Onoclea sensibilis resembles Woodwardia areolata (Linnaeus) T. Moore, with which it often grows. Onoclea has entire pinna margins and nearly opposite basal pinnae whereas Woodwardia areolata has serrate pinna margins and alternate pinnae.
As in Matteuccia struthiopteris (Linnaeus) Todaro, sporophylls of Onoclea sensibilis persist through the winter and release the green spores in spring before the sterile leaves expand (R. W. Hill and W. H. Wagner Jr. 1974; L. G. Labouriau 1958; R. M. Lloyd and E. J. Klekowski Jr. 1970). Onoclea sensibilis is occasionally cultivated; it has a tendency to spread rapidly and become weedy. The name "sensitive fern" refers to the susceptibility of the leaves to even a light frost.
Planhigyn blodeuol sy'n frodorol o Hemisffer y De yw Rhedynen leiniog sy'n enw benywaidd. Mae'n perthyn i'r teulu Onocleaceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Onoclea sensibilis a'r enw Saesneg yw Sensitive fern.[1] Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Rhedynen Groendenau.
Fe'i ceir yn rhannau deheuol Hamisffer y De: o'r Isartig i rannau deheuol Affrica, De America ac Awstralia. Mae'n perthyn yn agos i'r olewyddan, yr onnen, jasmin, a'r leilac.[2] Mae'r dail wedi'u gosod bob yn ail.
Planhigyn blodeuol sy'n frodorol o Hemisffer y De yw Rhedynen leiniog sy'n enw benywaidd. Mae'n perthyn i'r teulu Onocleaceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Onoclea sensibilis a'r enw Saesneg yw Sensitive fern. Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Rhedynen Groendenau.
Fe'i ceir yn rhannau deheuol Hamisffer y De: o'r Isartig i rannau deheuol Affrica, De America ac Awstralia. Mae'n perthyn yn agos i'r olewyddan, yr onnen, jasmin, a'r leilac. Mae'r dail wedi'u gosod bob yn ail.
Onoklea citlivá (Onoclea sensibilis) je druh kapradiny z čeledi onokleovité a jediný zástupce rodu onoklea. Je to kapradina původní ve vlhkých oblastech v Severní Americe a východní Asii.[3] Je považována za jedovatou.
Onoklea dorůstá asi 50 cm a vytváří bohaté trsy se světlými, zářivě zelenými listy na dlouhém tenkém řapíku. Plodolisty jsou mnohem menší, hnědé barvy, nezelené. Výtrusnice s výtrusy jsou seskupeny svisle podél řapíku jako malé kulaté hrozny nebo korálky.
Jde o méně známou kapradinu, velmi vhodnou do vlhkých stanovišť. Snáší slunce i polostín. Množí se generativně výtrusy nebo vegetativně dělením oddenků. Poměrně rychle roste a na vlhkých místech se jí dobře daří i v ČR.
Onoklea citlivá (Onoclea sensibilis) je druh kapradiny z čeledi onokleovité a jediný zástupce rodu onoklea. Je to kapradina původní ve vlhkých oblastech v Severní Americe a východní Asii. Je považována za jedovatou.
Plodný list s výtrusnicemi.Druebregne-slægten (Onoclea) er en slægt af bregner i Mangeløv-familien. Slægten er formentlig monotypisk med kun én art. Denne art er naturligt udbredt i det østlige Asien og i det østlige Nordamerika. Herfra er den spredt, formentlig med mennesker, bl.a. til Nordeuropa. I Danmark og det øvrige Skandinavien er den meget sjælden.
Druebregne vokser i skovbundens skygge, helst i fugtig jord. Den er flerårig med indtil 3 meter lange jordstængler. De sterile skud er blegt gulgrønne til mellemgrønne, indtil 90 cm høje, udgår spredt fra jordstænglen. De fertile skud (dvs. skud med sporehuse) er rødbrune og meget små med tætte bladflige. Sporehusgrupperne sidder i små klaser, der kan minde om drueklaser – deraf navnet.
Druebregne fremstår som en lille busk, med bladplader som minder lidt om de ferske, unge skud af ask. Unge skud er blegrøde.
