dcsimg

Orlik (roślina) ( Polish )

provided by wikipedia POL
Wikisłownik Hasło w Wikisłowniku
 src=
Kwiat orlika mieszańcowego
 src=
Aquilegia chrysantha

Orlik (Aquilegia L.) – rodzaj roślin zielnych z rodziny jaskrowatych. Obejmuje ok. 70 gatunków występujących w strefie klimatu umiarkowanego na półkuli północnej, przeważnie na obszarach górskich[2]. Gatunkiem typowym jest orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.)[3] – zarazem jedyny rodzimy przedstawiciel tego rodzaju we florze polskiej. Wiele gatunków oraz ich mieszańców i odmian uprawnych jest uprawianych jako ogrodowe rośliny ozdobne[2].

Morfologia

Pokrój
Byliny o licznych, wzniesionych łodygach wyrastających z cienkiego, ale drewniejącego kłącza. W górze owłosiona gruczołowatymi włoskami.
Liście
Odziomkowe na długich ogonkach, pojedynczo lub potrójnie trójlistkowe, poszczególne listki wcinane, zwykle głęboko. Liście łodygowe podobne, zwykle mniejsze.
Kwiaty
Rzadko pojedyncze, zwykle skupione po kilka w baldachokształtny, szczytowy kwiatostan. Przysadka liściokształtna. Kwiaty grzbieciste, obupłciowe, duże i zwisające. Działki kielicha w liczbie 5, płasko rozpostarte, białe do niebieskich, czasem żółte lub czerwone o długości od 7 do 51 mm. Szybko odpadają. Płatki korony, także w liczbie 5 i barwne, wzniesione lub wznoszące się, zwykle mniejsze od działek okółka zewnętrznego, posiadają rurkowatą ostrogę skierowaną do tyłu i wystającą spomiędzy działek. Pręciki liczne z cienkimi, jednożyłkowymi nitkami. Między pręcikami i słupkowiem znajduje się około 7 błoniastych, łuskowatych prątniczków. Słupek zwykle pięciokrotny, słabo owłosiony, w połowie tak długi jak zalążnia z licznymi komorami.
Owoce
Mieszki wąskocylindryczne, wyraźnie żyłkowane i zakończone trwałym słupkiem (długimi dzióbkami). Nasiona liczne, czarne, wąsko owalne, gładkie[4][5][6].

Systematyka

Synonim taksonomiczny[3]

Aquilina Bubani

Pozycja według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj z podrodziny Thalictroideae Raf., rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae) z rzędu jaskrowców (Ranunculales), należących do kladu dwuliściennych właściwych (eudicots)[1]. W obrębie podrodziny tworzy klad wspólnie z rodzajami Semiaquilegia i Urophysa[7].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada: okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Ranunculopsida Brongn., podklasa jaskrowe (Ranunculidae Takht. ex Reveal), nadrząd Ranunculanae Takht. ex Reveal), rząd jaskrowce (Ranunculales Dumort.), podrząd Ranunculineae Bessey in C.K. Adams, rodzina jaskrowate (Ranunculaceae Juss.), plemię Aquilegieae, rodzaj orlik (Aquilegia L.)[8].

Gatunek flory Polski[9]
Gatunki uprawiane w Polsce[10]
Lista gatunków[11]
 src=
orlik wspaniały (Aquilegia formosa)
 src=
orlik pospolity (Aquilegia vulgaris)
Mieszańce międzygatunkowe

Przypisy

  1. a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2009-06-07].
  2. a b Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 40. ISBN 0-333-74890-5.
  3. a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-20].
  4. Fu Dezhi; Orbélia R. Robinson: Aquilegia (ang.). W: Flora of China [on-line]. [dostęp 2011-03-10].
  5. Alan T. Whittemore: Aquilegia (ang.). W: Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-03-10].
  6. Jasiewicz Adam (red.): Flora Polski. Tom IV. Warszawa, Kraków: Instytut Botaniki PAN, PWN, 1985, s. 25. ISBN 83-01-05853-6.
  7. Wei Wang, Chen Zhi-Duan: Generic level phylogeny of Thalictroideae (Ranunculaceae): implications for the taxonomic status of Paropyrum and petal evolution (ang.). Taxon 56, 3: 811-821, 2007. [dostęp 2011-09-19].
  8. Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Aquilegia (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-20].
  9. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  10. Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.
  11. Aquilegia (ang.). The Plant List. [dostęp 3 grudnia 2015].
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Orlik (roślina): Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Kwiat orlika mieszańcowego  src= Aquilegia chrysantha

Orlik (Aquilegia L.) – rodzaj roślin zielnych z rodziny jaskrowatych. Obejmuje ok. 70 gatunków występujących w strefie klimatu umiarkowanego na półkuli północnej, przeważnie na obszarach górskich. Gatunkiem typowym jest orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) – zarazem jedyny rodzimy przedstawiciel tego rodzaju we florze polskiej. Wiele gatunków oraz ich mieszańców i odmian uprawnych jest uprawianych jako ogrodowe rośliny ozdobne.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL