Baeomyces rufus, auch Braune Köpfchenflechte genannt, ist eine auf sauren Böden häufiger zu findende Krustenflechtenart.
Die Braune Köpfchenflechte besitzt einen dünnen feinkörnigen oder aus sehr kleinen angedeuteten Schüppchen zusammengesetzten Thallus, der oft leicht sorediös aufbricht. Die Färbung ist grau bis (vor allem bei Befeuchtung) grünlich. Ihre an kleine Pilze erinnernden Fruchtkörper (Apothecien) sind fast sitzend bis deutlich gestielt (Podetien weißlich, maximal 4 bis 5 mm hoch), rosa- bis rotbraun und unregelmäßig gewölbt oder halbkugelig.
Algenpartner innerhalb der Flechtensymbiose (Photobiont) ist die Grünalge Elliptochloris bilobata.[1]
Verwechslungsmöglichkeiten bestehen insbesondere mit der Rosa Köpfchenflechte, deren Fruchtkörper sind jedoch rosafarben und meist deutlicher gestielt.
Die Braune Köpfchenflechte kommt in der Nordhemisphäre zirkumpolar von der gemäßigten bis zur borealen Zone vor. In Europa ist sie auf saurer Erde oder erdimprägnierten Steinen besonders an Wegböschungen, in Heiden oder offenen Waldstellen vom borealen Nadelwald bis in das Submediterrangebiet verbreitet. In Kalkgebieten ist sie selten oder fehlt.
Baeomyces rufus, auch Braune Köpfchenflechte genannt, ist eine auf sauren Böden häufiger zu findende Krustenflechtenart.
Baeomyces rufus, commonly known as the brown beret lichen,[3][4] is a fruticose lichen belonging to the cap lichen family, Baeomycetaceae. The species was first described by J.F Rebentisch in 1804.[1] Like other lichens, it is a symbiosis between a fungus and an alga.
William Hudson described this species as Lichen rufus in 1762.
The similar-appearing lichen D. baeomyces was formerly identified as Baeomyces roseus; it was not until 1997 that a study by Soili Stenroos and Paula DePriest used DNA sequencing to establish that the species now called Dibaeis baeomyces did not belong to the genus Baeomyces. B. rufus was the lichen representing genus Baeomyces whose DNA was sequenced for comparison with B. roseus/D. baeomyces.[5]
B. rufus is characterized by bulbous apothecia which may vary from reddish brown to orange to pink, and which become translucent when wet; they may reach a maximum diameter of 2 mm, atop stalks no taller than 6 mm. The thallus may be green, grey or greenish-grey, and may have a brownish tinge.[6][7] Unlike other Baeomyces species, B. rufus's margins are unlobed.[3]
B. rufus can be confused with Dibaeis baeomyces, particularly when the former's fruiting bodies are more pink than brown, but the two can be distinguished by morphological differences such as D. baeomyces's larger bulbs or the translucent appearance of B. rufus's apothecia when wet, and by differences in habit, as D. baeomyces thrives in full sun whereas B. rufus avoids it.[3] With a light microscope, B. rufus can easily be distinguished by its apothecial stalks, as D. baeomyces has apothecia directly on the thallus, without a stalk.[8]
This is the most common of the beret or cap lichens.[3] It is found in circumpolar North America,[6] Asia,[7] and Europe; it occurs as far south as Turkey.[9] Its southern ranges are limited to mountainous areas.[9] Typical habitats of B. rufus are temperate pine forests, with moist sites and disturbed ground being particularly preferred.[6] Specimens may grow directly on soil or leaf litter, or on tree bark or stones.[7] Shaded locations are preferred to those that receive direct sunlight.[3]
Named varieties of B. rufus include:[10]
Baeomyces rufus, commonly known as the brown beret lichen, is a fruticose lichen belonging to the cap lichen family, Baeomycetaceae. The species was first described by J.F Rebentisch in 1804. Like other lichens, it is a symbiosis between a fungus and an alga.
Grzybinka brunatna, wstępka grzybkowata (Baeomyces rufus (Huds.) Rebent) – gatunek grzybów należący do rodziny Baeomycetaceae[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Baeomyces, Baeomycetaceae, Baeomycetales, Ostropomycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy gatunek ten zdiagnozowany został w 1762 r. przez W. Hudsona jako Lichen rufus, do rodzaju Baeomyces przeniósł go J. F. Rebent w 1804 r[1].
Niektóre synonimy nazwy naukowej[3]:
Nazwy polskie według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2].
Tworzy przylegającą do podłoża skorupiastą plechę o barwie białoszarej, szarej lub zielonej i ziarenkowato-brodawkowatej lub drobnołuseczkowatej strukturze. Powierzchnia plechy może być gładka lub popękana i często znajdują się na niej drobne urwistki. Łuseczki mają zazwyczaj karbowane brzegi, długość do 1 mm i są pogięte, lub wznoszące się z jednej strony. Plecha zawiera glony protokokkoidalne[4]. Kuliste lub elipsoidalne komórki glonów mają średnicę 6-13 μm. Reakcje barwne: plecha K + żółty, KC +, C +, P + żółty, UV żółty lub pomarańczowy[5].
Licznie występują owocniki. Są to lecideowe apotecja o średnicy 1-2,5 mm. Wyrastają na białawych, wałeczkowatych lub nieco spłaszczonych, gładkich lub podłużnie bruzdkowanych trzoneczkach o długości do 2 mm. Mają brązowe lub beżowe, płaskie lub wklęsłe tarczki. Powstają w nich jednokomórkowe (rzadko 2-komórkowe), wrzecionowate i bezbarwne askospory o rozmiarach 6-12 × 2,5-4 μm[4]. Pyknidia występują rzadko, powstają w nich elipsoidalne pykniospory o rozmiarach 4-5 × 1 μm[5].
Kwasy porostowe: kwas stiktowy, kwas norstiktowy, kwas konstiktowy[5].
Gatunek szeroko rozprzestrzeniony, występuje na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Australii i Antarktydy (ale jest na Szetlandach Południowych należących do Antarktyki i na Nowej Zelandii w pobliżu Australii). Występuje w całej Europie, północna granica jego zasięgu sięga po północne wybrzeża Grenlandii i wyspy Svalbard[6]. W Polsce jest pospolity, w górach występuje częściej, niż na niżu.
Rośnie na obrzeżach lasów, przy leśnych drogach, na skarpach. Występuje na takich podłożach, jak: piaszczyste lub gliniaste gleby, piaskowce, skały krzemianowe[4].
Podobna jest grzybinka cielista (Baeomyces carneus), która ma jaśniejsze owocniki. Grzybinka brunatna bywa też mylona z czasznikiem modrozielonym (Icmadophila ericetorum), u niego jednak apotecja wyrastają bez trzonków, ewentualnie na bardzo krótkich trzoneczkach[4].
.JPG)
.jpg)
Grzybinka brunatna, wstępka grzybkowata (Baeomyces rufus (Huds.) Rebent) – gatunek grzybów należący do rodziny Baeomycetaceae. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów.
