe tek të sëmurët me anemi. Këshillohet që gjatë kësaj kohe të konsumohet sa më shpesh bima e hithrës në formë sallate ose dhe e gatuar në supë ose byrek. Gjithashtu, mund të pihen 3 gota çaj në ditë nga kjo bimë. Kjo bimë ndihmon edhe në problemet që mund të shfaqen në mëlçi dhe për prodhimin e lëngut në tëmth. Për këtë qëllim mjekët rekomandojnë të pihet një gotë në ditë nga çaji i përgatitur i hithrës. Është mirë që ai të pihet herët në mëngjes për të dhënë dhe efektin e duhur. Një ndihmesë të madhe jep hithra edhe për një funksionim sa më të mirë të veshkave dhe sëmundjeve të tjera reumatike dhe artritin. Për të përgatitur çajin nevojitet një lugë nga bima e tharë dhe e grimcuar. Kjo masë hidhet në një gotë me ujë të nxehtë dhe lihet në qetësi për 16 minuta. Më pas kullohet dhe pihet 3 herë në ditë nga një gotë. Një tjetër mënyrë për të shëruar dhimbjet e reumatizmës është edhe vendosja e bimës së freskët në kontakt të drejtpërdrejtë me lëkurën. Vendi i dhimbjes rrihet me bimën e freskët derisa te dallohet një si pullë gjaku. Një efekt të menjëhershëm jep kjo bimë edh në rastet e diarresë. Që ky problem të kalojë shpejt dhe lehtë, duhet të pihet çaj hithre. Marrja e tij duhet të konsiderohet si një masë e rëndësishme për qetësimin e gjendjes. Te nënat me fëmijë të vegjël, përdorimi i hithrës ndihmon në prodhimin e qumështit aq i rëndësishëm për shëndetin e fëmijës. Në kozmetikë ndihmon kundër rënies së flokut dhe zbokthit. Personat që kanë probleme me zbokthin u rekomandohet larja e kokës me lëngun që përftohet nga zierja e hithrës. Është mirë që larja të kryhet dy herë në javë dhe të vazhdojë deri në eliminimin përfundimtar të zbokthit. Larja e kokës me ujin e hithrës këshillohet edhe për ata, që kanë probleme me rritjen e ngadaltë të flokut. Për të pasur flokë të gjatë e të shëndetshëm rekomandohet larja e fokut me këtë bimë. Hithra është njohur si një tonifikues shume i mire i organizmit ai ndihmon edhe ata qe kane probleme me kolitin dhe sëmundje te tjera te zorrës se trashe. Përdoret ne formën e çajit ashtu si me sipër. Konsumimi i përditshëm i çajit te hithrës ndihmon ne rigjenerimin e qelizave te gjakut si dhe te lëkurës. Përdoret se tepërmi ne Angli dhe ka dhëne rezultate mahnitëse si ne sistemin tretës, kardiovaskular etj.
Efektet anësore të hithrës janë ende të panjohura Por është thelbësisht e dëmshme të përdoret te personat, që kanë akumulime ujore si pasojë e aktivitetit të kufizuar të zemrës dhe veshkave, pasi është një çaj që nxit largimin e ujërave nga trupi. Hithra është një ndër bimët më të njohura në vendin tonë. Bima mund të gjendet kudo në zonat me lagështirë dhe vende grumbullimi, nëpër gardhet e shtëpive, qoshet e ferrave. Për bujqit kjo bimë vlerësohet si një nga barërat e këqija, që i mundon në punën e tyre. Ndërsa në mjekësinë popullore hithra çmohet si më e rëndësishmja, që ndihmon në kurimin dhe parandalimin e sëmundjeve të ndryshme. Bima mund të përdoret në gatime për të zëvendësuar spinaqin, mund të përdoret si sallatë ose të zihet për supë. Hithra përmban sasira të konsiderueshme të vitaminës A dhe C, vitaminë K, amin si histamina, serotoninë dhe minerale siç është hekuri shumë i rëndësishëm për organizmin e njeriut. Pra, për shkak të vlerave të shumta që ajo përmban dhe efektet e saj janë të menjëhershme
Paketa këshillash
Ky artikull në lidhje me biologjinë është i cunguar. Ndihmoni dhe ju në përmirsimin e tij.
Hithëra është bimë e egër barishtore që në kërcellin e në gjethet e saj të dhëmbëzuara ka një push të imët djegës dhe që përdoret si bimë mjekësore e për ushqim.
Kisa,[1][2] Ithapallu[2] icha Itana[2] (genus Urtica) nisqakunaqa huk qurakunam, sisi p'uchquyuq suphunkunawan k'arachiq.
Kisa, Ithapallu icha Itana (genus Urtica) nisqakunaqa huk qurakunam, sisi p'uchquyuq suphunkunawan k'arachiq.
Nuotrīna, kėtap dā dilgielie, nuotrielie, nuotrīnė, nuotnierė, nuotnierie (luotīnėškā: Urtica) ī tuokis augals, žuolie. Ons tor dilginantius plaukalius, katrėi prisilėitus nūdilgėn. Aug nuotrīnas tonkiausē patuoriūs, pakeliūs, prī nomū, daržūs ė medies.
Nuotrīna ī maclīvs liekarstos, tepuogė ana nauduon plaukam plautė.
As xordigas u xordicas (scientificament Urtica (Linnaeus, 1753)) son un chenero de plantas anchiospermas de a familia Urticaceae, con d'entre 30 y 45 especies descritas, y presencia en quasi todas as latitutz subtropicals y temperadas d'os cinco continents.
As xordigas son plantas anyals o perens, de port herbacio, y acusadament nitrofilas, por o que muestran una clara preferencia por os puestos en os que s'ha acumulau materia organica u decheccions d'animals. Creixen dica una altaria, que pende de a especie y de l'hábitat a on se trobe, d'entre 10 y 300 centimetros, anque o mas regular en os exemplars que habitan en a Peninsula Iberica ye que no pasen t'alto d'os 100 cm.
As especies perens tienen rizomas soterranios, que perviven en hibierno baixo tierra mientres as parts aerias d'a planta s'ixecan u pereixen por as cheladas, y tornan a brostar de primaveras.
As fuellas as tienen oposadas, con peciolo, de forma lanciolada u ovalada y con a ladera aserrada. Os niervos i son bien marcaus. As parts aerias de a planta (principalment fuellas y tallos), en a mayoría d'especies, son cubiertas de pelos urticants que contienen acido formico, histamina y serotonina, que quan se liberan por punción en os teixius tovos (p. ex. a dermis) d'os vertebraus inducen inflamación.
I ha especies autoctonas d'o chenero Urtica en os cinco continents. Habitan en zonas de clima subtropical y temperau, anque i ha más diversidat d'especies en os temperaus. De regular, precisan unas condicions d'humedat un poquet mas acusadas que no belatras especies herbacias, por o que gosan creixer en puestos con poca insolación.
Todas as especies d'Urtica son fuertement nitrofilas, o que quiere dicir que amenistan un gran aporte de compuestos nitrochenaus de o substrato a on viven. Por ixa razón, son mas freqüents en os arredols de zonas humanizadas; en terrenos abonaus u a on que s'haiga acumulau fiemo y orina d'animals.
En l'Alto Aragón, son freqüents en os nuclios despoblaus, como conseqüencia de l'acumulación d'ixas substancias en atros tiempos y de l'actual falta de qui las pise, o que en inhibiba o creiximiento quan yeran poblaus.
A pronuncia popular mas freqüent, en o dominio lingüistico de a luenga aragonesa, ye «xordiga» (/tʃor'diga/). En o «Dizionario aragonés d'espezies animals y bechetals» de o naturalista y lexicografo Rafel Vidaller se cita ista forma en lugars distribuius por toda a cheografía de l'Alto Aragón: dende Salvatierra d'Esca,[1] en a muga d'as Altas Cinco Villas con Navarra, dica Biarche[1] y Salas Altas,[1] en o Semontano sobrarbenco, tot pasando por puestos tan destacables como Pandicosa[1] (a tamas de a suya habitual conservación d'as oclusivas xordas, se i documenta /tʃor'diga/), y encara en a ciudat de Uesca.[1] Son tamién puestos en os que s'ha documentau a pronuncia /tʃor'diga/: Sigüés[1] (Altas Cinco Villas), a villa d'Ansó[1] y en Fago[2] (val d'Ansó), Luesia[1] y Sos d'o Rei Catolico[1] (Baixas Cinco Villas), Radiquero[3] y Rodellar[1] (comarca d'o Semontano de Balbastro), en Torla[1] (en a val de Broto), en a Buerda[4] y en Guaso[1] (comarca de Sobrarbe).
A forma analoga, anque conservadera con a consonant oclusiva xorda en posición intervocalica, «xordica» (/tʃor'dika/), tamién s'ha documentau en un buen numer de lugars. Vidaller a trobó en as suyas enqüestas en zonas que son, mas que mas, foneticament conservaderas con iste tipo de consonants, en o centro-norte de l'Alto Aragón. En o suyo «Libro de As Matas y Os Animals» a recopila en a villa de Biescas[1] y en a val de Tena en Lanuza,[1] en Sallent[1] y en Pandicosa,[1] a on que tamién i ha trobau a forma «/tʃor'diga/». En a vecina val de Broto, a documenta en Broto[1] y en Torla,[1] anque igual como pasa con Pandicosa, en Torla tamién se i documenta /tʃor'diga/,[1] por o que existen as dos formas. En a val de Vio, anque Vidaller no i documenta sique /tʃor'dika/,[1] en un estudeo precedent d'Artur Quintana se troba que /tʃor'dika/ efectivament se diz en Nerín[5] y en Sercué,[5] pero que en todas dos localidatz coexiste con a forma /tʃor'diga/[5] y dica encara con una mas peculiar, no documentada sique en ixas dos localidatz,[5] que sería a forma pronunciada /ʃor'dika/.
En Ribagorza y en Sobrarbe oriental se troba formas, tanto conservaderas como no, con un incremento ix- inicial. «Ixordiga» (/iʃor'diga/) se documenta en Fonz,[1] en Benás, en Graus, en Esdolomada y en Torres[1] en a primera d'as dos comarcas, mientres que en Sobrarbe la documentón en Tella,[1] en Chistén,[1] en a Espunya[1] y en Puyarruego,[1] todas ellas localidatz que se troban en a compleguera de l'alta Cinca. «Ixordica» (/iʃor'dika/) ye una variant, muito menos común, que Vidaller trobó exclusivament en Vio[1] de a val de Vio, y en Biescas,[1] en l'Alto Galligo.
Existe a forma pronunciada /ʃor'diga/ que s'ha documentau en a val d'Ansó,[1][2] a on que coexiste con a forma /tʃor'diga/. Belatras formas variants, como «anxordiga», «xurdiga», «anfordiga», etc. amaneixen de forma anisolada en diferents lugars por tot l'Alto Aragón.
Lo nom d'ortiga (var. ortija, ortia) designa de plantas de las fuèlhas peludas del genre Urtica e de la familha Urticacaes que compren un trentenat d'espècias que se trapan en Euròpa.
Los pels de las fuèlhas contenon d'acid formic, d'istamina, d'acetilcolina e de serotonina qu'irritan la pèl a son contacte. Aquestes pels tenon a sos extremitats una punta de silici que dintra dins la pèl de las bèstias que ne s'en sarran tròp.
Las espècias pus comunas son l'Ortiga Granda (Urtica Dioica, 50 cm a 1 m), l'Ortiga Brutlanta (Urtica Urens, mens de 50 cm), e l'Ortiga Romana (Urtica Pilulifera) .
S'encontran sus de terrens fòrça azotats coma per exemple las devesas o las broas de camins, supòrtan plan lo fred e son de mal eliminar amb d'erbicidas.
Las nomenadas ortigas mòrtas apertenon a la familha de labiaceaes dels genres Lamium e Stachys e malgrat lor aspècte fòrça semblant a las ortigas vertadièras, an pas de pels urticants.
Lo genre compren 35 espècias dins las regions de clima temperat del mond. Totas se caracterizan per aver de pels que a lor contacte desliuran una substància irritanta per la pèl.
Las ortigas son utilizadas per lors fibras textilas e coma aliment pramor que un còp cuèchas pèrdon lor poder urticant e an un gost agradable. Se manjan coma ensaladas o sopas, cal preferir las brotas tendras e las culhir amb gants.
Popularament, las ortigas s'utilizan per remèdi contra l'artròsi; aquesta activitat es deguda a la preséncia de silici.
En agricultura biologica las decoccions d'ortigas s'emplegan coma engrais azotat e coma insecticida.
Urtica dioica
Urtica urens
Urtica urens
Urtica atrovirens
Urtica pilulifera
Urtica pilulifera
Se tracta d'una planta cosmopolita e l'unica amb la caracteristica urticanta; a generadas de legendas e costumas nombrosas pertot dins lo mond.
Las plantas de fuèlhas grandas que brotan entre las ortigas coma l'agrelha, del genre Rumex, o la lhapassa o bardana Arctium minus son consideradas popularament per curar l'inflamacion provocada per las ortigas (malgrat que un còp qu'es dintrat l'acid dins lo còs, an solament un efièch emollient leugièr).
Suls autres projèctes Wikimèdia :
L' Urtica dioica (chiamata puru ardìcula, furdìcula o drìgula ntê vari banni dâ Sicilia) è na chianta ervàcia dâ famigghia di l'Urticacei. St'èruva pirenni cu fogghi veru urticanti è utilizzata comu chianta ufficinali e macari comu alimentu (minestra d'ardìculi). Sta chianta spuntània è diffusa ntê lochi nun culti dî zoni timpirati, e idda ci havi cu fogghi ricuperti di pila urticanti.
Lo nom d'ortiga (var. ortija, ortia) designa de plantas de las fuèlhas peludas del genre Urtica e de la familha Urticacaes que compren un trentenat d'espècias que se trapan en Euròpa.
Los pels de las fuèlhas contenon d'acid formic, d'istamina, d'acetilcolina e de serotonina qu'irritan la pèl a son contacte. Aquestes pels tenon a sos extremitats una punta de silici que dintra dins la pèl de las bèstias que ne s'en sarran tròp.
Las espècias pus comunas son l'Ortiga Granda (Urtica Dioica, 50 cm a 1 m), l'Ortiga Brutlanta (Urtica Urens, mens de 50 cm), e l'Ortiga Romana (Urtica Pilulifera) .
