Kryptomerie japonská (Cryptomeria japonica, (L.f.) D.Don) je jediný zástupce monotypického rodu kryptomerie (Cryptomeria). Jsou to stálezelené jehličnaté stromy. Název kryptomerie pochází z řeckého kryptos – tajný a meros – část, protože semena jsou zčásti skryta v paždí šupin.
Kryptomerie původně pochází z Japonska (Honšú, Šikoku a z Kjúšú) a jihovýchodní Číny (provincie Fu-ťien a Če-ťiang). Je reliktem jurského období (z doby před 208-144 miliony let).
Pěstuje se v parcích a dendrologických zahradách celého mírného pásu. Do Evropy byla introdukována v roce 1842. V Česku byla poprvé vysazena na Sychrově v roce 1845.
Koruna je kuželovitá a v mládí úzká. S přibývajícím věkem se rozšiřuje. Kořen je kůlovitý s hustými vedlejšími kořeny. Větve jsou odstávající, u země často mohutné, svěšené k zemi, se zdviženými špičkami. Někdy se na zemi vrství. Borku má hnědou, svisle brázditou, podobnou túji. Odlupuje se v proužcích. Jehlice jsou leskle či temně zelené, srpovitě zahnuté, dlouhé 0,5–1 cm a na větvičce vyrůstají ve šroubovici, v 5 podélných řadách. Přes zimu se často zbarvují (nádechy nafialovělé, načervenalé, nahnědlé), ale neopadávají. Na starších větvích se mohou objevovat výmladky.
Samčí šištice jsou žlutohnědé, oválné, nahloučené na konci asi 1 cm dlouhého výhonku. V době zralosti jsou jasně žluté a pyl vypouštějí časně z jara. Samičí šištice mají tvar zelené růžice. Strom je tedy jednodomý. Samčí šištice jsou nahloučené na konci postranních větévek, samičí na konci prýtů. Šišky jsou kulovité, 1–3 cm dlouhé, červenohnědé, dřevnatějící; uzrávají v prvním roce. Semenné šupiny jsou 3-6zubé. Podpůrné šupiny mají nazpět ohnutý osten. Objevují se zpravidla až u 40letých exemplářů.
Výška v dospělosti dosahuje 20–40 m, v Japonsku až 60 m (70 m). Věk dožití rostliny je přibližně 350 let, ale výjimečně i 945 let. Nejvyšší evropská kryptomerie dosahuje 39,5 m výšky a roste ve Francii. České nejvyšší exempláře dosahují výšky 29 m.
Kryptomerie japonská se množí semeny, podobně jako jedle. Jistější je výsadba v předjaří. Mladým rostlinám musí být zajištěna zimní přikrývka. Semena rychle ztrácí klíčivost. Řízkuje se v sedmém měsíci. Roubování kultivarů na semenáčky nebo na zakořeněné řízky kultivaru "elegans" probíhá ve skleníku ve třetím měsíci.
Starší exempláře nesnášejí přesazování.
Půda musí být stále vlhká, protože špatně snáší delší přísušek. Půda by měla být hluboká, hlinitopísčitá a kyselá. Pro rostlinu je lepší polostín a zimní oslunění není žádoucí. Cryptomeria je mrazuvzdorná do (27)-30 °C. Špatně však snáší pozdní mrazíky a zřejmě i znečištěné ovzduší.
Ideální místo pro pěstování je v pásmu od 600 do 1200(-2050) m n. m. s ročními srážkami 1000–3000 mm a průměrnou roční teplotou 8-16 °C.
Jedná se o okrasnou dřevinu často vysazovanou pro svůj charakteristický tvar do velkých zahrad a parků; ve své domovině je oblíbená také v tamních chrámových parcích a zahradách. Druh je poměrně dosti variabilní. V kultuře se objevují i některé kultivary. Dřevo je lehké, měkké, ale pružné a pevné, středně trvanlivé, má růžověhnědý odstín. Je to důležitá lesní dřevina Japonska.
Je známo asi 60 variet. Japonští zahradníci znají více než 200. Většina z nich není v Evropě zavedena. Nízké a zakrslé kultivary jsou vhodné do skalek, popř. teras, přenosných nádob.
Příklady:
V tomto článku byl použit překlad textu z článku Cryptomeria na anglické Wikipedii.
Obrázky, zvuky či videa k tématu kryptomerie japonská ve Wikimedia Commons
Galerie kryptomerie japonská ve Wikimedia CommonsKryptomerie japonská (Cryptomeria japonica, (L.f.) D.Don) je jediný zástupce monotypického rodu kryptomerie (Cryptomeria). Jsou to stálezelené jehličnaté stromy. Název kryptomerie pochází z řeckého kryptos – tajný a meros – část, protože semena jsou zčásti skryta v paždí šupin.
Japansk kryptomeria eller japangran (Cryptomeria japonica) eller på japansk sugi (杉), er et stort, stedsegrønt nåletræ med en slank og kegleagtig vækstform. Arten er den eneste i sin slægt. Veddet er højt værdsat i Japan, hvor det bruges som bygningstømmer og til møbler. Kryptomeria kan skades i hårde vintre.