Art
Perlfarn (Onoclea sensibilis) ist die einzige Pflanzenart der Gattung Onoclea[1] innerhalb der Familie der Onocleaceae. Ihr disjunktes Areal umfasst das östliche Nordamerika und das östliche Asien. Das Artepitheton sensibilis bezieht sich auf die ausgeprägte Frostempfindlichkeit der sterilen Wedel.[2]
Onoclea sensibilis wächst als sommergrüne, ausdauernde krautige Pflanze und erreicht Wuchshöhen von 30 bis 90 Zentimetern.[3] Als Speicher- und Überdauerungsorgan besitzt die Art ein lang kriechendes Rhizom.[3] Die lang gestielten und weit überhängenden sterilen Wedel stehen einzeln oder zu wenigen zusammen und sind von gelb-grüner Farbgebung.[4] Die Spreite ist fiederschnittig mit netzig verbundenen Nerven, am Grund jedoch häufig gefiedert.[3] Sie ist von ledriger Konsistenz. Die Fiederabschnitte weisen eine dreieckige Form auf.[2] Die aufrecht stehenden fruchtbaren Wedel sind kürzer als die sterilen Wedel. Die Spreite ist zweifach gefiedert, wobei die Fiederchen sich kugelig um die Sori einrollen.[3][2] Die Ausbreitung erfolgt über Sporen und das Rhizom.[2]
Das natürliche Verbreitungsgebiet von Onoclea sensibilis ist das östliche Nordamerika und das östliche Asien.[2] In Deutschland finden sich einige neophytische Vorkommen in Berlin, Braunschweig und im westlichen Ruhrgebiet, die aus Verwilderungen entstammen.[5]
Onoclea sensibilis gedeiht am besten in feuchten Wälder und Grabenrändern.[3] In der Nähe von Bächen, in feuchten Wiesen und um Quellen ist sie ebenfalls anzutreffen.[6][2]
Obwohl Onoclea sensibilis zur Winterhärtezone = USDA-Klimazone 2 zählt, ist sie spätfrost-empfindlich.[6]
Der Perlfarn wird gelegentlich als Zierpflanze in Gehölzgruppen und feuchten Wiesen verwendet. Er ist seit etwa 1799 in Kultur.[3] Der Neuaustrieb gilt allgemein als attraktiv.[6] Bekannt ist die Sorte Rotstieliger Perlfarn, die sich durch rote Blattstiele auszeichnet.[3]
Perlfarn (Onoclea sensibilis) ist die einzige Pflanzenart der Gattung Onoclea innerhalb der Familie der Onocleaceae. Ihr disjunktes Areal umfasst das östliche Nordamerika und das östliche Asien. Das Artepitheton sensibilis bezieht sich auf die ausgeprägte Frostempfindlichkeit der sterilen Wedel.
Onoclea sensibilis, the sensitive fern, also known as the bead fern, is a coarse-textured, medium to large-sized deciduous perennial fern. The name comes from its sensitivity to frost, the fronds dying quickly when first touched by it. It is sometimes treated as the only species in Onoclea,[2] but some authors do not consider the genus monotypic.[3]
The sterile and fertile fronds of Onoclea sensibilis have independent stalks originating from the same rhizome, quite different from other ferns.[4] The bright, yellow-green trophophylls (sterile fronds) are deeply pinnatifid and are typically borne at intervals along the creeping rhizome. The sterile fronds are deciduous with trophopods, swollen bases, that serve as over winter storage organs.[5][6] The sterile fronds of O. var. sensibilis have a length of 1–1.3 m (3–4 ft) with 5–11 pinnae, leaf pairs, evenly spaced along the stipe.[7] O. var. interrupta Maxim. fronds are shorter, 20–50 cm (8–20 in) long, with fewer pinnae, only 5–8 pairs.[8]
The sporophylls (fertile fronds) are smaller, 20–45 cm (8–18 in) in length,[8] non-green at maturity and have very narrow pinnae. They are persistent, standing 2–3 years. The sori comprise clusters of sporangia (spore cases) 2–4 mm (1/10–1/6 in) in diameter,[7] like beads, on upright fertile fronds, hence the common name Bead fern.
Sori are typically bilaterally symmetrical, though leaf forms have been observed with pinnae fertile only on a single side of the rachis. This form, named O. sensibilis L. F. hemiphyllodes (Kiss & Kümmerle, 1926)[9] and a second, O. sensibilis L. F. obtusilobata having flat pinnules (not curled or bead shaped),[9] were deemed to be variations not meriting taxonomic recognition (J. M. Beitel et al. 1981).[10]
The fiddleheads have a pale reddish color.