S'encontran sus de terrens fòrça azotats coma per exemple las devesas o las broas de camins, supòrtan plan lo fred e son de mal eliminar amb d'erbicidas.
Las nomenadas ortigas mòrtas apertenon a la familha de labiaceaes dels genres Lamium e Stachys e malgrat lor aspècte fòrça semblant a las ortigas vertadièras, an pas de pels urticants.
As xordigas u xordicas (scientificament Urtica (Linnaeus, 1753)) son un chenero de plantas anchiospermas de a familia Urticaceae, con d'entre 30 y 45 especies descritas, y presencia en quasi todas as latitutz subtropicals y temperadas d'os cinco continents.
Η τσουκνίδα (ή τσουκνίθα) ανήκει στο γένος των αγγειόσπερμων φυτών Κνίδη και στην οικογένεια των Κνιδοειδών. Πρόκειται για μονοετές ή πολυετές, ποώδες, αυτοφυές φυτό, με 40 περίπου είδη παγκοσμίως.
Ο βλαστός της φτάνει σε ύψος το 1 μέτρο ενώ τα άνθη της είναι μικρά και άοσμα. Ολόκληρο το φυτό καλύπτεται από αδενώδεις τρίχες που κατά την επαφή τους με το δέρμα προκαλούν φαγούρα, πολλές φορές έντονη, τσούξιμο και κοκκινίλα σαν τσίμπημα κουνουπιού, ενώ σπανιότερα αλλεργικές διαταραχές. Αυτό οφείλεται σε ένα δηλητηριώδες υγρό, που περιέχουν οι λεπτές βελόνες του φυτού στη σύσταση του οποίου υπάρχει μυρμηκικό οξύ, ακετυλοχολίνες και ισταμίνες, οι οποίες όμως βελόνες καταστρέφονται με το βράσιμο ή το ψήσιμο. Το πιο δηλητηριώδες είδος τσουκνίδας είναι το γνωστό με την ονομασία φύλλο του διαβόλου που βρίσκεται στη νήσο Τιμόρ.
Στην Ελλάδα απαντώνται τα εξής είδη:
Άλλα σημαντικά είδη εκτός Ελλάδας είναι:
Οι τσουκνίδες ουσιαστικά είναι ζιζάνια, όμως σε μερικές περιοχές κάποια είδη έχουν μεγάλη οικονομική σημασία. Για παράδειγμα, από ένα είδος τσουκνίδας στην Ασία λαμβάνονται κλωστικές ίνες από τον βλαστό για την παραγωγή υφασμάτων ενώ αποξηραμένες τσουκνίδες δίνονται σαν τροφή σε ζώα. Η τσουκνίδα είναι πλούσια σε μεταλλικά άλατα: ασβέστιο, χαλκό, χλώριο, κάλιο, πυρίτιο, νάτριο, σίδερο. Το αφέψημα του είδους Κνίδη η καυστηρά (Urtica urens), που βρίσκεται και στην Ελλάδα, είναι εξαιρετικό διουρητικό και κατά της πέτρας της χολής, ενώ ο χυμός των σπόρων του σταματά την αιμορραγία. Σύμφωνα με ορισμένους βοτανολόγους βοηθά στην αντιμετώπιση δερματικών εκζεμάτων, συμβάλλει στην μείωση του ουρικού οξέος και γενικώς συμβάλλει στην καλή κυκλοφορία του αίματος. Επίσης χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση της τριχόπτωσης. Το είδος κνίδη η δίοικος χρησιμοποιείται ευρέως και στην κουζίνα. Χάρη στα θρεπτικά συστατικά που περιέχει, το υψηλό ποσοστό σε λευκώματα και σε βιταμίνη C οι τσουκνίδες καταναλώνονται ως σαλάτα, σούπα και πολλές φορές αντικαθιστούν το σπανάκι. Η καυστικότητα των τριχιδίων εξουδετερώνεται με το στίψιμο ή με κοχλαστό νερό. Για κατανάλωση θεωρούνται καλύτεροι οι νεαροί τρυφεροί βλαστοί. Όλα τα μέρη του φυτού, υπέργεια και υπόγεια μπορούν να αποξηρανθούν και χρησιμοποιούνται στην παραδοσιακή ιατρική. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην κηπουρική για την καταπολέμηση της ψώρας. Γι αυτό το σκοπό αναμειγνύονται 500-700 γρ. χλωρής ή 200 γρ. αποξηραμένης τσουκνίδας με 5 λίτρα κρύου νερού για ένα εικοσιτετράωρο. Μετά ψεκάζονται τα προσβεβλημένα φυτά.[2]
Λεπτές βελόνες (τρίχες) της τσουκνίδας
Η τσουκνίδα (ή τσουκνίθα) ανήκει στο γένος των αγγειόσπερμων φυτών Κνίδη και στην οικογένεια των Κνιδοειδών. Πρόκειται για μονοετές ή πολυετές, ποώδες, αυτοφυές φυτό, με 40 περίπου είδη παγκοσμίως.
Шаблон:Таксон Вĕлтĕрен (лат. Urtīca) — Вĕлтĕрен йышĕнчи чечеклĕ ӳсентăрансен йăхĕ. Çулçисемпе тунисем çинче лексен пĕçертекен тĕксем пур (çавсенпе латинла ячĕ çыхăннă: лат. ūrō «пĕçертетĕп»). Йăха 40—45 биологи тĕсĕ кĕрет. Вăтам климăтра нумайрах сарăлнă. Раççейре вĕлтĕрен (Urtica dioica L.) тата сухăр вĕлтĕрен (Urtica urens L.) анлăрах сарăлнă.
Вĕлтĕренĕн нумай тĕсĕсем курăк çиекен чĕр чунсенчен пĕçертекен тĕкĕсемпе сыхланаççĕ. Кашни тĕкĕ медециан ампули евĕр пысăк биологи клетки. Клетка вĕçĕнче кремни тăварĕсем пур. Çав вĕçне майĕпен тĕртсен те вĕл хуçăлать, шĕвĕр вĕçĕ тир ане кĕрет, клеткăри сĕткен чĕр чунăн аманнă вырăнне тухать. Ку сĕткенре гистамин, холин тата кăткă йӳçĕкĕ[1] пур. Вĕлтĕрен лекнĕ вырăн çавăна пиçнĕ пек туйăнать. Пĕçертни хăрушах мар, çав вăхăтрах темиçе пропика тĕсĕсене лексен питĕ ыратарма, вĕлĕрме те пултарать ( Çĕнĕ Зелландинчи Urtica ferox, вĕлтĕрен йывăçĕ).
Хăшпĕр тĕсĕсене çынсене тата вылăхсене сиплеме, унсăр пуçне апа валли тата килти выльăха çитерме усă кураççĕ.
Çамрăк чечекĕсен çупкамĕсене чей пек ĕçеççĕ е типĕтеççĕ.
китай вĕлтĕренĕнчен тĕртекен пусма пахалăхĕпе пурçăн патне çитет [4]. Тумтир тума вĕлтĕрене çынсем пиншер çул усă кураççĕ . Хăшпĕр çĕршывсенче Китай, Индонези, Филиппины, Корея, Япони кун пек пусмасенче ыттисенчен нумайрах хаклаççĕ. Корей халăх тумтирĕн хăшпĕр пайĕсене урăх материлтан нихăçан та çĕлĕмеççĕ. [5].
Ибо злой дух представлял его воображению воспоминания о женщине, однажды им увиденной, и он так сильно разжигался плотскими вожделениями, что, почти побежденный ими, собирался покинуть пустыню. Но, по благодати Божией, он вдруг опомнился и, увидев поблизости заросли крапивы и шиповника, сбросил с себя одежду и, обнаженный, кинулся в колючий кустарник. Он катался в нем так долго, что, когда поднялся с земли, на его израненное тело было больно смотреть. Так ранами плоти исцелил он раны души. С тех пор, как он сам сказал своим последователям, он был свободен от этого искушения. Отныне многие, оставляя мир, вверяли себя его духовному руководству. Теперь, избавившись от порока, он вполне заслуженно стал достойным учителем добродетели[7].
Вдруг он видит женщину, которую злой дух привел пред очи его ума: при виде ее сердце раба Божия воспылало таким огнем, что пламень страсти едва умещался в сего сердце, и, увлекаемый страстью, он почти желал уже оставить пустыню. Но скоро, по благодати Божией, он обратил взор на себя самого и, увидев в себе семя страстей, снял с себя одежду, бросился нагой на сосновые иглы и крапиву, долго лежал в них и, только уже когда изранил все тело, встал. Но через раны тела он залечил в теле чувственные порывы, потому что обезсилил сладострастие: произведши таким наказанием воспаление снаружи, он истребил то, что горело внутри, и таким образом победил грех, потому что переменил место пламени. С того времени, как после сам рассказывал ученикам, искушение плоти так было укрощено в нем, что после ничего подобного он в себе не чувствовал[6].
Шаблон:Таксон Вĕлтĕрен (лат. Urtīca) — Вĕлтĕрен йышĕнчи чечеклĕ ӳсентăрансен йăхĕ. Çулçисемпе тунисем çинче лексен пĕçертекен тĕксем пур (çавсенпе латинла ячĕ çыхăннă: лат. ūrō «пĕçертетĕп»). Йăха 40—45 биологи тĕсĕ кĕрет. Вăтам климăтра нумайрах сарăлнă. Раççейре вĕлтĕрен (Urtica dioica L.) тата сухăр вĕлтĕрен (Urtica urens L.) анлăрах сарăлнă.
Коприва (лат. urtica) е род на цветни растенија од семејството Urticaceae. Многу видови имаат бодливи влакна и може да се нарекуваат коприви или бодливи коприви, иако последното име се однесува особено на Urtica dioica.
Видовите Urtica се храна за гасеници на бројни пеперуги и молци.[1]
Овие видови растат како едногодишни или повеќегодишни тревни растенија, ретко како грмушки. Тие можат да достигнат, во зависност од видот, локацијата и состојбата на хранливата почва, висина од 10 - 300 центиметри. Повеќегодишните видови имаат подземни ризоми. Зелените делови се влакнести. Нивните стебла се често четириаголни.
Во 1874 година, за време на престојот во јужна Франција, францускиот ботаничар Чарлс Наудин открил дека силните ветрови во текот на 24 часа ги правеле боцкавите влакна на копривата безопасни за цела една недела.[2]
Голем број на видови вклучени во родот во постарата литература сега се препознаваат како синоними на Urtica dioica. Некои од овие таксони сè уште се признати како подвидови.[3]
Поради боцкавите влакна, видовите Уртика ретко ги јадат тревопасните животни, туку повеќе служат како засолниште за инсекти, како што селисна вошка, ларви од пеперуги и молци.[4]
Ткаенина направена од коприва била пронајдена на местата за погребување кои датираат од бронзеното време. Се користела за облека, мрежи за риболов и хартија од неразвиените заедници.[5] Во Нов Зеланд, U. ferox е класифициран меѓу отровните растенија, најчесто при контакт со кожа.[6]
Копривата традиционално се користи како состојка во супи, омлети, баница, пире и други јадења. Во Мазендаран, северен Иран, се прави супа (аш) со употреба на ова растение.[7] Копривата се користи и за чај, сок и вид на пиво (ел), како и да се зачува сирењето.[5]
Коприва (лат. urtica) е род на цветни растенија од семејството Urticaceae. Многу видови имаат бодливи влакна и може да се нарекуваат коприви или бодливи коприви, иако последното име се однесува особено на Urtica dioica.
Видовите Urtica се храна за гасеници на бројни пеперуги и молци.
Кычыткан (лат. Urtica) — кычытканчалар (Urticaceae) гаиләлегенә керүче үсемлек-үләннәр ыругы. Чүп үлән булып саналалар. Кайбер төрләренең яфрагы, тамыры, орлыгы дару сыйфатында кулланыла.
Кычыткан күпъеллык үлән булып тора, биеклеге 60-100, 150 метрга җитә. Тамыры озын, таралучан. Сабагы туры, төз, дүртчитле, буразналы, ботаксыз. Үлән каты, яндыргыч төкләр белән капланган.
Кычыткан (лат. Urtica) — кычытканчалар (Urticaceae) гаиләлегенә керүче үсемлек-үләннәр ыругы. Чүп үлән булып саналалар. Кайбер төрләренең яфрагы, тамыры, орлыгы дару сыйфатында кулланыла.
Кычыткан күпъеллык үлән булып тора, биеклеге 60-100, 150 метрга җитә. Тамыры озын, таралучан. Сабагы туры, төз, дүртчитле, буразналы, ботаксыз. Үлән каты, яндыргыч төкләр белән капланган.
Петшӧр (латин Urtica) – тайӧ быдмӧг.
Медвынаöн лыддьöны ода-кора да лӧддза-номъя тӧлысьясӧ петӧм петшöр. Петшöр кор да вужсö косьтöм вылö чукöртöны сора–моз тöлысьясö. Бурдöдчöм могысь нетшкылöмаöсь петшöрсö куш киöн.
Петшöрын уна витамин, сы отсöгöн сувтöдлöмаöсь вир петöм, вöдитчылöмаöсь быдсяма пыкöсъясысь. Петшöр ёнмöдö иммунитет. Петшöра тшай бурдöдö кос висьöмысь, подаграысь, сöн пыкталöмысь да уна мукöд висьöмысь, кыпöдö вирын гемоглобин. Важысянь юрси гылалöмысь да сiйöс ёнмöдöм могысь нывъяс да аньяс петшöр ваöн пожъялöны юрсисö, сынасьöны петшöра ваö кöтöдöм сынанöн. Лоас пö юрсиыд сук, крепыд да шыльыд, öдйö быдмас.
Петшöр – вына видзöг.
Важӧнсянь петшöр корсö вöлi пуктылöны сапöг пыдöсö — видзлiсны асьнысö лёк йöзысь. Дасьтылöмаöсь петшöрысь корöсьяс да чышкысьлöмаöсь гортас. Петшöрсьыс весиг кылöмаöсь быдса джодждöраяс, либö кыигас пуктышталöмаöсь петшöрсö тшöтш. Пуктылöмаöсь татшöм джодждöрасö пыранiнас. Лыддьöмаöсь — лёк морт пыригас пö сувтыштас тайö джодждöра вылас да воштас лёк вынсö.