Grenene kan blive nedhængende med opadbøjede spidser. Barken er først grøn og dækket af kloagtige nåle. Derefter bliver den grå med døde, brune nåle, og til sidst er den grå og opsprækkende i smalle strimler. Rigtigt gammel bark består af smalle strimler af den rustbrune underbark.
Knopperne er ikke særligt tydelige, for de ligner småbitte skud. Nålene er ret stive, krumme og kloagtige. Fra hver nål løber en køl ned langs skuddet. Farven er gulgrøn på alle sider. Hunblomsterne er først hængende rosetter fra skudspidserne. Senere retter de sig op og bliver til kuglerunde kogler. Frøene bestøves som regel ikke her i landet, da den kræver fremmed bestøvning.
Rodnettet består af nogle kraftige, dybtgående hovedrødder og talrige, højtliggende siderødder.
Højde x bredde og årlig tilvækst: 15 × 6 m (25 × 10 cm/år). Målene kan anvendes ved udplantning.
Japansk kryptomeria gror i de fugtige bjergskove i Japan og Kina, hvor nedbørsmængden ligger på 3-4000 mm om året, og hvor vintrene er snerige og somrene er regnfulde og varme.
På den nordvestlige side af de stejle toppe, som dannes af den centrale, japanske bjergkæde, og i det nordlige Honshu findes nåleskove, som rummer denne art sammen med bl.a. Betula schmidtii (en art af birk), dværgkristtorn, haveløn, hønsebenstræ, japansk hemlock, japansk røn, japansk thuja, japansk troldnød, penselfyr, Quercus crispula (en art af eg), Rhododendron metternichii og Sol-Cypres[1]
På øen Yakushima findes en oprindelig skov med over tusindårige kryptomerier, der er op til 70 m høje. De gamle eksemplarer – over 1.000 år gamle - kaldes Yakusugi, og dem er der mange af. Det ældste af dem, Jomon Sugi (5,2 m i diameter), anses for at være 2-3.000 år gammelt.[2]
Der findes en del sorter:
Træet plantes på forsøgsbasis i flere danske skovdistrikter, og de afhøstede kviste sælges som pyntegrønt under navnet: Japangran.
Veddet er højt værdsat i Japan, hvor det bruges som bygningstømmer og til møbler.
Japansk kryptomeria eller japangran (Cryptomeria japonica) eller på japansk sugi (杉), er et stort, stedsegrønt nåletræ med en slank og kegleagtig vækstform. Arten er den eneste i sin slægt. Veddet er højt værdsat i Japan, hvor det bruges som bygningstømmer og til møbler. Kryptomeria kan skades i hårde vintre.
Die Sicheltanne (Cryptomeria japonica) oder Sugi (japanisch 杉), auch Japanische Zeder genannt, ist die einzige Pflanzenart der monotypischen Gattung Cryptomeria in der Familie der Zypressengewächse (Cupressaceae).
Die Sicheltanne ist ein immergrüner Baum, der in seiner Heimat Wuchshöhen von 50 Metern erreichen kann, in Mitteleuropa nur etwa 15 Meter.[2] Der Stamm ist gerade und schlank. Die relativ weiche Borke ist zunächst auffällig rotbraun und wird im Alter dunkelbraun; sie löst sich in Längsstreifen vom Stamm. Die Baumkrone ist dicht beastet, kegelförmig oder pyramidal und schließt im Gipfel rund ab. Die langen jungen Zweige sind oft hängend, wobei die chinesische Varietät schlaffere Zweige aufweist als die japanische.
Die frischgrünen harten Nadeln sind bis zu 30 Millimeter lang und sind lang zugespitzt, ihre Basis läuft am Zweig herab. Die chinesische Varietät hat längere Nadeln als die japanische. Die Nadeln stehen spiralig am Zweig, sind sichelförmig gebogen (daher Sicheltanne) und haben auf beiden Seiten Spaltöffnungsreihen.
Die Sicheltanne ist einhäusig getrenntgeschlechtig (monözisch).
Die männlichen Zapfen stehen in den Achseln von Nadelblättern in Gruppen von etwa 20 am Ende von Seitenzweigen. In unreifem Zustand sind sie grün, im reifen gelb bis orange. In Japan sind die Pollen, die von Februar bis April auftreten, der häufigste Verursacher von Heuschnupfen, auch weil die Bäume etwa 12 % der Landesfläche ausmachen.[3] Die weiblichen Zapfen stehen am Ende von kurzen Zweigen und sind zur Blütezeit nach unten geneigt. Sie ähneln einem Brause-/Duschkopf.[4] Pro Zapfenschuppe werden (zwei bis) drei Samenanlagen gebildet, die in der Achsel der Deckschuppe stehen.[4] Nach der Bestäubung wachsen die Zapfen heran und wenden sich um etwa 180° nach oben, sodass die reifen, braunen Zapfen aufrecht an gekrümmten Stielen stehen. Sie sind bis 3 Zentimeter lang. Zur Reife sind Samen- und Deckschuppe im unteren Bereich zu weiten Teilen miteinander verwachsen, und nur die Spitzen sind frei.[4] Die Samenschuppe zeichnet sich durch meist fünf dornförmige Zähne aus, die Spitze der Deckschuppe ist nach hinten gebogen. Bei der Sicheltanne ist nicht selten ein Durchwachsen der Zapfen zu beobachten, bei denen oben aus dem Zapfen ein kurzer beblätterter Zweig steht. Die Samen reifen im Jahr der Bestäubung, sie sind etwa 6 Millimeter lang und schmal geflügelt. Die Zapfen verbleiben am Baum.
Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 22, selten auch 33.[5]
Die Sicheltanne ist in Ostasien heimisch. Ihre ursprüngliche Heimat ist China und Japan (siehe Varietäten).
Die Sicheltanne bevorzugt kühle feuchte Gebiete, wo sie sich als raschwüchsig erweist.
Die Erstveröffentlichung erfolgte 1781 unter dem Namen (Basionym) Cupressus japonica Thunb. ex L.f. Die Neukombination zu Cryptomeria japonica erfolgte 1839 durch David Don.[6]
Es gibt zwei Varietäten:
Die Sicheltanne wurde in Asien als Forstbaum weit verbreitet, so unter anderem im indischen Darjeeling und Sikkim, wo sie als Dhuppi bezeichnet wird. In Japan wird eine als "Daisugi" bezeichnete Methode zum Beschnitt der Bäume angewandt, um geradwüchsige Stämme zu erzeugen.
Nach Europa wurde sie 1842 aus China und 1861 aus Japan eingeführt. In mitteleuropäischen Parks und Gärten wird sie nur selten als Zierpflanze verwendet. Auf den Azoren wächst die Sicheltanne inzwischen auf 60 % der Forstflächen.
Aus dem Holz und den Blättern wird in Japan das ätherische Sugiöl gewonnen.[7] Das Baumharz enthält unter anderem Phenolsäure.[8]
Das Holz der Cryptomeria japonica ist rosa bis rötlich gefärbt, duftet aromatisch und ist dauerhaft, obwohl es weich und leicht ist und sich einfach bearbeiten lässt. Eingesetzt wird es traditionell zur Herstellung von Holzfässern und anderen Gefäßen, zum Möbel- und Innenausbau, teilweise auch als Bauholz und zur Fertigung von Furnier und Sperrholz.
Das trockene Holz hat eine Dichte von 300–420 kg/m3.[9]
Das Elastizitätsmodul beträgt axial 8017 MPa, radial 753 MPa und tangential 275 MPa.[9]
Zuchtformen sind:[10]
Die Sicheltanne (Cryptomeria japonica) oder Sugi (japanisch 杉), auch Japanische Zeder genannt, ist die einzige Pflanzenart der monotypischen Gattung Cryptomeria in der Familie der Zypressengewächse (Cupressaceae).
Japańska kryptomerija (Cryptomeria japonica) jo rostlina ze pódswójźby (Taxodioideae) znutśika swójźby cypresowych rostlinow (Cupressaceae). Wóna jo jadnučka družyna w roźe (Cryptomeria).
Pó staršych žrědłach se do swójskeje swójźby bagnocypresowych rostlinow (Taxodiaceae) pśirědujo.
Japańska kryptomerija jo bom, kótaryž dośěgnjo wusokosć wót 6 až do 20 m. Stare bomy w Japańskej mógu wusokosć wót až do 45 m měś. Kjagelojta krona jo wuska. Tłusta škóra jo bruna a njaso wurownane, padorowne brozdy. Wurosćone bomy su dłujke, špicne a kjagelojte. Japańska sorta ma tłusćejše gałuzy ako chinska (C. japonica var. sinensis).
Jehły su dosrjejźa serpikojśe kśiwjone a dośěgnu dłujkosć wót 6 až 20 mm. Wóni stoje w pěś šrubikowych rědach podłu gałuzow.
Kwiśo wót februara až do měrca. Rostlina jo jadnodomna. Kwiśonki njenadpadne. Kulowate šyški dośěgnu pśeměr wót něźi 2 cm.
Rosćo jano w regionach z miłych zymami. Ma lubjej do dłymi duce, włožne a małokalkate zemje.
Bom jo w Japańskej rozšyrjona.
Bom se w Europje w parkach sajźa, wětše formy teke w zagrodach.
Eksistěrujo něźi 50 kulturowych formow. Wóni su zwětšego mjeńše ako pochadna forma.
Japańska kryptomerija (Cryptomeria japonica) jo rostlina ze pódswójźby (Taxodioideae) znutśika swójźby cypresowych rostlinow (Cupressaceae). Wóna jo jadnučka družyna w roźe (Cryptomeria).
Pó staršych žrědłach se do swójskeje swójźby bagnocypresowych rostlinow (Taxodiaceae) pśirědujo.
Криптомерия ( лат. Cryptomeria japonica ) — Cupressaceae семьяысь Японилэн лысо писпу.
Криптомерия ( латин Cryptomeria japonica ) — кипарис котырса лыса пу увтыр. Сійӧ быдмӧ Японияын.
Криптомерия ( лат. Cryptomeria japonica ) — кипарис котырись лыса пу увтыр. Криптомерия увтырӧ пырö 1 вид. Криптомерия пантасьӧ Японияын.
