Dagliljeslekta (Hemerocallis) er ei planteslekt i dagliljefamilien med om lag 15 artar frå Aust-Asia.
I Noreg har ein observert brun daglilje (Hemerocallis fulva) og gul daglilje (H. lilioasphodelus) i forvilla tilstand.[1]
Hemerocallis fulva, illustrasjon frå 1885
Bruk
Blomane frå Hemerocallis citrina kan etast som matblomar, og blir brukt i kinesisk matlaging.[2] Dei blir selde ferske eller tørka i asiatiske marknader og butikkar som gum jum (kinesisk 金针, pinyin: jīn zhēn) eller gul blom-grønsak (黃花菜, huáng huā cài). Dei blir brukt i rettar som sterk og sur suppe, dagliljesuppe (金針花湯), Buddhas glede eller lo hon jai og moo shu-svin eller mù xū ròu.
Dagliljer er giftige for kattar, som kan døy av å eta dei. Kattar som har ete dagliljer kan som regel reddast av behandling om ho tek til før dei har utvikla nyresvikt.[3]
Artar
World Checklist of Selected Plant Families godkjenner 19 artar (2014)[4]
-
Hemerocallis citrina Baroni (syn. H. altissima Stout, H. coreana Nakai) - Kina, Japan, Korea, Russisk fjerne Austen
-
Hemerocallis coreana Nakai - Japan, Korea, Shandong i Kina
-
Hemerocallis darrowiana S.Y.Hu - Sakhalin i Russland
-
Hemerocallis dumortieri E.Morren - Kina, Japan, Korea
-
Hemerocallis esculenta Koidz. (syn. H. pedicellata Nakai)>) - Kina, Japan, Russisk fjerne Austen
-
Hemerocallis forrestii Diels - Sichuan + Yunnan i Kina
-
Hemerocallis fulva (L.) L. (H. sempervirens Araki, H. sendaica Ohwi og H. aurantiaca Baker er no rekna som variantar av denne arten – brun daglilje - Kina, Japan, Korea; forvilla i Europa, Nord-Amerika, New Zealand, Sør-Asia, rekna som invasiv nokre stader
-
Hemerocallis hakuunensis Nakai (syn. H. micrantha Nakai) - Korea
-
Hemerocallis hongdoensis M.G.Chung & S.S.Kang - Hongdo-øyane i Sør-Korea
-
Hemerocallis lilioasphodelus L. (syn. H. flava (L.) L.) – gul daglilje - Kina, Mongolia, Russisk fjerne Austen, Siberia, Kasakhstan; forvilla i Europa og Nord-Amerika
-
Hemerocallis littorea Makino - Korea, Japan
-
Hemerocallis middendorffii Trautv. & C.A.Mey. (inkludererer H. exaltata Stout som H. m. var. exaltata) - Kina, Japan, Korea, Russisk fjerne Austen
-
Hemerocallis minor Mill. (syn. H. sulphurea Nakai) - China, Mongolia, Korea, Russisk fjerne Austen, Sibir
-
Hemerocallis multiflora Stout - Henan i Kina
-
Hemerocallis nana W.W.Sm. & Forrest - Yunnan i Kina
-
Hemerocallis plicata Stapf - Sichuan og Yunnan i Kina
-
Hemerocallis taeanensis S.S.Kang & M.G.Chung - Korea
-
Hemerocallis thunbergii Barr (syn. H. serotina Focke, H. vespertina Hara) - Japan
-
Hemerocallis yezoensis H.Hara - Japan, Kurilane
To hybridar are er godkjende:[4]
-
Hemerocallis × exilis Satake = H. fulva var. angustifolia × H. thunbergii
-
Hemerocallis × fallaxlittoralis Konta & S.Matsumoto = H. littorea × H. thunbergii
Fleire hybridnamn finst i hagelitteratur, men er ikkje godkjende av World Checklist of Selected Plant Families. Desse omfattar:[4]
-
H. × hybrida
-
H. × ochroleuca
-
H. × stoutiana
-
H. × traubara, H. × traubiana
-
H. × washingtonia
-
H. × yeldara, H. × yeldiana
Galleri
Hemerocallis dumortieri var. esculenta
Hemerocalis lilioasphodelus
Hemerocallis middendorfii
Kjelder
Bakgrunnsstoff