Dzieżka pomarańczowa (Aleuria aurantia (Pers.) Fuckel) – gatunek grzybów z rodziny Pyronemataceae[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Aleuria, Pyronemataceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1800 r. Persoon nadając mu nazwę Peziza aurantia. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1870 r. Fuckel, przenosząc go do rodzaju Aleuria[1].
Niektóre synonimy nazwy naukowej[2]:
Nazwa polska według A. Chmiel[3].
Średnica 2-10 cm. U młodych osobników niemal kulisty, później miskowaty o powyginanych brzegach, u starszych niemal płaski, okrągławy, płatowato powyginany i o pofalowanych brzegach. Trzonu brak. Wewnętrzna warstwa rodzajna, w której powstają zarodniki jest gładka, w kolorze od żółtoczerwonego przez pomarańczowy do cynobrązowoczerwonego, strona zewnętrzna jest delikatnie aksamitna, w kolorze od białawego do bladożółtoochrowego[4].
Bardzo cienki, kruchy i wodnisty. Ma białosiwy kolor, smak i zapach słaby, po rozdrobnieniu zapach jest przyjemny[4].
Bezbarwne, podłużnie eliptyczne, pokryte siateczkowatą ornamentacją. Rozmiary: 16-24 × 8-12 μm[5].
Dzieżka pomarańczowa jest rozprzestrzeniona na całym świecie. Występuje na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy, ale jest na należących do Antarktyki wyspach Szetlandy Południowe i Orkady Południowe. Występuje także na wielu wyspach wszystkich oceanów. W Europie na północy występuje po Islandię i archipelag Svalbard[6] i jest pospolita[7].
Owocniki pojawiają się od późnego lata do jesieni, zazwyczaj grupowo, często bardzo licznie, na ziemi, głównie na otwartych, nasłonecznionych miejscach. Najczęściej rośnie na drogach leśnych i ich obrzeżach, w przykopach i rowach, na wypaleniskach. Spotkać ją można zarówno w lesie i w zaroślach, jak w parku, na cmentarzu, w ogrodzie między trawami[4]. Unika gleb wapiennych, preferuje natomiast gleby gliniaste i piaszczyste, często na przykład jest pierwszym organizmem, który pojawia się masowo na naniesionych po powodzi przez rzeki i potoki zwałach piasku i ziemi[8].
Saprotrof, grzyb jadalny ale pozbawiony smaku. Bywa wykorzystywany do ozdabiania potraw[7].
Dzieżka pomarańczowa (Aleuria aurantia (Pers.) Fuckel) – gatunek grzybów z rodziny Pyronemataceae.
.JPG)