धुपी सल्ला वासनादार काठ र फल लाग्ने कोणधारी वनस्पति हो।
धुपी सल्ला वासनादार काठ र फल लाग्ने कोणधारी वनस्पति हो।
Cryptomeria (literally "hidden parts") is a monotypic genus of conifer in the cypress family Cupressaceae, formerly belonging to the family Taxodiaceae. It includes only one species, Cryptomeria japonica (syn. Cupressus japonica L.f.). It used to be considered by some to be endemic to Japan (see remark below under 'Endemism'), where it is known as Sugi (杉).[2] The tree is called Japanese cedar[3] or Japanese redwood[4][5] in English. It has been extensively introduced and cultivated for wood production on the Azores.
Cryptomeria is a very large evergreen tree, reaching up to 70 m (230 ft) tall and 4 m (13 ft) trunk diameter, with red-brown bark which peels in vertical strips. The leaves are arranged spirally, needle-like, 0.5–1 cm (1⁄4–3⁄8 in) long; and the seed cones globular, 1–2 cm (1⁄2–3⁄4 in) diameter with about 20–40 scales. It is superficially similar to the related giant sequoia (Sequoiadendron giganteum), from which it can be differentiated by the longer leaves (under 0.5 cm or 1⁄4 in in the giant sequoia) and smaller cones (4–6 cm or 1+1⁄2–2+1⁄4 in in the giant sequoia), and the harder bark on the trunk (thick, soft and spongy in giant sequoia).
Sugi has been cultivated in China for so long that it is frequently thought to be native there. Forms selected for ornament and timber production long ago in China have been described as a distinct variety Cryptomeria japonica var. sinensis (or even a distinct species, Cryptomeria fortunei), but they do not differ from the full range of variation found in the wild in Japan, and there is no definite evidence the species ever occurred wild in China. Genetic analysis of the most famous Chinese population, on Tianmu Mountain, containing trees estimated to be nearly 1000 years old, supports the hypothesis that the population originates from an introduction.[6]
Outside of its native range, Cryptomeria was also introduced to the Azores in the mid 19th century for wood production. It is currently the most cultivated species in the archipelago, occupying over 12,698 hectares, 60% of the production forest and about 1/5 of the region's total land area.[7][8]
Cryptomeria grows in forests on deep, well-drained soils subject to warm, moist conditions, and it is fast-growing under these conditions. It is intolerant of poor soils and cold, drier climates.[9]
It is used as a food plant by the larvae of some moths of the genus Endoclita including E. auratus, E. punctimargo and E. undulifer. Sugi (and hinoki) pollen is a major cause of hay fever in Japan.
The earliest fossil record of Cryptomeria are descriptions based on vegetative organs of †Cryptomeria kamtschatica of the Late Eocene from Kamchatka, Russia and †Cryptomeria protojaponica and †Cryptomeria sichotensis from the Oligocene of Primorye, Russia. Several fossil leafy shots of †Cryptomeria yunnanensis have been described from Rupelian stage strata of the Lühe Basin in Yunnan, China.
From the Neogene, Cryptomeria is well represented as seed cones, leafy shoots and wood in the fossil records of Europe and Japan. †Cryptomeria rhenana was described from the early Late Miocene to the Late Miocene of Rhein in Morsbach, Germany, from the Early and Middle Pliocene of Northern Italy, to the Middle Pliocene of Dunarobba, Italy and to the Early Pleistocene of Umbria, Italy. † Cryptomeria anglica was described from the Late Miocene of La Cerdana, Spain, to the Late Middle Miocene of Brjánslækur, Iceland and from the Late Miocene to the early Pliocene Brassington Formation of Derbyshire, England. †Cryptomeria miyataensis was described from the Late Miocene of Akita, Japan. Cryptomeria japonica was described from the Late Miocene of Georgia and from the Pliocene of Duab, Abkhazia. It has also been described from the Pliocene of Honshu, Japan, Late Pliocene of Osaka, Japan and from the Pleistocene of Kyushu, Japan.[10]
Cryptomeria japonica timber is extremely fragrant, weather and insect resistant, soft, and with a low density. The timber is used for the making of staves, tubs, casks, furniture and other indoor applications. Easy to saw and season, it is favoured for light construction, boxes, veneers and plywood. Wood that has been buried turns dark green and is much valued. Resin from the tree contains cryptopimaric and phenolic acid.[11]
The wood is pleasantly scented, reddish-pink in colour, lightweight but strong, waterproof and resistant to decay. It is favoured in Japan for all types of construction work as well as interior panelling, etc. In Darjeeling district and Sikkim in India, where it is one of the most widely growing trees, C. japonica is called Dhuppi and is favoured for its light wood, extensively used in house building.
In Japan, the coppicing method of daisugi is sometimes used to harvest logs.
In dry air conditions, the initial density of Japanese cedar timber has been determined to be about 300–420 kg/m3.[12] It displays a Young's modulus of 8017 MPa, 753 MPa and 275 MPa in the longitudinal, radial and tangential direction in relation to the wood fibers.[12]
Cryptomeria japonica is extensively used in forestry plantations in Japan, China and the Azores islands, and is widely cultivated as an ornamental tree in other temperate areas, including Britain, Europe, North America and eastern Himalaya regions of Nepal and India.