Петшöр отсöгöн мынтöдчылöмаöсь вомидзысь. А сорлавны кö петшöрсö совкöд — тайö лоö пö вына видзöгöн быдсяма керысь-тшыкöдчысьысь. Петшöрсö нэмысь-нэмö лыддьöны мичлун да томлун вайысь быдмöгöн. Эм кö керкаас ичöт челядь, пуктылöмаöсь жыр пельöсас некымын петшöр кор. Сiйö пö вöтлас челядь вежöрысь полöм, дзолюк кутас гежöдджыка висьны да бурджыка узьны.
Таысь кындзи, петшöр вöчö мортöс веськыдöн, повтöмöн, водзмöстчысьöн. Нэмъяс сайын война вылö мунiгöн гöтыръяс пуктылöмаöсь верöсъяслы зептас петшöр кор, мед воас бöр дзоньвидзаöн.
Шулöмаöсь, отсалö пö петшöрыд и капуста пуктiгöн. «Петшöр — лёльöяслы, а капуста — миянлы» кывъясöн град пельöсъясас пуктылöмаöсь и петшöр тшöтш.
Быдмысь тӧлысь дырйи петшöрлöн выныс унджык.
Турун чукöртöм вылö, дерт, вöлiны асланыс лунъяс, кор турунсö лыддисны медвынаöн. Трöича да Иван лун водзын ёнджыка чукöртлiсны быдсяма турунсö. Ветлывлöмаöсь турунысла вой кежлö, öткöнджык, абу позьöма сёрнитны мунiгас и локтiгас, и мед эськö некод эз аддзыв — сэки чукöртöм туруныс вынсö оз вошты. Петшöрын медуна выныс быдмысь тöлысь дырйи. Но медым отсасис петшöрыс, колö быть нетшкыны сiйöс аслыд, сотöм вылö скöравтöг.
Иван лун водзын (сора тöлысь 7-öд лун) öшинь водзö, порог дорö да öдзöс весьтö пуктылöмаöсь некымын петшöр, бытьысь карта пельöсъясö бытшкылöмаöсь да весиг пемöсъяслы пасьтöдлöмаöсь петшöрысь юркытшъяс — ставсö тайöс вöчлöмаöсь, мед быдсяма тшыкöдчысьыс лёксö оз вермы вöчны. Йöв дозмукъяссö тшöкыда мыськылöмаöсь петшöрысь вöчöм ветьöкöн.
Иван лунö жö вöтлывлöмаöсь лудiкъясöс керкаысь петшöр отсöгöн.
Ӧткымынъяс весиг йöвсö кисьтлöмаöсь петшöр вомöн, лысьтысьлöмаöсь петшöрысь юркытш пыр. Петшöрнас ёна зiльлiсны вердны гортса пемöсъясöс, и асьныс шыд пиö, тшай пиö пуктылiсны, öд петшöр ставсьыс кындзи нöшта и зэв колана, уна витамина сёянтор.
Йöзкостын ветлö петшöр йылысь уна шусьöг да кывйöз:
Пиципалакс[1][2], лиякс: крапива-палакс[2] (лат. Urtica, руз. Крапи́ва) — буе тикшень касовкст. Пиципалаксонсетнень раськесь (Urticaceae).
Нетьксэнзэ ды лопанзо свал пештязь пициця понасо, конанень латинэнь лемсэ мерить лат. uro, «пицян». Буесэнть 50[3] видт. Россиясо вастневи Кавто лопасо пиципалакс (Urtica dioica L.) ды Човине пиципалакс (Urtica urens L.).
.jpg)
(Urtica dioica)
(Urtica dioica)
(Urtíca úrens)
Дикой палакс (Urtica cannabina)
Дикой палакс (Urtica cannabina)
Пиципалакс, лиякс: крапива-палакс (лат. Urtica, руз. Крапи́ва) — буе тикшень касовкст. Пиципалаксонсетнень раськесь (Urticaceae).
Нетьксэнзэ ды лопанзо свал пештязь пициця понасо, конанень латинэнь лемсэ мерить лат. uro, «пицян». Буесэнть 50 видт. Россиясо вастневи Кавто лопасо пиципалакс (Urtica dioica L.) ды Човине пиципалакс (Urtica urens L.).
Халгай (лат. Urtica dioica, англ. nettle, stinging nettle) нь дэлхийн ихэнх ногоон бүсэд ургадаг, түгээмэл өвслөг ургамал юм. Халгай нь дотроо таван дэд төрөлтэй. Халгайг эртнээс хүмүүс эмийн ургамал ба хүнсний зориулалтаар ашиглаж иржээ. Одоогоос 3000 жилийн тэртээ буюу хүрэл зэвсгийн үеэс Их Британичууд хоол хүнсэндээ халгай хэрэглэдэг байсан талаар эх сурвалжид өгүүлдэг.
Хог хаягдалгүй газар, гуу жалга, зуслангийн орчмоос 6-р сарын дунд үе хүртэл 20-25 см өндөр ургасан халгайг түүх нь хамгийн чанартай, шим тэжээлтэй байдаг байна. Түүсэн халгайгаа бүлээн усаар 2-3 удаа зайлж, усны өнгө хувирахгүй болтол угаана. Халуун усаар угаах нь шим тэжээл алдагдах муу талтай. Халгайгаа сүүдэр газар хатаах эсвэл давслан даршлaх байдлаар хадгалж, бүтэн жилийн турш хэрэглэж болно.
Халгай (лат. Urtica dioica, англ. nettle, stinging nettle) нь дэлхийн ихэнх ногоон бүсэд ургадаг, түгээмэл өвслөг ургамал юм. Халгай нь дотроо таван дэд төрөлтэй. Халгайг эртнээс хүмүүс эмийн ургамал ба хүнсний зориулалтаар ашиглаж иржээ. Одоогоос 3000 жилийн тэртээ буюу хүрэл зэвсгийн үеэс Их Британичууд хоол хүнсэндээ халгай хэрэглэдэг байсан талаар эх сурвалжид өгүүлдэг.
Чалкан — көп жылдык өсүмдүк. Бардык жерде кездешет. Анын жалбырагы дарылык касиетке ээ. Жалбырагы жайында гүлдөгөн убакта жыйналып көлөкөдө, үй чатырында кургатылат. Кургатылган жалбырагы медицинада кан токтоткуч, жараатта, витамин жетишпегенде пайда болуучу ооруларда колдонулат. Элдик медицинада чалкандын маңызы кызыл жүгүрүк, бөйрөк, табарсык жана боор оорусунда пайдаланылат.
செந்தட்டி அல்லது சிறுகாஞ்சொறி எனப்படுவது ஒரு தாவரம் ஆகும். இது களைகளாக விளைநிலங்களில் காணப்படுகின்றது.
இதன் இலை மற்றும் காய்கள் மனிதனின் தேகத்தில் பட்டவுடன் அரிப்பு மற்றும் நமைச்சலை உண்டாக்கும் தன்மை உடையது.[2]
செந்தட்டி அல்லது சிறுகாஞ்சொறி எனப்படுவது ஒரு தாவரம் ஆகும். இது களைகளாக விளைநிலங்களில் காணப்படுகின்றது.
ჭუჭელე (ლათ. Urtica) — ართი ვარდა მიარეწანიანი ჩანარეფიშ გვარი ჭუჭელეშბურეფიშ ფანიაშე, ფურცელეფი დიდი, მარქვალიშობურ-გურიშნერი რე, ღერეფი სიმაღალათ 50-100 სმ-შახ ონჭუ. პიოლეფი მორჩილი, წვანე, ართოფორუეშამი, აკოკირილი რე ლუბეფს დუდელაშნერი ბიბლეფო. ფურცელეფი ფორილი რე მაჟვებუე ქიქილეფით დო ქეჩეჩეფით, ნამუეფით გოხინკოლუაშ დო მეწაწაფიშ ბორჯის მორჩილი ბოლოთ აღამაკენა კანს, გიშმურს მუმაწამალარ სითხას, ნამუთ ნწარე ჭუას, ჩამინს, დო ლექინ ანთებათ პროცესის გჷმიჭანუანს.
ჭუჭელეშ ფორცელეფი იკათუანა გალიშ ბჟეს, გუმფისის, მაყუჩებელი დო ცილოვან ნიფთიარობეფს, ჭკიჭკიტიაბჟეს, ქლოროფილს, C-ვიტამინს, კაროტინს, ვიტვამინ K-ს.
ჭუჭელეშ დჷნადგინას გჷმირინუანა ფილტვეფიშ დალახებაშ, ანთებაშ, კატარაქტიშ დო კუჭიშ ჭყოლიშ გჷმარინაფალო, თაშნეშე მუჭოთ პოლივიტამინურ დო გჷმარგილაფარ საშუალებას.
ჭუჭელე (ლათ. Urtica) — ართი ვარდა მიარეწანიანი ჩანარეფიშ გვარი ჭუჭელეშბურეფიშ ფანიაშე, ფურცელეფი დიდი, მარქვალიშობურ-გურიშნერი რე, ღერეფი სიმაღალათ 50-100 სმ-შახ ონჭუ. პიოლეფი მორჩილი, წვანე, ართოფორუეშამი, აკოკირილი რე ლუბეფს დუდელაშნერი ბიბლეფო. ფურცელეფი ფორილი რე მაჟვებუე ქიქილეფით დო ქეჩეჩეფით, ნამუეფით გოხინკოლუაშ დო მეწაწაფიშ ბორჯის მორჩილი ბოლოთ აღამაკენა კანს, გიშმურს მუმაწამალარ სითხას, ნამუთ ნწარე ჭუას, ჩამინს, დო ლექინ ანთებათ პროცესის გჷმიჭანუანს.
Dırrıke (Urtica), familya dırrıkan (Urticaceae) ra yew vaşo ke yew serrê omrê xo esto, mabênê aşmanê Gulane-Tebaxe de vilıkan akeno.
Dırrıke sero muyê vêşnayoği estê ke, eke destê merdumi cı gıno, zan (zandi) dano. Dırrıke her cayê Anatoliye de rêsena.
Dırrıke (Urtica), familya dırrıkan (Urticaceae) ra yew vaşo ke yew serrê omrê xo esto, mabênê aşmanê Gulane-Tebaxe de vilıkan akeno.
Dırrıke sero muyê vêşnayoği estê ke, eke destê merdumi cı gıno, zan (zandi) dano. Dırrıke her cayê Anatoliye de rêsena.
Pitigaìa (Urtica), de sa Familia Urticacee. Pianta ervosa, debile, chi creschede in logos no coltivados, affaca a muros betzos, in sas manchìnas de sas istradas. Ada ramos e fozas cun pilos chi si si tòccana cun sas manos o cun ateras partes nudas de su corpu procùrana pistighinzu e fastizu chi durada unu pagu 'e tempus.
Urtica is a genus of flowering plants in the family Urticaceae. Many species have stinging hairs and may be called nettles or stinging nettles, although the latter name applies particularly to Urtica dioica.
Urtica species are food for the caterpillars of numerous Lepidoptera (butterflies and moths), such as the tortrix moth Syricoris lacunana and several Nymphalidae, such as Vanessa atalanta, one of the red admiral butterflies.[2]
The generic name Urtica derives from the Latin for sting.[3]
Urtica species grow as annuals or perennial herbaceous plants, rarely shrubs. They can reach, depending on the type, location and nutrient status, a height of 10–300 centimetres (3.9–118.1 in). The perennial species have underground rhizomes. The green parts have stinging hairs. Their often quadrangular stems are unbranched or branched, erect, ascending or spreading.
Most leaves and stalks are arranged across opposite sides of the stem. The leaf blades are elliptic, lanceolate, ovate or circular. The leaf blades usually have three to five, rarely up to seven veins. The leaf margin is usually serrate to more or less coarsely toothed. The often-lasting bracts are free or fused to each other. The cystoliths are extended to more or less rounded.
In 1874, while in Collioure (south of France), French botanist Charles Naudin discovered that strong winds during 24 hours made the stinging hairs of Urtica harmless for a whole week.[4]
In New Zealand, U. ferox is classified among poisonous plants, most commonly upon skin contact.[5]
The last common ancestor of the genus originated in Eurasia, with fossils being known from the Miocene of Germany and Russia, subsequently dispersing worldwide. Several species of the genus have undergone long distance oceanic dispersal, such as Hesperocnide sandwicensis (native to Hawaii) and Urtica ferox (native to New Zealand).[6]
_Urtica_thunbergiana_20220406201651.jpg)
A large number of species included within the genus in the older literature are now recognized as synonyms of Urtica dioica. Some of these taxa are still recognized as subspecies.[7] Genetic evidence indicates that the two species of Hesperocnide are part of this genus.[6]
Species in the genus Urtica, and their primary natural ranges, include:
Due to the stinging hairs, Urtica species are rarely eaten by herbivores, but rather provide shelter for insects, such as aphids, butterfly larvae, and moths.[9]
Fabric woven of nettle fiber was found in burial sites in Denmark dating to the Bronze Age, and in clothing fabric, sailcloth, fishing nets, and paper via the process called retting (microbial enzymatic degradation, similar to linen processing).[10] Other processing methods include mechanical and chemical.[11]
Urtica is an ingredient in soups, omelettes, banitsa, purée, and other dishes. In Mazandaran, northern Iran, a soup (Āsh) is made using this plant.[12] Nettles were used in traditional practices to make nettle tea, juice, and ale, and to preserve cheeses, such as in Cornish Yarg.[10][13]
Nettles have many folklore traditions associated with them. The folklore mainly relates to the stinging nettle (Urtica dioica).
Milarepa, the great Tibetan ascetic and saint, was reputed to have survived his decades of solitary meditation by subsisting on nothing but nettles; his hair and skin turned green and he lived to the age of 83.[14]
The Caribbean trickster figure Anansi appears in a story about nettles, in which he has to chop down a huge nettle patch in order to win the hand of the king's daughter.[15]
An old Scots rhyme about the nettle:
Coo, cow, and stoo are all Scottish for cut back or crop (although, curiously, another meaning of "stoo" is to throb or ache), while "laich" means short or low to the ground.[16] Given the repetition of "early," presumably this is advice to harvest nettles first thing in the morning and to cut them back hard [which seems to contradict the advice of the Royal Horticultural Society]. Alternatively, it may be recommending harvesting early in the year before the plants grow tall, as they become tough and stringy later.[17]
The English figure of speech "grasp the nettle", meaning to nerve oneself to tackle a difficult task, stems from a belief that nettles actually sting less if gripped tightly. This belief gave rise to a well-known poem by Aaron Hill:
In Hans Christian Andersen's fairy-tale "The Wild Swans," the princess had to weave coats of nettles to break the spell on her brothers.
