Hyacinthoides

Hiacyntowiec^[3], hiacyncik^[4] (Hyacinthoides) – rodzaj roślin z rodziny szparagowatych. Obejmuje 8^[5]–11^[6] gatunków występujących w zachodniej Europie (kwitną wiosną) i w górach Afryki północno-zachodniej (te zakwitają głównie jesienią i zimą)^[6]. Przedstawiciele rodzaju uprawiani są w ogrodach w strefie klimatu umiarkowanego^[4], skąd okazjonalnie rozprzestrzeniają się i dziczeją (np. w Ameryce Północnej)^[7].

Hiacyntowiec hiszpański

Masowo kwitnący hiacyntowiec zwyczajny w lesie w Wielkiej Brytanii

Morfologia

Pokrój

Bylina z odnawiającą się corocznie cebulą tworzoną przez kilka mięsistych, rurkowatych łusek^[7].

Liście

Nieliczne i tylko odziomkowe^[7]. Równowąskie lub lancetowate^[4], płaskie^[8].

Kwiaty

Zwisające, w liczbie do 30 zebrane w groniasty kwiatostan na szczycie głąbika, wsparte dwiema, równowąskimi przysadkami. Listki okwiatu wolne, o długości 15-20 mm, z pojedynczą żyłką^[7], tworzące rurkę lub rozpostarte^[9], wywinięte na końcach^[8]. Listki niebieskie, białe lub rzadko różowe (u odmian uprawnych), wonne^[4]. Pręcików 6, o nitkach przyrośniętych do listków okwiatu. Zalążnia górna, trójkomorowa, z miodnikami. W każdej komorze rozwija się od 1 do 10 zalążków. Szyjka słupka pojedyncza^[7], zakończona główkowatym znamieniem^[9].

Owoce

Tępo trójkanciaste, kulistawe torebki zawierające od 3 do 30 kulistych lub owalnych, czarnych nasion^[7].

Systematyka

Pozycja systematyczna rodzaju według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj z podrodziny Scilloideae Burnett (plemię Hyacintheae podplemię Hyacinthinae^[10]) z rodziny szparagowatych w obrębie szparagowców. W poprzedniej wersji systemu (APG II z 2003) zaliczany był wraz z obecną podrodziną Scilloideae do wyodrębnianej rodziny hiacyntowatych^[1].

Zaliczane do tego rodzaju gatunki dawniej włączano do rodzaju cebulica (Scilla) lub opisywano pod synonimiczną nazwą Endymion^[8].

Wykaz gatunków^[5][3]

• Hyacinthoides aristidis (Coss.) Rothm.
• Hyacinthoides hispanica (Mill.) Rothm. – hiacyntowiec hiszpański, hiacyntowiec dzwonkowaty
• Hyacinthoides italica (L.) Rothm. – hiacyntowiec włoski
• Hyacinthoides lingulata (Poir.) Rothm.
• Hyacinthoides mauritanica (Schousb.) Speta
• Hyacinthoides non-scripta (L.) Chouard ex Rothm. – hiacyntowiec zwyczajny, hiacyntowiec nieopisany^[9]
• Hyacinthoides paivae S.Ortiz & Rodr.Oubiña
• Hyacinthoides reverchonii (Degen & Hervier) Speta
• * Hyacinthoides × massartiana Geerinck

Zastosowanie i uprawa

Rośliny ozdobne z powodu efektownych, pachnących kwiatów. Uprawiane są ogrodach skalnych oraz pod okapem drzew i na rabatach^[4]. Opisywane jako łatwe w uprawie^[9]. Cebule sadzi się jesienią. Najlepiej rosną w miejscach półcienistych i wilgotnych^[4], w glebie przepuszczalnej^[9].

Przypisy