This water chestnut is distinguished from Trapa bispinosa by its smaller leaves, not densely villous and a 4-horned fruit, all the angles of the fruit being spinescent.
V.N.Vasil’ev has split Trapa natans L. into 3 species, Trapa quadrispinosa Roxb. Trapa asiatica V.Vasil. and Trapa indica V. Vasil. and has selected R.R. Stewart 3351 ½ (RAW) as the lectotype for Trapa quadrispinosa Roxb.
Water Chestnut (Trapa natans) is an annual, floating-leaved aquatic plant of temperate and tropical freshwater wetlands, rivers, lakes, ponds, and slightly brackish estuaries. It is native to Eurasia and Africa, where it has been widely gathered for its large nutritious seeds since the Neolithic. It is now widely distributed in Eurasia, Africa, and the northeastern United States.
Water Chestnut is viewed by humans quite differently in different parts of the world. It is cultivated for food in Asia. In Europe and Russia, it is now a species of conservation concern. However, in the northeastern United States, where it was introduced in the mid-1800s, it has spread widely and is viewed as a nuisance weed. Water Chestnut is considered a pest in the U.S. because it forms extensive, dense beds in lakes, rivers, and freshwater-tidal habitats. This results in displacement of aquatic plants; interference with boating, fishing, and swimming; and depletion of dissolved oxygen, which adversely affects fish communities. A range of control methods have been explored, including treatment with ultrasound (Wu and Wu 2006).
Two varieties of Water Chestnut are now generally recognized. The widespread variety of Water Chestnut, which produces a 4-horned fruit, is often known as Water Caltrop (T. natans var. natans) and is now found in Eurasia, Africa, and the northeastern United States. The other variety, often known as Singhara Nut (T. natans var. bispinosa) grows in China, Japan, India, and Southeast Asia and produces a fruit with two stout curved horns (according to Hummel and Kiviat [2004], this variety has at times been referred to as T. bicornis, T. bicornuta, and T. japonica). Although formerly placed in the family Trapaceae, modern treatments generally place Trapa in the Lythraceae (Graham et al. 2005). Water Chestnut should not be confused with the unrelated Chinese Water Chestnut (Eleocharis dulcis) (family Cyperaceae), a spikesedge with an edible tuber that is commonly used in Chinese cuisine.
Water Chestnut has floating leathery leaves, up to 5 cm wide, that are broadly triangular or ovate in outline with a toothed margin. The petiole (stalk) of each floating leaf has a spongy, swollen float that allows the foliage to form a rosette, up to 30 cm in diameter, on the surface of the water. Beneath the surface of the water is a flexible stem, 1 to 5 m long, that bears submersed, linear or spatulate leaves These submersed leaves drop early and are replaced by pairs of fine, pinnate structures up to 8 cm long. These plume-like structures have been variously considered to be stipules, leaves, or adventitious roots (i.e., roots originating from the stem, branches, leaves, or old woody roots rather than from primary roots). The small white 4-petaled flowers, which are borne singly in the axils of the floating leaves, yield dark brown woody fruits, 2.5 to 5 cm across, the outer portions of which quickly disintegrate to reveal the "nuts", which sink rapidly to the bottom where they overwinter in sediment.
Water Chestnut kernels contain 16% starch and 2% protein; because of possible toxicity, it is recommended to boil the kernels for an hour before consumption (Vaughan and Geissler 1997).
(Vaughan and Geissler 1997; Hummel and Kiviat 2004 and references therein) .
Amb el nom de castanya d'aigua es coneixen les dues soles espècies (Trapa natans i T. bicornis) existents dins del gènere Trapa que a la vegada és el sol gènere de la família Trapàcia o Trapaceae.
Són originàries d'Europa. Als Països Catalans sols han estat citades en algunes llacunes de l'Empordà
Les castanyes d'aigua són plantes herbàcies anuals que floten en l'aigua dolça amb les arrels subjectes al fons. Les fulles presenten heterofil·lia, així les submergides sense peciol i linears mentre que les fulles flotants són amb peciol i amples. Les flors són blanques i amb els dos sexes. Els fruits en forma de núcula de 2,5 a 5 cm amb 4 espines i l'apariència d'un cap de bou són comestibles i havien estat conreats a la Xina de 3.000 anys ençà. També se'n collien els fruits i es consumien.
Fins a la fi del segle XIX les castanyes d'aigua eren un producte popular, és indicatiu d'això el fet que amb el nom francès de Macre el calendari revolucionari francès li va dedicar un dels dies de la tardor.
Castanya d'aigua, cairells pl., nou d'aigua o pota de bou al DCVB.
Amb el nom de castanya d'aigua es coneixen les dues soles espècies (Trapa natans i T. bicornis) existents dins del gènere Trapa que a la vegada és el sol gènere de la família Trapàcia o Trapaceae.
Són originàries d'Europa. Als Països Catalans sols han estat citades en algunes llacunes de l'Empordà
Les castanyes d'aigua són plantes herbàcies anuals que floten en l'aigua dolça amb les arrels subjectes al fons. Les fulles presenten heterofil·lia, així les submergides sense peciol i linears mentre que les fulles flotants són amb peciol i amples. Les flors són blanques i amb els dos sexes. Els fruits en forma de núcula de 2,5 a 5 cm amb 4 espines i l'apariència d'un cap de bou són comestibles i havien estat conreats a la Xina de 3.000 anys ençà. També se'n collien els fruits i es consumien.
Fins a la fi del segle XIX les castanyes d'aigua eren un producte popular, és indicatiu d'això el fet que amb el nom francès de Macre el calendari revolucionari francès li va dedicar un dels dies de la tardor.
Kotvice plovoucí (Trapa natans) je vodní bylina s listy splývajícími na hladině, jediný druh rodu kotvice, který roste v České republice.
Rostlina se vyskytuje téměř v celé Evropě kromě severních oblastí a dále na jižní Sibiři a v jižní a jihovýchodní Asii. Zavlečena byla do Severní Ameriky, východní Austrálie a východní Afriky. Roste ve stojatých nebo jen mírně tekoucích a na živiny bohatých vodách, nejčastěji v nížinatých oblastech ve slepých ramenech řek, v jezerech a rybnících s hloubkou vody obvykle do 4 m. Dobře snáší kolísání hladiny, je značně světlomilná.
V České republice vyrůstá jen velice vzácně na ojedinělých lokalitách (je to kriticky ohrožený druh) v jižních a východních Čechách, na jižní a střední Moravě a na hranicích Moravy a Slezska v poříčí řeky Odry.[2][3][4]
Jednoletá, částečně ponořená a částečně plovoucí rostlina s dlouhou, nerozvětvenou tenkou lodyhou dosahující délky 0,5 až 2 m (někdy i více). Mnohočlánková lodyha, tkvící v bahně ukotvená náhodnými kořeny vyrostlými z dolní části lodyhy, částečně splývá po hladině a jen vrcholem vyčnívá nad vodou. V tenké ponořené části z uzlin od sebe vzdálených 4 až 12 cm vyrůstají ve dvojicích nebo shlucích až 8 cm dlouhé rozvětvené vláskovité kořínky obsahující chlorofyl, jsou proto někdy mylně považovány za listy.
Kotvice plovoucí má dva druhy listů. První dočasné, asi 6 cm velké, vyrůstají na lodyze, pokud ta roste ze semene na dně a nedosáhla ještě hladiny. Když je již lodyha delší než sloupec vody a začne vytvářet listy nad hladinou, spodní listy opadnou a jsou nahrazeny kořínky. Na konci lodyhy vynořené nad hladinou začnou vyrůstat plovoucí řapíkaté listy, s internodiemi jen 6 až 12 mm, které vytvoří 15listovou až 35listovou růžici. Měchýřkovitě nafouklé chlupaté řapíky o délce 3 až 10 cm (u vnějších listů růžice jsou delší) udržují listy a později i květy a plody nad hladinou. Kožovité čepele těchto listů kosníkovitého tvaru veliké 2,1 až 4 × 1,9 až 4,1 cm (0,8 až 1,1krát delší než širší) mají okraje distálně pilovité, horní listovou plochu lesklou, lysou a spodní listovou plochu světlejší, porostlou jemnými chloupky.
Z úžlabí nejhořejších listů plovoucí růžice v červnu až srpnu vyrůstají oboupohlavné bílé květy velké asi 1 cm. Vykvétají na stopkách dlouhých 11 až 15 mm, které se při dozrávání plodů prodlužují a sklápějí dolů. Vytrvalý, tuhý, obvykle lysý kalich má 4 ostře kopinaté až trojúhelníkovité cípy dlouhé 3,3 až 4 mm, které vyrůstají na okraji číšky a jsou srostlé se spodní půli semeníku. Bílá koruna je tvořena 4 obvejčitými lístky o rozměrech 5,5 až 6,5 × 3 až 4 mm a je mírně delší než kalich; rozvíjí se před východem slunce a zůstává otevřena jen po několik hodin. V květu jsou, střídavě s korunními plátky, 4 nadplodní tyčinky dlouhé 3 až 3,2 mm s prašníky velkými 1,3 mm. Polospodní semeník, obklopený 8laločným oplodním terčem, je složený ze dvou plodolistů a nese na vrcholu jednoduchou čnělku dlouhou 2,2 až 2,3 mm s hlavičkovou bliznou a obsahuje v každém pouzdře jedno vajíčko.
Rostlina vykvétá pouze tehdy, jestliže teplota vody neklesá pod 20 °C. Květ je otevřen a připraven k opylení jen po několik hodin. Po opylení se stopka ohýbá dolů a plod dozrává ve vodě.
Plodem je jednosemenný oříšek (z morfologického hlediska peckovice) variabilního tvaru, obvykle v obrysu vejčitý až zaobleně trojúhelníkovitý, dlouhý asi 3 cm a široký 2,5 cm. Při dozrávání je plod ještě na povrchu pokryt a chráněn měkkou bylinnou číškou, která po dozrání odpadne. Zralý plod se pak uvolní a spadne obalen zdřevnatělým vytrvalým kalichem na dno. Je leskle červenohnědý a má 4 křídlové výběžky dlouhé okolo 1 cm; horní a spodní páry jsou protistojné, jsou to zdřevnatělé cípy kalichu; na vrcholu plodu je zobánek. Na koncích výběžků jsou obrácené tuhé ostnité chlupy a na vrcholu je otvor s věnečkem štětin, na bázi výrazně kosočtverečný pupek s valem. Lysé oplodí má lesklá žebra.
Hnědé semeno dlouhé 15 mm a široké 6 mm je v obrysu srdčité s mírně vydutými boky. Na jedné straně je vyduté a hrubě svraštělé, na druhé vypouklé a hladké.
Kotvice plovoucí se množí v průběhu léta vegetativně (odlomením lodyhy), jinak generativně. Koncem léta rostliny v chladné vodě postupně hynou a zralé plody opadávají do bahna, kde jim ostré výběžky pomáhají uchytit se. S nástupem jara a oteplením vody semena obvykle vyklíčí, zapustí do půdy kořínek a k hladině vyroste lodyha olistěná dočasnými listy.
Klíčivost si semena udržují až 12 let, většinou však vyklíčí v prvých dvou letech; skladování v suchu nesnášejí. Jediné semeno může dát vzniknout 10 až 15 růžicím a v každé růžici může uzrát 15 až 20 semen. Do větší vzdálenosti se rostlina šíří jen pomocí vodních proudů odnášejících lodyhy nebo plody – ty ostatně mohou na jiná místa přenášet ptáci nebo jiní živočichové včetně lidí.[2][3][4][5][6][7][8]
Jak se může v rozdílných podmínkách chovat a jak může být jeden a tentýž druh rostliny hodnocen, svědčí následující.
Kotvice plovoucí je v České republice i v okolních státech (Slovensko, Polsko, Maďarsko, Ukrajina, Rusko) výrazně na ústupu a je proto chráněna. Na podporu její ochrany byla vyhláškou Ministerstva životního prostředí ČR č. 395/1992 Sb. ve znění vyhl. č. 175/2006 Sb. a „Černým a červeným seznamem cévnatých rostlin České republiky z roku 2000“ zařazena mezi kriticky ohrožené druhy (IUCN: critically endangered = CR) naší flóry.[2][9][10]
V některých místech, kde není původní, např. na severovýchodě Spojených států nebo jihovýchodě Austrálie, se z této rostliny stal nevítaný invazivní druh. Kotvice plovoucí je zařazena na celosvětovém seznamu 100 nejnebezpečnějších invazních rostlin. V některých oblastech Severní Ameriky dosahuje zaplevelení touto rostlinou až množství 50 růžic na 1 m², což zcela znemožňuje koupání, rybaření a užívání malých lodí. Ve státě Nový Jižní Wales v Austrálii mají zavedenou telefonní linku, na níž je možné oznámit nalezení kotvice plovoucí, a je zavedena povinnost místních orgánů ji do tří dnů po nahlášení zlikvidovat.[8][11]
Běžně se kotvice plovoucí po tisíciletí pěstuje ve východní a jihovýchodní Asii jako doplňková plodina v období zaplavených rýžových polí. Před uzráním se plody obsahující hodně škrobu a tuku sbírají, melou na mouku a dále kuchyňsky zpracovávají. V minulých staletích se plody konzumovaly i v Evropě, odkud ale kotvice plovoucí postupně téměř vymizela.
Rostliny rostoucí ve volné přírodě poskytují úkryt larvám komárů a rybímu plůdku, který se později larvami živí. Uměle se vysazují do zahradních jezírek a výjimečně i do sladkovodních akvárií.[2][12]
Květ
Listy
Rostlina s kořeny
Plod
Obrázky, zvuky či videa k tématu kotvice plovoucí ve Wikimedia Commons
Kotvice plovoucí (Trapa natans) je vodní bylina s listy splývajícími na hladině, jediný druh rodu kotvice, který roste v České republice.
Die Wassernuss (Trapa natans)[1] ist eine Pflanzenart innerhalb der Familie der Weiderichgewächse (Lythraceae). Sie ist nicht näher mit Eleocharis dulcis, auch Wasserkastanie genannt, verwandt. Sie kommt in gemäßigten und subtropischen Zonen Europas, Afrikas und Asiens vor. Die einjährige Wasserpflanze ist in Deutschland vom Aussterben bedroht und steht seit 1987 unter Naturschutz.
Die Wassernuss ist eine sommergrüne[1], einjährige krautige Pflanze. Sie kommt in stehenden Gewässern vor, aber auch in der Donau ab Belgrad[2], und ist in 30 bis 60 Zentimeter Tiefe im Boden verankert. Ihre Blattstiele haben Schwimmkörper, so dass die fächerförmigen Laubblätter rosettenartig an der Wasseroberfläche schwimmen. Die Blätter tauchen jedoch erst im Juni auf, im Herbst verfärben sie sich rot und sterben dann ab.
Die Blütezeit reicht von Juli bis August. Ihre unscheinbaren Blüten sind weiß und radiärsymmetrisch. Es entwickelt sich eine dunkelbraune, hartschalige Frucht, die an zwei, oft auch an vier Enden mit spitzen Dornen bewehrt ist, mit denen sie sich im Seegrund verankern kann. Sie enthält einen weißen Kern, der zu 20 % aus Stärke besteht; zumindest gegart ist dieser essbar.
Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 40, 48 oder ca. 36.[3]
Die Wassernuss ist eine sommerannuelle Pflanze. Dieser Hydrophyt[1] oder Schwimmblattpflanze wurzelt mit einem 1 bis 3 Meter langen, durch die Frucht ankerartig im Schlamm befestigten Stängel. Die Spaltöffnungen der Blätter liegen oberseits. Daneben gibt es zipfelige untergetauchte Blätter ohne Spaltöffnungen. An der Blattunterseite wie am Stängel finden sich Säure abscheidende Drüsen, die als Fraßschutz gegen Wassertiere gedeutet werden. Es gibt paarig angeordnete Nebenwurzeln mit je vier Reihen grüner, photosynthetisch aktiver Seitenwurzeln.[4]
Blütenökologisch handelt es sich um nektarführende „kleine Trichterblumen“. Selbstbestäubung herrscht vor.[4]
Die Früchte sind einsamige, steinfruchtartige, zur Reife von der vergrößerten Blütenachse eingeschlossene Nüsse. Die klappenförmigen Kelchblätter wurden zu vier (selten zwei) dornartigen, mit Widerhaken besetzen Fortsätzen umgebildet, die später zur Verankerung im Boden dienen. Es findet Schwimmausbreitung, Klettausbreitung durch Wasservögel und Menschenausbreitung statt, wodurch die Pflanze zum Kulturflüchter und Kulturrelikt wurde. Fruchtreife ist von September bis Oktober. Die Samen sind Wärmekeimer und haben selbst kein Nährgewebe. Von den beiden Keimblättern dient eines als Stärkespeicher und verbleibt in der Frucht, das andere ist schuppenförmig und tritt mit dem Keimstängel aus der Frucht. In seiner Achsel entstehen neben einem Seitenspross zwei sich später ablösende, der vegetativen Vermehrung dienende Beiknospen.[4]
Die Wassernuss ist im Mittelmeergebiet, in Mittel- und Osteuropa sowie Mittel- und Südasien, auf Taiwan, Japan und in Mittelafrika zu finden.