In the Brothers Grimm's fairy-tale "Maid Maleen", the princess and her maid must subsist on raw nettles while fleeing their war-ravaged kingdom. While standing in for the false bride during the wedding procession, she speaks to a nettle plant (which later proves her identity):
.jpg)
.jpg)
Karte mit allen verlinkten Seiten: 
.jpg)
_1.jpg)
.jpg)
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) {{citation}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) Urtica is a genus of flowering plants in the family Urticaceae. Many species have stinging hairs and may be called nettles or stinging nettles, although the latter name applies particularly to Urtica dioica.
Urtica species are food for the caterpillars of numerous Lepidoptera (butterflies and moths), such as the tortrix moth Syricoris lacunana and several Nymphalidae, such as Vanessa atalanta, one of the red admiral butterflies.
The generic name Urtica derives from the Latin for sting.
Urtiko estas nomo por 30-40 specioj de angiospermoj de la genro Urtica en la familio de urtikacoj. Plejparto el ili estas staŭdaj herbaj plantoj ofte konsiderataj trudherboj.
Ili disvastiĝas forte per siaj subgrunderampantaj rizomoj. Ili kreskas precipe en terenoj riĉaj je nitrogeno, ĉefe forlasitaj terenoj, iamaj rubdeponejoj ktp. Iliaj brulharoj brulas pro sia entenata Formika acido. Tamen eblas fari supon aŭ eĉ salaton el la folioj.
Sed ili havas grandan virton de la vidpunkto ekologia: ili estas ĉefa, kaj ofte ununura, nutrofonto de la raŭpoj de kelkaj el la plej belaj papilioj de Eŭropo.
La folioj enhavas klorofilon, vitaminojn C (ĝis 60 mg en 100 g, precipe junaj folioj), K kaj B2, glikozidon, taninon, albuminojn, acidojn formikan, silician kaj askorban, histaminon, karotenon, klorofilon, celulozon, mineralajn substancojn (kalio, kalcio, fero). Urtiko estas delonge uzata kiel kuracplanto kaj printempa legomo en la kuirado (jam en antikvaj kuiradoj oni uzis ĝin kiel spinacon). Ĝi purigas la sangon, haltigas internan kaj eksteran sangadon (sangado el la nazo, tusado de sango, longa menstruo), malaltigas la nivelon de la sukero en la sango, efikas kontraŭ konstipo (plibonigas la peristaltikon de intestoj), arterosklerozo, digestaj malfacilaĵoj, stomakaj kaj intestaj doloroj, plibonigas la ĝeneralan metabolon, bonefikas ĉe diabeto, kuracas malsanojn de la hepato kaj galo. La alta enhavo de vitaminoj, hemoglobino kaj eritrocitoj bonefikas ĉe anemioj, hipovitaminozoj, post malsanoj kaj operacioj. La planto efikas kontraŭ reŭmataj artikdoloroj, muskola reŭmato kaj astmo. Dekokto de urtiko plibonigas la laboron de la kormuskolo, stimulas la koaguliĝon de la sango. La popola medicino kuracas reŭmaton per urtikvipado, la radikojn oni uzas kontraŭ griziĝo kaj elfalo de haroj en formo de dekoktaĵo (interna uzo) aŭ dekoktaĵo kun vinagro (ekstera uzo, lavado kaj masaĝoj). La dekokton oni faras per du supkuleroj da drogherbo, boligita en 500 ml da akvo dum tri minutoj, lasi maceri unu horon kaj filtri. Oni uzas 120 ml antaŭ la manĝo.[1]
Urtiko estas nomo por 30-40 specioj de angiospermoj de la genro Urtica en la familio de urtikacoj. Plejparto el ili estas staŭdaj herbaj plantoj ofte konsiderataj trudherboj.
Ili disvastiĝas forte per siaj subgrunderampantaj rizomoj. Ili kreskas precipe en terenoj riĉaj je nitrogeno, ĉefe forlasitaj terenoj, iamaj rubdeponejoj ktp. Iliaj brulharoj brulas pro sia entenata Formika acido. Tamen eblas fari supon aŭ eĉ salaton el la folioj.
Sed ili havas grandan virton de la vidpunkto ekologia: ili estas ĉefa, kaj ofte ununura, nutrofonto de la raŭpoj de kelkaj el la plej belaj papilioj de Eŭropo.
La ortiga (del latín 'urtica') es el nombre común de las plantas del género Urtica, de la familia de las urticáceas, la mayoría de ellas caracterizadas por tener unos pelos urticantes que liberan una sustancia alcalina que produce escozor e inflamación en la piel. Es una de las "malas hierbas" más habituales, bien conocida por sus cualidades urticantes. Es una de las plantas que más aplicaciones medicinales posee.
Existen varios tipos:
La ortiga es una planta arbustiva perenne, dioica, de aspecto tosco y que puede alcanzar hasta 1,20 m de altura.
Es característico de esta planta el poseer unos pelos urticantes que tienen la forma de pequeñísimas ampollas llenas de un líquido irritante que al contacto con la piel producen una lesión y vierten su contenido, pica, pero después de unos segundos se desaparece la picazón, los pelos urticantes contienen (ácido fórmico, resina, histamina y una sustancia proteínica desconocida) sobre ella, provocando ronchas, escozor y prurito. Este picor se debe a la acción del ácido fórmico, compuesto del que contiene una gran cantidad. Estos pelos son muy duros y frágiles en la punta, por lo que es suficiente el roce para provocar su rotura.
La raíz es muy rica en taninos, que le confieren una acción astringente.
Posee un tallo rojizo o amarillento, erguido, cuadrangular, ramificado y ahuecado en los entrenudos. Está dotado en todos los nudos de parejas de hojas, y está recubierto de pelos urticantes.
Las hojas son de figura ovalada, rugosas, aserradas, puntiagudas, y de hasta 15 cm. Son color verde oscuras y con pétalos de color amarillo suave. Se encuentran opuestas y también están provistas, al igual que el tallo de los pelos que la caracterizan.
Florece del mes de julio. Las flores son verdes amarillosas con estambres amarillos, reunidas en panículas pendulares, asilares y terminales. Normalmente son unisexuales, pequeñas y dispuestas en racimos colgantes de hasta 10 cm. Las femeninas se encuentran en largos amentos colgantes y las masculinas en inflorescencias más cortas.
Sus frutos son aquenios (cápsulas) y secos.
Composición química: contiene flavonoides (de acción antioxidante y antiinflamatoria), sales minerales, ácidos orgánicos, pro vitamina A y C, mucílago, ácido fórmico, clorofila, taninos, resina, silicio, acetilcolina, potasio, glucoquininas y una gran cantidad de clorofila (de ahí su color verde oscuro e intenso), histamina y serotonina.[cita requerida]
La planta también posee una sustancia llamada secretina, que es uno de los mejores estimulantes de las secreciones estomacales, del páncreas y de la bilis, así como de los movimientos peristálticos del intestino.
También contiene clorofila y ácidos orgánicos, a los que se debe su marcado efecto diurético.
Propiedades de la ortiga comprobadas científicamente: los extractos son ligeramente hipoglucemiantes. Tiene propiedades bactericidas y efectos favorables en los tratamientos de las afecciones de la piel (Príhoda, 1990; Wren, 1994).
La ortiga mayor es cosmopolita, crece en regiones altas desde Japón hasta los Andes. En la península ibérica es muy abundante en el Atlántico Norte y los Pirineos, aunque se puede encontrar por toda la península.[cita requerida]
Se cría en suelos ricos en nitrógeno y húmedos.[cita requerida]
Se recogerá la planta entera, dependiendo del uso que se le vaya a destinar. Puede utilizarse seca o recién recogida.
En fitoterapia, los naturistas aconsejan recolectar las sumidades floridas (herba urticae), o simplemente las hojas (folium urticae) de los tallos jóvenes.[cita requerida]
Para llevar la recolección a buen fin, se procede antes de la floración, y el secado debe de realizarse lo más rápidamente posible.
Con fines medicinales se recolectará entre mayo y agosto, aunque no hay problema en recolectarla a lo largo de todo el año. Con fines alimenticios, se recolecta en cualquier periodo.[cita requerida]
Por ser urticante se recolecta con guantes. Se cortarán sólo los tallos jóvenes y sanos. Las hojas viejas no se suelen usar debido a que son muy irritantes.[cita requerida] Las raíces se recolectan en primavera y en otoño. Antes de la aparición de las flores, la planta es más tierna.
Se utiliza la planta entera, incluyendo las raíces. También se usa la planta fresca.[cita requerida]
Principalmente las hojas (Urticae folium/herba), aunque también se pueden utilizar las raíces (Urticae radix).
Las raíces, además de las de la Urtica dioica L., son también beneficiosas las de la ortiga menor (Urtica urens L.), o especies híbridas de ambas, obtenidas durante el periodo de floración.
Popularmente también se emplean los frutos (Urticae fructus). Antiguamente, se aplicaban las hojas en los genitales de los jóvenes que eran descubiertos masturbándose, dando lugar a las creencias de que si se realizaba la masturbación, aparecían innumerables enfermedades cancerígenas, y otras similares que derivaban en amputaciones.[cita requerida]
La ortiga es una especie cuyas hojas eran ya citadas en los tratados medievales como remedio en los estados asociados a un déficit en la diuresis. Sin embargo, desde hace veinte años sus partes subterráneas (raíces y rizomas) son objeto de interés en el tratamiento de la hiperplasia benigna de próstata (HBP), tal y como han puesto de manifiesto los numerosos trabajos de investigación realizados sobre ellas. Dichas investigaciones han permitido acceder al conocimiento de sus más importantes principios activos y su actuación sobre algunos de los factores implicados en la aparición de la HBP. Por otra parte, los más recientes ensayos clínicos realizados con extractos normalizados de ortiga indican un efecto positivo sobre los síntomas urinarios asociados a la HBP. A ello se añade la gran tolerancia hacia los preparados elaborados con las partes subterráneas, ya que en ensayos a seis meses sólo un 0,7 por ciento de los pacientes mostró efectos secundarios, de escasa gravedad en todos los casos.
La ortiga (del latín 'urtica') es el nombre común de las plantas del género Urtica, de la familia de las urticáceas, la mayoría de ellas caracterizadas por tener unos pelos urticantes que liberan una sustancia alcalina que produce escozor e inflamación en la piel. Es una de las "malas hierbas" más habituales, bien conocida por sus cualidades urticantes. Es una de las plantas que más aplicaciones medicinales posee.
Existen varios tipos:
La Urtica dioica, conocida como ortiga mayor y ortiga verde, que es la más común. Alcanza entre 50 y 150 centímetros. La característica más conocida de esta planta es presencia de pelos urticantes cuyo líquido cáustico (acetilcolina) produce una irritación con picor intenso en la piel cuando se le toca o roza. Tiene el tallo de sección en forma de cuadrado, hojas con forma de óvalo, con el borde aserrado, sus flores son pequeñas, unisexuales, inconspicuas y agrupadas en glomérulos. La ortiga menor (Urtica urens) suele crecer al lado de la ortiga mayor, tiene unos 60 centímetros y produce mayor irritación que la anterior, pero posee menos virtudes terapéuticas.
See artikkel räägib taimeperekonnast; perekonnanime kohta vaata artiklit Nõges (perekonnanimi) Nõges (Urtica L.) on nõgeseliste sugukonda kuuluv taimeperekond, kuhu kuulub 30–45 liiki.
Perekond on levinud kõikjal maailmas, kuid põhiliselt parasvöötmes. Nad on peamiselt mitmeaastased, mõned ka üheaastased rohttaimed, mõned ka põõsad.
Kuigi nõgeste kõrvekarvadega kaetud värsked lehed ja varred põhjustavad kõrvetust ja löövet, ei ole selles enamiku nõgeseliikide puhul midagi tõsist, mis arstiabi nõuaks. Mõned liigid on koguni täiesti ohutud ja neid saab pärast aurutamist süüa nagu salatit.
Rahvameditsiinis, toiduks ja muuks otstarbeks kasutatakse põhiliselt kõrvenõgest. Teiste nõgeseliikide vastavad omadused on läbi uurimata; pole põhjust eeldada, et need on tingimata samasugused kui kõrvenõgesel.
Klorofülli saab toota küll mis tahes taimedest, kuid toiduainete-, farmaatsia- ja parfümeeriatööstuses toodetakse klorofülli harilikult nõgestest.
Kui püha Benedictust kiusasid patused mõtted ilusast naisest, viskus ta nendest vabanemiseks alasti nõgesepuhmasse.
Hans Christian Anderseni muinasjutus "Metsluiged" õmbles peategelane oma vendade päästmiseks nõgestest särgid, igaühele ühe.
Eestis on levinud kaks liiki:
Kõige levinum liik perekonnas on kõrvenõges. Minevikus on kirjeldatud üle saja nõgeseliigi, aga tänapäeval peetakse enamikku neist kõrvenõgese alamliigiks või teisendiks. Ka iseseisvatest liikidest on enamik üsna kõrvenõgese moodi.
Liigid ja nende levila
Nõges (Urtica L.) on nõgeseliste sugukonda kuuluv taimeperekond, kuhu kuulub 30–45 liiki.
Asuna Urticaceae familiako eta Urtica generoko landareen euskarazko izena da. Espezie gehienak belarkarak dira baino badira zuhaixka gutxi batzuk ere. Denak ile erresumingarriak izaten dituzte. Generoak 35 espezie hartzen ditu bere baitan eta mundu osoko eskualde epeletan banaturik daude. Belar txartzat hartu ohi den arren, asunak propietate ugariko sendabelarrak dira.
Gipuzkeraz osin hitza erabiltzen da.
Aitzineuskaraz: *ausun[1] esaten zen, Koldo Mitxelenaren ikerketen arabera.
Asuna Urticaceae familiako eta Urtica generoko landareen euskarazko izena da. Espezie gehienak belarkarak dira baino badira zuhaixka gutxi batzuk ere. Denak ile erresumingarriak izaten dituzte. Generoak 35 espezie hartzen ditu bere baitan eta mundu osoko eskualde epeletan banaturik daude. Belar txartzat hartu ohi den arren, asunak propietate ugariko sendabelarrak dira.
Gipuzkeraz osin hitza erabiltzen da.
Nokkoset[1] (Urtica) on nokkoskasveihin kuuluva, noin 30–45 lajia käsittävä kasvisuku.[2] Suvun edustajia esiintyy kaikilla mantereilla Etelämannerta lukuun ottamatta. Useimmat nokkoset ovat yksi- tai monivuotisia, ruohovartisia kasveja, mutta sukuun kuuluu myös muutamia pensaita.
Nokkosille tyypillinen piirre ovat poltinkarvat, joiden myrkky sisältää tavallisesti muurahaishappoa, serotoniinia ja histamiinia. Tämä ei välttämättä ole yleispätevä koostumus, sillä ainakin Urtica thunbergianan myrkyssä on eniten oksaali- ja viinihappoa. Poltinkarvat toimivat siten, että kosketuksesta karvan kärki murtuu ja syntyvä veitsenterävä kärki tunkeutuu ihoon samalla kun karvan sisällä oleva myrkky ruiskuaa haavaan. Seurauksena on tavallisesti vain jonkin aikaa kutiava ja kirvelevä jälki. Uusiseelantilaisen Urtica ferox -lajin (ongaonga) tiedetään kuitenkin tappaneen ainakin yhden ihmisen sekä useita koiria ja hevosia.[3][4]
Suomessa esiintyy seuraavia nokkoslajeja: nokkonen eli isonokkonen eli viholainen (Urtica dioica) ja sen alalajit etelännokkonen (Urtica dioica subsp. dioica) ja pohjannokkonen (Urtica dioica subsp. sondenii) sekä rautanokkonen eli polttiainen (Urtica urens). Koristekasvina viljelty "värinokkonen" eli isokirjopeippi ei sen sijaan kuulu tähän sukuun.[2]
Nokkoset (Urtica) on nokkoskasveihin kuuluva, noin 30–45 lajia käsittävä kasvisuku. Suvun edustajia esiintyy kaikilla mantereilla Etelämannerta lukuun ottamatta. Useimmat nokkoset ovat yksi- tai monivuotisia, ruohovartisia kasveja, mutta sukuun kuuluu myös muutamia pensaita.
Nokkosille tyypillinen piirre ovat poltinkarvat, joiden myrkky sisältää tavallisesti muurahaishappoa, serotoniinia ja histamiinia. Tämä ei välttämättä ole yleispätevä koostumus, sillä ainakin Urtica thunbergianan myrkyssä on eniten oksaali- ja viinihappoa. Poltinkarvat toimivat siten, että kosketuksesta karvan kärki murtuu ja syntyvä veitsenterävä kärki tunkeutuu ihoon samalla kun karvan sisällä oleva myrkky ruiskuaa haavaan. Seurauksena on tavallisesti vain jonkin aikaa kutiava ja kirvelevä jälki. Uusiseelantilaisen Urtica ferox -lajin (ongaonga) tiedetään kuitenkin tappaneen ainakin yhden ihmisen sekä useita koiria ja hevosia.
Suomessa esiintyy seuraavia nokkoslajeja: nokkonen eli isonokkonen eli viholainen (Urtica dioica) ja sen alalajit etelännokkonen (Urtica dioica subsp. dioica) ja pohjannokkonen (Urtica dioica subsp. sondenii) sekä rautanokkonen eli polttiainen (Urtica urens). Koristekasvina viljelty "värinokkonen" eli isokirjopeippi ei sen sijaan kuulu tähän sukuun.
Urtica
Les orties (Urtica) sont un genre de la famille des Urticacées qui regroupe une trentaine d'espèces de plantes herbacées à feuilles velues. On en trouve 11 en Europe dont 5 en France.
En Europe de l'Ouest, les espèces les plus courantes sont la grande ortie (Urtica dioica, 50 cm à 1 mètre, vivace) et l'ortie brûlante (Urtica urens, moins de 50 cm, annuelle). Urtica pilulifera (ortie à pilules, ortie romaine) se rencontre dans le midi et l'ouest de la France, Urtica membranacea (ortie membraneuse) se rencontre dans le midi méditerranéen et Urtica atrovirens uniquement en Corse.
La grande ortie et l'ortie brûlante (feuilles et racines) sont utilisées comme des plantes médicinales. Les feuilles sont couramment utilisées comme toniques, dépuratives, diurétiques, anti-inflammatoires (douleurs rhumatismales)[1].
La grande ortie est également très utilisée à des fins alimentaires, industrielles (pour sa fibre) et agricoles (en tant qu'engrais vert et insecticide).
Le nom d'ortie est issu du latin urtica lui-même dérivé d'uro, « brûler », en référence aux poils urticants[2].
1746 : en botanique, orthie (St Brendan, éd. E. G. R. Waters, 1746)
1176-1184 : au figuré par opposition à rose pour signifier «le pire» (GAUTIER D'ARRAS, Eracle, éditeur G. Raynaud de Lage, 1268) ;
1496 : gecter le froc es ortyes (Mystère de St Martin, éd. A. Duplat, 7993 cité ds Z. rom. Philol. t.97, p.445) ;
1564 : jeter le froc aux orties (THIERRY, s.v. froc) Source [3].
Ce sont des plantes herbacées à feuilles opposées, pétiolées, fortement dentées ou incisées, à stipules libres, dont le limbe est de forme elliptique. Les plantes sont hérissées de poils raides (appelés scientifiquement trichomes urticants) sécrétant un liquide très irritant. Les espèces sont nitrophiles et rudérales.
Les fleurs mâles et femelles sont séparées, soit sur le même pied (plantes monoïques) soit sur des pieds différents (plantes dioïques).
Les fleurs femelles sont verdâtres et pendantes, réunies en inflorescences plus ou moins serrées, selon les espèces. Le périanthe est à 4 divisions très inégales, les 2 extérieures petites ou nulles. Le style est presque nul, le stigmate est en pinceau.
Les fleurs mâles sont jaunâtres et ont un port plus horizontal et étalé ou en épi. Leur périanthe est à 4-5 divisions. Les 4-5 étamines, à filets longs, repliés, sont pliés dans la corolle, se détendent soudainement lors de la fécondation et répandent un nuage de pollen sur les fleurs femelles
Le fruit est un akène ovoïde-comprimé, renfermé dans le périanthe[4].
Fleur femelle, détail.
Fruit.
Fleur mâle, détail.
En Amérique du Nord, le genre Urtica est listé parmi les allergènes aériens, causant des rhinites allergiques, asthmes bronchiques et/ou hypersensibilités pulmonaires[5].
Les poils urticants contiennent de l'histamine, de l'acétylcholine et de la sérotonine qui irritent la peau. De l'acide formique (l'arme de défense des fourmis et des abeilles) est également présent mais joue un rôle mineur dans l'irritation[6]. Ces poils ont à leur extrémité une pointe de silice qui permet de pénétrer la peau des animaux qui s'en approchent trop. Les poils urticants de l'ortie sont aussi fragiles que du verre. Ils se brisent comme l'extrémité des ampoules de médicaments et injectent dans la peau l'histamine (pouvoir histaminolibérateur de l'ortie) à qui serait dû le prurit (sensation de démangeaison) et les troubles de la motricité des vaisseaux responsables de l'érythème, ainsi que les autres composants qui provoquent une sensation de brûlure puis donnent une urticaire de contact (plaques rouges et gonflées d'eau)[7].
Le botaniste Charles Naudin constate en 1874 à Collioure qu'un épisode venteux violent et prolongé a pour effet de faire disparaître durant une semaine la propriété urticante des orties[8].
L'ortie permet la fabrication de purin d'ortie, par macération d’orties hachées dans de l’eau ou du purin pendant quelques jours à l’abri de la lumière. Il sert de fongicide (contre le mildiou), d’insecticide (contre les pucerons et acariens) et d’activateur ou de régulateur de croissance des végétaux[9].
La fabrication, l'utilisation et la commercialisation de ce purin sont réglementées en France par l'arrêté du 18 avril 2011[10].
Certaines sources soutiennent que l'ortie, sans nourrir la plante ni lutter contre les insectes, pourrait stimuler sa croissance[11], ce qui pourrait en fait signifier qu'elle favorise l'activité biologique du sol (voir à ce sujet, les travaux de Claude et Lydia Bourguignon[réf. nécessaire]).
Les orties sont comestibles. Elles contiennent les huit acides aminés essentiels[12] et des protéines à raison de 8 à 20 % de leur poids frais, 16 à 40 % de leur poids sec, une portion de 300 g d'ortie cuite apporte ainsi la ration journalière de protéines[13](donnée imprécise), du fer à raison de 7,8 mg pour 100 g et du calcium à raison de 630 mg par 100 g[14].
Elles sont utilisées en soupe[15], salade, soufflés ou en remplacement des épinards.
Les longues fibres de la grande ortie ont été filées dans plusieurs régions d'Europe pour faire de la corde et des toiles de qualité [16].
Différentes propriétés médicinales et sanitaires sont reconnues ou alléguées.
La forme SIPF de l'ortie Urtica urens aurait une efficacité thérapeutique sur la fatigue, au moins égale au Sargenor[17].
L'ortie serait un diurétique (substance qui entraîne une augmentation de la sécrétion urinaire), et agirait sur l'hypertension artérielle, l'insuffisance cardiaque, certains œdèmes, l'hypertension portale ou l'hyperkaliémie[18].
Traitées par lyophilisation, les feuilles peuvent être utilisées pour combattre le rhume des foins[18].
Par ingestion, la racine séchée soulagerait la miction en cas d'inflammation bénigne de la prostate[18].
Appliquée en lotion, elle permettrait de lutter contre l'acné[18].
En bain de bouche, elle serait efficace contre les infections : aphtes, gingivite, angine[18].
Chez la femme enceinte, elle favoriserait la stimulation de la production du lait maternel[18].
Naturellement riche en vitamines A, B et C, l'ortie est également riche en fer, calcium, magnésium, potassium et phosphore[18]. Elle aurait une action reminéralisante et agirait favorablement sur les cartilages usés des personnes souffrant d'arthrose ou de rhumatismes. En cataplasme, associée à l’argile verte, elle agirait contre les douleurs liées à ces affections[18].
Le mode de fécondation de l'ortie femelle par l'ortie mâle la rend allergisante par le pollen (cf. Caractéristiques générales), mais par sa consommation, elle posséderait des vertus anti-allergique.
En résumé, l'ortie serait « diurétique, dépurative, antirhumatismale, anti-inflammatoire, antalgique, antimicrobienne, anti-ulcéreuse, anti-anémique, hépatoprotectrice, antioxydante, hypoglycémiante, antiallergique, immunostimulante, hypotensive, tonique, galactogène »[19].
Hachée crue, l'ortie jeune peut être donnée aux volailles ; c'était traditionnellement un régal réservé aux canetons. Jeune et soumise à dessiccation, elle peut être donnée au bétail.
D'autres espèces de plantes ont aussi reçu le nom vernaculaire d'« ortie » à cause de leur vague ressemblance avec les orties. On connaît ainsi des orties blanches, jaunes, rouges qui appartiennent au genre Lamium (les lamiers) de la famille des Lamiacées. Appelée aussi « fausses orties » ou « orties mortes », ces plantes comestibles se distinguent des vraies orties à leurs feuilles non stipulées, leur tige à section carrée, leurs fleurs colorées zygomorphes aromatiques et leur absence de poils urticants.
Les papillons de nuit (hétérocères) suivants (classés par famille) se nourrissent d'ortie :
Dans le panthéon germanique, l'ortie était consacrée à Thor/Donar, dieu du Tonnerre[21].
Urtica
Les orties (Urtica) sont un genre de la famille des Urticacées qui regroupe une trentaine d'espèces de plantes herbacées à feuilles velues. On en trouve 11 en Europe dont 5 en France.
En Europe de l'Ouest, les espèces les plus courantes sont la grande ortie (Urtica dioica, 50 cm à 1 mètre, vivace) et l'ortie brûlante (Urtica urens, moins de 50 cm, annuelle). Urtica pilulifera (ortie à pilules, ortie romaine) se rencontre dans le midi et l'ouest de la France, Urtica membranacea (ortie membraneuse) se rencontre dans le midi méditerranéen et Urtica atrovirens uniquement en Corse.
La grande ortie et l'ortie brûlante (feuilles et racines) sont utilisées comme des plantes médicinales. Les feuilles sont couramment utilisées comme toniques, dépuratives, diurétiques, anti-inflammatoires (douleurs rhumatismales).
La grande ortie est également très utilisée à des fins alimentaires, industrielles (pour sa fibre) et agricoles (en tant qu'engrais vert et insecticide).
Ortiga[1], estruga[2] ou herba do cego[3][4] (Urtica sp.) é o nome común de varias plantas herbáceas da familia das urticáceas, de talo ergueito e flores verdosas en espiga. Caracterízase polos pelos que cobren as súas follas e que liberan unha substancia que produce proído e inflamación en contacto coa pel. Considérase herba ruín, con todo, é unha das plantas que máis aplicacións medicinais posúen.
Medran en solos ricos, nas proximidades de bosques de arbustos. É moi resistente e pode soportar condicións extremas. Varias especies, especialmente tres, son comúns en Galiza:
O termo galego ortiga (en portugués urtiga) vén do latín urtīca; coas variedades e pronuncias dialectais ortigha ou urtigha Os nomes comúns en galego comprenden tamén herba do cego e estruga; esta última do latín: exurticare, a través da forma indocumentada estur(i)care, que pasou a esturgar e estrugar 'ortigar' de onde derivan estruga, esturga e estrugha (dialectais).
As estrugas son plantas arbustivas perenne, dioicas, de aspecto xoto e que poden acadar o 1,5 m de altura.
É característico desta planta el posuir unha vilosidade urticante que ten a forma de bóchegas moi miúdas cheas dun zume irritante que co contacto coa pel producen unha lesión e deitan o seu contido (ácido fórmico, resina, histamina e unha substancia proteínica descoñecida) sobre dela, provocando broulla e proído. Este proído débese á acción do ácido fórmico, composto do que é moi rico. Estes pelos son moi duros e febles na punta, polo que é de abondo unha lixeira rozadura para crebaren.
A raíz é moi rica en taninos, que lle confiren unha acción adstrinxente.
Posúe un talo avermellado ou amarelento, ergueito, cuadrangular, ramificado e oco nos entrenós. Está dotado en todos os nós de parellas de follas, e está recuberto de pelos urticantes.
