Tarzetta cupularis (L.) Svrček – gatunek grzybów z rodziny Pyronemataceae[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Tarzeta, Pyronemataceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1753 r. Karol Linneusz nadając mu nazwę Peziza cupularis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1981 r. Mirko Svrček, przenosząc go do rodzaju Tarzetta[1].
Nazwa rodzaju pochodzi od włoskiego słowa tazetta oznaczającego mały kubek. Nazwa gatunkowa pochodzi od łacińskiego słowa cupularis oznaczającego małą filiżankę[3].
Średnica 0,5-2 cm. Za młodu kulisty z niewielkim szczytowym otworkiem, potem kieliszkowaty, pucharkowaty lub kielichowaty, w końcu miskowaty. Brzeg wyraźnie ząbkowany lub pofalowany. Trzon o długości 2-10 mm, często ukorzeniony. Powierzchnia zewnętrzna delikatnie ziarnista lub płatowata, o barwie jasnożółtoszarej lub kremowej, czasami brązowawej. Powierzchnia wewnętrzna gładka, jasnożółtawa. Znajduje się na niej hymenofor. Miąższ kruchy, cienki, białawy, bez smaku i zapachu[4].
Zarodniki elipsoidalne, gładkie, hialinowe z dwoma dużymi kroplami. Mają rozmiar 18-22 × 13-15 µm. Worki 8-zarodnikowe. Parafizy nie podzielone[5].
Opisano występowanie tego gatunku tylko w Ameryce Północnej i w Europie. Na obydwu tych kontynentach jest szeroko rozprzestrzeniony. Na północy sięga po 65 stopień szerokości geograficznej w Islandii i na Półwyspie Skandynawskim[6]. W Polsce jest dość częsty[7].
Rośnie na gołej ziemi w lasach, parkach, i ogrodach. Preferuje gleby ilaste, bogate w wapń, z dużą zawartością próchnicy. Owocniki pojawiają się od kwietnia do października, pojedynczo lub w małych grupach[4]. Czasami rośnie na hałdach trocin i zrębków, w ściółce leśnej[3], czasami na wypaleniskach[5].
Saprotrof. Grzyb niejadalny[7].
W Polsce występuje bardzo podobny gatunek – Tarzetta catinus. Jest jednak wyraźnie większy (średnica do 5 cm). Czasami niezbędne do rozróżnienia tych gatunków jest badanie mikroskopowe parafiz[4]. Tarzetta gaillardiana jest dużo mniejsza (owocniki o średnicy do 8 mm) i ma większe zarodniki. Garstnica wypaleniskowa (Geopyxis carbonaria) ma owocniki o barwie bardziej pomarańczowej lub ochrowej, na stronie zewnętrznej raczej gładkie i rośnie tylko na wypaleniskach[7].
Tarzetta cupularis (L.) Svrček – gatunek grzybów z rodziny Pyronemataceae.