Der bevorzugte Lebensraum sind kalkarme, aber nährstoffreiche und sommerwarme Altwässer, Humusschlammseen und Teiche. Sie ist fast nur im Tiefland in wärmebegünstigten Regionen zu finden. Sie ist in Mitteleuropa eine Charakterart des Trapetum aus dem Nymphaeion-Verband.[3]
Auch in Deutschland war die Wassernuss früher weit verbreitet, darauf deuten unter anderem Funde am Federsee. Matthäus Prätorius berichtete um 1690 noch von großen Vorkommen in Ostpreußen. 1962 bezeichnete Horst Koehler in Das praktische Gartenbuch den Linkehner See bei Tapiau in Ostpreußen als eines der letzten „deutschen“ Vorkommen. In Baden-Württemberg gibt es noch zwei Bestände in den Naturschutzgebieten Altrhein Kleiner Bodensee und Rußheimer Altrhein-Elisabethenwört,[5] in Bayern im Kloster Scheyern, in Brandenburg im Drobschsee und auf der Alten Spree, die in den Schwielochsee führt,[6] und in Sachsen-Anhalt im Schönitzer See. Die Wassernuss steht in Deutschland in der Roten Liste gefährdeter Arten als stark gefährdet.
In Österreich kommt die Wassernuss nur im äußersten Osten vor. Während sie in Niederösterreich äußerst selten ist, zählt sie südlich des Alpenhauptkammes, im Burgenland und in der Ost-Steiermark zu den invasiven Arten und ist in vielen Fischteichen zur Problempflanze geworden (Teiche bei Güssing).
Archäologische Untersuchungen finden insbesondere in Osteuropa große Mengen von Wassernüssen, die die umfangreiche Verwendung in der Ernährung spätestens seit dem Neolithikum belegen. Auch im Umfeld der oberschwäbischen Pfahlbauten etwa am Federsee haben sie offensichtlich neolithisch eine wichtige Nahrungsgrundlage gebildet.
Die Frucht der Wassernuss (lateinisch früher Tribulus aquaticus[7] oder Tribulus marinus genannt[8]) ist essbar, muss jedoch erhitzt werden, um die Giftigkeit abzubauen. In Japan heißt die Pflanze "hishi" (菱, ひし), in China "ling" (菱, líng), und wurde auch in der Volksheilkunde eingesetzt, eine pharmakologische Wirkung ist jedoch bisher nicht eindeutig wissenschaftlich belegt.[9]
An den Oberflächen der Wassernuss wird in Südostasien der Riesendarmegel (Fasciolopsis buski) des Menschen und des Schweins mittels seiner Cercarien übertragen.[10] Durch Rohverzehr von Wasser- und Sumpfpflanzen können auch verschiedene andere Parasiten übertragen werden.
2011 wurde die Wassernuss in Österreich, Deutschland und der Schweiz zur Wasserpflanze des Jahres gekürt.
Es sind zwei Varietäten der Art Trapa natans L. beschrieben[11]:
Verbreitungskarten:
Die Wassernuss (Trapa natans) ist eine Pflanzenart innerhalb der Familie der Weiderichgewächse (Lythraceae). Sie ist nicht näher mit Eleocharis dulcis, auch Wasserkastanie genannt, verwandt. Sie kommt in gemäßigten und subtropischen Zonen Europas, Afrikas und Asiens vor. Die einjährige Wasserpflanze ist in Deutschland vom Aussterben bedroht und steht seit 1987 unter Naturschutz.
Lêng-kak si 1 khoán seⁿ toà chhián chúi lāi-bīn, hio̍h-á phû tī chúi-bīn ê si̍t-bu̍t, pún-té seⁿ tī Au-a-chiu kap Pak Hui-chiu ê un-tài tē-khu, tī Bí-kok tang-hoāⁿ hông tòng-chò chhim-lio̍k-sèng ê goā-lâi-chéng. I ê koé-chí (fruit) goā-hêng te̍k-sû, lāi-bīn ū toā toā lia̍p kāu tiān-hún ê chí. Che tī Hoâ-lâm chhiâng-chāi hō͘ lâng the̍h-lâi sa̍h, thèng-hó chia̍h thit-thô. Chheⁿ-chia̍h ū to̍k.
Tâi-oân thong-sio̍k ê siang-gia̍p chéng sī Trapa bicornis; i ê koé-chí seⁿ chò bē-su 1 tùi gû-kak. Au-chiu chéng khah chē sī T. natans; koé-chí ū 4 ki kak, chhan-chhiūⁿ saⁿ-kha-hó͘. Ū ha̍k-chiá jīn-ûi T. bicornis put-kò sī T. natans ê 1 khoán hêng-thài.
T. bicornis ê koé-chí
T. natans ê koé-chí
Lêng-kak si 1 khoán seⁿ toà chhián chúi lāi-bīn, hio̍h-á phû tī chúi-bīn ê si̍t-bu̍t, pún-té seⁿ tī Au-a-chiu kap Pak Hui-chiu ê un-tài tē-khu, tī Bí-kok tang-hoāⁿ hông tòng-chò chhim-lio̍k-sèng ê goā-lâi-chéng. I ê koé-chí (fruit) goā-hêng te̍k-sû, lāi-bīn ū toā toā lia̍p kāu tiān-hún ê chí. Che tī Hoâ-lâm chhiâng-chāi hō͘ lâng the̍h-lâi sa̍h, thèng-hó chia̍h thit-thô. Chheⁿ-chia̍h ū to̍k.
Tâi-oân thong-sio̍k ê siang-gia̍p chéng sī Trapa bicornis; i ê koé-chí seⁿ chò bē-su 1 tùi gû-kak. Au-chiu chéng khah chē sī T. natans; koé-chí ū 4 ki kak, chhan-chhiūⁿ saⁿ-kha-hó͘. Ū ha̍k-chiá jīn-ûi T. bicornis put-kò sī T. natans ê 1 khoán hêng-thài.
Аштрамхэр (лат-бз. Trapa) — лӀэужьыгъуэ зыбжанэу гуэша, псыхэкӀыкӀ къэкӀыгъэ лъэпкъыгъуэщ.
Я лъабжьэ псыгъуэхэр м 1-2-кӀэ йокӀыхри псылъэгум хокӀэ. Я тхьэмпэхэр хуэплӀимэ щӀыкӀэщ, дзэ яӀэщ, см 2-4 я инагъщ, тхьампэкӀэхэр гъумщ, см 3-5 я кӀыхьагъщ, шэрыбым ещхьу жьы иубыдапӀэ яӀэхэщ. Мис абы папщӀэ къэкӀыгъэхэр псы щӀыӀум есу телъщ. См 0,5-1 нэхъ зи мыинагъ гъэгъа хужьхэр гъэмахуэм къыпедзэ.
КъэкӀыгъэр псыпцӀэхэм, псхъуэхуэмхэм, псыинэхэм къыщокӀ. Къаукъазым къыщыкӀ аштрамхэр илъэс зыбжанэкӀэ мэпсэу.
БжьыплӀ зытет дэм ещхь жылэхэр, хъуа нэужь, шхыныгъуэу къагъэщхьэпэрщ.
Хьэкъун Б. Адыгэ къэкӀыгъэцӀэхэр. ТхылътедзапӀэ «Элбрус». Налшыч 1992 гъ.
Рогульник йөҙөп йөрөүсе, йәки һыу сәтләүеге (Чилим, латынса,лат. Trápa nátans) — бер йыллыҡ үҫемлек Евразияның көньяҡ райондарында һәм Африкала таралған. Дербенниклылар ғаиләһенә (Lythraceae) ҡарай.).
Күлдәрҙә ҡултыҡтарҙа һәм иҫке үҙәндәрҙә, әкрен ғышлы йылғаларҙа үҫә. Оҙонлоғо 5 метрға тиклем етә. Емеше ромб формаһында булып, һәр мөйөшө мөгөҙ һымаҡ ослайып бөтә. Ошоға ҡарап та үҫемлектәрҙең был төркөмөн мөгөҙ емешлеләр семьяһына индерәләр. Емеш эсендә ҙур крахмаллы орлоҡ ята. Ҡытайҙа был үҫемлекте, кәм тигәндә өс мең йыл инде, үҙҙәре үҫтерәләр.
Чилимдың һабағы һыу аҫтында була., Яҙғыһын емештән үҫеп сыға һәм һыу өҫтөнә ҡалҡҡансы үҫә. Оҙонлоғо 3,6—5 м-ға етә. Тамырҙары йәшкелт, тарбаҡлы, һыу аҫты япраҡтарына оҡшап тора.
Үҫемлектең япрағы ике төрлө: беренсе төрө — һыу аҫтында (ҡаршылаш урынлашҡандар), оҙонсайҙар. Тамырҙан өҫтә,һабаҡ буйлап урынлашҡандар. Икенсе төрө һыуҙың өҫкө ҡатламдарында йөҙә. Йөҙөп йөрөүсе япраҡтары һабаҡ осонда розетка барлыҡҡа килтерәләр. Япраҡ йәймәләре ромб формаһында йәки оҙонсайҙар. Беше тиресәле, ситтәре тигеҙһеҙ тешле, неравнозубчатый буйынса крайы, 2-3 см оҙонлоҡта.
Емеш өлгөрөү ваҡытына һаптары күбеп ҡабара. Уларға һыу өҫтөндә йөҙөп йөрөү өсөн өҫтәмә йөҙөүсәнлек бирә.
Сәскәләре аҡ, япраҡ ҡуйындарында урынлашҡан. Бөжәктәр ярҙамында һеркәләнә . Дүрт Сәскәһендә дүртешәр каса менән таж япраҡсалары һәм һеркәстәр. Емшәне берәү. Урта Рәсәйҙә май — июнь айҙарында сәскә ата..
Емеше — ҡара-көрән сәтләүек. Диаметры — 2-2,5 см ике. Дүрт осло мөгөҙө бар. Рәсәйҙең урта киңлегендә емештәре август — сентябрҙа өлгөрә. Емештәре 12 йылға тиклем тереклеген һаҡлай ала. Әммә күпселеге 1-2 йылда шытып сыға. Үҫемлек орлоҡтан ғына үрсей. Һыу ағымы менән тарала.
Һыу сәтләүегенең ареалы киң генә. Африканың бөтөн өлөштәрен дә тиерлек алып тора.
Азияның күп райондарында (Төркиә, Әзербайжан, Грузия, Ҡаҙағстан, Ҡытай, Вьетнам , Япония, Һиндостан һәм Пакистан), Европала (үҙәк, көньяҡ һәм көнсығыш) таралған .
Рәсәйҙең европа өлөшөндә, Көнбайыш Себерҙең көнъяғында, Алыҫ Көнсығышта осрай.
Алтай крайының бер нисә күлдендә үҫә (мәҫәлән, Колыван күлендә).
Таралыу майҙаны йыллыҡ температура тирбәлешенә бәйле үҙгәреп тора. Һәр ерҙә лә сағыштырмаса һирәк. Емешен күпләп йыйыу тулыһынса юғалыуына килтереүе ихтимал. Рәсәйҙең күп төбәктәрендә юҡҡа сыҡҡан да.
Әкрен ағышлы йәки тын, ләмле һыу ятҡылыҡтарын төйәк итә. Һыу составына, емператураға яҡтылыҡҡа бик һиҙгер. Тәбиғи шарттарҙа ғына үҫә.
Башҡортостанда бер генә урында — Нуриман районындағы Упҡанкүлдә һәм уның эргәһендәге ҙур булмаған Яҡтыкүлдә генә үҫә. Әйтергә кәрәк, Яҡтыкүлдәге сәтләүектәр тураһында тик һуңғы йылдарҙа ғына билдәле булды. Күрәһең, был күлгә яңыраҡ күскән.
Һыу сәтләүеге (водяной орех, чилим) бөтә күлдәрҙә лә үрсеп бармай. Быға тиклем уны башҡа урындарға күсереп үҫтереү буйынса алып барылған эштәр уңышһыҙ тамамланды. Тимәк, һыу сәтләүеге тик үҙенә кәрәкле булған айырым шарттарҙа ғына үҫеп китә ала.
Башҡортостанда һыу сәтләүегенең ике төрө билдәле: Алатыр сәтләүеге һәм Урал сәтләүеге. Был төрҙәрҙең икеһе лә өҫтә әйтелгән күлдәрҙә бар. Был үҫемлектең япраҡтары ҡайын япраҡтарына оҡшаңҡыраған. Улар һабаҡта бер тирәлә розетка яһап урынлашалар. Япраҡ һаптарындағы һауа ҡыуыҡтары үҫемлеккә һыу өҫтөндә йөҙөп йөрөргә мөмкинлек бирә.
Өлгөргән емештәр һыу төбөнә төшә тора һәм икенсе йыл шул емештәрҙән яңы һыу үҫемлеге үҫеп сыға. Һыу сәтләүеге Башҡортостандың "Ҡыҙыл китабы"на ингән. Уны һаҡлау өсөн Нуриман районындағы «Упҡанкүл» махсус заказник тип иғлан ителгән.
Чилим емеше аҙыҡ итеп ҡулланырға мөмкин. Ҡаты тышлыҡ эсендә аҡ төҫтә йоморо орлоҡ ята. Улар тәмле һәм туҡлыҡлы. Составында 20 % аҡһым, 52 % крахмал, 0,7 % май бар. Уны сейләй ашайҙар, тоҙло һыуҙа, йәки көлгә күмеп бешерәләр. Ватып, ваҡлап он һәм ярма[1] эшләйҙәр.
Xx быуатта үҫемлек ҡулланылыштан сыға. Әммә Волга буйҙарында бала-сағаларҙың ашағандарын күрергә мөмкин әле.[2].
Күпселек өлкәләрҙә ныҡ һирәгәйгән. Мул үҫкән ерҙәре һирәк осрай.
Чилим (бигерәк тә сусҡа) емештәрен ҡырағай һәм йорт хайуандары ихлас яратып ашайҙар .
Бангладешта ауыл халҡы урындағы бәләкәй йылғаларҙа чилим үрсетеү менән шөғәлләнәләр.
Алтай крайынанда һәм Алтай Республикаһында чилим емешенән сувенирҙар: сылтыраҡ (брелок) һәм кулон эшләйҙәр.
Чилим РСФСР -ҙың ҡыҙыл китабына индерелгән булған. Әммә аҙаҡ Рәсәй Ҡыҙыл китабынан алып ташлағандар (2008). Шуға ҡарамаҫтан, Рәсәйҙең айырым төбәктәрендә (мәҫәлән, Башҡортостанда) урындағы кимәлдә , шулай уҡ, күп кенә илдәрҙә(Белоруссия[3], Литва, Латвия, Польша, Украина) һаҡлана. Бернский конвенцияһы (Өҫтәмә I) исемлегенә индерелгән.
Рогульник йөҙөп йөрөүсе, йәки һыу сәтләүеге (Чилим, латынса,лат. Trápa nátans) — бер йыллыҡ үҫемлек Евразияның көньяҡ райондарында һәм Африкала таралған. Дербенниклылар ғаиләһенә (Lythraceae) ҡарай.).
Күлдәрҙә ҡултыҡтарҙа һәм иҫке үҙәндәрҙә, әкрен ғышлы йылғаларҙа үҫә. Оҙонлоғо 5 метрға тиклем етә. Емеше ромб формаһында булып, һәр мөйөшө мөгөҙ һымаҡ ослайып бөтә. Ошоға ҡарап та үҫемлектәрҙең был төркөмөн мөгөҙ емешлеләр семьяһына индерәләр. Емеш эсендә ҙур крахмаллы орлоҡ ята. Ҡытайҙа был үҫемлекте, кәм тигәндә өс мең йыл инде, үҙҙәре үҫтерәләр.