The spermatogenesis process spans formation of spermatogenous cells to the release of spore. In homosporous ferns, like O. sensibilis L., developing spermatids are surrounded by two different walls at specific development stages, as opposed to a single wall reported in other species. Other differences include a delayed formation of the osmiophilic crest and during sperm release the cap cell removes intact, as opposed to forming a pore or collapsing altogether.[11] Spores are monolete with the antheridium, or sporangium, containing either 32 or 64 sperm spores,[11] usually being 64.[5] Regardless of the number, the capsule's volume remains nearly the same.[11]
The mechanics of spore release and its timing are controlled by springtime humidity.[12] The small fertile margins, that in live-form held spore in tightly rolled structures, maintain their dry, leathery shape over winter. These pinnules respond to spring's higher humidity by opening, releasing their spore into the air. Subsequent gametophytes are unisexual in early development, favoring cross-fertilization, later becoming bisexual to ensure species survival.[13]
The genus Onoclea was cast by Carl Linnaeus in 1751, separating from the fern's prior association with the Angiopteris genus.[14] The binominal name, Onoclea sensibilis, was published in his 1753 Species Plantarum.[15]
Onoclea sensibilis has two geographically disjunctive varieties. Onoclea sensibilis var. sensibilis is native to North America; Canada's central and eastern regions and the United States' north, central and eastern regions.[6] Onoclea sensibilis var. interrupta Maximowicz (aka Maxim.) is native to Southeast Siberia, Japan and China.[8] The varietal difference is their ultimate height, O. var. interrupta Maxim. only reaching half the height of its sister.
Regional colloquial names for Onoclea sensibilis, the sensitive fern, focus on its characteristics.
Onoclea sensibilis' name was descriptive. Onoclea comes from the Greek onos, meaning a vessel, and kleio, meaning to close, describing the closely rolled sori on its fertile fronds. Its species, from the Late Latin sensibilis, means sensitive, describing its high sensitivity to autumn's first frost and to drought.[23][17]
Onoclea sensibilis is native to Northern Hemisphere temperate regions; the Russian Far East, China and Eastern Asia, and a wide native distribution in Northern America.[22] It ranges from Newfoundland south to Florida and west to Texas, the Rocky Mountains, North and South Dakota, Quebec, and Manitoba.[24][25][26]
It has become naturalized in western Europe[27] and New Zealand.[5]
Onoclea sensibilis can be found at elevations from sea level up to 1,500 metres (4,900 ft)[7] in fresh water habitats,[10] not brackish, as its spore germination ceases at salt (NaCl) levels ≥ 0.6%,[28] moderately saline water and higher.
Onoclea sensibilis grows best in moist shaded or partially shaded areas, dwelling in a variety of swamp and wood habitats: wet meadows, thickets and bogs, as well as stream and riverbanks and roadside ditches. It tolerates extremely wet soils, appearing in soggy ground or at the very edge of water in shade or sun.[16] The plant can tolerate dryer conditions in shade.
It prefers acidic (pH<6.8), loose, sandy to loam, limestone-based soils.
The Onoclea sensibilis plant has remained essentially unchanged over millions of years. A fifty-seven million year old fossil of Paleocene epoch flora shows specimens virtually identical to modern samples.[6] It has a life cycle featuring alternation of generations, sexual and asexual reproduction; its sporophyte generation matures in autumn, casts its spores in the spring[7] and the gametophyte generation follows. Sporophytes require 5-10 years of growth before reaching their mature fern height.[29]
Sensitive ferns propagate by both spore dispersion and rhizome growth. Its growth clusters attract local fauna where small wildlife find habitat,[17] deer bed upon its dense mat[19] and in winter wild turkeys use the fertile spore stalks as a secondary food source.[17] They can become aggressive[23] and a nuisance if established near preferable vegetation. The University of Maine's Cooperative Extension: Maine Wild Blueberries classifies the sensitive fern as a herbaceous broadleaf weed.[30]
Its deciduous fronds do not tolerate freezing temperatures, however, the plant survives USDA hardiness zones 4-8,[31] or minimum temperatures of -20 °C to -15 °C (-4 °F to 5 °F) having the Royal Horticultural Society's H6 rating.[32] Winter survival is enhanced if the dried frond petiole bases are left intact.[5][2]
Nutrient beneficial ectotrophic mycorrhizal associations may occur in Onoclea sensibilis, Pteridium aquilinum and Adiantum pedatum located in oak and hickory forests.[33]
Onoclea sensibilis is a wetland indicator, listed as a Facultative Wetland Hydrophyte in the 2013 (US) National Wetland Plant List due to its observed affinity for wetter soils.[34]
Opinion is mixed regarding the species' tolerance to disturbance of its growing environment. In one forest setting, a decade long decline was noticed following even single-cut tree felling operations.[17] In other settings sensitive ferns appear opportunistic, disturbance not being a problem.[26] They spread to form colonies, often the first species to inhabit disturbed areas.