The cultivar 'Elegans' is notable for retaining juvenile foliage throughout its life, instead of developing normal adult foliage when one year old (see the picture with different shoots). It makes a small, shrubby tree 5–10 m (16–33 ft) tall. There are numerous dwarf cultivars that are widely used in rock gardens and for bonsai, including 'Tansu', 'Koshyi', 'Little Diamond', 'Yokohama' and 'Kilmacurragh.'
The following cultivars have gained the Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit (confirmed 2017):[13]
Sugi is commonly planted around temples and shrines, with many hugely impressive trees planted centuries ago.[22] Sargent (1894; The Forest Flora of Japan) recorded the instance of a daimyō (feudal lord) who was too poor to donate a stone lantern at the funeral of the shōgun Tokugawa Ieyasu (1543–1616) at Nikkō Tōshō-gū, but requested instead to be allowed to plant an avenue of sugi, so that "future visitors might be protected from the heat of the sun". The offer was accepted; the Cedar Avenue of Nikkō, which still exists, is over 65 km (40 mi) long, and "has not its equal in stately grandeur".[23]
Jōmon Sugi (縄文杉) is a large cryptomeria tree located on Yakushima, a UNESCO World Heritage Site, in Japan. It is the oldest and largest among the old-growth cryptomeria trees on the island, and is estimated to be between 2,170[24] and 7,200 years old.[25][26]
Cryptomeria are often described and referred to in Japanese literature. For instance, cryptomeria forests and their workers, located on the mountains north of Kyoto, are featured in Yasunari Kawabata's famous book The Old Capital.
Sugi avenue at the Togakushi shrine in Nagano
Wilson's Stump was a sugi tree on Yaku Island estimated to be over 2,000 years old when cut
Grown as a bonsai
Cryptomeria (literally "hidden parts") is a monotypic genus of conifer in the cypress family Cupressaceae, formerly belonging to the family Taxodiaceae. It includes only one species, Cryptomeria japonica (syn. Cupressus japonica L.f.). It used to be considered by some to be endemic to Japan (see remark below under 'Endemism'), where it is known as Sugi (杉). The tree is called Japanese cedar or Japanese redwood in English. It has been extensively introduced and cultivated for wood production on the Azores.
Cone and seed
La sugio aŭ kriptomerio [2] (Cryptomeria japonica) estas specio el Japanio. Ĝi estas konata sub la malnova botanika nomo "japana cedro", kvankam la nomo maltaŭgas, ĉar ne temas pri cedro. La nomo sugio devenas de la japana: 杉, sugi.
La sugio estas granda, monoika arbo kun globa, ligneca konuso. Ĝi estas forstumata kaj plantata por ornamo aŭ por ligno uzata en domkonstruado kaj meblofarado.[3]
La sugioj povas kreski ĝis 70 metrojn altaj kaj atingi diametron de 4 metroj. La ŝelo estas ruĝbruna kaj disigas en vertikalajn striojn. La folioj staras spirale, pinglosimile, 0,5 ĝis 1 centimetron longaj. La strobiloj estas rondaj, kun diametro de 1 ĝis 2 centimetroj.
Tiu palearktisa arbo similas al sekvojoj, sed ties folioj estas malpli longaj kaj strobiloj pli grandaj.
La sugioj estis plantitaj jam tiom longaj en Ĉinio, ke iuj opiniis ilin devenintaj de tie. Tamen la tieaj arboj ne malsimilas la sovaĝajn japanajn arbojn kaj ne ekzistas pruvo ke iam ekzistis sovaĝaj sugioj en Ĉinio.
La sugio estas la nacia arbo de Japanio kaj kutime plantita ĉirkaŭ temploj. Kompreneble multaj, plantitaj antaŭ jarcentoj estas nun tre imponaj.
Kiam ŝoguno Tokugawa Ieyasu mortis en 1616 kaj estis entombigita en Nikko, princo (Daimio) tro malriĉa por donaci ŝtonan lanternon, kiel li devus tion fari, petis, ke oni permesu, ke li ansatataŭe plantu aleon el sugioj, "por ke estontaj vizitantoj estos protektitaj de la sunvarmo". Oni konsentis pri tio, kaj la sugialeo al Nikko plu ekzistas, longas pli ol 65 kilometrojn kaj estas elstare impona.[4]
La sugioj estas uzataj por arbaraj plantadoj en Japanio kaj Ĉinio, kaj kiel ornamaj arboj en aliaj regionoj, kiel Eŭropo kaj Nord-Ameriko.
La ligno bonodoras, estas rozkolora, malpeza sed malmola, kaj rezistas akvon kaj putriĝon. En Japanio oni uzas ĝin por ĉiaj konstrulaboroj, kaj ornamoj.
Poleno de la sugio (kaj Hinoki) estas grava kaŭzo de alergio en Japanio.
La sugio aŭ kriptomerio (Cryptomeria japonica) estas specio el Japanio. Ĝi estas konata sub la malnova botanika nomo "japana cedro", kvankam la nomo maltaŭgas, ĉar ne temas pri cedro. La nomo sugio devenas de la japana: 杉, sugi.