सिंघाड़ा या 'सिंघाण' (संस्कृत : शृंगाटक) पानी में पसरने वाली एक लता में पैदा होने वाला एक तिकोने आकार का फल है। इसके सिर पर सींगों की तरह दो काँटे होते हैं। चीनी खाने का यह एक अभिन्न अंग है। इसको छील कर इसके गूदे को सुखाकर और फिर पीसकर जो आटा बनाया जाता है उस आटे से बनी खाद्य वस्तुओं का भारत में लोग व्रत उपवास में सेवन करते हैं क्योंकि इसे एक अनाज नहीं वरण एक फल माना जाता है। अंग्रेजी भाषा में यह Water caltrop, Water Chestnut आदि नामों से भी जाना जाता है।
सिंघाड़ा भारतवर्ष के प्रत्येक प्रांत में तालों और जलाशयों में रोपकर लगाया जाता है। इसकी जड़ें पानी के भीतर दूर तक फैलती है। इसके लिये पानी के भीतर कीचड़ का होना आवश्यक है, कँकरीली या बलुई जमीन में यह नहीं फैल सकता। इसके पत्ते तीन अंगुल चौड़े कटावदार होते हैं। जिनके नीचे का भाग ललाई लिए होता है। फूल सफेद रंग के होते हैं। फल तिकोने होते हैं जिनकी दो नोकें काँटे या सींग की तरह निकली होती हैं। बीच का भाग खुरदरा होता है। छिलका मोटा पर मुलायम होता है जिसके भीतर सफेद गूदा या गिरी होती है। ये फल हरे खाए जाते हैं। सूखे फलों की गिरी का आटा भी बनता है जो व्रत के दिन फलाहार के रूप में लोग खाते हैं। अबीर बनाने में भी यह आटा काम में आता है।
वैद्यक में सिंघाड़ा शीतल, भारी कसैला वीर्यवर्द्घक, मलरोधक, वातकारक तथा रुधिरविकार और त्रिदोष को दूर करनेवाला कहा गया है।
सिंघाड़ा या 'सिंघाण' (संस्कृत : शृंगाटक) पानी में पसरने वाली एक लता में पैदा होने वाला एक तिकोने आकार का फल है। इसके सिर पर सींगों की तरह दो काँटे होते हैं। चीनी खाने का यह एक अभिन्न अंग है। इसको छील कर इसके गूदे को सुखाकर और फिर पीसकर जो आटा बनाया जाता है उस आटे से बनी खाद्य वस्तुओं का भारत में लोग व्रत उपवास में सेवन करते हैं क्योंकि इसे एक अनाज नहीं वरण एक फल माना जाता है। अंग्रेजी भाषा में यह Water caltrop, Water Chestnut आदि नामों से भी जाना जाता है।
सिंघाड़ा भारतवर्ष के प्रत्येक प्रांत में तालों और जलाशयों में रोपकर लगाया जाता है। इसकी जड़ें पानी के भीतर दूर तक फैलती है। इसके लिये पानी के भीतर कीचड़ का होना आवश्यक है, कँकरीली या बलुई जमीन में यह नहीं फैल सकता। इसके पत्ते तीन अंगुल चौड़े कटावदार होते हैं। जिनके नीचे का भाग ललाई लिए होता है। फूल सफेद रंग के होते हैं। फल तिकोने होते हैं जिनकी दो नोकें काँटे या सींग की तरह निकली होती हैं। बीच का भाग खुरदरा होता है। छिलका मोटा पर मुलायम होता है जिसके भीतर सफेद गूदा या गिरी होती है। ये फल हरे खाए जाते हैं। सूखे फलों की गिरी का आटा भी बनता है जो व्रत के दिन फलाहार के रूप में लोग खाते हैं। अबीर बनाने में भी यह आटा काम में आता है।
वैद्यक में सिंघाड़ा शीतल, भारी कसैला वीर्यवर्द्घक, मलरोधक, वातकारक तथा रुधिरविकार और त्रिदोष को दूर करनेवाला कहा गया है।
শিঙৰি এবিধ জলজ উদ্ভিদ। পানী শিঙৰিৰ (ইংৰাজী: Water chestnut)। অসমত পানী শিঙৰিৰ দুটা প্ৰজাতি পোৱা যায়। অসমীয়াত দুয়োবিধকে পানী শিঙৰি বা শিঙৰি বুলি কোৱা হয়। ইহঁতৰ বৈজ্ঞানিক নাম Trapa natans আৰু Trapa bispinosa । দুয়োটা প্ৰজাতি একেটা বৰ্গ Trapaceae ৰ অন্তৰ্গত। শিঙৰিৰ পাত তৃণভোজী (Herbivore) মাছৰ আহাৰস্বৰূপ। Trapa natansৰ পাত মাছৰ বৰ প্ৰিয় খাদ্য। হিন্দীভাষী একাংশই ষঠ পূজাত কিছুমান নিয়মৰ বাবে শিঙৰি ব্যৱহাৰ কৰে। আহিন-কাতি মাহৰপৰাই শিঙৰি বজাৰত পোৱা যায়।
অসমৰ আৰ্দ্ৰভূমিসমূহত এই দুয়োবিধ প্ৰজাতি প্ৰাকৃতিকভাৱে কম-বেচি পৰিমানে পোৱা যায়। পশ্চিমবংগ,বিহাৰ আদি ভাৰতৰ বিভিন্ন ৰাজ্যত ইয়াৰ ব্যৱসায়িক ভিত্তিত খেতি কৰা হয়। বিল, দলনি, পিটনি,ৰাস্তাৰ কাষৰ নৰ্দমা আদি স্থবিৰ বা ধীৰ গতিৰ পানীত শিঙৰি পোৱা যায়। দ্ৰতবেগী পানীত ইয়াক পোৱা নাযায়। পিটনি বা বিলত ইয়াক পোৱা যায় যদিও ফটফটীয়া পানীত শিঙৰি দেখা পোৱা নাযায়। শিঙৰি বৃদ্ধিৰ বাবে তুলনামূলকভাৱে বাম,পুষ্টিকাৰক দ্ৰব্য থকা পিটনি উপযুক্ত। শিঙৰি সাধাৰণতে আম্লিক পানীত হয় যদিও ৬.৭ ৰপৰা ৮.২ Ph আৰু CaCO3 এককালিনিটি ১২ - ১২৮ মিলিগ্ৰাম(প্ৰতি লিটাৰ) থকা পানীত ইয়াক পোৱা যায়।
শিঙৰি গছৰ কাণ্ড পানীত ওপঙি থাকে। গা-গছজোপা পানীৰ ওপৰ পৃষ্ঠত সমান্তৰালকৈ বাঢ়ি গৈ ডেৰ মিটাৰমান দীঘল হয়। শিপাবোৰ মিহি,দীঘল আৰু বহুতো ভাগত বিভক্ত। পাতবোৰ ৰম্বাছ আকৃতিৰ। পাতৰ কাষবোৰ খাঁজকটা। পাতৰ ঠাৰিডাল কোমল আৰু ফোঁপোলা। ঠাৰিৰ মাজৰ অংশ বেলুনৰ দৰে ফুলি থকা। পাতৰ মাজৰপৰা ওলোৱা ঠাৰিত ফুল ফুলে। এডাল ঠাৰিত কেৱল এপাহকৈ ফুল ফুলে। ফুলবোৰ উভয় লিংগী (একেপাহতে পুং আৰু স্ত্ৰীস্তৱক থাকে)। গৰ্ভাশয় দুটা ভাগত বিভক্ত। প্ৰতিপাহ ফুলৰ চাৰিটা ত্ৰিভূজাকৃতিৰ বেটুপাতে ফুলপাহ আবৰি থাকে। এই বেটুপাতসমূহেই বিকশিত হৈ সময়ত কাঁইটত পৰিণত হয়। প্ৰথম অৱস্থাত সেউজীয়া আৰু কোমল বেটুপাতবোৰ পূৰঠ হ'লে টান হয়। গৰ্ভধাৰণৰ পাছত ফুলবোৰ ঠাৰিডালৰ সৈতে পানীত হালি পৰে। ফলস্বৰূপে ফলৰ বিকাশ পানীৰ তলতে হয়। শিঙৰি প্ৰকৃততে দ্বিবীজপত্ৰী ।কিন্তু ইয়াৰ সক্ৰিয় বীজপত্ৰ এখন। বাৰিষাৰ প্ৰথমভাগত বোকাত পোত খাই থকা আগৰ বছৰৰ বীজবোৰ পানী পাই গজালি মেলে। জুলাইৰপৰা অক্টোবৰ মাহৰ ভিতৰত শিঙৰিৰ ফুল ফুলে। অক্টোবৰৰপৰা জানুৱাৰি মাহৰ ভিতৰত ফল লাগে। স্ব-পৰাগযোগৰ উপৰিও পতংগৰদ্বাৰাও পৰাগযোগ ঘটে। একৰপৰা তিনি মাহৰ ভিতৰত বীজবোৰ পূৰঠ হয়। একোটা বীজৰপৰা ১০-১৫ জোপা শিঙৰি গছ হয়।
প্ৰতিজোপা শিঙৰি গছত ১৫-২০টাকৈ ফল ধৰে। শিঙৰি ফলটো পূৰঠ হ'লে ক'লা ৰঙৰ হয়। বাকলিৰ ভিতৰ অংশ বেঙুনীয়া ৰঙৰ। বেঙুনীয়া ৰঙৰ তলত ঘেঁহু ৰঙৰ এটা তৰপো থাকে। বাকলি গুচাবলৈ যথেষ্ট টান। তাৰ তুলনাত সতেজ ফলৰ বাকলি গুচাবলৈ সহজ। বাকলি গুচাই পোৱা বীজৰ ৰং গাখীৰৰ দৰে বগা। বীজটো যথেষ্ট কোমল। ইয়াৰ সোৱাদ পথাৰত পোৱা চেঁচুৰৰ দৰে। ডায়েবিটিছ ৰোগীক খাবলৈ দিয়া মিঠাৰ লগত ইয়াক তুলনা কৰিব পাৰি। এই বীজবোৰ পুষ্টিকাৰক তথা সতেজ অৱস্থাত ইয়াক খাব পাৰি। পানীত উতলাই খাবলৈ বেছি সোৱাদ হয়। বাকলি গুচোৱাৰ পাছত বীজটো দেখাত ভোটা ত্ৰিভূজৰ আকাৰৰ হয়। প্ৰতিটো বীজৰ ওজন গঢ়ে ৮.৩৪ গ্ৰাম। কিন্তু কেতিয়াবা ১০ গ্ৰাম পৰ্যন্ত ওজনৰ বীজও পোৱা যায়। শিঙৰিবোৰ পাত্ৰত পানীত ডুবাই বীজৰ বাবে সঞ্চয় কৰিব পাৰি। কিন্তু এবাৰ পানীৰপৰা উলিয়াই শুকাবলৈ দিলে বীজবোৰৰ জীৱনী শক্তিৰ বিনষ্ট হয়।
পুষ্টিকাৰক খাদ্য হিচাপে ইয়াৰ জৈৱিক মূল্য ঘেঁহুতকৈ বেছি শিঙৰিত শৰ্কৰা আৰু প্ৰটিনৰ পৰিমাণ যথেষ্ট হোৱাৰ লগতে ঔষধি গুণযুক্তও। ইয়াক দেহৰ জ্বলা-পোৰা নিৰাময়ৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। প্ৰস্ৰাৱৰ বিভিন্ন সমস্যা সমাধানৰ বাবেও ই উপযুক্ত। আইছক্ৰিমৰ ই এবিধ অনন্য উপকৰণ। শিঙৰি বীজ শুকুৱাই গুৰি কৰি শৰ্কৰা আৰু সুৰা প্ৰস্তুত কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। The Wealth of India Raw Materials অত প্ৰকাশিত তথ্য অনুসৰি এইবিধ ফলত ৪.৭% প্ৰটিন, ২৩% কাৰ্বহাইড্ৰেট, বিভিন্ন ধৰণৰ খনিজ লৱণ, যেনে - পটাছিয়াম ৬০০ মিলিগ্ৰাম, আয়'ডিন ৫০.৬ মিলিগ্ৰাম/১০০ গ্ৰাম থাকে। তদুপৰি ইয়াত ভিটামিন -'এ', ভিটামিন -'ছি', থায়েমিন, ৰিবফ্লেডিন, নিক'টিনিক এছিড আদি পোৱা যায়। আনহাতে বাকলিৰপৰা প্ৰস্তুত কৰা গুৰিত প্ৰ'টিনৰ পৰিমাণ ৮%।
পিটনিবোৰত মাছ মৰা লোকৰ বাবে ই শত্ৰুস্বৰূপ।
শিঙৰি এবিধ জলজ উদ্ভিদ। পানী শিঙৰিৰ (ইংৰাজী: Water chestnut)। অসমত পানী শিঙৰিৰ দুটা প্ৰজাতি পোৱা যায়। অসমীয়াত দুয়োবিধকে পানী শিঙৰি বা শিঙৰি বুলি কোৱা হয়। ইহঁতৰ বৈজ্ঞানিক নাম Trapa natans আৰু Trapa bispinosa । দুয়োটা প্ৰজাতি একেটা বৰ্গ Trapaceae ৰ অন্তৰ্গত। শিঙৰিৰ পাত তৃণভোজী (Herbivore) মাছৰ আহাৰস্বৰূপ। Trapa natansৰ পাত মাছৰ বৰ প্ৰিয় খাদ্য। হিন্দীভাষী একাংশই ষঠ পূজাত কিছুমান নিয়মৰ বাবে শিঙৰি ব্যৱহাৰ কৰে। আহিন-কাতি মাহৰপৰাই শিঙৰি বজাৰত পোৱা যায়।
குரலி தாவரத்தில் 3 வகைகள் (Trapa natans, Trapa bicornis, Trapa rossica) உள்ளன. அவற்றில் நீர்நிலையிலும், மரத்தில் படரும் வகைள் உள்ளன. இவை சிவப்பு நிறத்தில் நீண்ட குரல்கொத்தாகப் பூக்கும்.
குரலி தாவரத்தில் 3 வகைகள் (Trapa natans, Trapa bicornis, Trapa rossica) உள்ளன. அவற்றில் நீர்நிலையிலும், மரத்தில் படரும் வகைள் உள்ளன. இவை சிவப்பு நிறத்தில் நீண்ட குரல்கொத்தாகப் பூக்கும்.
நீர்நிலையில் குரலி குரலி நீரில் பூக்கும் மலர். நீர்நாய் ஒன்று நீரில் குரலி பூத்திருந்த குளத்தைக் கலக்கி வாளைமீனை இரையாகப் பெறுமாம். குருந்த மரத்தில் படர்ந்த குரலி குரல் என்பது ஒரு கொடி. அது குருந்த மரத்தில் படர்ந்திருந்த செய்தி பழம்பாடலில் உள்ளது. செந்நிறச் சிறுமலர் நீள்கொத்து குரலி மலரைக் குறிஞ்சிப்பாட்டு என்னும் சங்கநூல் 'சிறுசெங் குரலி' எனக் குறிப்பிடுகிறது. இதனால் இந்தப் பூ சிறிதாகச் சிவப்பு நிறத்தில் இருக்கும் எனத் தெரிகிறது. சங்ககால மகளிர் குவித்து விளையாடிய 99 வகையான மலர்களில் இதுவும் ஒன்று. குரல் குரல் என்னும் சொல் நாவொலியில் வரும் குரலொலியைக் குறிக்கும். குரல் என்னும் சொல் நீண்ட வரிசையில் பூத்திருக்கும் பூக்கொத்தைக் குறிக்கும். ஒப்புநோக்குக குரவம்
The water caltrop is any of three extant species of the genus Trapa: Trapa natans, Trapa bicornis and the endangered Trapa rossica. It is also known as buffalo nut, bat nut, devil pod, ling nut, mustache nut, singhara nut or water chestnut.[1]
The species are floating annual aquatic plants, growing in slow-moving freshwater up to 5 metres (16 feet) deep, native to warm temperate parts of Eurasia and Africa. They bear ornately shaped fruits, which in the case of T. bicornis resemble the head of a bull or the silhouette of a flying bat. Each fruit contains a single very large, starchy seed. T. natans and T. bicornis have been cultivated in China and the Indian subcontinent for the edible seeds for at least 3,000 years.
The water caltrop's submerged stem reaches 3.7 to 4.6 metres (12 to 15 feet) in length, anchored into the mud by very fine roots. It has two types of leaves: finely divided, feather-like submerged leaves borne along the length of the stem, and undivided floating leaves borne in a rosette at the water's surface. The floating leaves have saw-tooth edges and are ovoid or triangular in shape, 2–3 centimetres (3⁄4–1+1⁄4 inches) long, on inflated petioles 5–9 cm (2–3+1⁄2 in) long, which provide added buoyancy for the leafy portion. Four-petalled white flowers form in early summer and are insect-pollinated. The fruit is a nut with four 1 cm (1⁄2 in) barbed spines. Seeds can remain viable up to 12 years, although most germinate within the first two years.
The plant spreads by the rosettes and fruits detaching from the stem and floating to another area on currents or by fruits clinging to objects, and animals.
The unrelated Eleocharis dulcis is also called a water chestnut.[2] Eleocharis is also an aquatic plant raised for food since ancient times in China. E. dulcis is a sedge, whose round, crisp-fleshed corms are common in Chinese food.
Bicornin is an ellagitannin found in T. bicornis.[3]
The genus has an extensive fossil record, with numerous, distinctive species. Undisputed fossilized seeds have been found in Cenozoic strata starting from the Eocene throughout Europe, China and North America (though, the genus became extinct in North America prior to the Pleistocene).[4] The oldest known fossils attributed to the genus, however, are of leaves from Cretaceous Alaska, referred to the species, T. borealis.[5]
The generic name Trapa is derived from the Latin word for "thistle", calcitrappa, as also is another common name for the water caltrop.
The plant's name in Japanese is hishi, a word that is also used to mean "a diamond or lozenge shape, a rhombus". The manufacturing group Mitsubishi takes its name and logo from the water caltrop.[6]
It is called Shringataka in Sanskrit,[7] which is shortened to Shingara in Hindi language. In Eastern India, the samosa a fried or baked pastry is also called Shingara because its shape resembles that of the Shingara fruit.
