Biology
provided by Arkive
This short annual plant tends to flower between June (7) and September but sometimes flowers as late as November (1). Seeds germinate in either spring or autumn (3), and they seem able to lie dormant for some years, as the plant can make a re-appearance to an area after disturbance of the ground (1).
Conservation
provided by Arkive
Two of the sites in Wales are National Nature Reserves, and suitable habitat management is in place. All sites in the UK are Sites of Special Scientific Interest (SSSIs). Dune gentian is a priority species under the UK Biodiversity Action Plan; The Countryside Council for Wales (CCW) is the Lead Partner responsible for the species (3).
Description
provided by Arkive
Dune gentian is a diminutive plant, which is capable of flowering when it is just 5 mm tall (5), but more usually grows to 15 cm. It has a basal rosette of leaves, as well as 1 or 2 pairs of leaves on the stem, or sometimes no stem leaves at all (7). Much of the plant's height comes from its distinctively elongated flower stalk and its sepals are also characteristically splayed outwards from the flower tube. Dune gentians closely resemble a dwarfed form of autumn gentian, Gentianella amarella, however, and intermediates - probably hybrids - between the two occur in mixed populations (5). The gentians are named after Gentius, the pirate king of Illyria who was defeated by the Romans, and who, as legend has it, first discovered that gentians have medicinal properties (4).
Habitat
provided by Arkive
Inhabits short, open and seasonally-inundated vegetation in dune slacks (5). Dune gentian often grows in association with autumn gentian, Gentianella amarella (3).
Range
provided by Arkive
This plant has been recorded in Britain from Pembrokeshire, Glamorgan, Camarthenshire and north Devon (5). Records from Derbyshire and Scotland are errors (7). It appears to be endemic to north and northwestern Europe with a range extending as far east as Russia (3); throughout this range the species is vulnerable and rare (3).
Status
provided by Arkive
Classified as Vulnerable in Great Britain, and fully protected by Schedule 8 of the Wildlife and Countryside Act, 1981 (1).
Threats
provided by Arkive
Undergrazing can result in a reduction of a site's suitability due to the growth of tall plants and scrub on the dunes. Conversely, overgrazing by sheep and even rabbits can also cause problems, and may result in the loss of dune gentian from an area. Sites in Wales have suffered from scrub invasion, the building of a golf course and inappropriate conservation work. Furthermore, hybridisation with autumn gentian may be a problem, but this is not yet fully understood (3).
Engensian
(
Danish
)
provided by wikipedia DA
- license
- cc-by-sa-3.0
- copyright
- Wikipedia-forfattere og redaktører
Engensian: Brief Summary
(
Danish
)
provided by wikipedia DA
Engensian (Gentianella uliginosa), ofte skrevet eng-ensian, er en enårig, 5-35 centimeter høj plante i ensian-familien. Den er normalt ugrenet og uden bladroset. De nedre stængelblade er lancetformede og spidse. Bægerets flige er af forskellig størrelse, de bredeste er ikke overlappende. Blomsten er som regel 4-tallig.
I Danmark er engensian temmelig sjælden på fugtig bund i moser, på overdrev, strandenge og i lavninger i klitter. Den blomstrer i august til oktober.
- license
- cc-by-sa-3.0
- copyright
- Wikipedia-forfattere og redaktører
Gentianella uliginosa
provided by wikipedia EN
- license
- cc-by-sa-3.0
- copyright
- Wikipedia authors and editors
Gentianella uliginosa: Brief Summary
provided by wikipedia EN
Gentianella uliginosa is a species of flowering plant belonging to the family Gentianaceae.
It is native to Europe.
- license
- cc-by-sa-3.0
- copyright
- Wikipedia authors and editors
Rand-emajuureke
(
Estonian
)
provided by wikipedia ET
- license
- cc-by-sa-3.0
- copyright
- Vikipeedia autorid ja toimetajad
Rand-emajuureke: Brief Summary
(
Estonian
)
provided by wikipedia ET
Rand-emajuureke ehk rand-emajuur (Gentianella uliginosa) on emajuureliste sugukonda emajuurekese perekonda kuuluv rohttaim.