As follas son de figura oval, engurradas, serradas, en punta, e de até 15 cm. Son de cor verde escuras e con pétalos de cor amarela suave. Atópanse opostas e tamén están provistas, o mesmo ca o talo, dos característicos pelos.
Florea dende o mes de xullo en diante.
As flores son verde amarelentas con estames amarelos, reunidas en panículas pendulares, asilares e terminais. Normalmente son unisexuais, miúdas e dispostas en acios pendurados de até 10 cm. As femininas atópanse en longas candeas penduradas e as masculinas en inflorescencias máis curtas.
Os froitos son aquenios (cápsulas) e secos.
Son cosmopolitas, especialmente a estruga maior, podéndoa atopar en calquera local onde o home ou o gado moren, beiras dos camiños, dos regos, clareiros das fragas etc. medra en solos ricos en nitróxeno e húmidos, en currais, hortas, par dos muros e valados, nas leiras etc.
Apáñase a planta enteira, dependendo do uso final. Pódese utilizar fresca ou enxugada.
En fitoterapia, os naturistas aconsellan apañar as sumidades floridas ou simplemente as follas dos talos novos. Recoméndase a colleita antes da floración, e o enxugado cómpre realizalo axiña.
Con fins medicinais apañarase nos meses de maio, xuño, xullo e agosto aínda que non é un problema calquera mes do ano. Para alimentación apañarase en calquera período.
Na colla, polo seu poder urticante, cómpre levar luvas, apañando só os caules novos e sans. Antes da aparición das flores, a planta é máis tenra. Cómpre non usar as follas vellas, xa que son máis irritantes.
As raíces apañaranse na primavera ou no outono.
Enxugar as estrugas á sombra ben espalladas no chan, nun lugar ben ventilado, coma un hórreo. Unha vez enxugada a planta gardaranse só as follas. As follas secas non son urticantes e poden ser esnaquizadas para a conserva. Deste xeito podemos continuar gozando dos beneficios en inverno, cando non as atoparemos frescas.
Utilízase a raíz e a planta enteira. Tamén se usa a planta fresca. Principalmente as follas (Urticae folium/herba), aínda que tamén se poden utilizar as raíces (Urticae radix). As raíces, ademais das da Urtica dioica L., son tamén beneficiosas as da estruga menor (Urtica urens L.), ou especies híbridas de ambas as dúas, obtidas durante o período de floración.
Popularmente tamén se empregan os froitos (Urticae fructus). Antigamente, aplicaban as follas nos xenitais dos rapaces que eran descubertos masturbándose, dando lugar ás crenzas de que se se realizaba a masturbación, aparecían innumerábeis doenzas canceríxenas, cousa que é incerta.
A planta ten moitas propiedades beneficiosas para a saúde.
Dende hai miles de anos vense utilizando o xurro de estrugas (especialmente de Urtica dioica) para mellorar a saúde das plantas cultivadas. As súas propiedades elicitoras, reconstituíntes, remineralizantes e correctoras compleméntanse cos seus sonados efectos insecticidas e funxicidas, o que fai deste xurro un caldo case indispensábel -e de balde- para manter a sanidade vexetal.
Nutricionalmente é de grande importancia pola súa riqueza en sales minerais e vitaminas que benefician a todos incluso ás persoas que fan dietas sen sal. As estrugas conteñen vitaminas A e C, ferro, ácido salicílico e proteínas.
Ademais de nutritiva, ten gran cantidade de propiedades:
Os preparados de Urtica dioica están exentos de toxicidade tanto aguda coma crónica.
A estruga é unha planta cuxas follas xa eran citadas nos tratados medievais como remedio nos estados asociados a un déficit na diurese. Porén, dende hai vinte anos as súas partes subterráneas (raíces e rizomas) son obxecto de interese no tratamento da hiperplasia benigna de próstata (HBP), tal e como puxeron de manifesto as numerosas pescudas realizadas sobre elas. Ditas pescudas permitiron acceder ao coñecemento dos seus máis importantes principios activos e a súa actuación sobre algúns dos factores implicados na aparición da HBP. Por outra banda, os ensaios clínicos máis actuais realizados con extractos normalizados de estruga indican un efecto positivo sobre os síntomas urinarios asociados á HBP. A isto cómpre engadir a gran tolerancia cara os preparados elaborados coas partes subterráneas, xa que en ensaios a seis meses só un 0,7 por cento dos pacientes amosou efectos secundarios, de escasa gravidade en todos os casos.
Disque que para combater os razaduras de proído coa planta, débese fretar a zona afectada con follas de mentraste, planta que adoita medrar preto das estrugas.
Segundo unha crenza popular, se alguén mexa no mesmo lugar durante certo tempo, medrará unha estruga. Se se aguanta a respiración, a estruga pode tocarse sen que produza proído ou irritación.
Hai quen aplica o extracto no coiro cabeludo para reducir a graxa e a caída dos cabelos. Existen no mercado numerosos xampús a base de estrugas.
Entre os usos da planta para a medicina homeopática cítanse as azoutas con estrugas para tratar as dores dos cadrís e do lombo.[5] Cóntase tamén que na antiga Roma, azoutábse cun ramo de estrugas por baixo do embigo, riles e nádegas aos homes (especialmente os anciáns), para lles tornaren o vigor perdido. Algo semellante facían os antigos gregos.
Moitos campesiños cando queren galiñas chocas azóutanas coa planta fresca no ventre.
O médico e alquimista do século XVI, Paracelso, recomendaba apañala cando a lúa fica na constelación de Scorpius e levala enriba para obter bravura e afouteza. Disque Paracelso tamén podía saber se un doente morrería ou sairía da súa doenza se botaba as follas da estruga nos ouriños do paciente e as deixaba durante 24 horas. Se as follas secaban, o paciente morrería case de seguro, se ficaban verdes, sobreviviría.
Utilízanse tamén coma materia prima para a obtención de clorofila en procesos industriais, para fabricar pasta de papel, coma tintura para tinxir tecidos e coma fonte de fibras téxtiles para confeccionar cordas, redes, velas de barcos e roupas. Este último uso remóntase á Segunda Guerra Mundial, por mor á escaseza das fibras máis habituais.
Urtica atrovirens
Urtica dioica
Urtica dubia
Urtica ferox
Urtica pilulifera
Urtica urens
Estrugas en Vilarromarís, Oroso
Ortiga, estruga ou herba do cego (Urtica sp.) é o nome común de varias plantas herbáceas da familia das urticáceas, de talo ergueito e flores verdosas en espiga. Caracterízase polos pelos que cobren as súas follas e que liberan unha substancia que produce proído e inflamación en contacto coa pel. Considérase herba ruín, con todo, é unha das plantas que máis aplicacións medicinais posúen.
Medran en solos ricos, nas proximidades de bosques de arbustos. É moi resistente e pode soportar condicións extremas. Varias especies, especialmente tres, son comúns en Galiza:
A estruga maior (Urtica dioica), a máis común. Acada entre 50 e 150 centímetros. A característica máis coñecida desta planta é a presenza de pelos urticantes cuxo líquido cáustico (acetilcolina) produce unha irritación con proído intenso na pel ao tocala. Ten o talo de sección en forma de cadrado, follas con forma de óvalo, co bordo serrado, as súas flores son miúdas unisexuais, inconspicuas e agrupadas en glomérulos. A estruga menor (Urtica urens), anual, adoita medrar á beira da estruga maior, ten uns 60 centímetros e produce maior irritación que a anterior, mais posúe menos virtudes terapéuticas. A estruga membranosa (Urtica membranacea) tamén anual e da mesma altura.Kopriva (lat. Urtica), rod biljaka iz porodice koprivovki (Urticaceae), red ružolike (Rosales), čije su stabljike i listovi pokriveni dlakama žarnicama koje se pri dodiru lome izlučujući mravlju kiselinu. Koprive uglavnom rastu kao korov, a neke od njih koriste se i u prehrani, kuhana sa krumpirom.
Rodu pripada zasada 53 priznate vrste, no brojnim vrstama još nije riješen status radi li se o posebnim vrstama ili sinonimima. Najpoznatija vrsta i ona na koju svi mislimo kada kažemo "kopriva" je Urtica dioica ili obična kopriva.
jelo sa koprivom
list
Urtica chamaedryoides
Kopriva (lat. Urtica), rod biljaka iz porodice koprivovki (Urticaceae), red ružolike (Rosales), čije su stabljike i listovi pokriveni dlakama žarnicama koje se pri dodiru lome izlučujući mravlju kiselinu. Koprive uglavnom rastu kao korov, a neke od njih koriste se i u prehrani, kuhana sa krumpirom.
Rodu pripada zasada 53 priznate vrste, no brojnim vrstama još nije riješen status radi li se o posebnim vrstama ili sinonimima. Najpoznatija vrsta i ona na koju svi mislimo kada kažemo "kopriva" je Urtica dioica ili obična kopriva.
Kopřiwa[1][2] (Urtica) je ród ze swójby kopřiwowych rostlinow (Urticaceae).
Wobsahuje sćěhowace družiny:
Jeli sy jedyn z mjenowanych njedostatkow skorigował(a), wotstroń prošu potrjecheny parameter předłohi {{Předźěłuj}}. Podrobnosće namakaš w dokumentaciji.
Kopřiwa (Urtica) je ród ze swójby kopřiwowych rostlinow (Urticaceae).
Wobsahuje sćěhowace družiny:
mała kopřiwa (Urtica urens) pilowa kopřiwa (Urtica pilulifera) ukrainska kopřiwa (Urtica kioviensis) wulka kopřiwa (Urtica dioica)Netlur (fræðiheiti: Urtica) er ættkvísl einærra eða fjölærra jurta í netluætt (Urticaceae). Margar tegundir eru með brennihár og verja sig þannig fyrir ágangi grasbíta.[2]
Fjöldi tegunda í ættkvíslinni í eldri heimildum eru nú taldar samnefni við brenninetlu (Urtica dioica). Einstaka þeirra eru nú flokkaðar sem undirtegundir ef brenninetlu.[3]
Meðal tegunda í ættkvíslinni Urtica, og aðalútbreiðslusvæði:
Den virtuella floran - Nässlor
Netlur (fræðiheiti: Urtica) er ættkvísl einærra eða fjölærra jurta í netluætt (Urticaceae). Margar tegundir eru með brennihár og verja sig þannig fyrir ágangi grasbíta.
Urtica L., 1753 è un genere di piante erbacee della famiglia delle Urticacee, diffuse in tutto il mondo nelle regioni temperate o nelle aree montane delle regioni tropicali.[1][2] La maggior parte delle specie possiede numerosi peli che, toccati, causano un forte prurito.
La specie più diffusa e conosciuta in Italia è l'ortica comune (Urtica dioica).[3]
Sono piante erbacee, raramente arbusti, con altezza tra 10 e 300 cm, annuali ma anche perenni, monoiche o dioiche, spesso con peli urticanti sul fusto e sulle foglie.[4]
Le foglie sono opposte, dentate, con stipole libere o accoppiate. I fiori sono unisessuali, piccoli, di colore verde, violaceo o giallastro e sono raggruppati in false spighe lungo il fusto.
Le specie perenni, come U. dioica, possiedono solitamente dei rizomi sotterranei che si allargano con il tempo. Le ortiche sono piante nitrofile.
Il genere comprende le seguenti specie:[1]
In Italia sono presenti le seguenti specie:[3][5]
Lo stesso argomento in dettaglio: Urtica dioica. L’U. dioica, ma anche l’U. urens e altre specie di Urtica, trovano ampio uso nella medicina popolare, nella preparazione di alimenti, nella produzione di fibre tessili e in agricoltura biologica.[2][4] Tradizionalmente le ortiche sono impiegate nel trattamento di artriti, reumatismi e altre applicazioni che sfruttano le proprietà irritanti dei peli: l'efficacia delle ortiche nel campo medico sono confermate da alcuni studi scientifici.[6][7] Tessuti in fibra di ortica sono stati trovati in siti risalenti all'età del bronzo.[4]
Urtica L., 1753 è un genere di piante erbacee della famiglia delle Urticacee, diffuse in tutto il mondo nelle regioni temperate o nelle aree montane delle regioni tropicali. La maggior parte delle specie possiede numerosi peli che, toccati, causano un forte prurito.
La specie più diffusa e conosciuta in Italia è l'ortica comune (Urtica dioica).
Urtica (nomen botanicum a Carolo Linnaeo anno 1753 statutum) est genus specierum 30–45 plantarum florentium in familia Urticacearum. Sita est in toto orbi terrarum, quamquam ei opus est modicae temperiei. Pleraeque sunt perennes herbae, sed aliquot sunt annuales; paucae autem dumosae.
Urtica urit vel pungit in plurimis speciebus.
Species generis Urticae et earum primariae distributiones naturales sunt:
Vide "Urtica" apud Vicispecies. 
Situs scientifici: Tropicos • GRIN • ITIS • NCBI • Biodiversity • Encyclopedia of Life • Plant Name Index • Plantes d'Afrique • Flora of China • Flora of North America • USDA Plants Database 
Haec stipula ad biologiam spectat. Amplifica, si potes! Urtica (nomen botanicum a Carolo Linnaeo anno 1753 statutum) est genus specierum 30–45 plantarum florentium in familia Urticacearum. Sita est in toto orbi terrarum, quamquam ei opus est modicae temperiei. Pleraeque sunt perennes herbae, sed aliquot sunt annuales; paucae autem dumosae.
Urtica urit vel pungit in plurimis speciebus.
Dilgėlė (lot. Urtica, angl. Nettle, vok. Brennnessel) – dilgėliečių (Urticales) eilės dilgėlinių (Urticaceae) šeimos augalų gentis.
Pavadinimas iš lotynų kalbos žodžio urere – dilginti. Žemaitiškai vadinama nuotnere.
Augalas turi dilginamuosius ir paprastuosius plaukelius.
Gentyje yra apie 45 rūšys, Lietuvoje auga trys:
Nātres (Urtica) ir segsēkļu grupas ģints. Pie nātrēm pieder aptuveni 50 sugas. Ģints ir izplatīta visā pasaulē, lai gan lielākā daļa ģintī ietilpstošo sugu ir sastopamas tikai reģionāli.
Pie biežāk sastopamajām nātru sugām pieder lielā nātre (Urtica dioica) un sīkā nātre (Urtica urens). Nātres uzturā lieto kā ārstniecības augu. Lielākajai daļai sugu uz lapām un stublājiem ir dzeļmatiņi.