Investigations of archaeological material from southern Germany indicate that the prehistoric population of that region may well have relied significantly upon wild water caltrops to supplement their normal diet and, in times of cultivated cereal crop failure, water caltrops may even have been the main dietary component.[8] Today, water caltrop is so rare in Germany that it is listed as an endangered species.[9]
Water caltrop has been an important food for worship as prayer offerings since the Chinese Zhou Dynasty. The Rites of Zhou (second century BC) mentioned that a worshipper "should use a bamboo basket containing dried water caltrops, the seeds of Euryale ferox and caltrops" (加籩之實，菱芡栗脯). The Chinese Herbal Medicine Summary (本草備要 published in 1694, written by Wang Ang 汪昂) claims that water caltrop can help fever and drunkenness.
In India and Pakistan, it is known as singhara or paniphal (eastern India) and is widely cultivated in freshwater lakes. The fruits are eaten raw or boiled. When the fruit has been dried, it is ground to a flour called singhare ka atta, used in many religious rituals, and can be consumed as a phalahar (fruit diet) on the Hindu fasting days, the navratas.[10]
It was possible to buy water caltrops in markets all over Europe until 1880. In northern Italy, the nuts were offered roasted, much as sweet chestnuts (Castanea sativa) are still sold today. In many parts of Europe, water caltrops were known and used for human food until the beginning of the 20th century. Today, however, it is a rare plant in Europe. Several reasons for its near extinction exist, such as climate fluctuations, changes in the nutrient content of water bodies, and the drainage of many wetlands, ponds, and oxbow lakes.[8]
T. natans was, however, introduced to the US State of Massachusetts around 1874, as a planting in the Harvard University Botanic Garden. Staff gardener Louis Guerineau took it upon himself to throw seeds into Fresh Pond and other Cambridge waterways. This came to the attention of Medford-based botanist George E. Davenport, who decided to bring seeds and live plants to his friend Minor Pratt, in Concord. He and Pratt seeded a pond near the Sudbury River, and he suspected Pratt of conducting additional distributions. As early as 1879, concern was voiced by botanist Charles Sprague Sargent, director of Boston's Arnold Arboretum, that this non-native species threatened to become a nuisance, based on dense growths reported in Cambridge. Davenport confessed in an entry in the Bulletin of the Torrey Botanical Club, Vol. 6, page 352: "I have several times had plants of Trapa natans that were collected in the vicinity of Boston, during the present year, brought to me for identification, and I have entertained no doubt as to the manner of its introduction into waters outside Cambridge Botanic Garden. But that so fine a plant as this, with its handsome leafy rosettes and edible nuts, which would, if common, be as attractive to boys as hickory nuts now are, can ever become a 'nuisance' I can scarcely believe."[11]
Water caltrop has been declared an invasive species from Vermont to Virginia,[12] and is classified as a noxious weed in Florida, North Carolina, and Washington.[13] As of 2020, both T. natans and T. bicornis have been reported growing wild in the waterways of the United States.[14]
In Australia and its state of New South Wales water caltrop has been declared a noxious weed.
Water caltrop field in Tainan City
Water Caltrop from the Japanese agricultural encyclopedia Seikei Zusetsu (1804)
In 1956 T. natans was banned for sale or shipment in the United States, subject to a fine and/or imprisonment.[15] This law was repealed by HR133[16] (116th United States Congress (2019–2020)) on December 27, 2020.
Fasciolopsiasis is an ailment resulting from infection by the trematode Fasciolopsis buski, an intestinal fluke of humans, endemic in China, Taiwan, Southeast Asia, Indonesia, Malaysia, and India; this fluke can be transmitted via the surfaces of these and other water plants.
During the metacercarial stage in their lifecycle, the larval flukes leave their water snail hosts, and swim away to form cysts on the surfaces of water plants, including the leaves and fruit of water caltrops. If infected water plants are consumed raw or undercooked, the flukes can infect pigs, humans, and other animals.
The fruits are edible raw or cooked, and the seeds can be eaten as well.[17] It is also eaten on the occasion of Mid-Autumn Festival in the Sinosphere.
.jpg)
.jpg)
{{cite book}}: CS1 maint: others (link) The water caltrop is any of three extant species of the genus Trapa: Trapa natans, Trapa bicornis and the endangered Trapa rossica. It is also known as buffalo nut, bat nut, devil pod, ling nut, mustache nut, singhara nut or water chestnut.
The species are floating annual aquatic plants, growing in slow-moving freshwater up to 5 metres (16 feet) deep, native to warm temperate parts of Eurasia and Africa. They bear ornately shaped fruits, which in the case of T. bicornis resemble the head of a bull or the silhouette of a flying bat. Each fruit contains a single very large, starchy seed. T. natans and T. bicornis have been cultivated in China and the Indian subcontinent for the edible seeds for at least 3,000 years.
Trapo estas genro de akvaj herboj, el kiuj la plej konata specio (Trapa natans aŭ kvarkorna trapo; akvonukso) estas eŭropa unujara akva herbo, kun metrolongaj tigoj, portantaj subakve plumforme aranĝitajn radikojn, dum la flosantaj partoj de la tigoj portas rozeton el pufapetiolaj folioj kun unuopaj blankaj floroj kaj kun fruktoj, kiuj estas nigra-brunaj drupoj (aŭ glanofrukto?) havantaj 4 kornoformajn elkreskaĵojn. Ties internon oni manĝis krude aŭ kuirite. Ĝi havas kaŝtanguston. Ĝi kreskas en ne- aŭ apenaŭ fluantaj akvoj (ekz. en inundareo). Pro organika poluado trapo malaperas el la areo. Ĉar ĝi ne toleras la natriajn jonojn, tute mankas en la sodiĝantaj akvoj.
La ŝosa planto aperas en Hungario fine de majo kaj floras en julio-aŭgusto. La etaj floroj estas blankaj, la polenadon faras insektoj, sed oftas la mempolenado. La frukto evoluas subakve, el la kalikoj formiĝas la karakterizaj kornoj. La semoj maturiĝas je oktobro-novembro. La frukto subgrundiĝas kaj tie kaptas per la kornoj la grundon. Se la semoj elfalas, la frukto ofte aperas surakve, ĉar la ekstera ŝelo longtempe malkonstruiĝas pro la enhavanta tana acido.
La frukto entenas 50 % da karbonhidratoj, 20 % da proteinoj, ĝia gusto similas al tiu de la marono.
La kvarkorna trapo estas protektita planto en Hungario.
pliaj specioj
La castaña de agua (Trapa natans) es una especie de planta de la familia Lythraceae. Recibe el nombre de castaña de agua cualquiera de las dos especies del género Trapa: T. natans y T. bicornis. Ambas especies de plantas acuáticas van creciendo en el agua lentamente hasta unos cinco metros de profundidad, y son originarias de las partes templadas de Eurasia y África. Producen unas frutas adornadas, similares a la cabeza de un toro, y cada cabeza contiene una sola semilla almidonada. Han sido cultivada en China desde hace al menos 3000 años por estas semillas, que hierven y venden como bocado ocasional.
El nombre genérico Trapa proviene de la palabra latina "calcitrappa", que significa "cardo". El nombre chino es 菱角 ("língjiǎo").
Esta planta no debería ser confundida con el Eleocharis dulcis, también conocido como la castaña de agua, una planta acuática que también se utilizó de alimento desde épocas antiguas en China. E. dulcis es una juncia cuyos bulbos crujientes-descarnados son comunes en el alimento de China de estilo occidental.
El tallo sumergido del T. natans alcanza 12 a 15 pies (3.6 a 4.5 m) de largo, anclada en el fango por raíces muy finas. Tiene dos tipos de hojas finas divididas, hojas parecidas a una pluma sumergida nacidas a lo largo del tallo, y hojas no divididas flotantes nacidas en un rosetón en la superficie del agua.
Las hojas flotantes tienen bordes serrados y son ovoides o triangulares, miden de 2-3 cm de largo, inflados sobre los pétalos de 5-9 cm de largo que proporcionan la animación añadida para la parte frondosa.
Las flores, con cuatro-pétalos blancos, se forman a principios del verano y son polinizadas por insectos. La fruta es una nuez de 0.5 hasta 1 cm, con espinas. Las semillas pueden permanecer sin germinar hasta 12 años, aunque la mayoría germina dentro de los dos primeros años.
La planta se extiende por el rosetón y las frutas separadas del tallo flotan a otras áreas o se adhieren a objetos, pájaros y otros animales.
Las investigaciones históricas de material arqueológico del sur de Alemania indican que la población prehistórica de aquella región pudo haber utilizado castañas salvajes de agua para complementar su dieta normal y, en los periodos de malas cosechas, las castañas de agua pueden haber sido el componente principal de su dieta.
En la dinastía Zhou de la China, las castañas de agua eran un alimento importante en ceremonias religiosas. Los ritos Zhou (en el siglo II a. C.) señalan que un devoto "debería usar una cesta de bambú que contiene castañas de agua secas, semillas de gorgona euryale y castañas". El Resumen o Sumario de Medicina china (Herbario) publicado en 1694, escrito por Wang Ang, indica que la castaña de agua ayuda en casos de fiebre y de ebriedad.
Era posible comprar castañas de agua en mercados por todas partes de Europa hasta 1880. En muchos sitios, las castañas de agua de Europa eran usadas en la dieta humana hasta el principio del siglo XX. Hoy, sin embargo, es una planta rara. Puede haber varios motivos de su cuasi extinción como fluctuaciones de clima, cambios del contenido nutritivo de cuerpos de agua y el drenaje de muchos pantanos, charcos y ríos.
En España esta considera planta extinguida, por Resolución de 1 de agosto de 2018, de la Secretaría de Estado de Medio Ambiente, por la que se publica el Acuerdo de la Conferencia Sectorial de Medio Ambiente en relación al Listado de especies extinguidas en todo el medio natural español. BOE Nº 195, lunes 13 de agosto de 2018.
Fue introducida en Norteamérica alrededor de 1874, donde se ha hecho una especie invasiva de Vermón a Virginia.
En Australia, y su estado de Nueva Gales del Sur la castaña de agua ha sido declarada como una plaga nociva.
En Estados Unidos también es considerada como hierba nociva en Florida, Carolina del Norte y Washington.
La castaña de agua (Trapa natans) es una especie de planta de la familia Lythraceae. Recibe el nombre de castaña de agua cualquiera de las dos especies del género Trapa: T. natans y T. bicornis. Ambas especies de plantas acuáticas van creciendo en el agua lentamente hasta unos cinco metros de profundidad, y son originarias de las partes templadas de Eurasia y África. Producen unas frutas adornadas, similares a la cabeza de un toro, y cada cabeza contiene una sola semilla almidonada. Han sido cultivada en China desde hace al menos 3000 años por estas semillas, que hierven y venden como bocado ocasional.
Vesipähkinä (Trapa natans) on yksivuotinen, matalassa vedessä kasvava kelluslehtinen vesikasvi. Kasvin hedelmiä käytetään myös ravinnoksi.
Jopa 4,5 m pitkäksi kasvava vesipähkinä muodostaa suuria kasvustoja. Pitkät, rennot varret juurtuvat pohjamutaan. Veden alla varressa on huomaamattomia, hyvin hienoliuskaisia lehtiä, jotka kuihtuvat varhain. Veden pinnalla kasvista näkyvät tummanvihreät, terävähampaiset ja kolmiomaiset kelluslehdet, jotka muodostavat varsien päihin lehtiruusukkeita. Kelluslehdet pysyvät pinnalla ilmalla pullistuneiden lehtiruotien kannattelemina. Valkoiset kukat ovat yksittäin lehtihangoissa ja ovat noin kahden senttimetrin levyisiä. Sekä verho- että terälehtiä on neljä kappaletta. Heteitä on neljä kappaletta ja emejä yksi. Vesipähkinä kukkii keskikesällä. Hedelmän kypsyessä sikiäimeen kiinni kasvaneet verholehdet muuttuvat koviksi, sarvimaisiksi lisäkkeiksi. Yleensä sarvia on neljä kappaletta, mutta niiden määrä ja ulkonäkö saattaa vaihdella paljonkin. Lisäkkeiden tehtävänä arvellaan olevan ankkuroida pohjaan uppoavat kypsät hedelmät pohjamutaan sopivan syvyiseen veteen lähelle emokasvia.[3][4]
Vesipähkinää tavataan Euroopassa Espanjan itäosista Länsi-Venäjälle ja Kaukasuksen alueelle saakka, joskin levinneisyysalue on varsinkin Itä-Euroopassa varsin hajanainen. Pohjoisimmillaan lajia tavataan Pohjois-Saksassa, Latviassa ja Valko-Venäjällä; eteläisimmillään Albaniassa ja Pohjois-Kreikassa. Euroopan ulkopuolella vesipähkinää kasvaa paikoin Turkissa, Iranissa, Tunisiassa sekä Lounais- ja Etelä-Afrikassa.[4] Vesipähkinä on vuodesta 1884 tavattu ihmisen tuomana Pohjois-Amerikkaan Yhdysvaltain koillis- ja itäosiin Suurten järvien alueelta aina Washingtonin seudulle etelään. Pohjois-Amerikassa vesipähkinästä on tullut harmillinen, nopeakasvuinen rikkaruoho. Myös Australiassa laji on jonkin verran päässyt leviämään.[3]
Suomessa tai muissa Pohjoismaissa vesipähkinää ei enää esiinny, mutta subfossiilisten löytöjen perusteella lajin tiedetään olleen alueella varsin yleinen jääkauden jälkeisellä lämpökaudella. Suo- ja järvisedimenteistä tehdyistä siementen subfossiililöytöjä on Suomesta tehty aina Pohjois-Savon ja Keski-Pohjanmaan korkeudelle saakka.[3] Ilmaston viiletessä jääkauden jälkeisen lämpökauden jälkeen laji katosi Suomesta ilmeisesti jo tuhansia vuosia sitten. Ruotsissa se säilyi paljon pidempään, sillä viimeisin havainto sieltä ja samalla Pohjoismaista on Etelä-Skoonesta vuodelta 1916.[3][4] Nykyisin lajin pohjoisin kasvualue on Latviassa, jossa vedet ovat kasvukaudella yli 20-asteisia. Liettuasta laji katosi 1900-luvun puolivälin jälkeen.[5]
Kaakkois-Aasiassa kasvaa myös vesipähkinän lähisukuinen laji Trapa bicornis.[6]
Vesipähkinä kasvaa matalissa, usein vähäravinteisissa ja mutapohjaisissa järvissä.[3][4]
Vesipähkinän siemenissä on runsaasti rasvoja ja tärkkelystä, minkä vuoksi sitä käytetään yleisesti ravintona. Kasvin siemenet ovat syötäviä sekä raakoina että keitettyinä. Jauhetuista vesipähkinän siemenistä tiedetään leivotun leipää jo muinaisessa Egyptissä. Ilmeisesti vesipähkinöitä syötiin myös kivikauden Suomessa.[3]
Nykyään vesipähkinää myös viljellään paikoin koristekasvina lammissa ja akvaarioissa.[4]
Vesipähkinä (Trapa natans) on yksivuotinen, matalassa vedessä kasvava kelluslehtinen vesikasvi. Kasvin hedelmiä käytetään myös ravinnoksi.
Trapa natans
La mâcre nageante, ou châtaigne d'eau, est une plante aquatique de la famille des Trapaceae ou des Lythraceae, selon la classification phylogénétique. Elle est originaire des régions tempérées et chaudes d'Afrique, d'Asie et d'Europe.
Noms vernaculaires : mâcre nageante, mâcre flottante, châtaigne d'eau, châtaigne aquatique, truffe d'eau, cornes-du-diable, cornelle (Canada), marron d'eau, noix aquatique.
Cette plante ne doit pas être confondue avec Eleocharis dulcis de la famille des Cyperaceae, autre plante aquatique appelée « châtaigne d'eau », un genre de laîche également cultivée depuis l'antiquité en Chine, dont les cormes sont couramment employés dans la cuisine chinoise.
C'est une plante aquatique flottante, vivace, localement envahissante[1], qui pousse dans des étendues d'eau calme ayant jusqu'à 5 m de profondeur.
Les tiges submergées de la mâcre nageante peuvent atteindre de 3 à 6 m de long, longueur variant selon la profondeur du plan d'eau. Elles sont ancrées dans la vase par de très fines racines.
Les feuilles sont de deux types : les feuilles immergées, insérées le long des tiges, sont très finement divisées comme des plumes (ce sont en réalité par leur structure anatomique des racines), tandis que les feuilles nageantes sont entières, alternes et groupées en rosettes. Les feuilles flottantes, de forme ovoïde ou triangulaire, de 2 à 3 cm de long, ont les bords extérieurs du limbe dentés. Leurs pétioles de 5 à 9 cm sont renflés en leur milieu et se gonflent après la floraison, assurant ainsi une fonction de flotteur pour la rosette et les fruits relativement lourds.
Les fleurs, aériennes, apparaissent isolément à l'aisselle des feuilles au début de l'été et sont pollinisées par les insectes. Elles comptent quatre pétales blancs entiers.
Le fruit est une sorte de noix globuleuse, de forme générale tétraédrique, portant quatre grosses pointes de 5 à 10 mm, issues de la transformation des dents du calice. Ce fruit ne s'ouvre jamais.