La sugio estas granda, monoika arbo kun globa, ligneca konuso. Ĝi estas forstumata kaj plantata por ornamo aŭ por ligno uzata en domkonstruado kaj meblofarado.
La sugioj povas kreski ĝis 70 metrojn altaj kaj atingi diametron de 4 metroj. La ŝelo estas ruĝbruna kaj disigas en vertikalajn striojn. La folioj staras spirale, pinglosimile, 0,5 ĝis 1 centimetron longaj. La strobiloj estas rondaj, kun diametro de 1 ĝis 2 centimetroj.
Tiu palearktisa arbo similas al sekvojoj, sed ties folioj estas malpli longaj kaj strobiloj pli grandaj.
La sugioj estis plantitaj jam tiom longaj en Ĉinio, ke iuj opiniis ilin devenintaj de tie. Tamen la tieaj arboj ne malsimilas la sovaĝajn japanajn arbojn kaj ne ekzistas pruvo ke iam ekzistis sovaĝaj sugioj en Ĉinio.
Cryptomeria japonica es la única especie del género de coníferas de la familia de las taxodiáceas. Es endémica de Japón, donde se conoce con el nombre japonés de sugi (杉). Es una importante especie forestal en China, donde fue introducida hace muchos siglos, y también en Taiwán, donde comenzó a cultivarse durante la dominación japonesa. [2] En Occidente se ha incrementado el uso del término «sugi» para referirse a este árbol, denominación más adecuada que el usado antiguamente en inglés, «cedro japonés», porque el sugi no es un auténtico cedro (Cedrus).
Es un árbol perennifolio que llega a medir 70 m de altura y 4 m de diámetro de tronco, con corteza rojo parduzca con flecos en tiras verticales. Presenta hojas espiraladas, tipo aguja, de 0,5–1 cm de largo; conos de semilla globular, de 1–2 cm de diámetro con cerca de 20–40 escamas. Es superficialmente similar a la sequoia gigante (Sequoiadendron giganteum), diferenciándose por las hojas más largas (menos de 0,5 cm en la sequoia) y de conos más pequeños (4–6 cm en la sequoia), y de más dura corteza (delgada, suave, esponjosa).
De mucho tiempo atrás en China se describió una variedad Cryptomeria japonica var. sinensis (o aún una especie distinta, Cryptomeria fortunei), pero no difieren de toda el área de variación en la vida silvestre en Japón, y no hay definitiva evidencia como para saber qué ocurrió en China.
Cryptomeria constituye el alimento de las larvas de algunas polillas del género Endoclita, incluidas E. auratus, E. punctimargo, y E. undulifer.
El polen de sugi (y de hinoki) es una importante causa de rinitis alérgica en Japón.
Cryptomeria japonica fue descrita por (Thunb. ex L.f.) D.Don y publicada en Transactions of the Linnean Society of London 18: 167, pl. 13, f. 1. 1839.[3]
El sugi es el árbol nacional de Japón, comúnmente plantado alrededor de templos, con muchos y enormes árboles plantados siglos atrás. Sargent (1894; The Forest Flora of Japan) registra el instante en que un Daimyō (amo feudal) que era demasiado pobre para donar una luz votiva de piedra en el funeral del Shōgun Tokugawa Ieyasu (1543–1616) en el altar Tōshōgū, pero a requisitorias permitió plantar una avenida de sugi, "para que futuros visitantes sientan su protección del calor del sol". La oferta se aceptó; y la avenida, aún existente, tiene 65 km de longitud, y "es sin igual de grandeza".
Se utiliza extensamente en forestación en Japón y en China, y mucho como árbol ornamental en otras áreas templadas, incluyendo Gran Bretaña, Europa y Norteamérica. Es destacable su presencia en las islas Azores (Portugal), donde fue introducida para explotación maderera y hoy en día se encuentra naturalizada en los bosques del archipiélago.
Un ejemplar gigante de Cryptomeria japonica, llamado Jōmon Sugi y ubicado en la isla de Yakushima, (en el pequeño archipiélago de las Islas Osumi, al sur de Kyushu), en Japón, está hermanado con el gran Tane Mahuta (un kauri gigante) de la isla Norte de Nueva Zelanda. El árbol japonés está declarado 'Patrimonio de la Humanidad' por la Unesco.
Una forma arbórea ornamental muy popular es el cultivar 'Elegans', notable por retener su follaje juvenil toda su vida, en vez del follaje normal desarrollado de adulto, que cambia año tras año. Es un árbol arbustivo de 5–10 m de altura.
La madera es aromática, de un rojo rosado, liviana pero fuerte, a prueba de agua y resiste sin decaer. En Japón es usado en todo tipo de construcción y en interior para boiserie, etc.
Cryptomeria japonica es la única especie del género de coníferas de la familia de las taxodiáceas. Es endémica de Japón, donde se conoce con el nombre japonés de sugi (杉). Es una importante especie forestal en China, donde fue introducida hace muchos siglos, y también en Taiwán, donde comenzó a cultivarse durante la dominación japonesa. En Occidente se ha incrementado el uso del término «sugi» para referirse a este árbol, denominación más adecuada que el usado antiguamente en inglés, «cedro japonés», porque el sugi no es un auténtico cedro (Cedrus).