Mazās, jaunās nātres lieto pārtikā, piemēram, gatavojot no lapiņām salātus vai pēc izžāvēšanas taisot no tām tēju. Nātres tiek arī izmantotas dažados kopšanas līdzekļos, piemēram, matu šampūnos un dažādu roku krēmos. Nātres ir barība dzīvniekiem un kukaiņiem, un to lapiņas izmanto arī cilvēki zupām un tējām.
Nātres (Urtica) ir segsēkļu grupas ģints. Pie nātrēm pieder aptuveni 50 sugas. Ģints ir izplatīta visā pasaulē, lai gan lielākā daļa ģintī ietilpstošo sugu ir sastopamas tikai reģionāli.
Pie biežāk sastopamajām nātru sugām pieder lielā nātre (Urtica dioica) un sīkā nātre (Urtica urens). Nātres uzturā lieto kā ārstniecības augu. Lielākajai daļai sugu uz lapām un stublājiem ir dzeļmatiņi.
Mazās, jaunās nātres lieto pārtikā, piemēram, gatavojot no lapiņām salātus vai pēc izžāvēšanas taisot no tām tēju. Nātres tiek arī izmantotas dažados kopšanas līdzekļos, piemēram, matu šampūnos un dažādu roku krēmos. Nātres ir barība dzīvniekiem un kukaiņiem, un to lapiņas izmanto arī cilvēki zupām un tējām.
Brandnetel, Urtica, is een plantengeslacht, waarvan in Nederland en België de grote brandnetel, Urtica dioica en de kleine brandnetel, Urtica urens, voorkomen. Het geslacht kent tussen de 30 en 45 soorten, waarvan er 4 in Midden-Europa voorkomen. Via import wordt nu regelmatig de Zuidelijke brandnetel (Urtica membranacea) gevonden.[1][2]
Aanraking met brandnetels wordt gemeden door de mens, omdat de brandharen van de plant jeukende en geprikkelde huidirritaties veroorzaken. Deze brandharen (uitsteeksels van de bladeren) bevatten namelijk stoffen als histamine en diverse zuren. Niettemin wordt brandnetel ook wel in de keuken gebruikt, bijvoorbeeld voor soep of kruidenthee. De brandharen verliezen hun werking door de bladeren te koken of te drogen.
De bloemtrossen van de grote brandnetel hangen in okselstandige aren, van de kleine brandnetel staan ze rechtop. Beide brandnetels hebben brandharen aan de stengel en aan de bovenzijde en rand van het blad.
In Marshwood, een dorpje in Engeland, wordt jaarlijks een wedstrijd "brandnetel eten" gehouden.[3] Hierbij worden de bladeren met de vingers tot een prop gevouwen, met de niet stekende onderzijde aan de buitenkant, waarna de prop wordt ingeslikt. Het maagzuur in de maag neutraliseert de brandharen.
Lange brandharen en gewone haren van de grote brandnetel
De rupsen van de kleine vos leven op de brandnetel.
Brandnetelvezel, stengels, textiel, sieraad van glas en brandnetelgaren door Willemijn de Greef. Lade en monsters van het textielkabinet in het Textielmuseum te Tilburg.
Brandnetel, Urtica, is een plantengeslacht, waarvan in Nederland en België de grote brandnetel, Urtica dioica en de kleine brandnetel, Urtica urens, voorkomen. Het geslacht kent tussen de 30 en 45 soorten, waarvan er 4 in Midden-Europa voorkomen. Via import wordt nu regelmatig de Zuidelijke brandnetel (Urtica membranacea) gevonden.
Aanraking met brandnetels wordt gemeden door de mens, omdat de brandharen van de plant jeukende en geprikkelde huidirritaties veroorzaken. Deze brandharen (uitsteeksels van de bladeren) bevatten namelijk stoffen als histamine en diverse zuren. Niettemin wordt brandnetel ook wel in de keuken gebruikt, bijvoorbeeld voor soep of kruidenthee. De brandharen verliezen hun werking door de bladeren te koken of te drogen.
De bloemtrossen van de grote brandnetel hangen in okselstandige aren, van de kleine brandnetel staan ze rechtop. Beide brandnetels hebben brandharen aan de stengel en aan de bovenzijde en rand van het blad.
Nesleslekta (Urtica)[1] er ei planteslekt i neslefamilien. Plantane i slekta kan «brenna» om ein rører blada eller stenglane deira, og dei er derfor ofte kjende som brennesler, brenn-nesler og brennenesler. Slekta omfattar rundt 50 artar.[2]
Nesler har motsette, grovtagga blad og lysegrøne blomar som heng i knippe frå bladhjørna. Stengel og blad har brennhår som sprøyter ut ei giftig væske når den skjøre, glasaktige spissen blir broten av.[2]
I Noreg veks to nesleartar, stornesle (U. dioica) og smånesle (U. urens).[2]
Det finst ei lang rekkje artar ein har plassert innan nesleslekta, men mange av desse er synonym, særleg for stornesle, som har fleire underartar.[3]
Artar i nesleslekta med naturlege hovudutbeiingsområde:
Nesleslekta (Urtica) er ei planteslekt i neslefamilien. Plantane i slekta kan «brenna» om ein rører blada eller stenglane deira, og dei er derfor ofte kjende som brennesler, brenn-nesler og brennenesler. Slekta omfattar rundt 50 artar.
Nesler har motsette, grovtagga blad og lysegrøne blomar som heng i knippe frå bladhjørna. Stengel og blad har brennhår som sprøyter ut ei giftig væske når den skjøre, glasaktige spissen blir broten av.
I Noreg veks to nesleartar, stornesle (U. dioica) og smånesle (U. urens).
Brennesler (Urtica) er ei gruppe i neslefamilien. Gruppa har en kosmopolitisk, men hovedsakelig temperert utbredelse. De fleste artene er urtelignende stauder og et fåtall er busker som kan bli opptil 5 meter høye.
De fleste artene har stikkende hår som inneholder maursyre, serotonin og histamin. Arten Urtica ferox er en endemisk busk på New Zealand, er kjent for å ha drept hester, hunder og minst ett menneske.[1]
I Norge er smånesle og stornesle viltvoksende. Smånesle er ført opp på den norske rødlista som sårbar (VU)[2]
Brennesle var i sin tid[når?] Nordens viktigste tekstilplante, og ble blant annet brukt til klær, fiskegarn og -snører, tauverk og papir. Gårdene hadde dengang ofte en egen neslegård. De første nordmenn på Island hadde også med seg planter og frø av nytteveksten. Planten ble i tillegg benyttet til mat og husdyrfor.[3] Den har også blitt brukt som feltrasjon av soldater under andre verdenskrig.
Denne botanikkrelaterte artikkelen er foreløpig kort eller mangelfull, og du kan hjelpe Wikipedia ved å utvide den. Brennesler (Urtica) er ei gruppe i neslefamilien. Gruppa har en kosmopolitisk, men hovedsakelig temperert utbredelse. De fleste artene er urtelignende stauder og et fåtall er busker som kan bli opptil 5 meter høye.
De fleste artene har stikkende hår som inneholder maursyre, serotonin og histamin. Arten Urtica ferox er en endemisk busk på New Zealand, er kjent for å ha drept hester, hunder og minst ett menneske.
I Norge er smånesle og stornesle viltvoksende. Smånesle er ført opp på den norske rødlista som sårbar (VU)
Brennesle var i sin tid[når?] Nordens viktigste tekstilplante, og ble blant annet brukt til klær, fiskegarn og -snører, tauverk og papir. Gårdene hadde dengang ofte en egen neslegård. De første nordmenn på Island hadde også med seg planter og frø av nytteveksten. Planten ble i tillegg benyttet til mat og husdyrfor. Den har også blitt brukt som feltrasjon av soldater under andre verdenskrig.
Pokrzywa (Urtica L.) – rodzaj jednorocznych roślin zielnych lub bylin[3] z rodziny pokrzywowatych (Urticaceae Juss.). Należy do niej co najmniej 50 gatunków rozproszonych na całej kuli ziemskiej[4]. Rośliny niektórych gatunków dostarczają włókna i są jadalne[5].
Przedstawiciele rodzaju są szeroko rozprzestrzenieni, przy czym największe ich zróżnicowanie występuje w obszarach o klimacie umiarkowanym na obu półkulach. W strefie tropikalnej rośliny te występują głównie na obszarach górskich[5].
Cechą charakterystyczną rodzaju jest występowanie na całych roślinach lub na niektórych organach włosków parzących. Są one rozszerzone u podstawy, ku szczytowi się zwężają i zakończone są małą, łatwo odłamującą się główką, zawierającą parzącą ciecz[3].
Selepsion Rafinesque
Rodzaj należący do rodziny pokrzywowatych (Urticaceae Juss.), która wraz z siostrzaną rodziną morwowatych należy do kladu różowych w obrębie okrytonasiennych[1].
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Urticanae Takht. ex Reveal, rząd pokrzywowce (Urticales Dumort.), rodzina pokrzywowate (Urticaceae Juss.), podrodzina Urticoideae (Juss.) Arn., plemię Urticeae Lam. & DC., rodzaj pokrzywa (Urtica L.)[7].
Pokrzywa (Urtica L.) – rodzaj jednorocznych roślin zielnych lub bylin z rodziny pokrzywowatych (Urticaceae Juss.). Należy do niej co najmniej 50 gatunków rozproszonych na całej kuli ziemskiej. Rośliny niektórych gatunków dostarczają włókna i są jadalne.
Urtica é um género com 30 a 45 espécies de plantas com flor na família Urticaceae, com distribuição cosmopolita sobretudo nas regiões temperadas, vulgarmente chamadas urtigas ou ortigas. São geralmente plantas herbáceas perenes, mas algumas são anuais e algumas são arbustos.
O membro mais conhecido deste género é talvez Urtica dioica, uma planta urticante nativa da Europa, África, Ásia e América do Norte. O género inclui outras espécies com propriedades semelhantes, listadas abaixo. Contudo, um grande número de nomes de espécies deste género constantes na literatura mais antiga (foram descritas cerca de 100 espécies) são agora reconhecidas como sinónimos de Urtica dioica. Alguns destes taxa são ainda hoje reconhecidos como subespécies.
O nome comum de urtiga ou ortiga é usado também para outras plantas, como a ortiga da caatinga, Cnidoscolus urens.
Urtica dioica
Urtica urens
Urtica é um género com 30 a 45 espécies de plantas com flor na família Urticaceae, com distribuição cosmopolita sobretudo nas regiões temperadas, vulgarmente chamadas urtigas ou ortigas. São geralmente plantas herbáceas perenes, mas algumas são anuais e algumas são arbustos.
O membro mais conhecido deste género é talvez Urtica dioica, uma planta urticante nativa da Europa, África, Ásia e América do Norte. O género inclui outras espécies com propriedades semelhantes, listadas abaixo. Contudo, um grande número de nomes de espécies deste género constantes na literatura mais antiga (foram descritas cerca de 100 espécies) são agora reconhecidas como sinónimos de Urtica dioica. Alguns destes taxa são ainda hoje reconhecidos como subespécies.
O nome comum de urtiga ou ortiga é usado também para outras plantas, como a ortiga da caatinga, Cnidoscolus urens.
Pŕhľava alebo staršie žihľava (ľudovo resp. v nárečiach: kopriva, pokriva, prhlica, prlica, žihavka, prhľavka, koprvica, koprivnica, koprivica; lat. Urtica) je rod rastlín z čeľade pŕhľavovité.
Rastie v miernom pásme po celom svete. Sú pre ňu charakteristickú pŕhlivé chlpy. Plod je nažka. Kvety má drobné, jednopohlavné, jednodomé alebo dvojdomé. Byľ je štvorhranná a nesie ústretové listy.
Na Slovensku rastú druhy:
Pŕhľava alebo staršie žihľava (ľudovo resp. v nárečiach: kopriva, pokriva, prhlica, prlica, žihavka, prhľavka, koprvica, koprivnica, koprivica; lat. Urtica) je rod rastlín z čeľade pŕhľavovité.
Rastie v miernom pásme po celom svete. Sú pre ňu charakteristickú pŕhlivé chlpy. Plod je nažka. Kvety má drobné, jednopohlavné, jednodomé alebo dvojdomé. Byľ je štvorhranná a nesie ústretové listy.
Na Slovensku rastú druhy:
pŕhľava dvojdomá pŕhľava guľkonosná pŕhľava kyjevská pŕhľava maláNässelsläktet (Urtica)[1][2] är ett släkte i familjen nässelväxter[1] som omfattar cirka 35 arter med nästan världsvid utbredning. Det finns både ettåriga och fleråriga arter i släktet. Nässelsläktet har ihåliga brännhår från vilka ett brännande gift utsöndras om håret bryts av.
En egendomlighet för nässelsläktet är brännhåren, som finns på alla växtens delar utom bladens ovansida. Ett brännhår består av en giftkörtel och ett därifrån utgående ihåligt borst, som liknar ett fint glasrör med spröd, kiselhaltig vägg och i spetsen, som är krökt, slutar med en liten kula. När brännhåret vidröres, bryts det av strax nedanför kulan, eftersom rörets vägg är tunnast där, och eftersom spetsen är krökt blir brottytan sned, så att det avbrutna håret bildar ett stickredskap av samma snett avskurna form som vissa ormars gifttänder eller den fina spetsen på en injektionsspruta. Därigenom kan det orsaka ett fint sår och även ingjuta i såret giftkörtelns vätska, ett ämne som liknar giftet (myrsyra) hos myror och getingar.
Genom sina brännhår är nässelsläktets arter väl skyddade mot de större, växtätande djuren, och särskilt brännässlan frodas lika ostörd som tistlar och törnen i täta grupper i både människans och husdjurens närhet.
I Sverige förekommer brännässla (U. dioica) och etternässla (U. urens). Tidvis kan även hampnässla (U. cannabina), romersk nässla (U. pilulifera) och bandnässla (U. membranacea) ses här.
.jpg)
Den virtuella floran - Nässlor
Wikimedia Commons har media som rör Nässelsläktet.
Wikispecies har information om Nässelsläktet.
Nässelsläktet (Urtica) är ett släkte i familjen nässelväxter som omfattar cirka 35 arter med nästan världsvid utbredning. Det finns både ettåriga och fleråriga arter i släktet. Nässelsläktet har ihåliga brännhår från vilka ett brännande gift utsöndras om håret bryts av.