La graine, unique, assez grosse, est riche en amidon. Elle peut conserver son pouvoir de germination jusqu'à 12 ans, mais la plupart du temps germe au cours des deux premières années.
La reproduction de la plante se fait soit par les fruits qui germent au fond de l'eau, soit de manière végétative par des fragments de tiges ou de rosettes qui peuvent s'enraciner facilement. La dispersion est assurée par divers moyens, par le courant ou par des animaux, oiseaux par exemple.
Cette espèce est originaire de régions tempérées :
Elle est aujourd'hui largement naturalisée dans le reste du monde. Elle a été introduite en Amérique du Nord vers 1874, et s'est échappée des cultures dans la partie orientale des États-Unis, où elle est devenue une plante envahissante du Vermont à la Virginie.
La châtaigne d'eau est cultivée en Chine depuis au moins 3000 ans pour ses graines, qui sont consommées après avoir été bouillies ou grillées. On les vend notamment dans le sud du pays dans les rues et les marchés, prêtes à consommer.
Des études archéologiques ont trouvé des quantités importantes de châtaignes d'eau qui indiquent un emploi répandu dans l'alimentation depuis le Néolithique voire avant ; c'est en particulier le cas en Europe orientale. Du matériel archéologique du sud de l'Allemagne suggère que la population préhistorique de cette région faisait une consommation importante de châtaignes d'eau sauvages en complément de son alimentation courante. En cas de mauvaises récoltes, la châtaigne d'eau aurait même pu constituer la base de l'alimentation[2].
En Europe, et en France plus particulièrement, cette plante faisait encore partie des plantes potagères au XIXe siècle. L'on mangeait les fruits « crus, ou cuits dans l'eau ou sous la cendre », car la pulpe blanche était réputée « assez agréable au goût. »[3].
Cette plante peut transmettre la grande douve de l'intestin (Fasciolopsis buski) si elle est consommée crue.
Fleur
Fruit
Trapa natans
La mâcre nageante, ou châtaigne d'eau, est une plante aquatique de la famille des Trapaceae ou des Lythraceae, selon la classification phylogénétique. Elle est originaire des régions tempérées et chaudes d'Afrique, d'Asie et d'Europe.
Noms vernaculaires : mâcre nageante, mâcre flottante, châtaigne d'eau, châtaigne aquatique, truffe d'eau, cornes-du-diable, cornelle (Canada), marron d'eau, noix aquatique.
Cette plante ne doit pas être confondue avec Eleocharis dulcis de la famille des Cyperaceae, autre plante aquatique appelée « châtaigne d'eau », un genre de laîche également cultivée depuis l'antiquité en Chine, dont les cormes sont couramment employés dans la cuisine chinoise.
Vodeni orašac (lat. Trapa natans), jednogodišnja vodena biljka iz porodice vrbičevki, raširena po velikim dijelovima Europe (uključujući i Hrvatsku) i dijelovima Azije i Afrike. Na područje Sjeverne Amerike je uvezena.[1].
To je plutajuća biljka koja raste po stajaćim vodama, jezerima, kanalima s slabim strujama, barama i močvarama a važna je kao izvor hrane za ptice i stanište za mrijest riba.
U Aziji se plodovi vodenog oraška koriste se i u medicini (elefantijaza, reuma, čirevi, opekline, laksativ) i kao hrana, proizvodi se brašno ili se jedu sirovi.[2]
Trapa natans
plodovi
sjemenke
Vodeni orašac (lat. Trapa natans), jednogodišnja vodena biljka iz porodice vrbičevki, raširena po velikim dijelovima Europe (uključujući i Hrvatsku) i dijelovima Azije i Afrike. Na područje Sjeverne Amerike je uvezena..
To je plutajuća biljka koja raste po stajaćim vodama, jezerima, kanalima s slabim strujama, barama i močvarama a važna je kao izvor hrane za ptice i stanište za mrijest riba.
U Aziji se plodovi vodenog oraška koriste se i u medicini (elefantijaza, reuma, čirevi, opekline, laksativ) i kao hrana, proizvodi se brašno ili se jedu sirovi.
Wšědna kótwica (Trapa natans) je rostlina z podswójby kótwicowych rostlinow (Trapoideae) znutřka swójby krawinowych rostlinow (Lythraceae). Dalše serbske mjeno je wódny worjech[1].
W někotrych žórłach so je do swójskeje swójby (Trapaceae) přirjaduje.
Wšědna kótwica je jednolětna rostlina, kotraž docpěwa wysokosć wot 60 hač 300 cm.
Stołpiki su w spódnje wodźizny zakorjenjene.
Rombiske, kožojte, na hornim boku błyšćace łopjena wutworja płuwacu łopjenowu rozetu. Rozetu wobsteji z pjeć hač třiceći łopjenow, kotrež docpěwaja dołhosć wot 2 hač 6 cm a su prědku zubate, horjeka zelene abo čerwjene, deleka brune. Jich stołpiki su nadute.
Kćěje wot julija hač awgusta. Běłe, štyriličbne kćenja sedźa po jednym w łopjenowych rozporach, maja wulkosć wot mjeńše hač 1 cm a su štyridźělne.
Drjewjany płód njese dwaj hač štyri ćernje.
Rosće mjezy druhimi płuwanskimi rostlinami. Preferuje wutkate, čiste, stejace w lěće ćopłe wodźizny.
Eksistuja wjace warjetetow družiny Trapa natans L.:
Worjechojće słodźace symjenja wobsahuja dosć škroba a tohodla běchu wot młodokamjentnje doby hač do spočatka 20. lětstotka njewarjene, warjene abo pječene jědźene abo k muce mlěte.
Wšědna kótwica (Trapa natans) je rostlina z podswójby kótwicowych rostlinow (Trapoideae) znutřka swójby krawinowych rostlinow (Lythraceae). Dalše serbske mjeno je wódny worjech.
W někotrych žórłach so je do swójskeje swójby (Trapaceae) přirjaduje.
Trapa natans (L., 1753), comunemente nota come castagna d'acqua, è una pianta appartenente alla famiglia delle Lythraceae, diffusa in Eurasia e Nordafrica[2].
Pianta annua, acquatica. Si radica al fondo melmoso mediante radici avventizie o galleggia sull'acqua; fusto lungo sino a 2 metri.
Le foglie formano una specie di rosetta; hanno forma romboidale e margine dentellato e sono ricoperte inferiormente da peluria.
I fiori sono piccoli, solitari e bianchi. Nascono all'ascella delle foglie della rosetta. Sono tetrameri, hanno 4 sepali, 4 petali, 4 stami; ovario a 2 logge.
I frutti coriacei hanno forma di piramide triangolare.[3]
T. natans è una specie annuale, acquatica e galleggiante che cresce in acque lente profonde fino a 5 m. La specie è nativa delle aree a clima temperato caldo dell'Eurasia e dell'Africa. In Italia la pianta è particolarmente diffusa nei laghi di Mantova, dove il frutto, commestibile, è noto con il nome locale di trìgol (trìgoi al plurale).
Nel Lago Maggiore è presente la sottospecie endemica Trapa natans verbanensis[4].
L'uso alimentare della castagna d'acqua è simile a quello della castagna di montagna. Il frutto si consuma fresco, lessato o arrostito, come le castagne. Un tempo i semi bianchi e farinosi, dolci e dal sapore di nocciola, venivano raccolti, essiccati e conservati per ottenerne farina.
Principi attivi sono presenti nelle foglie, mucillagini, tannini, saponosidi, resine, acidi organici e sali minerali e nei frutti, amido, proteine, grassi, sali minerali, tannini, resine. I frutti sono leggermente astringenti e antidiarroici. Le foglie si usano per cataplasmi rinfrescanti.[5]
Trapa natans (L., 1753), comunemente nota come castagna d'acqua, è una pianta appartenente alla famiglia delle Lythraceae, diffusa in Eurasia e Nordafrica.
Plūduriuojantysis agaras arba vandens riešutas, ragotė (Trapa natans) – agarinių (Trapaceae) šeimos agarų (Trapa) genties augalų rūšis. Taip šį augalą pirmasis pavadino Karlas Linėjus.
Įrašytas į Lietuvos raudonąją knygą.
Viršutinėje dalyje yra keli sustorėję stiebai. Vaisius turi keturis ragelius, kaip žvejybinis kabliukas. Dauginasi riešuto pavidalo kaulavaisiais, kurie dumble išlieka daigūs iki 50-ties metų.
Žydi birželio – liepos mėn. Auga nekalkinguose, gerai įšylančiuose dumblinuose ežeruose.
Manoma, kad mūsų krašte išnykusi rūšis. XIX a. savaime augo Kilučių ir Veprių ežeruose ir buvo auginamas Širvenos ežere prie Biržų. Vaisių liekanų rasta kelete Lietuvos ežerų bei pelkių poledynmečio nuogulose. Dabar artimiausios radvietės – Latvijoje, Daugpilio apylinkės ežerai. Taip pat įrašytas į Latvijos, Lenkijos, Baltarusijos, Rusijos raudonąsias knygas. Buvo bandyta Lietuvoje šį augalą reintrodukuoti, tačiau nesėkmingai. Išnykimo priežastys neaiškios.
De waternoot, Trapa natans (Eng. water caltrop) is een eenjarige waterplant, die groeit in langzaam stromend water van maximaal 5 meter diep. De plant komt van nature voor in warme en gematigde delen van Eurazië en Afrika. De wortelknollen van de plant ('noten') worden onder de naam singhara vooral in India en Pakistan als voedsel en medicatie genuttigd.[1]
Met de naam waternoot worden soms ook andere soorten uit het geslacht Trapa worden bedoeld: Trapa bicornis en Trapa rossica. De waternoot wordt soms ook wel de 'Indische waterkastanje' of 'Europese waterkastanje' genoemd. De eveneens eetbare Chinese waterkastanje (Eleocharis dulcis), behoort tot de cypergrassen (Cyperaceae) en is niet verwant aan de waternoot.
In grote delen van Europa is de trapa natans met uitsterven bedreigd. Ze staat dan ook op de Rode Lijst van zowel een aantal Europese landen en regio's als op de Rode Lijst van de IUCN. Daarnaast is de waternoot is ook opgenomen in Appendix I van de streng beschermde plantensoorten van de Europese Conventie van Bern van 1979. In Canada en het noordoosten van de VS daarentegen wordt de plant beschouwd als een invasieve exoot die het ecosysteem van meren en rivieren verstoort en door haar dichte structuur van bladerdek en stengels zelfs de scheepvaart ernstig hindert.[2]
Het Japanse automerk Mitsubishi dankt zijn naam en logo aan de waternoot. Mitsu betekent 'drie' terwijl hishi ('bishi' uitgesproken volgens rendaku, de Japanse fonetica) 'waternoot' betekent. Sinds 1914 vormen drie ruitvormige bladeren van de Indische waterkastanje, zij het gestileerd, het embleem van Mitsubishi. Officieel maar niet helemaal correct wordt Mitsubishi gemakshalve vertaald als "drie diamanten".[3]
De waternoot, Trapa natans (Eng. water caltrop) is een eenjarige waterplant, die groeit in langzaam stromend water van maximaal 5 meter diep. De plant komt van nature voor in warme en gematigde delen van Eurazië en Afrika. De wortelknollen van de plant ('noten') worden onder de naam singhara vooral in India en Pakistan als voedsel en medicatie genuttigd.
Met de naam waternoot worden soms ook andere soorten uit het geslacht Trapa worden bedoeld: Trapa bicornis en Trapa rossica. De waternoot wordt soms ook wel de 'Indische waterkastanje' of 'Europese waterkastanje' genoemd. De eveneens eetbare Chinese waterkastanje (Eleocharis dulcis), behoort tot de cypergrassen (Cyperaceae) en is niet verwant aan de waternoot.
In grote delen van Europa is de trapa natans met uitsterven bedreigd. Ze staat dan ook op de Rode Lijst van zowel een aantal Europese landen en regio's als op de Rode Lijst van de IUCN. Daarnaast is de waternoot is ook opgenomen in Appendix I van de streng beschermde plantensoorten van de Europese Conventie van Bern van 1979. In Canada en het noordoosten van de VS daarentegen wordt de plant beschouwd als een invasieve exoot die het ecosysteem van meren en rivieren verstoort en door haar dichte structuur van bladerdek en stengels zelfs de scheepvaart ernstig hindert.
Multimedia w Wikimedia Commons Kotewka orzech wodny[3] (Trapa natans L.) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny krwawnicowatych (Lythraceae). Rośnie w zbiornikach o spokojnej, stojącej lub wolno płynącej wodzie. Rodzimy w Starym Świecie, szeroko rozpowszechniony jest tylko w Azji. W Europie, w tym także w Polsce, należy do gatunków rzadko spotykanych. Został zawleczony do Ameryki Północnej. Nazwa pochodzi od kształtu owoców, zaopatrzonych w twarde wyrostki przypominające kotwice. Orzechy tego gatunku są jadalne, poza tym kotewka jest sadzona jako roślina ozdobna oraz wykorzystywana jako roślina lecznicza.
Występuje w stanie dzikim w Europie, Azji i Afryce. Gatunek został zawleczony i zadomowił się w Ameryce Północnej[4], odnotowywany został także z Australii[4][5][6].
Młoda roślina z rozetami bocznymi
Blaszka liściowa od dołu
Rozdęte ogonki liściowe i młody owoc
Korzeń przybyszowy
Skład chemiczny roślin jest mocno zróżnicowany w zależności od stanowiska, wieku i organu. Procentowa zawartość popiołu w suchej masie części nadwodnej pędów wynosi od ok. 10 do 17%, a pędów podwodnych od ok. 10 do ponad 25%[20]. W popiele tym ponad 27% stanowi krzemionka SiO2, ponad 23% tlenek żelaza(III) Fe2O3, do kilkunastu procent jest tlenku wapnia CaO[30].
Nasiona kotewki mają istotnie różny skład według różnych źródeł. Zawierać mają od 81%[31] do 90%[20] suchej masy, a w niej: około 16%[27] do 52%[20] skrobi, od ok. 2%[31][27] poprzez 16%[20] do niemal 20% białka[30], 1,3%[31] do 3%[20] popiołu, od ok. 1%[31][30] do 3%[20] włókna surowego, ponad 3% glukozy i 0,7% olejów[30]. W składzie aminokwasowym białek dominują: kwas glutaminowy (17%), arginina (12%), kwas asparaginowy (9%) i leucyna (6%). Od 3 do 5% udziału mają: treonina, seryna, prolina, glicyna, alanina, walina, izoleucyna, tyrozyna, fenoloftaleina i lizyna[20].
Kotewka jest rośliną jednoroczną, choć w strefie klimatu tropikalnego może rozrastać się i rozmnażać wegetatywnie bez okresu obumierania pędów, tj. może rozwijać się jak bylina[6].
Rytmika rozwoju kotewki jest mocno zależna od czynników ekologicznych (zwłaszcza temperatur, zmian warunków wodnych, w tym zwłaszcza wylewów rzek, presji ryb roślinożernych)[32]. W zależności od warunków gatunek może opóźnić kolejne fazy rozwoju o kilka tygodni. Kiełkowanie zaczyna się, gdy temperatura wody przekroczy wiosną 8[33]–10 °C[20]. W czasie kiełkowania z orzecha wydostaje się tylko jeden liścień, podczas gdy drugi tkwi w skorupie orzecha jako organ zapasowy[34]. W Europie Środkowej kiełkowanie nasion następuje w okresie między końcem kwietnia a pierwszą połową czerwca. Od tego czasu aż po październik powstają najpierw podzielone piórkowato liście podwodne, a potem liście pływające. Główne rozety liściowe rozwijają się w drugiej połowie czerwca do początków lipca, rozety boczne powstają przez cały okres wegetacyjny. Kwitnienie trwać może od początków lipca do października, ze szczytem w sierpniu (czasem bywa skrócone do tego miesiąca). Podczas kwitnienia kwiaty rozwijają się nad powierzchnią wody zwłaszcza nad ranem i o zmierzchu. Zapylane są przez owady, choć może też dochodzić do samozapylenia jeszcze przed otwarciem kwiatu. Po zapyleniu szypułka odgina się w dół, pozwalając na rozwijanie się owocu pod powierzchnią wody. Owoce dojrzewają w ciągu od ok. 40 do ok. 50 dni po rozpoczęciu kwitnienia – od połowy sierpnia do połowy października, ze szczytem na przełomie sierpnia i września[6][20][32][35]. W miarę wydłużania pędu i rozwijania się kolejnych liści owoce zanurzają się głębiej[15]. Od początku września lub w drugiej połowie tego miesiąca zaczyna się obumieranie roślin i rozpad rozet[20][32][35]. Owoce spędzają zimę na dnie zbiornika. Zachowują żywotność przez 5[15] do 12 lat[24][26] (według niektórych źródeł nawet do 50 lat[36]), o ile nie zostaną w międzyczasie przesuszone[6], kiełkują jednak zazwyczaj po pierwszym i drugim roku[24]. Spośród kiełkujących nasion tylko z co trzeciego rozwijający się pęd przeżywa – sięga powierzchni i tworzy rozetę[33].