Onoclea sensibilis hosts insects, fungi, bacteria and even a parasitic vine, Cuscuta gronovii (scaldweed), that can overgrow and constrict it.[35]
Insects feeding upon the Onoclea sensibilis target both its leaves and rhizome roots. Amphorophora ampullata fern aphids,[4] Chirosia gleniensis fern miners[36] and the larvae of sawflies Hemitaxonus dubitatus[4] and Stromboceros delicatulus[37] feed on its leaves. Larvae of moth species Phlogophora iris (olive angle shades, pictured),[10] Callopistria cordata (silver-spotted fern moth)[10] and Papaipema inquaesita (Sensitive Fern Borer)[36][10] are known to feed on both stems and rhizomes.[4]
Parasitic fungi include Ceratobasidium anceps, causing frond and stem necrosis; Ceratobasidium cornigerum, covering stems with saprophyte growths;[35] and Uredinopsis mirabilis,[35] a distinct rust species unique to the Sensitive Fern.[38] Invasive fungi like Taphrina filicina,[35] Taphrina hiratsukae[39] and Phyllactinia corylea, synonym Phyllactinia guttata[39] can infect leaves, causing blisters or white powdery mildew.
Fungi can develop beneath beech trees, where aphid honeydew secretions accumulate;[40][41] these strictly epiphyllous honeydew fungi, Sclerotiomyces colchicus[42] and Scorias spongiosa (Schwein.) Fr.,[43] have been recorded on Onoclea sensibilis, where their sooty mold buildup impairs leaf function.
Onoclea sensibilis can host Burkholderia plantarii[22] which causes stem lesions. B. plantarii is a pathogen of bacterial seedling blight in rice. In a multi-year study the weedy presence of O. sensibilis at rice paddy fields and a means to convey the bacterium (rainfall runoff) implicated it as the source of bacterial blight outbreaks when paired with enabling environmental conditions.[44]
Onoclea sensibilis has two internally-synthesized chemical defenses against insects. Ingesting any part of the plant introduces thiaminase enzymes and phytoecdysteroid hormones which can disrupt an insect's molting cycle, preventing its full development.[6]
Onoclea sensibilis has been implicated in equine poisoning and death,[45] especially if eaten in quantity.[4] The exact cause is unproven, but thiaminase poisoning, causing an extreme Vitamin B1 deficiency is suspected.[6]
Its human toxicity is not well defined; no specific warnings for Onoclea sensibilis have been found.[31] Its summaries, however, frequently include precautionary statements that ferns, in general, may contain natural carcinogens and/or the enzyme thiaminase, the latter being dangerous in high concentration.[31][17] Historically, some Native American peoples have consumed Onoclea sensibilis without apparent distress; see Food uses in this article.
Onoclea sensibilis has limited value for food use,[17] considered a famine food by some and reserved for times of scarcity. Cooking heat eliminates its thiaminase content.[31] The Iroquois treated Onoclea sensibilis as an early springtime vegetable, prepared like spinach, the fiddleheads cooked and "seasoned with salt, pepper or butter" (Waugh, 1916).[19] After removing the "brown scales" (sori), leaves were processed likewise.[31] Its young shoots have been sold as delicacies in Asian markets.[31]
It is cultivated as an ornamental plant in traditional and native plant gardens, and in natural landscaping and habitat restoration projects.[23][29] It has gained the Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit.[32] Gardeners employ rhizome division[31] and are aided by spore harvesting guides.[46] Its decomposing fronds make an effective mulch, suppressing undergrowth.[31] Plantings can become aggressive,[29] weedy if not sited properly.
