Multimedia w Wikimedia Commons Goryczuszka polna, goryczka polna (Gentianella campestris (L.) Börner) – gatunek rośliny z rodziny goryczkowatych.
Występuje w Europie. W Polsce jest rzadka, występuje tylko w Sudetach, na przyległym obszarze i na Dolnego Śląska i na Pomorzu Zachodnim. Przez nasz kraj przebiega północno-wschodnia granica jej zasięgu.
Morfologia
![src=]()
Roślina z białymi kwiatami
- Pokrój
- Roślina jednoroczna lub dwuletnia, wzniesiona, przeważnie u nasady rozgałęziona, wysokość 5–30 cm.
- Łodyga
- Wzniesiona, najczęściej od nasady rozgałęziona.
- Liście
- Łopatkowate, wydłużone lub owalne, ulistnienie nakrzyżległe. Liście odziomkowe na wierzchołkach tępe, liście łodygowe zaostrzone, wszystkie z 1–3 nerwami.
- Kwiaty
- Fioletowe, rzadziej białe, brodato owłosione, rurka korony o długości do 3 cm. Wyrastają pojedynczo na końcach pędów.
- Owoc
- Osadzona na krótkim trzonku lub siedząca i wystająca z kielicha torebka
Biologia i ekologia
Rośliny jednoroczna lub dwuletnia. W Polsce kwitnie od kwietnia do maja do października. Przedprątne kwiaty zapylane są przez motyle i błonkówki[1]. Rośnie na ubogich murawach, suchych łąkach i wrzosowiskach, trawiastych zboczach.
Zagrożenia i ochrona
W Polsce pod ścisłą ochroną gatunkową od 1946 roku[2][3]. Umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii DD (stopień zagrożenia nie może być określony)[4].
Zastosowanie
W krajach północnej Europy używano korzenia tej rośliny jako namiastki chmielu w piwowarstwie.
Przypisy
-
↑ Józef Rostafiński, Olga Seidl: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1965, s. 162.
-
↑ Dz.U. z 2014 r. nr 0, poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin
-
↑ Dz.U. z 1946 r. nr 70, poz. 384 – Rozporządzenie Ministra Oświaty z dnia 29 sierpnia 1946 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych i z Ministrem Leśnictwa w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin
-
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
Bibliografia
- Bertram Münker: Kwiaty polne i leśne. Warszawa: Świat Książki, 1998, s. 144-145. ISBN 83-7129-756-4.
- Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