Wielkość roślin zależy od ich zagęszczenia – w przypadku niewielkiego zwiększa się liczba wytwarzanych rozet bocznych[32]. Proporcja rozet głównych do bocznych ma wpływ na wydajność owocowania – im więcej rozet głównych, tym jest ono bardziej obfite. W warunkach optymalnych na 1 m² powstawać może 200–300 owoców[37], co daje plon około 60 q/ha[38]. Ze względu na zdolność roślin do silnego rozgałęziania się kotewka tworzy na stanowiskach zwykle gęsty dywan pływających rozet niezależnie od liczby kiełkujących nasion w zbiorniku[33].
Orzech wodny zajmuje stojące lub wolno płynące wody, eutroficzne, w lecie silnie nagrzane (m.in. starorzecza i stawy rybne). Kotewkę spotyka się przeważnie na podłożu mulistym lub gliniasto-ilastym, zakorzenioną na głębokości 1–2 m[25], choć była stwierdzana także na głębokości 5 m. Najlepiej rośnie w miejscach o całorocznym, ale niewielkim przepływie wody. Preferuje pH wody w granicach 6,0–7,0[20], ale kiełkuje i rozwija się w przedziale pH od 4,2 do 8,3[6]. Nie toleruje zasolenia – nie rośnie w wodach, w których stężenie chlorku sodu przekracza 0,1%[6]. Preferuje wody dobrze natlenione i opisywana jest jako roślina wrażliwa na zanieczyszczenia i niedostatek tlenu w wodzie[23]. Z drugiej jednak strony potwierdzono, że zanieczyszczenia mogą poprawiać warunki jej bytowania poprzez podniesienie pH, a zwiększenie stężenia związków azotu jest skorelowane ze wzrostem biomasy, w tym owoców[6][39]. Warunki beztlenowe także nie szkodzą kiełkowaniu tego gatunku – korzeń pierwotny rośnie ku górze i pęd zaczyna się rozwijać dopiero w warstwach wody, w których tlen jest dostępny[40]. W optymalnych warunkach kotewka osiąga zagęszczenie ok. 50 roślin na 1 m², co skutkuje pokryciem powierzchni wody wynoszącym ponad 90%[35]. Gatunek jest ciepłolubny. Sprzyja mu wysokie stężenie wapnia oraz obecność w zlewni borów sosnowych[41]. Rośliny dobrze adaptują się do zmian poziomu wody. Przy jej podniesieniu się – liście zamierają, łodyga się wydłuża i rozwija się nowa rozeta liściowa. Przy obniżaniu wody i w miejscach bardzo płytkich w ogonkach liściowych nie powstają szerokie przestwory powietrzne, blaszka liściowa zmniejsza się i liście rosną pionowo wzniesione. Bez większej szkody kotewki znoszą też okresowe wynurzenie[23].
Wpływ na kondycję populacji mają czynniki zakłócające rytm rozwojowy roślin, co skutkuje spadkiem wydajności owocowania. Najistotniejszy wpływ ma niska temperatura w okresie od czerwca do sierpnia. Poza tym na liczebność i rozwój roślin wpływają takie czynniki jak: starzenie się i przegęszczenie populacji, zmiany chemizmu wód i osadów, szybkość i intensywność przepływu wód, gospodarka rybacka w stawach (koszenie roślinności, rytmika zalewania wodą, obsada ryb, nawożenie)[32].
Zasoby populacji zmniejszają się (co opisywane jest jako jej „starzenie się”) w zbiornikach eutroficznych pozostających przez ponad kilka lat bez wymiany wód, w których następuje zgromadzenie grubej warstwy osadów organicznych. Wymycie tych osadów sprzyja szybkiemu odnowieniu się populacji[37]. W ciągu kilku lat z pojedynczych roślin na stanowiskach mogą rozwinąć się rozległe płaty tego gatunku[42].
Kotewka cechuje się znaczną dynamiką występowania – w kolejnych latach pojawia się z różną intensywnością i w różnych miejscach zbiornika. Bywa, że rośliny pojawiają się na stanowisku po kilku latach nieobecności (część nasion przez kilka lat pozostaje nieskiełkowana w banku nasion). Znaczny wpływ na występowanie roślin, nierzadko na zanik małych populacji, mają powodzie[32].
Obfita produkcja biomasy tego gatunku przyczynia się do redukcji zasobów tlenu, zwłaszcza w płytkich zbiornikach[24]. Spadki zawartości tlenu rozpuszczonego w wodzie poniżej wartości niebezpiecznej (5 mg/L) notowano w 51% prób, spadki drastyczne (poniżej 2,5 mg/L) stwierdzano w 30% prób[6]. W przypadku silnego rozwoju roślina zmniejsza dostęp światła do wnętrza zbiornika o 95%[6].
Masowo występując, kotewka przyczynia się do szybszego zarastania zbiorników[23].
W przypadku silnego wzrostu kotewki jej gęsta pokrywa rozet liściowych może składać się nawet z trzech warstw liści. Masowo występująca kotewka ogranicza lub eliminuje inne gatunki roślin wodnych zanurzonych i pływających[15][29]. W zbiornikach, gdzie kotewka jest ekspansywna, stwierdzono ustępowanie roślin z rodzajów nurzaniec, rdestnica i wywłócznik[6]. Przyczyną jest znaczące ograniczenie dostępu światła do wnętrza zbiornika[14]. Z tego samego powodu na kotewce gorzej rozwija się peryfiton niżeli na roślinach podwodnych. Jednak na kotewce stwierdzono większe zróżnicowanie gatunkowe epifitycznych glonów, co tłumaczy się różnorodnością mikrosiedlisk związanych z różną budową poszczególnych jej organów. Z gatunkiem tym związanych jest także więcej wodnych bezkręgowców[43]. Powodowane spadki zawartości tlenu w zbiornikach z bujnie rosnącą kotewką powodować mogą padanie ryb i migrację drobnych ryb ze strefy przybrzeżnej na głębsze wody, gdzie łatwiej padają ofiarą drapieżników. Zarastanie rozległej powierzchni zbiorników przez rozety kotewki sprzyja z kolei drobnym roślinom pleustonowym z rodzajów rzęsa, spirodela i wolfia[6], niektórym gatunkom drobnych ryb i zbiorowiskom bezkręgowców związanych z roślinami wodnymi[44]. Bez wyraźnej szkody rozwijają się także rośliny wyrastające ponad powierzchnię wody (np. z rodzaju pałka i pontederia)[6]. Z kożucha pływających liści korzystają podczas żerowania niektóre gatunki ptaków, a owocami kotewki żywią się niektóre gryzonie[44].
Na kotewce żerują liczne bezkręgowce, przy czym istotny wpływ na rośliny ma rozpowszechniony w Azji chrząszcz szarynka Galerucella birmanica. Intensywnie żerując, pozbawia rośliny wszystkich liści, przez co może topić całe płaty kotewki[45]. Szarynka grzybieniówka (Galerucella nymphaeae) występująca w Europie, mimo że żeruje także na liściach kotewki, aż takich strat nie powoduje[15][45]. Liśćmi kotewki żywią się także: chrząszcze z rodzaju Nanophyes i Bagous, larwy motyli z rodzaju Nymphula i Spodoptera, pluskwiaki równoskrzydłe Rhopalosiphum nymphaeae i Macrosteles purpurata, larwy muchówek z rodzaju Chironomus. Na roślinach żeruje także błotniarka uszata. Kotewki porażane są przez gronowca szarego wywołującego szarą pleśń oraz grzyby z rodzaju Cercospora i gatunku Sclerotium rolfsii[15].
Ze względu na szerokie rozprzestrzenienie gatunku w świecie – rośnie w bardzo różnorodnych zbiorowiskach roślinnych[6]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych Europy Środkowej jest to gatunek charakterystyczny dla zespołu roślinności Trapetum natantis[46] oraz traktowany jest jako charakterystyczny dla związku zespołów Nymphaeion[23]. We współtworzonych zbiorowiskach roślinnych jest często gatunkiem dominującym. Do gatunków współwystępujących należą najczęściej: rogatek sztywny, grążel żółty, rdestnica pływająca oraz rośliny pleustonowe: rzęsa drobna i trójrowkowa, spirodela wielokorzeniowa i salwinia pływająca. Zbiorowiska z kotewką nierzadko tworzą kompleksy z roślinnością szuwarową[29].
Z powodu wielkiej zmienności gatunku wyróżniano dawniej nawet ponad 20 różnych gatunków kotewek (Trapa), głównie na podstawie różnic w budowie morfologicznej orzechów. Współcześnie większość źródeł i baz taksonomicznych wyróżnia tylko dwa szeroko ujmowane i bardzo zmienne gatunki – T. natans i T. bicornis[4][6], rzadziej nieco więcej[2][47]. Opisanych jest bardzo wiele odmian, których ITIS wyróżnia tylko dwie – T. natans var. natans oraz var. bispinosa[6][48].
Poza różnicami w budowie owoców stwierdzono także inne cechy kotewek pochodzących z różnych obszarów. I tak rośliny europejskie mają zakwitać wcześniej i dawać stosunkowo mały plon. Chińskie i indyjskie rośliny dają plon duży z powodu wyraźnie większych owoców, ale już kotewki z innych obszarów Azji mają małe owoce, za to tworzą bardziej gęste rozety[6].
Spośród drobnych gatunków występujących w Europie Środkowej i tworzących kompleks Trapa natans wyróżniano[19]:
Wszystkie drobne taksony w obrębie Trapa natans sensu lato tworzą wiele form pośrednich, w tym opisywanych jako mieszańce. Wyróżniane są także liczne podgatunki, odmiany i formy[19].
Dawniej polska nazwa rodzajowa miała formę plurale tantum (brzmiała jak liczba mnoga, mimo znaczenia liczby pojedynczej) – „kotewki orzech wodny”. Takiej formy użył Jan Krzysztof Kluk w 1811[50] i Józef Rostafiński w 1900[51]. Nazwa „kotewki” użyta została też w herbarzu Marcina Siennika z 1568 r. W różnych publikacjach od wieku XVI używane były też nazwy: „kotwiczki”, „kotewki wodne”, „orzech kolący”, „orzech wodny” lub „orzechy wodne”[52]. W XX wieku utrwalona została nazwa w liczbie pojedynczej i w brzmieniu „kotewka orzech wodny”[49][53].
Naukowa nazwa rodzajowa Trapa pochodzi prawdopodobnie od średniowiecznej, łacińskiej nazwy calcitrapa dla czteroramiennych kotwiczek używanych do powstrzymywania wrogiej jazdy. Nazwa gatunkowa natans oznacza „pływający po powierzchni wody” (łac. nato = pływam)[54].
W starszych źródłach stosowano dla tego gatunku nazwę naukową Tribulus aquaticus[50][52] i w połowie XIX wieku próbowano ustalić nazwę w formie Tribuloides aquaticus, jednak opublikowana została ona w wadliwy sposób (nom. illeg.)[55]. Ważną nazwą naukową została ta ustalona przez Karola Linneusza w 1753 w Species Plantarum – Trapa natans[2]. W miarę odkrywania wielkiej zmienności tego gatunku różni autorzy opisywali kolejne gatunki, których nazwy współcześnie traktowane są zwykle jako synonimy T. natans[4][55]:
Gatunek jest reliktem trzeciorzędowym[56], przy czym przedstawiciele rodzaju Trapa starsi niż z miocenu są wyraźnie odrębni od form współczesnych. Obecność kotewek jest szeroko dokumentowana w osadach od miocenu do współczesności na różnych szerokościach półkuli północnej[57]. W Europie Środkowej, w tym na ziemiach polskich, gatunek stwierdzony został w materiale z interglacjału mazowieckiego oraz eemskiego[58]. Występujące wówczas w Europie kotewki cechowały się znacznym zróżnicowaniem kształtu orzechów (tylko w materiale z okolic Grodna opisano 7 gatunków kotewki)[59]. Zasięg gatunku w przeszłości sięgał dalej na północ, np. w okresie od 8500 do 2500 BP rósł on w Finlandii[60], a przed 12 tys. laty występował w Wielkiej Brytanii. Niejasne jest, czy za szerokie rozpowszechnienie gatunku w Europie w przeszłości odpowiadają tylko cieplejsze okresy klimatyczne, czy też jego rozprzestrzenianie przez ludzi[61]. Gatunek utracił wysunięte na północ stanowiska i przesunął wyraźnie granice zasięgu na południe w ciągu XIX i XX wieku[9].
Gatunek w Europie należy do roślin rzadko spotykanych i na ogół ustępujących, w Azji jest bardzo rozpowszechniony (przy czym w wielu miejscach głównie za sprawą upraw), a na innych kontynentach bywa inwazyjny. W skali całego świata nie jest zagrożony i w Czerwonej Księdze IUCN ma status gatunku najmniejszej troski [LC][5].
W skali kontynentu europejskiego uważany jest za gatunek wymagający ochrony i dlatego wymieniony został w załączniku I (gatunki roślin ściśle chronionych) do konwencji berneńskiej[62]. Kategoria zagrożenia i status gatunku w skali krajowej i regionalnej w Europie jest różnie określany. Na Litwie[5] i w Szwecji[7] uznany już został za wymarły. W Polsce gatunek objęty jest ścisłą ochroną prawną i umieszczony jest na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) jako wymierający [E][63]. W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię VU (narażony)[64]. W Polskiej Czerwonej Księdze Roślin (2001) ma status gatunku krytycznie zagrożonego [CR]; w wydaniu z 2014 roku otrzymał kategorię EN (zagrożony)[65]. Jako gatunek zagrożony kotewka wymieniona jest także na czerwonych listach lub księgach w Turcji[8], Niemczech, Czechach, Słowacji, Ukrainie, Białorusi[9] i Bułgarii[36]. We Francji kotewka jest chroniona na poziomie regionalnym i lokalnym w Alzacji, Dolnej Normandii, Limousin i Ardenach[8].
W Polsce w okresie od 1870 do 1980 roku kotewka utraciła 82% znanych stanowisk[42]. W ostatnim dwudziestoleciu XX wieku straciła dalszych 60 stanowisk i w ostatniej dekadzie XX wieku potwierdzono jej obecność tylko na 39 stanowiskach[9].
Przyczyny zanikania kotewki w Europie są niejasne. Mimo że identyfikuje się różne zagrożenia, to równocześnie zwraca się uwagę na to, że w Azji degradacja i zanik siedlisk tego gatunku przebiegają w nie mniejszym stopniu, a mimo to gatunek pozostaje rozpowszechniony[5]. Najczęściej winą za utratę stanowisk kotewki obarcza się regulacje rzek, wypłycanie i zarastanie starorzeczy, zabiegi pielęgnacyjne gospodarki rybackiej (usuwanie roślin i spuszczanie wody ze stawów), skażenie chemiczne wód[42][66]. Skażenia wód np. herbicydami, siarczanami lub chlorkami powodują zanik kotewki w zbiorniku[41]. Przyczyną ustąpienia kotewki z wielu stanowisk było też wprowadzenie do wód roślinożernego amura białego[42].
Do warunków umożliwiających utrzymanie kotewki na jej stanowiskach należą[42]:
Podczas realizacji zabiegów ochronnych mających na celu wzmocnienie populacji zagrożonych stwierdzono, że sadzone kotewki zwykle lepiej rosną w nowych zbiornikach, niżeli w miejscach dawnego lub współczesnego występowania[35]. W celu zachowania zasobów gatunku został on z powodzeniem introdukowany lub reintrodukowany na wiele nowych stanowisk wtórnych lub zastępczych, uprawiany jest m.in. w wielu ogrodach botanicznych[9].
Orzechy kotewki opisywane są jako bardzo smaczne i cechujące się dużą wartością odżywczą[38]. Poza dużą zawartością skrobi i białka o ich walorach odżywczych stanowi także zawartość węglowodanów, witamin oraz takich makro- i mikroelementów jak: wapń, fosfor, żelazo, miedź, mangan, magnez, sód i potas. W stanie surowym są soczyste i kruche, pozostają chrupiące także po gotowaniu lub pieczeniu[31]. Dawniej zjadano je na surowo lub gotowane. Poza tym po wysuszeniu i zmieleniu wyrabiano z nich mąkę[67]. Pieczone spożywano jak kasztany, a gotowane z pieprzem i solą[50]. Niektóre źródła opisują owoce jako potencjalnie toksyczne w stanie surowym i zalecają przed spożyciem ich gotowanie przez godzinę[27]. Inni podają, że na surowo owoce są ciężkostrawne, powodować mogą zaparcia i wzdęcia[50].
Owoce wykorzystywane są jako pożywienie zarówno dla ludzi, jak i jako pasza dla zwierząt[38]. Także pędy kotewki mogą służyć jako pasza – wartość odżywcza roślin podobna jest do dobrej jakości siana[20].