Its cut fronds are used in dried flower arrangements.[16] [31]
Historically, Native American peoples used Onoclea sensibilis for oral and topical indigenous treatments.[47]
Also see the Polish Wikipedia article for Onoclea sensibilis.
Onoclea sensibilis, the sensitive fern, also known as the bead fern, is a coarse-textured, medium to large-sized deciduous perennial fern. The name comes from its sensitivity to frost, the fronds dying quickly when first touched by it. It is sometimes treated as the only species in Onoclea, but some authors do not consider the genus monotypic.
Onoclea sensibilis es una especie de helecho perenne, de textura basta y tamaño mediano a grande. Su nombre hace referencia a que los colonizadores de América del Norte observaron que era muy sensible a las heladas, y sus frondas se extinguían con rapidez al ser alcanzadas por una helada. A veces se le considera la única especie del género Onoclea,[1] pero algunos autores no consideran que el género sea monotípico.[2]
Las frondas estériles y fértiles de Onoclea sensibilis son bastante diferentes de las de otros helechos. Las frondas estériles de color amarillo verdoso brillante son profundamente pinnatifidas y típicamente se manifiestan a intervalos a lo largo de un rizoma rastrero. Crecen hasta aproximadamente 90 cm de largo, con un largo y suave estipe.
Las frondas fértiles son mucho más pequeñas, no verdes y tienen pinnas muy estrechas. El soro presenta una agrupación que asemeja cuentas o uvas en las frondas fértiles verticales, de ahí el nombre común de "helecho de cuentas". Los brotes enrollados son de color rojo claro.
Los brotes jóvenes aún enrollados, a veces llamados "cabezas de violín", se usan como verdura o se comen crudas. Se retiran las escamas marrones y luego se cocinan al vapor en muy poca agua. Los brotes jóvenes se comercializan como manjares en los mercados asiáticos.
Onoclea sensibilis es una especie de helecho perenne, de textura basta y tamaño mediano a grande. Su nombre hace referencia a que los colonizadores de América del Norte observaron que era muy sensible a las heladas, y sus frondas se extinguían con rapidez al ser alcanzadas por una helada. A veces se le considera la única especie del género Onoclea, pero algunos autores no consideran que el género sea monotípico.
Helmisaniainen (Onoclea sensibilis) on helmisaniaiskasvien (Onocleaceae) heimoon kuuluva saniaslaji. Sitä esiintyy Itä-Aasiassa ja Pohjois-Amerikan itäosassa. Lajia käytetään koristekasvina. Helmisaniaisen lehtiruodit ovat pitkiä ja harvaan suomuisia. Sillä on samaan heimoon kuuluvan kotkansiiven tapaan erilliset itiölehdet. Marrot lehdet ovat vaaleanvihreät, kolmiomaiset, nahkeat ja verkkosuoniset. Lehtilavat ovat jakaantuneet epävastakkaisiksi sormilehdyköiksi. Itiölehdet ovat pystyt, tummanruskeat tai mustat, tiheään lyhytliuskaiset. Helmisaniaisen itiöt kypsyvät syksyllä ja leviävät keväällä.
Helmisaniainen (Onoclea sensibilis) on helmisaniaiskasvien (Onocleaceae) heimoon kuuluva saniaslaji. Sitä esiintyy Itä-Aasiassa ja Pohjois-Amerikan itäosassa. Lajia käytetään koristekasvina. Helmisaniaisen lehtiruodit ovat pitkiä ja harvaan suomuisia. Sillä on samaan heimoon kuuluvan kotkansiiven tapaan erilliset itiölehdet. Marrot lehdet ovat vaaleanvihreät, kolmiomaiset, nahkeat ja verkkosuoniset. Lehtilavat ovat jakaantuneet epävastakkaisiksi sormilehdyköiksi. Itiölehdet ovat pystyt, tummanruskeat tai mustat, tiheään lyhytliuskaiset. Helmisaniaisen itiöt kypsyvät syksyllä ja leviävät keväällä.
Onoclea sensibilis
L'Onoclée sensible[1] (Onoclea sensibilis) est une petite fougère de la famille des Woodsiacées (parfois incluse dans celle des Dryopteridacées).
Elle est native tant d'Amérique du nord (Est du Canada, Est des États-Unis) que d'Asie orientale (Russie -îles Kouriles, Sakhaline-, Chine, Japon, Corée).
