Caesar's Mushroom

Muchomor cesarski (Amanita caesarea (Scop.) Pers.) – gatunek grzybów należący do rodziny muchomorowatych (Amanitaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Amanita, Amanitaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi ^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1772 r. Giovanni Antonio Scopoli nadając mu nazwę Agaricus caesarius. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1801 r. Christian Hendrik Persoon, przenosząc go do rodzaju Amanita^[1].

Niektóre synonimy nazwy naukowej^[2]:

Nazwę polską podał Henryk Orłoś w 1949 r^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 8-20 cm, początkowo niemal kulisty, później płaskołukowaty, u starszych okazów płaski. Powierzchnia gładka i naga, czasami z resztkami osłony. Brzegi kapelusza wyraźnie prążkowane, barwa jaskrawopomarańczowa do czerwonopomarańczowej, później blednąca do złotożółtej i bladożółtej^[4].

Blaszki

Wolne i gęste, początkowo mają kolor bladożółty, później złotożółty^[4].

Trzon

Wysokość do 16 cm, nieomal walcowaty, o nieco zgrubiałej podstawie otoczonej białą pochwą w postaci dużych płatów. Początkowo jest pełny, później rurkowaty. Posiada duży, żółty i zwisający pierścień^[4].

Miąższ

Biały, tylko pod skórką złotożółty. Smak i zapach niewyraźny^[4].

Występowanie i siedlisko

Jest pospolity na południu Europy, w Europie Środkowej jest rzadki^[5]. W Polsce opisano w literaturze tylko jedno stanowisko tego gatunku – w miejscowości Bielinek nad Odrą w 1959^[3]. Obecnie jest uważany za gatunek wymarły^[6], możliwy jednak do znalezienia w cieplejszych regionach kraju^[7].

Stadium młodociane ukazuje się nad ziemią przypominając tępy koniec jajka, potem szybko uwalnia się z osłony. Owocniki pojawiają się od lipca do października w świetlistych i ciepłych lasach liściastych pod dębami, kasztanem jadalnym, rzadziej pod bukami^[4].

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy^[3]. Jest jadalny. W starożytności uważany był za przysmak godny cesarskiego stołu, stąd też i jego nazwa. Obecnie nadal ceni się jego walory smakowe^[5].

Gatunki podobne

• muchomor żółtawy (Amanita crocea). Jest jaśniejszy i ma trzon łuskowaty^[4].
• muchomor czerwony (Amanita muscaria), który różni się ciemniejszą barwą kapelusza, białymi blaszkami i białym trzonem.

Przypisy