Rand-emajuureke kasvab Eestis paiguti, peamiselt lääneranniku ja Lääne-Eesti saarte rannaniitudel. Taim kasvab 3–15 cm kõrguseks. Ta on üheaastane taim. Taim õitseb juunist septembrini. Õied on sinakasvioletsed.
- license
- cc-by-sa-3.0
- copyright
- Vikipeedia autorid ja toimetajad
Rantakatkero
(
Finnish
)
provided by wikipedia FI
Rantakatkero (Gentianella uliginosa, myös Gentiana uliginosa) on yksivuotinen, Euroopassa harvinaisena tavattava ketokatkeroiden suvun kasvi. Suomessa laji on erittäin harvinainen.
Ulkonäkö ja koko
Rantakatkero kasvaa 5–20 cm korkeaksi. Varsi on haaraton tai niukalti pystyhaarainen, ja nivelvälejä on 1–3. Kasvin sirkkalehdet ovat tavallisesti vielä kukinta-aikana tuoreita varren tyvellä. Vastakkain olevat varsilehdet ovat ehytlaitaisia, ruodittomia, kiilamaisia ja puikeita. Suppilomaiset kukat ovat sinipunaisia ja neli- tai viisiliuskaisia. Rantakatkero kukkii Suomessa elo-syyskuussa. Vuotuiset kannanvaihtelut ovat suuria ja kasvin siemenet säilyttävät itämiskykynsä useita vuosia odottaen suotuisia kasvuolosuhteita.[1][2]
Levinneisyys
Rantakatkeroa kasvaa ainoastaan Euroopassa. Läntisimmät kasvustot ovat Britteinsaarilla ja Pohjois-Ranskassa, josta levinneisyysalue jatkuu Atlantin rannikkoa itään Norjan etelärannikolle ja Itämerelle Keski-Ruotsiin, Etelä-Suomeen ja Balttiaan asti. Paikoitellen lajia tavataan myös sisämaassa muun muassa Ruotsissa, Länsi-Venäjällä ja Pohjois-Puolassa.[3] Suomessa rantakatkeroa tavataan Ahvenanmaalla ja Varsinais-Suomen rannikko- ja saaristoalueella.[4] Ahvenanmaalla lajia esiintyy yhä paikoin hyvinkin runsaasti, mutta kaiken kaikkiaan rantakatkero on suuresti taantunut niin Suomessa kuin muuallakin Euroopassa.[2][5]
Elinympäristö
Rantakatkero on kulttuurikasvi, joka kasvaa laidunnetuilla, matalakasvuisilla merenrantaniityillä, joskus myös sisämaan rantaniityillä.[1] Laji on kärsinyt suuresti perinteisen karjanlaidunnuksen loppumisesta, joka on johtanut rantojen umpeenkasvuun.[2] Rantakatkeron saattaa sekoittaa joskus merenrannoilla kasvavaan horkkakatkeroon (Gentianella amarella).
Lähteet
- Laine, Unto: Rantakatkero. Teoksessa Uhanalaiset kasvimme. Toim. Ryttäri, Terhi & Kettunen, Taina. Suomen ympäristökeskus, Helsinki 1997, s. 162–163.
-
Retkeilykasvio. Toim. Hämet-Ahti, Leena & Suominen, Juha & Ulvinen, Tauno & Uotila, Pertti. Luonnontieteellinen keskusmuseo, Kasvimuseo, Helsinki 1998.
-
Ålands flora. Toim. Hæggström, Carl-Adam & Hæggström, Eeva. Ålandstryckeriet, Mariehamn 2008.
Viitteet
Aiheesta muualla
- license
- cc-by-sa-3.0
- copyright
- Wikipedian tekijät ja toimittajat
Rantakatkero: Brief Summary
(
Finnish
)
provided by wikipedia FI
Rantakatkero (Gentianella uliginosa, myös Gentiana uliginosa) on yksivuotinen, Euroopassa harvinaisena tavattava ketokatkeroiden suvun kasvi. Suomessa laji on erittäin harvinainen.
- license
- cc-by-sa-3.0
- copyright
- Wikipedian tekijät ja toimittajat
Bahnowy hórkowc
(
Upper Sorbian
)
provided by wikipedia HSB
Bahnowy hórkowc (Gentianella uliginosa) je rostlina ze swójby hórkowcowych rostlinow (Gentianaceae).
Wopis
Stejnišćo
Rozšěrjenje
Wužiwanje
Žórła
- Aichele, D., Golte-Bechtle, M.: Was blüht denn da: Wildwachsende Blütenpflanzen Mitteleuropas. Kosmos Naturführer (1997)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
- license
- cc-by-sa-3.0
- copyright
- Wikipedia authors and editors
Bahnowy hórkowc: Brief Summary
(
Upper Sorbian
)
provided by wikipedia HSB
Bahnowy hórkowc (Gentianella uliginosa) je rostlina ze swójby hórkowcowych rostlinow (Gentianaceae).
- license
- cc-by-sa-3.0
- copyright
- Wikipedia authors and editors
Goryczuszka błotna
(
Polish
)
provided by wikipedia POL
Multimedia w Wikimedia Commons Goryczuszka błotna, goryczka błotna[2] (Gentianella uliginosa Willd. Börner) – gatunek rośliny z rodziny goryczkowatych. Występuje w Europie[3]. W Polsce jest bardzo rzadka i w rozproszeniu występuje na całym niżu[4].
Morfologia
-
Łodyga
- Do 25cm wysokości.
-
Liście
- Jajowate lub podługowate, do 2 cm długości i 6 mm szerokości. Liścienie i pierwsze liście zachowane w czasie kwitnienia.
-
Kwiaty
- 5-krotne. Kielich z wyraźną rurką, przylegający do korony, do 1 cm długości. Łatki tępe, jednakowo szerokie, dłuższe od rurki. Korona kwiatu brudnofioletowa lub biaława, długości 9-20 mm. W gardzieli, poniżej nasady każdej łatki korony znajduje się orzęsiona łuska[5].
-
Owoc
-
Torebka.
Biologia i ekologia
Roślina jednoroczna. Kwitnie od sierpnia do października. Rośnie na młakach i okresowo podmokłych łąkach, głównie na torfowych glebach, ale o odczynie mało kwaśnym lub obojętnym[4]. Gatunek wyróżniający dla związku Molinion caeruleae[6].
Zagrożenia i ochrona
Gatunek objęty w Polsce ścisłą ochroną. Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[7] w grupie gatunków wymierających (kategoria zagrożenia: E). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię CR (krytycznie zagrożony)[8]. Zagrożona jest przez osuszanie siedlisk na których występuje[4].
Przypisy
-
↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2011-11-30].
-
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
-
↑ Mapa rozmieszczenia gatunku na Den virtuella floran [dostęp 2013-11-30].
-
↑ a b c Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
-
↑ Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
-
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
-
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
-
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
- license
- cc-by-sa-3.0
- copyright
- Autorzy i redaktorzy Wikipedii
Goryczuszka błotna: Brief Summary
(
Polish
)
provided by wikipedia POL
Goryczuszka błotna, goryczka błotna (Gentianella uliginosa Willd. Börner) – gatunek rośliny z rodziny goryczkowatych. Występuje w Europie. W Polsce jest bardzo rzadka i w rozproszeniu występuje na całym niżu.
- license
- cc-by-sa-3.0
- copyright
- Autorzy i redaktorzy Wikipedii
Gentianella uliginosa
(
Vietnamese
)
provided by wikipedia VI
- license
- cc-by-sa-3.0
- copyright
- Wikipedia tác giả và biên tập viên
Gentianella uliginosa: Brief Summary
(
Vietnamese
)
provided by wikipedia VI
Gentianella uliginosa là một loài thực vật có hoa trong họ Long đởm. Loài này được Boern. mô tả khoa học đầu tiên.
- license
- cc-by-sa-3.0
- copyright
- Wikipedia tác giả và biên tập viên