L'Onoclée sensible est dotée d'un rhizome rampant, formant sans cesse de nouvelles plantes et portant deux sortes de frondes : les unes purement végétatives, vert clair à très clair, foliacées, disparaissant à l'époque des gelées, les autres fructifères, rigides, persistant tout l'hiver, à divisions primaires contractées en un chapelet d'enveloppes sphériques qui dissimulent les spores.
Selon l'ethnobotaniste François Couplan, le rhizome de l'Onoclée sensible aurait autrefois été consommé par les amérindiens, après cuisson[2]
Onoclea sensibilis
L'Onoclée sensible (Onoclea sensibilis) est une petite fougère de la famille des Woodsiacées (parfois incluse dans celle des Dryopteridacées).
Elle est native tant d'Amérique du nord (Est du Canada, Est des États-Unis) que d'Asie orientale (Russie -îles Kouriles, Sakhaline-, Chine, Japon, Corée).
De bolletjesvaren (Onoclea sensibilis) is een varen uit de bolletjesvarenfamilie (Onocleaceae). Het is de enige soort binnen het geslacht Onoclea, een zogeheten monotypisch geslacht.
De plant komt van nature voor in Oost-Azië en Noord-Amerika. Door cultivatie heeft de soort zich in Europa verspreid. In België en Nederland wordt de plant sinds enkele jaren in het wild gevonden.
De botanische naam Onoclea komt van het Griekse 'onos' (= vat) [bron?] en 'kleiein' (= sluiten), wat verwijst naar de manier waarop de sporenhoopjes worden afgesloten. De soortaanduiding sensibilis betekent 'gevoelig' en slaat op de gevoeligheid van de varen voor vorst.
De Nederlandse naam 'bolletjesvaren' slaat eveneens op de vorm van de sporenhoopjes.
De bolletjesvaren is een overblijvende, kruidachtige plant. Uit een dunne, kruipende wortelstok ontspringen willekeurig verspreide bladen. Er is een duidelijk verschil tussen de steriele en de fertiele bladen.
De steriele bladen zijn geelgroen tot lichtgroen, tot 50 cm lang, breed driehoekig van vorm en veerdelig of eenmaal geveerd. In het laatste geval is de bladspil naar de top toe gevleugeld. De acht tot veertien zijblaadjes aan iedere kant zijn lancetvormig. De bladrand is gaaf, gegolfd of gekarteld. De bladsteel is een tot anderhalf maal zo lang als de bladschijf, donker gekleurd, onderaan afgeplat en niet beschubd.
De fertiele bladen ontstaan later (of soms zelfs niet) en lijken helemaal niet op de steriele bladen. Ze zijn langwerpig van vorm en tweevoudig geveerd. De bladsteel is in verhouding langer dan die van de steriele bladen, en het blad staat rechtop. De bladslipjes zijn lijnvormig, enkele millimeters breed en de zijblaadjes daarvan vouwen zich elk als een handje rond de sporenhoopjes. Het geheel doet denken aan een pluim met parelsnoeren, vandaar ook de naam bolletjesvaren. De jonge fertiele bladen zijn groen, maar worden later bruin tot zwart.
De steriele bladen zijn fragiel en verdwijnen bij de eerste vorst. De fertiele bladen zijn winterhard en laten de sporen pas vrij in de volgende lente.
De ronde sporenhoopjes zitten op de onderzijde van de fertiele bladen, volledig bedekt door de bladslipjes. Er is geen dekvliesje. De sporen overwinteren en komen vrij in de lente.
De bolletjesvaren is een terrestrische plant die vochtige, matig voedselrijke tot voedselrijke, zure grond verkiest. De varen komt in natuurlijke omstandigheden voornamelijk voor in moerassen, laagveen en vochtige bossen, in de zon of de schaduw.
In de Benelux is de soort vooral te vinden op de plaatsen waar hij is aangeplant, zoals in tuinen, kasteeltuinen, parken en dergelijke. Daarbuiten komt de plant meestal voor op voldoende vochtige plaatsen waar tuinafval gestort wordt.
Op geschikte plaatsen heeft de bolletjesvaren de neiging om te gaan woekeren en andere planten te verdringen.
De bolletjesvaren is oorspronkelijk afkomstig uit Oost-Azië en het oosten van Noord-Amerika. De varen is als tuinplant ook in Europa verspreid geraakt. De plant kan overleven en zich voortplanten in een gematigd klimaat met milde vorst.