En egendomlighet för nässelsläktet är brännhåren, som finns på alla växtens delar utom bladens ovansida. Ett brännhår består av en giftkörtel och ett därifrån utgående ihåligt borst, som liknar ett fint glasrör med spröd, kiselhaltig vägg och i spetsen, som är krökt, slutar med en liten kula. När brännhåret vidröres, bryts det av strax nedanför kulan, eftersom rörets vägg är tunnast där, och eftersom spetsen är krökt blir brottytan sned, så att det avbrutna håret bildar ett stickredskap av samma snett avskurna form som vissa ormars gifttänder eller den fina spetsen på en injektionsspruta. Därigenom kan det orsaka ett fint sår och även ingjuta i såret giftkörtelns vätska, ett ämne som liknar giftet (myrsyra) hos myror och getingar.
Genom sina brännhår är nässelsläktets arter väl skyddade mot de större, växtätande djuren, och särskilt brännässlan frodas lika ostörd som tistlar och törnen i täta grupper i både människans och husdjurens närhet.
I Sverige förekommer brännässla (U. dioica) och etternässla (U. urens). Tidvis kan även hampnässla (U. cannabina), romersk nässla (U. pilulifera) och bandnässla (U. membranacea) ses här.
Isırgan (Urtica), Isırgangiller (Urticaceae) familyasının Urtica cinsinden Mayıs-Ağustos ayları arasında çiçek açan, bir yıllık veya çok yıllık bir evcikli otsu bitki türlerinin ortak adı.
Gövdeleri dik, 4 köşemsi, basit veya tabandan itibaren dallanmıştır. Üzerinde yakıcı tüyleri bulunur. Yapraklar saplı, oval şekilli ve dişli kenarlı, üst tarafı koyu yeşil renkli ve parlak olup, yakıcı tüylerle kaplıdır. Erkek ve dişi çiçekler bir arada olmak üzere yaprakların koltuğunda uzunca saplı küçük durumlar teşkil ederler. Çiçek örtüsü 4 parçalıdır. Meyveleri esmer renkte ve fındıksıdır. Tohum, yağ ihtiva eden bir besi dokuya sahiptir.
Isırgan bitkisinin geleneksel ve güncel kullanılışı; topraküstü kısımları (herba), taşıdığı flavonoit bileşikler, mineral maddeler ve lutein vb karotenoit bileşikler nedeniyle diüretik etkisi dolayısıyladır. Diüretik etkisi nedeniyle; zayıflama çaylarının, idrar yollarını yıkamaya ve romatizmal ödemlerin boşaltılmasına yönelik çayların ve bitkisel ilaçların bileşimine girmektedir.
Taşıdığı emergenz tüyler, bitkiye dokununca başı kırılır ve içindeki formik asit, histamin gibi maddeler, cilde değen yerde kaşıntı ve kızarıklık yapar, bu nedenle Türkçede ısırgan denmektedir.
Isırgan (Urtica), Isırgangiller (Urticaceae) familyasının Urtica cinsinden Mayıs-Ağustos ayları arasında çiçek açan, bir yıllık veya çok yıllık bir evcikli otsu bitki türlerinin ortak adı.
Gövdeleri dik, 4 köşemsi, basit veya tabandan itibaren dallanmıştır. Üzerinde yakıcı tüyleri bulunur. Yapraklar saplı, oval şekilli ve dişli kenarlı, üst tarafı koyu yeşil renkli ve parlak olup, yakıcı tüylerle kaplıdır. Erkek ve dişi çiçekler bir arada olmak üzere yaprakların koltuğunda uzunca saplı küçük durumlar teşkil ederler. Çiçek örtüsü 4 parçalıdır. Meyveleri esmer renkte ve fındıksıdır. Tohum, yağ ihtiva eden bir besi dokuya sahiptir.
Isırgan bitkisinin geleneksel ve güncel kullanılışı; topraküstü kısımları (herba), taşıdığı flavonoit bileşikler, mineral maddeler ve lutein vb karotenoit bileşikler nedeniyle diüretik etkisi dolayısıyladır. Diüretik etkisi nedeniyle; zayıflama çaylarının, idrar yollarını yıkamaya ve romatizmal ödemlerin boşaltılmasına yönelik çayların ve bitkisel ilaçların bileşimine girmektedir.
Taşıdığı emergenz tüyler, bitkiye dokununca başı kırılır ve içindeki formik asit, histamin gibi maddeler, cilde değen yerde kaşıntı ve kızarıklık yapar, bu nedenle Türkçede ısırgan denmektedir.
Рід включає близько 45 видів[3]. Ті види, що позначені зірочкою (*), поширені в Україні:
Urtica là chi thực vật có hoa trong họ Tầm ma.[1]
Chi này gồm các loài:
.jpg){kind=small}
Bài viết liên quan đến họ Tầm ma (Urticaceae) này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Urtica là chi thực vật có hoa trong họ Tầm ma.
По информации базы данных The Plant List, род включает 53 вида[3]:
Крапива в Викисловаре 
Крапива в Викицитатнике 
Крапива в Викитеке 
Крапива на Викискладе По информации базы данных The Plant List, род включает 53 вида:
Urtica andicola Wedd. Urtica angustifolia Fisch. ex Hornem. Urtica aquatica Liebm. Urtica ardens Link Urtica atrichocaulis (Hand.-Mazz.) C.J.Chen Urtica atrovirens Req. ex Loisel. Urtica ballotifolia Wedd. Urtica berteroana Phil. Urtica cannabina L. — Крапива коноплевая Urtica chamaedryoides Pursh Urtica circularis Sorarú Urtica dioica L. typus — Крапива двудомная Urtica echinata Benth. Urtica fissa E.Pritz. Urtica flabellata Kunth Urtica galeopsifolia J.Jacq. ex Blume Urtica glomeruliflora Steud. Urtica gracilenta Greene Urtica haussknechtii Boiss. Urtica hyperborea Jacq. ex Wedd. Urtica kioviensis Rogow. — Крапива киевская Urtica laetevirens Maxim. Urtica leptophylla Kunth Urtica lilloi (Hauman) Geltman Urtica longispica Killip Urtica macbridei Killip Urtica magellanica Juss. ex Poir. Urtica mairei H.Lév. Urtica masafuerae Phil. Urtica massaica Mildbr. Urtica membranacea Poir. ex Savigny Urtica mexicana Liebm. Urtica minutifolia Griseb. Urtica mollis Steud. Urtica morifolia Poir. Urtica orizabae Liebm. Urtica parviflora Roxb. Urtica pilulifera L. Urtica platyphylla Wedd. Urtica praetermissa V.W.Steinm. Urtica pseudomagellanica Geltman Urtica pubescens Ledeb. Urtica purpurascens Nutt. Urtica rupestris Guss. Urtica sondenii (Simmons) Avrorin ex Geltman Urtica spiralis Blume Urtica stachyoides Webb & Berthel. Urtica subincisa Benth. Urtica taiwaniana S.S.Ying Urtica thunbergiana Siebold & Zucc. — Крапива Тунберга Urtica triangularis Hand.-Mazz. Urtica trichantha (Wedd.) Acevedo & L.E.Navas Urtica urens L. — Крапива жгучая参见正文
荨麻是荨麻属中大约30-45种植物的通用俗称，广泛分布在全球的温带和热带地区。
绝大部分种类为多年生草本植物，也有部分为灌木，或一年生草本植物。叶对生，有齿牙或分裂，有托叶，花单性，穗状花序或圆锥花序，瘦果藏于宿存花被内。
最常见的品种为异株荨麻（Urtica dioica），原生于欧洲、亚洲、非洲和北美洲。此外尚有下表所列的100多种也都被称为“荨麻”，绝大部分种类都有刺毛，蛰人会引起痛苦刺痒，其中生长在新西兰的木荨麻（Urtica ferox）曾经有记载毒刺杀死过马、狗，还曾经杀死过一个人。[1]
荨麻所含的毒性组成上没有完全研究确定，大部分荨麻种类中含有蚁酸、色胺和组胺，但根据最新研究证明咬人荨麻（Urtica thunbergiana）中还含有草酸和酒石酸 (Fu et al, 2006)。
此外尚有一些其他属的蛰人植物，也被俗称为“荨麻”，如：
由于其毒性，一般昆虫不会食用荨麻叶，但某些特定的昆虫，如孔雀蛱蝶（Inachis io）和小蛱蝶的幼虫以荨麻叶为食。[2]其他如白蝙蝠蛾（Hepialus humuli）的幼虫会食用荨麻的根。
荨麻的药用是作为一种催乳剂[3]，曾经试验用荨麻的叶汁作为慢性鬱血性心衰竭病人的利尿剂。
民间偏方用荨麻刺激皮肤可以缓解风湿病造成的痛苦。荨麻制剂可以止痛、用于治疗关节炎、贫血症、干草热可肾脏疾病。用在洗发液中可以防止头皮屑[4]，据说还可以医治湿疹。
由于鲜荨麻叶含有高浓度的维生素K，民间用其在受伤时止血。
可作為利尿劑、去痰劑、止痛劑和滋補劑。對於良性前列腺增生、貧血、關節炎、風濕病、乾草熱、其他過敏性的疾病、腎臟疾病和吸收不良症候群有益。改善甲狀腺腫、發炎情況和肺部黏液情形。用於頭髮的保養產品上，有助於刺激頭髮毛囊和調節頭皮油脂的聚集。
荨麻叶浸泡后可以去除其毒性食用，尤其是嫩芽非常可口，含有高蛋白，适宜作汤或作为蔬菜，用荨麻叶作汤在北欧尤其流行。
荨麻茎可以用于造纸、纤维可以用于纺织工业[6]，纤维比较粗糙[7]。
荨麻是荨麻属中大约30-45种植物的通用俗称，广泛分布在全球的温带和热带地区。
绝大部分种类为多年生草本植物，也有部分为灌木，或一年生草本植物。叶对生，有齿牙或分裂，有托叶，花单性，穗状花序或圆锥花序，瘦果藏于宿存花被内。
最常见的品种为异株荨麻（Urtica dioica），原生于欧洲、亚洲、非洲和北美洲。此外尚有下表所列的100多种也都被称为“荨麻”，绝大部分种类都有刺毛，蛰人会引起痛苦刺痒，其中生长在新西兰的木荨麻（Urtica ferox）曾经有记载毒刺杀死过马、狗，还曾经杀死过一个人。
荨麻所含的毒性组成上没有完全研究确定，大部分荨麻种类中含有蚁酸、色胺和组胺，但根据最新研究证明咬人荨麻（Urtica thunbergiana）中还含有草酸和酒石酸 (Fu et al, 2006)。
.jpg)
分類 界 : 植物界 Plantae 門 : 被子植物門 Magnoliophyta 綱 : 双子葉植物綱 Magnoliopsida 亜綱 : マンサク亜綱 Hamamelidae 目 : イラクサ目 Urticales 科 : イラクサ科 Urticaceae 属 : イラクサ属 Urtica 学名 Urticaイラクサ属 (Nettle) は、30から45種の顕花植物を含むイラクサ科の分類群である。主に温帯地域の都市部に分布する。ほとんどは草本の多年生植物であるが、一年生のものや低木になるものもある。
この属で最も有名なものは、ヨーロッパ、アフリカ、アジア、北アメリカに自生するセイヨウイラクサUrtica dioicaである。またその他にも、以下に述べるような多くの種を含む。しかし、約100年前の文献でこの属に分類されている約100以上の種は、現在ではイラクサのシノニムとされている。またこの中には、現在でも亜種とされているものもある。
イラクサ属は、ハマキガ科(Tortricidae) ヒメハマキガ亜科(Olethreutinae)のミヤマウンモンヒメハマキ（Syricoris lacunana）やタテハチョウ科のチョウ等、多くのチョウ目の幼虫の餌となる。
多くの種はとげを持っており、医学的な利用ができると期待されている。マオリ族にongaongaと呼ばれるニュージーランドの固有種Urtica feroxは、馬、犬、そして少なくとも1人の人間を殺したことで知られている[1]。
イラクサ属から分泌される毒の性質は、まだよく分かっていない。多くの種のとげにはギ酸、セロトニン、ヒスタミンが含まれているが、イラクサUrtica thunbergianaに関する近年の研究では、シュウ酸や酒石酸を多く含んでいることが示唆されている[2]。
イラクサ属の種には、次のようなものがある。
薬品、伝統薬、料理、繊維等の目的に使われているのは、ほとんどがセイヨウイラクサだが、ヒメイラクサが使われることもある。この種は、葉の面積あたりのとげの数が多いことから好まれている。イラクサ属の全てがこのような性質を持っているわけではないかもしれないが、その作用はヒスタミン、コリン、ギ酸、ケイ素等の成分に基づくものだと考えられ、利用の合理的根拠となっている。しかし、ある薬理作用が1つの成分によるものだという事実は、イラクサ属全てが同じ作用を持つことを示すものではない。
葉に触れるととげによる痛みを感じ、蕁麻疹を起こすこともあるが、ニュージーランドのUrtica feroxを除き、命にかかわることはない。それ以外のほとんどのイラクサ属は安全であり、蒸した後に野菜として食べられる種もある[3]。
イラクサ属 (Nettle) は、30から45種の顕花植物を含むイラクサ科の分類群である。主に温帯地域の都市部に分布する。ほとんどは草本の多年生植物であるが、一年生のものや低木になるものもある。
この属で最も有名なものは、ヨーロッパ、アフリカ、アジア、北アメリカに自生するセイヨウイラクサUrtica dioicaである。またその他にも、以下に述べるような多くの種を含む。しかし、約100年前の文献でこの属に分類されている約100以上の種は、現在ではイラクサのシノニムとされている。またこの中には、現在でも亜種とされているものもある。
イラクサ属は、ハマキガ科(Tortricidae) ヒメハマキガ亜科(Olethreutinae)のミヤマウンモンヒメハマキ（Syricoris lacunana）やタテハチョウ科のチョウ等、多くのチョウ目の幼虫の餌となる。
쐐기풀속(Urtica)은 쐐기풀과에 속하는 속씨식물의 속이다.
쐐기털 때문에 쐐기풀속의 종들을 초식동물이 먹는 일은 드문 편이며 이로 말미암아 진딧물, 캐터필러[2], 나방과 같은 곤충들의 장기적인 주거지를 제공한다.[3] 다시 말해 곤충들은 박새과와 같은 조그마한 새들을 위한 먹이를 제공한다.[4]
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Commons ponúka multimediálne súbory na tému 
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému 