Orzechy stanowiły istotne źródło pożywienia ludzi już od dawnych czasów[56]. Najstarsze szczątki owoców, wraz z kamiennymi tłuczkami, znaleziono koło Morza Martwego na stanowisku archeologicznym datowanym na paleolit dolny (780 tys. lat temu). Orzechy znajdowano także w Europie Północnej na stanowiskach mezolitycznych oraz na licznych stanowiskach w Europie i Azji z okresu neolitycznego[68]. Roślina była prawdopodobnie uprawiana ok. 5-6 tysięcy lat temu na Dalekim Wschodzie[69]. Mąka z nasion kotewki w Azji południowo-wschodniej stanowi zamiennik mąki z maranty[31]. Chleb wyrabiali z niej Trakowie[67]. W Europie Środkowej owoce pieczone spożywane były przez ludność wiejską[30]. Do XVIII w. gatunek był uprawiany w Europie jako jadalny, a nadal uprawiany jest w Chinach i Indiach[56]. Szerzej rozpowszechniona jest uprawa T. bicornis var. bispinosa (synonim: T. natans var. bispinosa) spotykanego od Sri Lanki, przez Indie, Chiny po Japonię, rzadziej w Nigerii[69].
Wartość energetyczna 490 kJ (117 kcal) Białka 4,1 g szczegółowe informacje RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 8,9% 8,9% 8,9% 8,9% M 7,3% 7,3% 7,3% 7,3% Węglowodany 27,8 g szczegółowe informacje Błonnik 0,8 g AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 3,2% 3,2% 3,8% 3,8% M 2,1% 2,1% 2,7% 2,7% Tłuszcze 0,4 g Woda 66,4 g szczegółowe informacje AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,5% 2,5% 2,5% 2,5% M 1,8% 1,8% 1,8% 1,8% Witaminy Witamina C 7 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 9,3% 9,3% 9,3% 9,3% M 7,8% 7,8% 7,8% 7,8% Tiamina (B1) 0,13 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 12% 12% 12% 12% M 11% 11% 11% 11% Ryboflawina (B2) 0,6 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 55% 55% 55% 55% M 46% 46% 46% 46% Witamina A 0 mg RAE RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% M 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Makroelementy Fosfor 114 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 16% 16% 16% 16% M 16% 16% 16% 16% Wapń 54 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 5,4% 5,4% 4,5% 4,5% M 5,4% 5,4% 5,4% 4,5% Potas 452 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 9,6% 9,6% 9,6% 9,6% M 9,6% 9,6% 9,6% 9,6% Sód 21 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,4% 1,4% 1,6% 1,8% M 1,4% 1,4% 1,6% 1,8% Mikroelementy Żelazo 1,2 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 6,7% 6,7% 15% 15% M 15% 15% 15% 15% Dane liczbowe na podstawie: Jules Janick, Robert E. Paull: The Encyclopedia of Fruits and Nuts, 2008[26]Gatunek jest uprawiany jako ozdobny w oczkach wodnych ze względu na oryginalny pokrój i liście utrzymujące się do późnej jesieni. Zalecany jest do uprawy w dowolnej wielkości zbiornikach z preferencją płytkich i bogatych w materię organiczną. W ofercie handlowej często dostępny jest tylko w postaci pływających rozet (z odciętą łodygą)[71].
Kotewka nie pojawia się w środkowoeuropejskich źródłach dot. ziołolecznictwa współczesnego[72] i dawnego[73][74]. Odgrywa natomiast różnorodną rolę w ajurwedzie – systemie tradycyjnej medycyny indyjskiej. Roślina wykorzystywana jest w południowej Azji jako środek moczopędny, pobudzający apetyt i wzmacniający, działający ściągająco, chłodzący, przeciwbiegunkowy i afrodyzjak. Leczono nią lumbago, bóle gardła, zapalenie oskrzeli i inne stany zapalne. Sokiem z łodyg leczy się choroby oczu. Eksperymentalnie potwierdzono działanie przeciwbólowe ekstraktu z korzeni T. natans var. bispinosa, a także przeciwzapalne, przeciwcukrzycowe i antyseptyczne działanie ekstraktu z owocni[31].
W Chinach owoce kotewki używa się do zbijania wysokiej temperatury, a na Półwyspie Indochińskim dodatkowo stosuje się je także przy bólach głowy[75].
Ekstrakt z owoców wykazuje także wyraźne działanie przeciwutleniające[76]. Z owoców wyodrębniono peptyd działający przeciwgrzybiczo na Candida tropicalis[77].
Ekstrakty uzyskiwane z różnych części rośliny mają także zapobiegać przerzutom nowotworowym i wzrastaniu nowotworów złośliwych[78].
W średniowieczu owoce kotewki z ostrymi rogami służyły do sporządzania pułapek zastawianych na drogach[34]. Na stanowiskach archeologicznych na Łotwie znaleziono liczne, niewielkie szpatułki sporządzone z twardych łupin orzecha kotewki. Orzechy wykorzystywane były także w różnych rytuałach – z twardych łupin wyrabiano, zwykle po stępieniu rogów, różańce[68], naszyjniki[34] i inne ozdoby[56].
W przypadku nadmiernego wzrostu w obszarach, gdzie kotewka jest gatunkiem inwazyjnym, powoduje ona znaczne szkody ekologiczne i gospodarcze. Przyczynia się do znacznego ograniczenia różnorodności gatunkowej w kolonizowanych zbiornikach oraz znacząco utrudnia ich wykorzystanie rekreacyjne (uniemożliwia pływanie i kąpiele), rybackie lub komunikacyjne (trudno przepłynąć przez kobierce kotewki w małych łodziach)[15]. W Ameryce Północnej w latach 50. i 60. XX wieku konsekwentnie zwalczano ten gatunek, jednak po zredukowaniu jego zasobów wstrzymano działania. W kolejnych dekadach kotewka odbudowała swój zasięg i w latach 90. był już większy niż w połowie XX wieku. Ponownie rozpoczęto walkę z kotewką, która tylko w stanie Vermont w roku 2000 kosztowała pół miliona dolarów. Gatunek zwalczany jest w zbiornikach ręcznie, mechanicznie[15] i chemicznie[14]. Jako kluczowe wskazuje się zwalczanie roślin przed lipcem, tj. przed zawiązaniem kolejnych owoców[14].
W południowo-wschodniej Azji na owocach kotewki osadzają się cerkarie przywry z gatunku Fasciolopsis buski, po czym rozwijają się w metacerkarie. Dostają się do przewodu pokarmowego wraz ze spożytymi orzechami, gdzie przeobrażają się w postacie dorosłe, wywołując fasciolopsozę. Kotewka jest jednym z najpoważniejszych źródeł zarażenia tym pasożytem, obok rukwi wodnej i ponikła słodkiego[80].
Niektóre publikacje opisują owoce jako potencjalnie toksyczne w stanie surowym[27]. Owoce pozyskiwane z roślin rosnących w wodach zanieczyszczonych metalami ciężkimi zawierają niebezpieczne dla zdrowia stężenia tych metali, koncentrowanych w nasionach[81].
Ostre rogi orzechów kotewki leżących na dnie zbiornika w przypadku nadepnięcia powodować mogą bolesne rany[14].
Kotewka orzech wodny (Trapa natans L.) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny krwawnicowatych (Lythraceae). Rośnie w zbiornikach o spokojnej, stojącej lub wolno płynącej wodzie. Rodzimy w Starym Świecie, szeroko rozpowszechniony jest tylko w Azji. W Europie, w tym także w Polsce, należy do gatunków rzadko spotykanych. Został zawleczony do Ameryki Północnej. Nazwa pochodzi od kształtu owoców, zaopatrzonych w twarde wyrostki przypominające kotwice. Orzechy tego gatunku są jadalne, poza tym kotewka jest sadzona jako roślina ozdobna oraz wykorzystywana jako roślina lecznicza.
Stare de conservare
Cornaciul reprezintă oricare dintre cele trei existente specii din genul Trapa: Trapa natans, T. bicornis și pe cale de dispariție Trapa rossica. Este, de asemenea, cunoscut sub numele de castan de apă sau ciulin de baltă. În India se numește singada.
Aceste specii sunt plante acvatice plutitoare, care cresc în apă curgătoare lentă până la 5 m adâncime, originare din zone temperate calde din Eurasia și Africa. Ele poartă fructe ornamentale, care, în cazul lui T. bicornis, seamănă cu capul unui taur sau cu silueta unui liliac care zboară. Fiecare fruct conține o singură sămânță foarte mare. T. natans și T. bicornis au fost cultivate în China și pe subcontinentul Indian pentru semințele comestibile timp de peste 3.000 de ani.
Numele generic Trapa este derivat din cuvântul latin „ciulin”, calcitrappa, precum și un alt nume comun pentru ciulinul de apă.
Numele chinezesc este língjiǎo (菱角). Fructele sunt numite adesea nuci ling de către vorbitorii de limba engleză.
În India, planta are diferite nume regionale, cum ar fi singhada (Hindi: सिंघाडा), pani-phal (Hindi: पानीफल, Urdu: سنگھارا), shingoda (Gujarati: શિંગોડા), heikrak (Manipur). Numele bengalez al fructului este paniphal (পানিফল), singda (সিংড়া) sau singara (সিঙ্গারা).
Numele japonez al plantei este hishi, un cuvânt care înseamnă „în formă de diamant sau de romb”.
Genul are un istoric bogat de fosile, cu numeroase specii distincte. S-au găsit semințe fosilizate în straturile din era neozoică începând din eocen în întreaga Europa, China și America de Nord (deși genul a dispărut în America de Nord anterior pleistocenului).[2] Cele mai vechi fosile cunoscute atribuite genului, totuși, sunt ale unor frunze din Alaska cretacică, se referă la specia T. borealis.[3]
Investigațiile materialului arheologic din sudul Germaniei indică faptul că populația preistorică din regiunea respectivă s-ar fi putut baza semnificativ pe castanele de apă pentru a-și suplimenta dieta normală și, în perioadele în care culturile cerealelor erau reduse, castanele de apă au fost poate chiar principala componentă alimentară.[4] Astăzi, castanii de baltă sunt atât de rari în Germania, încât sunt considerați pe cale de dispariție.[5]
În piețele din întreaga Europa se puteau cumpăra castane de apă până în 1880. În nordul Italiei, castanele se vindeau gata prăjite, precum castanele dulci (Castanea sativa) care sunt încă vândute și astăzi. În multe părți ale Europei, castanele de apă au fost cunoscute și utilizate în alimentația umană, până la începutul secolului al XX-lea. Astăzi, însă, este o plantă rară. Există mai multe motive pentru dispariția sa aproape completă, cum ar fi fluctuațiile climatice, schimbările în conținutul de nutrienți al apelor și drenajul multor zone umede, iazuri și lacuri.
Această specie a fost declarată specie invazivă din Vermont până în Virginia.[6] Ea este clasificată, de asemenea, ca buruiană nocivă în statele Florida, Carolina de Nord și Washington.[7]
În Australia, mai precis în statul New South Wales, cornacul a fost declarat o buruiană dăunătoare.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
|author= și |last= (ajutor) 
Cornaciul reprezintă oricare dintre cele trei existente specii din genul Trapa: Trapa natans, T. bicornis și pe cale de dispariție Trapa rossica. Este, de asemenea, cunoscut sub numele de castan de apă sau ciulin de baltă. În India se numește singada.
Aceste specii sunt plante acvatice plutitoare, care cresc în apă curgătoare lentă până la 5 m adâncime, originare din zone temperate calde din Eurasia și Africa. Ele poartă fructe ornamentale, care, în cazul lui T. bicornis, seamănă cu capul unui taur sau cu silueta unui liliac care zboară. Fiecare fruct conține o singură sămânță foarte mare. T. natans și T. bicornis au fost cultivate în China și pe subcontinentul Indian pentru semințele comestibile timp de peste 3.000 de ani.
Sjönöt (Trapa natans) är en vattenväxt. Dess frukt är ätlig och kallas ibland vattenkastanj.[1] Den är dock inte nära besläktad med växten (kinesisk) vattenkastanj.
Sjönöten har ett ganska säreget utseende och många underliga avvikelser. Den fullväxta plantan är ettårig och består av en lång stjälk, som står upprätt i vattnet och når en längd av omkring en meter. I dess topp sitter bladen och blommorna i en rosett, som hålls flytande genom bladskaftens blåslika uppsvällning. Dessa flytblad har rutformig skiva av mer eller mindre brunröd anstrykning. Stjälken bär dessutom undervattensblad, av vilka de nedersta sitter motsatta och är små, jämnbreda och utan särskilt utbildad skiva, men de övre (som går näst före rosettbladen) sitter strödda och har bladskivor, som allt mer närmar sig de fullt utbildade bladens. Dessa undervattensblad faller av inom kort, och vid deras fästpunkter bildas de hårfint delade vattenrötterna; de består av en uppåtriktad trådrot, som bär talrika fina grenar i tre till fem rader. Slutligen har stjälken även enkla, nedåtriktade trådrötter, som fäster den vid bottnen.
Även växtens groning är mycket speciell. Frukten ligger på bottnen då fröet gror, och först visar sig en lång, smal pålrot, som märkligt nog växer rakt uppåt. Samtidigt ligger hjärtbladen och stjälkanlaget kvar nere i fröet, så att hela groddplantan "står på huvudet". De två hjärtbladen är mycket olika till form och storlek; det ena har ett decimeterlångt skaft och en tjock, köttig, hjärtformig två centimeter låg skiva; det andra är bara ett litet fjäll på en halv centimeter. Då stjälkknoppen mellan hjärtbladen börjar växa ut till stjälk, dör den uppåtriktade pålroten, och i stället får stjälken de två sidorötter som beskrivits ovan.
Blomman innehåller liksom hos Circaea fyra bladkretsar, men var och en av dessa har fyra blad. Frukten blir vid mognaden enfröig och är en stenfrukt, vars yttre mjuka lager (som delvis uppkommit av blomaxeln) snart går förlorat, så att fruktväggens fyra starka hornlika tornar blir fria. Dessa tornar är bildade av de tillväxande och hårdnande foderbladen och sluta med en smal, hullingbärande spets.
I södra Europa har frukterna använts till radband, halskedjor med mera. Det stärkelserika fröet, som är av en hasselnöts storlek, kan ätas färskt eller rostat. I de schweiziska pålbyggnaderna har man funnit trapafrukter samlade i stora förråd. Förr i tiden såldes de allmänt i de europeiska apoteken och växten hölls därför odlad, även i södra Sverige. Den är för länge sedan avskaffad som läkemedel då den inte har någon medicinsk effekt.
Den sista platsen i Sverige som sjönöten växte vilt var i Ranviken, sjön Immeln i nordöstra Skåne.
Wikimedia Commons har media som rör Sjönöt.
Sjönöt (Trapa natans) är en vattenväxt. Dess frukt är ätlig och kallas ibland vattenkastanj. Den är dock inte nära besläktad med växten (kinesisk) vattenkastanj.
Однорічна трав'яниста водяна рослина.
Стебло підводне, довге (40 — 150 см).
Листки (завдовжки 3 — 4 см, завширшки 3 — 4,5 см) плаваючі, широкоромбічні, подібні за формою на листя берези, зі споду вздовж жилок опушені, зібрані у розетку.
Ніжки завдовжки 3 — 10 см, циліндричні або з довгасто-еліптичним здуттям біля листової пластинки. Ніжки мають потовщення-здуття з бульбашками повітря, що слугують поплавками. Завдяки їм розетка листя утримується на поверхні води.
Квіти з'являються у пазухах листя у липні-серпні (за іншими даними — в кінці травня[1]), утримуються під водою. На поверхні з'являються лише вранці або ввечері. Запилення квітів може відбуватися і під водою в закритих квітках.
Запилення відбувається в закритих квітках, часто під водою. Під водою на вигнутій квітконіжці утворюється з зав'язі твердий плід — горіх завдовжки 2 і навіть 5 сантиметрів, з чотирма, а у деяких видів з трьома або двома загнутими ріжками, що нагадують якір[1]. Тому в деяких місцевостях рослину і прозвали: «чортів горіх», «рогатий горіх», «рогульник», «водяний каштан», «водяний горіх»[1].
Розмножується плодами. Плоди (діаметр 6— 10 мм) з твердою оболонкою, чотирирогі (є різновид дворогих). Плодоносить у серпні — вересні. Одна рослина здатна дати 10-15 горішків. Тверда оболонка горішків є перешкодою для поїдання плодів водяними пацюками, качками чи рибою. Аби утримати розетку листя та важкі горіхи, здуття рослини та бульбашки повітря в них збільшуються восени. Перші морози восени припиняють вегетацію, рослини гинуть, горішки падають на дно, а листя та стовбур згнивають.
Горіхи досить важкі, швидко тонуть і не здатні переноситися водою. Колись у перенесенні горішків брали участь великі ссавці — під час водопою вони заходили у воду, а горішки чіплялися до хутра тварин. Наступний водопій на новому місці — і горіхи потрапляли на нове місце. У зв'язку зі значним знищенням великих ссавців людиною під час полювань, цей засіб розповсюдження рослин зараз не працює.
Коли з квіток починають розвиватися важкі горіхи, у листових ніжок збільшуються повітряні порожнини, які утримують на поверхні води рослину зі звислими до води горіхами. Коли до осені горіхи дозрівають, «канатик» від «якоря» не в змозі утримати при хвилях рослину — горіх зривається зі свого якоря і пливе по воді. Пізно восени листя і стебло рослини згнивають, а горіхи падають на дно, проникаючи в нього своїми ріжками. Весною горіх починає проростати, але не так, як насіння всіх рослин. У рослини виростає спочатку не корінь, а довга, як канат, сім'ядоля; і з неї розвивається стебло, а потім корінь. І корінь спочатку піднімається вгору, а потім опускається вниз, роблячи дугу. Довгий час утримує зачеплений за дно плід-якір цілу рослину, яка виросла з нього, котру і течія води не в силах відірвати і понести.[1]
Горішки у воді зберігають здатність до пророщення впродовж 40 років. Навесні пророщення відбувається не у всіх, а лише у частини плодів, що є природним механізмом збереження виду.
В Україні нині зустрічається лише в деяких заплавних водоймах долини Прип'яті та Дніпра, а також гирла Дунаю.[2]
Любить неглибокі озера та річкові заводі з повільною течією. Вид поширений у Середземному морі, на Кавказі, в Центральній та Східній Європі, на півночі Казахстану, південній частині Сибіру, на Далекому Сході, у Західній Азії.
У Росії, горіх також має назву «чилім»[1]. У Краснодарському краї продавали чилім на ринках цілими мішками і возами. У Горьківській області на річці Алатир чиліма дуже багато[1].
Близько Мурома, біля Оки, є ціле озеро, назване «Горіховим», заросле чилімом, з якого протягом літа збирали до 150 тонн водяних горіхів[1].
Новим ареалом водяного горіху стали прісноводні водойми Східної Америки та Австралії. До Східної Америки водяний горіх завезли випадково, де він добре прижився. За висновками науковців, водяний горіх колись був і в Америці, але потім (під час останнього льодовикового періоду) зник.
У посушливій Австралії водяний горіх став екологічною катастрофою. Теплі водойми та відсутність природних ворогів сприяли швидкому розповсюдженню горіха і той вкриває усю поверхню прісноводних водойм.
Водяний горіх вирощують на острові Шрі Ланка, в Японії, Китаї і на півдні Африки, до гирла річки Замбезі[1]. У Китаї та Індії рослину вирощують на болотах[1].
Назва озера Ньяса (Південно-Східна Африка) означає: «житло водяного каштана»[1].
Прісноводні непроточні або малопроточні водойми, заводі річок, на глибині до 4,5 м (хоча типова довжина стебла 2 — 2,5 м). Нерідко є домінантом угруповань водяної рослинності.
Трапляється спорадично. Популяції численні.
Меліоративні роботи, пересихання чи засолення водойм, забруднення водойм, знищення рослин під час збору плодів.
Охороняється у природних заповідниках. Необхідно створити нові заказники (зокрема, на Поліссі), контролювати стан популяцій.
Якщо вам, читачу, вдасться знайти водяний горіх, не виривайте його, не з'їдайте усі горіхи, а киньте їх (горіхи) в інші водойми недалеко від берега, на глибину не більше 0,7 — 1 метра.
Водяний горіх — одна з бажаних рослин для декоративних ставків та штучних озер. Горіхи або кидають на дно, або садять в невеликі горщики з мулом. Горщики ставлять на дно на відстані 5-15 см від поверхні на бік, що добре прогрівається сонцем. Коли температура води досягне позначки 25-27 градусів за Цельсієм, горішки проростуть. Тепер їх переносять на глибину 80-150 см. Не слід боятися перенесень, бо рослина не має коренів і добре переносить зміну місця розташування. Для додатковою фіксації рослин на необхідному місці до стовбура можна прилагодити камінь — котву (якір). Рослина добре підходить для мілких прісних водойм, але не у всіх дає горішки.
Розламавши тверду шкаралупу горіха, всередині знаходять велике біле ядро. Водяний горіх дуже смачний і поживний: у ньому міститься до 3 відсотків жиру, 24 відсотка білка і 55 відсотків крохмалю. Його їдять сирим, звареним у солоній воді або запеченим у попелі, як картопля.[1]
Горіх розмелюють на крупу та борошно.
В Індії, зокрема в Кашмірі, до 40 000 чоловік протягом 5 місяців на рік харчуються водяними горіхами. У неврожайні роки під час голоду горіхи рятували життя не одній тисячі індусів. Їх вживають і як ліки при дизентерії.[1]
Густі зарості водяного горіха надають озерам вигляд зелених луків.
Індуси з особливих човників збирають горіхи, які вони називають «сингара». Люди, що не мають човників, стоять по груди у воді і кладуть горіхи в кошики, що плавають поряд. Ділянки водойм з горіхом здають в оренду за особливу плату за право збирання горіхів. Водні «поля» горіхів відгороджені плавучими стовбурами бамбука[1].
В Індії сіють насіння рослини ногами, стоячи у воді. Садять молоді кореневища рослини теж ногами: захоплюючи шматок кореневища між великим і другим пальцем ноги, втоптують їх у мул[1].
У Бенаресі з водяних горіхів роблять «священні» намиста[1].
Індуси їдять горіхи із сіллю і перцем, варять юшку і печуть з них хліб. Горіхи або розмелюють на борошно на ручному млині, або кладуть на ніч у воду і на ранок розминають як тісто. За смаком хліб з горіха схожий на пшеничний[1].
Щороку від коренів водяного горіха виростають нові пагони. Водяні горіхи без води втрачають схожість, тому при садінні в інших водоймах їх слід переносити в банці з водою[1].
В Індії зібрані восени горіхи, призначені для посіву навесні, закопують на зиму в землю[1].
Trapa natans là một loài thực vật có hoa trong họ Lythraceae. Loài này được L. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1753.[1]
.jpg)
Bài viết về họ Bằng lăng này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Trapa natans là một loài thực vật có hoa trong họ Lythraceae. Loài này được L. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1753.
Плоды чилима можно использовать в пищу. Под твёрдой оболочкой находится белое съедобное ядро. Оно представляет питательный и вкусный продукт, содержит 20 % белка, 52 % крахмала, 0,7 % жира. Их едят сырыми, отваренными в солёной воде и запечёнными в золе. Из размолотых плодов получали муку и крупу[3].
Растение в давние времена широко употреблялось в пищу, но сейчас его использование сократилось или забыто вообще. Водяные орехи найдены в больших количествах в свайных постройках каменного века. Размеры запасов говорят о том, что растение играло роль, аналогичную роли картофеля в наше время. Раскопки показывают, что на Руси в X—XII веках употребление водяных орехов было очень широко распространено. Их ели, как каштаны, или сушили, толкли и добавляли в муку. Есть свидетельства, что ещё в XVIII веке водяные орехи разводили на Украине в прудах и на побережье Каспийского моря. В XX веке растение почти вышло из употребления, но в Поволжье ещё можно наблюдать, как его плоды изредка едят дети[4]. Использование водяного ореха ограничивается тем, что на обширной области своего распространения он встречается редко и в малом количестве и лишь местами в изобилии[3].
Плоды чилима охотно поедают дикие и домашние животные (особенно свиньи).
В сельских районах Бангладеш чилим выращивается местными жителями на мелководьях речных пойм.
В Алтайском крае и в Республике Алтай из плодов чилима делают сувениры — брелоки и кулоны.
Чилим был включён в красную книгу РСФСР, но был исключён из Красной книги России (2008). Тем не менее, он охраняется во многих регионах страны на местном уровне, а также в Белоруссии[5], Литве, Латвии, Польше и Украине. Включён в Приложение I к Бернской конвенции.
Плоды чилима можно использовать в пищу. Под твёрдой оболочкой находится белое съедобное ядро. Оно представляет питательный и вкусный продукт, содержит 20 % белка, 52 % крахмала, 0,7 % жира. Их едят сырыми, отваренными в солёной воде и запечёнными в золе. Из размолотых плодов получали муку и крупу.
Растение в давние времена широко употреблялось в пищу, но сейчас его использование сократилось или забыто вообще. Водяные орехи найдены в больших количествах в свайных постройках каменного века. Размеры запасов говорят о том, что растение играло роль, аналогичную роли картофеля в наше время. Раскопки показывают, что на Руси в X—XII веках употребление водяных орехов было очень широко распространено. Их ели, как каштаны, или сушили, толкли и добавляли в муку. Есть свидетельства, что ещё в XVIII веке водяные орехи разводили на Украине в прудах и на побережье Каспийского моря. В XX веке растение почти вышло из употребления, но в Поволжье ещё можно наблюдать, как его плоды изредка едят дети. Использование водяного ореха ограничивается тем, что на обширной области своего распространения он встречается редко и в малом количестве и лишь местами в изобилии.
Плоды чилима охотно поедают дикие и домашние животные (особенно свиньи).
В сельских районах Бангладеш чилим выращивается местными жителями на мелководьях речных пойм.
В Алтайском крае и в Республике Алтай из плодов чилима делают сувениры — брелоки и кулоны.
菱角（学名：Trapa），是多種千屈菜科菱亞科菱屬的水生植物，食物的一種。英语中俗称Water chestnut，将荸荠也称为（Chinese Water chestnut），但二者根本是完全无关的两种植物。
菱角原生於歐洲與亞洲，是一年生草本的浮葉性水生植物，一般栽種於溫帶氣候的濕泥地中，如池塘、沼澤地。氣候不宜過冷，最佳在25摄氏度到36摄氏度。水深要有60公分。分為鈍角短刺與銳角長刺兩個品種。或也分為深水菱（顏色較深）和淺水菱（顏色較淺）兩種。在中國南方，稻田在第一期收割後，經常會栽種菱角幼苗，並在水田中放入泥鰍一起飼養。一株幼苗大約可結80朵花，而每朵花經常會結出8到12個果實，也就是可食用的菱角。產量相當大。
菱角的盛產期是9到11月間，在5到8月時也有產量，但量比較少。農夫從種下菱角幼苗到菱角開花結果收成，通常需要90到120天，採收之後依菱角的重量篩選，重者為優品。
菱角的葉片顏色為深墨綠色，葉柄肥而且中空，形成氣囊，以利浮於水面上，葉型成小塊菱狀。花則藏在葉片中，顏色為白色，體積較小，會隨著陽光轉動，就像是向日葵一樣。在花落後，在水裡長出堅果，形成兩個帶尖刺的菱角，初結果時生出的小菱角是綠色的，等到長大成暗紅色，就可收割了，以臺灣為例，除了烏菱外，尚還有彎角菱、四角菱及野菱等四種主要常見的菱角，另外值得一提的是，菱角也有一些特别的品种，它到成熟时，仍然为绿色，如南湖菱。
中國人食用菱角的歷史相當悠久，在周朝時，它就是祭祀典禮上的重要食品。《周禮》中曾提到：「加籩之實，菱芡栗脯」。菱角在中醫典籍中稱之為「芰實」、有時因其味嚐起來與栗子類似、也稱做「水栗子」（英語中也有此俗稱：Water Chestnut）、而成熟時的暗紅色或黑色，所以菱角也稱為「烏菱」[1]或「紅菱」。
在中醫上，菱角屬涼性食物，可以幫助胃腸消毒解熱。《備急千金要方》卷79《食治．果實第二》提到了「芰實，味甘辛，平，無毒。安中，補五臟，不飢，輕身。一名菱。黃帝云：七月勿食生菱。」而《本草備要》中也提到：「瀉解暑、止渴。也甘寒安中消暑止渴解酒，有兩角、三角、四角，老嫩之殊。」在《武陵記》中也曾提到過去中國將三角、四角者的菱花果實稱為「芰」，兩角者才稱為「菱」。一般菱角都是剝殼出售，可買來煮湯。然而菱角殼和菱葉也是中醫認為可食用的藥材之一。
在德国南部的考古发现，史前时代此地区曾大量使用菱角作为日常食品。[2]直到1880年欧洲各地都可以买到菱角。意大利北部直到今日仍然有烤菱角。然而今日欧洲已经很少见到菱角了。可能因为气候的改变，水环境营养成分的改变，连接沼泽湿地湖泊的排水沟渠等。[2]
1847年引入北美后，在美国东部流出。对从佛蒙特州到维吉尼亚州的地区造成外来生物入袭。
「採紅菱」是中國江南很著名的民歌，曾被歌手鄧麗君傳唱，歌詞敘述情人划船採收菱角的心情，將菱角對稱的兩個同生的角，喻為情人同心。
有關菱角的繞口令：吃菱角，剝菱殼，菱殼丟在北壁角。不吃菱角不剝殼，菱殼不丟北壁角。
亦即水雉，為前台灣臺南縣縣鳥，主要棲息於湖泊沼澤地，但因通常出沒於菱角田故稱，別稱凌波仙子。因台南市官田區產菱角，故現為其主棲地（見葫蘆埤）。
菱角（学名：Trapa），是多種千屈菜科菱亞科菱屬的水生植物，食物的一種。英语中俗称Water chestnut，将荸荠也称为（Chinese Water chestnut），但二者根本是完全无关的两种植物。
ヒシ（菱 、学名：Trapa japonica）はミソハギ科(クロンキスト体系ではヒシ科)の一年草の水草。池沼に生え、葉が水面に浮く浮葉植物。種子は食用にされる。
春、前年に水底に沈んだ種子から発芽し、根をおろし茎が水中で長く伸びはじめ、水面に向かって伸びる[1]。よく枝分かれして、茎からは節ごとに水中根を出し（これは葉が変化したものともいわれる）、水面で葉を叢生する[1]。
葉は互生で、茎の先端に集まってつき、三角状の菱形で水面に放射状に広がり、一見すると輪生状に広がるように見える[1]。上部の葉縁に三角状のぎざぎざがある[1]。葉柄の中央部はふくらみがあって、内部がスポンジ状の浮きとなる[1]。その点でホテイアオイに似るが、水面から葉を持ち上げることはない。また、完全な浮き草ではなく、長い茎が池の底に続いている。
花は両性花で、夏から秋の7 - 10月にかけて、葉のわきから伸びた花柄が水面に顔を出して、花径約1cmの白い花が咲く[1]。萼（がく）、花弁、雄蕊は各4個で子房は半下位。
花が終わると、胚珠は2個あるが一方だけが発育し大きな種子となる。胚乳はなく、子葉の一方だけが大きくなってデンプンを蓄積し食用になる。果実を横から見ると、菱形で両端に逆向きの2本の鋭い刺（とげ。がくに由来）がある[1]。秋に熟した果実は水底に沈んで冬を越す。
菱形とはヒシにちなむ名だが[2]、葉によるのか実によるのか両説ありはっきりしない。
平地のため池、沼などに多く、水面を埋め尽くす。日本では北海道、本州、四国、九州の全国各地のほか、朝鮮半島、中国、台湾、ロシアのウスリー川沿岸地域などにも分布する[1]。
近縁種として日本にはオニビシとヒメビシがある。ヒシの果実にあるとげが2本であるのに対し、ヒメビシとオニビシの果実には4本のとげがある。実用性は乏しいと思われるが、忍者が追手の追撃をかわすために撒くまきびし(撒菱)には、これらが用いられる[3]。
ヒシの種子にはでん粉 (Hizukuri et al.) が約52%程含まれており[4]、ゆでるか蒸して食べるとクリのような味がする。
日本では、霊亀3（717年）年10月に武蔵国策覃郡（埼玉郡）から菱子が納められたことを記した木簡が平城京の長屋王邸跡で見つかっている[5]。
アイヌ民族はヒシの実を「ペカンペ」と呼び、湖畔のコタンの住民にとっては重要な食糧とされていた。北海道東部、釧路川流域の塘路湖沿岸では、住民がヒシの恵みに感謝する「ベカンベカムイノミ（菱の実祭り）」という収穫祭が行われていた。
佐賀県神埼市では、地元産の菱を使って焼酎が作られている[6]。
薬膳としては、健胃、強壮などの作用があるとされる。
オニビシやヒメビシの実を乾燥させたものは撒菱として忍者が追手の足を止める小道具になる。竹筒に入れて携行し、逃走する際にばら撒くことで、実際に踏みつけなくても「この先にもあるかもしれない」ということで足を鈍らせる心理的効果がある。また、入れた竹筒を敵の顔面に振って打ち付けて直接武器として使うこともできる。さらには長時間潜伏する際の非常食ともなった。もっともこれらは万川集海などに記されたり、口伝で伝えられてきたもので、実際にそのように使用されたという記録はない。
局方・タンニン酸と一致する成分が含まれ抗トリプシン（英語版）作用を示す[7]。
西九州大学の研究でヒシの皮の抽出物には脂肪の吸収や血圧上昇を防ぐ作用があることが発見されている[8]。有効成分はヒシポリフェノールであり[9]、その主要成分はオイゲニイン、1,2,3,6-テトラ-O-ガロイル-β-D-グルコピラノース、Trapainとされる[10]。Trapainはヒシから見つかった加水分解性のタンニンである[11]。
万葉名は菱といい、万葉集の歌の中にも柿本人麻呂や、海女によって詠まれている[2]。どちらも、ヒシを摘んで袖を濡らしたときの情景が詠まれている[2]。
.jpg)