Sugi[3] eli sugipuu[4] (Cryptomeria japonica) on sypressikasvien (Cupressaceae) heimoon kuuluva havupuulaji. Se on suuri ainavihanta puu. Sugi on suvun Cryptomeria ainoa laji, joskin Kiinassa esiintyvää muunnosta var. sinensis on joskus pidetty omana lajinaan Cryptomeria fortunei.[5]
Sugi kasvaa kotoperäisenä Japanissa ja on maan taloudellisesti ja kulttuurillisesti tärkein havupuu. Se on Japanissa myös hyvin yleinen siitepölyallergian aiheuttaja. Sugeja on kasvatettu pitkään Kiinassa, missä laji on myös levinnyt luontoon. Euroopassa sitä käytetään puistopuuna.[6]
Sugi on suurikokoinen puu. Se voi kasvaa 50–65 metriä korkeaksi, mutta jää usein hieman pienemmäksi. Puun runko on yleensä hyvin suora ja saattaa kasvaa läpimitaltaan jopa kolme metriä leveäksi.[7] Nuoren puun latvus on yleensä kapeahkon kartiomainen ja levenee vanhemmiten. Rungon alaosa on yleensä oksaton vanhemmilla puilla.[8][9]
Oksat ovat yleensä vaakasuuntaisesti harittavat tai hieman riippuvat. Ne haarautuvat yleensä rungosta säteittäin. Pienemmät oksanhaarat ovat usein riippuvia.[7][9] Versot ovat eriytyneet pysyviin pitkäversoihin ja käpyjä tuottaviin lyhytversoihin. Versot ovat yleensä vihreitä ja kaljuja. Pitkäversot ovat ensimmäisenä vuotenaan vihreitä ja muuttuvat sitten ruskeiksi.[9] Talvehtivat silmut ovat pieniä ja silmusuomuttomia.[7] Kaarna on punaruskeaa tai harmahtavan ruskeaa ja säikeistä. Se hilseilee pitkittäisinä suikaleina.[7][9]
Lehdet ovat neulasmaisia, teräväkärkisiä, jäykkiä ja poikkileikkaukseltaan nelikulmaisia. Ne ovat tavallisesti 0,7–1,4 senttimetriä pitkiä, 0,8–1,2 millimetriä leveitä ja voivat olla suoria tai käyriä ja sisäänpäin versoa kohti kaartuneita. Niiden kaikilla pinnoilla on 2–8 ilmarakojuovaa. Lehtikanta on johteinen.[7][9] Lehdet ovat asettuneet kierteisesti versoihin. Nuorten puiden lehdet ovat kapeampia ja pidempiä kuin vanhempien.[8] Joillakin koristekasviksi jalostetuilla lajikkeilla on pysyvästi nuorille puille tyypilliset pitkät lehdet.[6] Sugi on ainavihanta ja yksittäiset lehdet pysyvät puussa 4–5 vuotta ennen kuin varisevat pois. Lyhytversot varisevat kokonaisina lehtineen.[7]
Sugi on yksikotinen ja erilliset hede- ja emikävyt kasvavat samassa puuyksilössä. Hedekävyt kasvavat 6–35 kävyn tertuissa lyhytversojen päädyissä ja niiden väri vaihtelee punaisesta keltaiseen. Ne ovat 2,5–5 millimetriä pitkiä ja 2–3 millimetriä leveitä.[7] Siemeniä tuottavat emikävyt kasvavat lyhytversojen kärjissä 1–6 ryhmissä. Ne ovat pyöreähköjä, yleensä 0,9–1,6 senttimetriä pitkiä ja 1–2 senttimetriä leveitä. Käpysuomuja on 20–30 ja niiden päädyssä on 4–5 terävää uloketta. Käpysuomuissa on 2–5 siementä.[7]
Pölytys tapahtuu helmi-huhtikuussa ja siemenet kypsyvät yleensä lokakuussa.[9] Tummanruskeat siemenet ovat lenninsiivellisiä, 4–6,5 millimetriä pitkiä ja 2–3,5 millimetriä leveitä. Kypsät kävyt pysyvät usein puussa vielä 1–2 vuotta siementen varistua.[7]
Sugi on sopivassa kasvuympäristössä nuorena nopeakasvuinen, mutta pitkäikäinen puu. Vanhin tunnettu vuosirenkaista laskettu ikä on 1 400 vuotta, mutta joidenkin puiden on arvioitu olevan huomattavasti vanhempia.[7]
Hedekäpyjä.
Hedekäpyjä ja vihreitä emikäpyjä.
Avoimia käpyjä ja siemeniä.
Puun kaarnaa.