Vondsten buiten de plaats van aangeplanting zijn er onder meer geweest in Dieren (Gelderland).
In België en Nederland kan de bolletjesvaren met geen enkele andere varen verward worden.
De bolletjesvaren wordt noch op de Vlaamse Rode Lijst (planten), noch op de Nederlandse Rode Lijst (planten) vermeld.
Ondanks zijn neiging om te gaan woekeren, wordt de soort niet beschouwd als een invasieve soort, maar hoort thuis bij de categorie 'standhoudend'. De plant blijft zonder menselijke tussenkomst ter plaatse zonder of met beperkte mogelijkheid tot vermeerdering.
De bolletjesvaren (Onoclea sensibilis) is een varen uit de bolletjesvarenfamilie (Onocleaceae). Het is de enige soort binnen het geslacht Onoclea, een zogeheten monotypisch geslacht.
De plant komt van nature voor in Oost-Azië en Noord-Amerika. Door cultivatie heeft de soort zich in Europa verspreid. In België en Nederland wordt de plant sinds enkele jaren in het wild gevonden.
Onoclea sensibilis là một loài thực vật có mạch trong họ Woodsiaceae. Loài này được L. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1753.[1]
Onoclea sensibilis là một loài thực vật có mạch trong họ Woodsiaceae. Loài này được L. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1753.
Onoclea interrupta (Maxim.) Ching & P.C.Chiu[1]
コウヤワラビ Onoclea sensibilis L. var. interrupta Maxim. は、湿地に生えるシダ植物の1つ。独特の羽片の幅が広い栄養葉と球形の胞子嚢群を含む小羽片が数珠のように並ぶ胞子葉をつける。
夏緑性の草本[2]。根茎は長く地下を横に伸び、径3-6mm、褐色で最初は鱗片があるが、後になくなって裸出する。最初だけある鱗片は淡褐色で膜質、卵形で縁はほぼ滑らか。
葉には2形がはっきりしている。
和名は本種が和歌山県の高野山に産すると思われたことによる。学名の種小名は「鋭敏な」の意味で、本種の栄養葉が採集して間もなくしなびてしまうことによる[7]。
上記のように、本種の名は高野山に由来し、その地に本種があったことによるとされるが、実際には本種は高野山では見つからないし、正式には過去にも記録がない。高野山はこの名を冠した植物がいくつもあることでもわかるように、古くから多くの植物研究者の手が入っており、見落としがあるとは思えないし、このような誤解が生まれる理由も考えづらい。ただ紀州藩の本草家であった黒田伴存(くろだともあり)が嘉永年間に高野山の植物を調べて著した『野山草木通志』の中に本種の図を載せてあり、そこでは「ゼンマイカグマ」の名を付けているという。説明には「ゼンマイシノブ(イワヒトデ)に似て薄弱」とある。また高野山の近隣では紀美野町で生育している。本種の分布は北に偏っており、和歌山県で分布が確実なのはこの地しかない[8]。
日本では北海道から九州まで分布し、九州では中央山地に産する。四国からは発見されていない。日本周囲では朝鮮、中国東北部、南樺太、南千島、シベリア東部にあり、更に北アメリカ東部に隔離分布する[9]。
山麓から低山地、村落周辺にまで見られ、日当たりがよくて湿った場所を好む[10]。沼地や水田の畦などに見られる[11]。根茎がよく這うので、群生してみられ、大きな群落を作ることもある[12]。
本種はその形態が独特であることから、かつては本種のみでコウヤワラビ属 Onoclea L. を立てた[13]が、その後にイヌガンソクがこの属に移され、この2種のみを含むことになった[14]。ただしイヌガンソクは以前に所属していたクサソテツ属 Matteuccia のクサソテツ M. struthipteris (L.) の方に遙かに似ており、本種とは形質の共通点はあるものの、外見的にはほとんど似ていない。ちなみにイヌガンソクの方は現在は別属になっている。いずれにせよこの種はその姿が独特で、似ている種は他にない[15]。
北米産が基準種であるが、比較すると日本産のものは胞子葉では球状の小羽片が連続せず、隣り合うものの間に隙間がある。このことから日本産のものを変種 var. interrupta Maxim. として区別する[16]。
特になし。