Puuainesta
Sugia esiintyy luonnonvaraisena Japanissa Honshūn pohjoisosista Kyūshūn saarelle merenpinnasta 400 metrin korkeudelle ja eteläisessä Kiinassa Fujianin, Jiangxin, Sichuanin, Yunnanin, ja Zhejiangin maakunnissa vuoristometsissä 1 100–2 500 metrin korkeudella. Sitä käytetään myös laajalti metsänviljelyssä Kiinan muissa maakunnissa ja muualla maailmassa.[7]
Japanin kanta on luokiteltu muunnokseksi Cryptomeria japonica var. japonica, kun taas Kiinassa esiintyvä kanta on luokiteltu muunnokseksi Cryptomeria japonica var. sinensis.[9] Kiinan kanta on luokiteltu joissakin lähteissä myös omaksi lajikseen Cryptomeria fortunei. Sugin uskotaan yleensä olevan kotoperäinen Japanissa ja kaikkien Kiinan sugipopulaatioiden uskotaan olevan alun perin lähtöisin ihmisten Japanista tuomista puista.[7][6][10]
Sugi viihtyy syvissä, ravinteikkaissa ja hyvin vettä läpäisevissä maannoksissa. Laji sietää hyvin hapanta maaperää ja jonkin verran emäksistä maata, mutta sairastuu herkästi kloroosiin kasvaessaan ohuessa maaperässä kalkkipitoisella maalla. Sen luontaisella elinalueella sataa 1 500–2 500 millimetriä vuodessa ja vuoden keskilämpötila on 10–18 °C[8] Sugi harvoin muodostaa lajipuhtaita metsiä luonnossa ja sen kanssa samoissa metsissä kasvaa usein muitakin havupuita, kuten momipihtaa (Abies firma) ja japaninsypressiä (Chamaecyparis obtusa).[7]
Sugi on Japanissa taloudellisesti tärkein puu. Sen puuaines on lahonkestävää, pehmeää ja helposti työstettävää. Pintapuu on vaaleaa ja sydänpuu punaruskeaa tai mustanruskeaa. Puuta käytetään monenlaiseen rakentamiseen, sisustukseen, huonekaluihin sekä paperin valmistukseen. Istutusmetsistä saatua sugin puutavaraa käytetään laajalti myös muualla maailmassa, varsinkin Kiinassa ja Intiassa.[7][8]
Puun kaarnasta on saatu nahan parkitsemiseen käytettyjä tanniineja. Puusta on myös tislattu eteerisiä öljyjä, joita on käytetty hajusteina ja lääkitsemiseen. Lisäksi puun osia on käytetty suitsukkeena.[8]
Nopeakasvuista ja hyvin tuulta kestävää sugia on käytetty laajalti maailmalla uudelleenmetsitysohjelmissa istutuspuuna, peltojen reunojen suojapuuna sekä koristepuuna.[8] Joillakin alueilla sugimetsien istutus on havaittu osittain virheeksi. Azoreilla on todettu sugin valtaavan tilaa kotoperäisiltä kasvilajeilta ja lisäksi joidenkin paikallisten lintulajien menestyvän huonosti sugimetsissä.[11]
Koristepuuna sugi on yleinen puistoissa ja puutarhoissa sekä itäisessä Aasiassa että muualla lauhkeilla vyöhykkeillä. Eurooppaan se tuotiin 1800-luvulla.[10] Se kestää hyvin maaperän pakkautumista ja menestyy kaupunkioloissa.[8] Lajista on jalostettu useita koristekäyttöön tarkoitettuja lajikkeita. Sitä kasvatetaan myös bonsaina.[6]
Sugia on pitkään arvostettu Japanissa paitsi hyötypuuna, myös ulkonäkönsä ja pitkäikäisyytensä vuoksi. Sugeja on usein istutettu temppelien läheisyyteen. Lisäksi eräitä hyvin vanhoja, suuria yksilöitä on pidetty pyhinä. Kuuluisia vanhoja sugeja ovat mm. Kayano ōsugi sekä Jōmon sugi Yakushiman saarella, jossa kasvaa useita hyvin vanhoja yksilöitä.[7]
Sugi on myös yleinen siitepölyallergian aiheuttaja Japanissa.[10][7]
Sugi eli sugipuu (Cryptomeria japonica) on sypressikasvien (Cupressaceae) heimoon kuuluva havupuulaji. Se on suuri ainavihanta puu. Sugi on suvun Cryptomeria ainoa laji, joskin Kiinassa esiintyvää muunnosta var. sinensis on joskus pidetty omana lajinaan Cryptomeria fortunei.
Sugi kasvaa kotoperäisenä Japanissa ja on maan taloudellisesti ja kulttuurillisesti tärkein havupuu. Se on Japanissa myös hyvin yleinen siitepölyallergian aiheuttaja. Sugeja on kasvatettu pitkään Kiinassa, missä laji on myös levinnyt luontoon. Euroopassa sitä käytetään puistopuuna.
Le Cryptomère du Japon ou Cèdre du Japon (Cryptomeria japonica), en japonais sugi, est une espèce de conifères proche parent du cyprès chauve[2] (famille des Cupressaceae) originaire d'Extrême-Orient. C'est le seul membre du genre Cryptomeria. L'espèce est présente au Japon, en Chine et en Corée, ainsi qu'à l'île de La Réunion et aux Açores[3].
La variété Cryptomeria japonica var. japonica est endémique du Japon, mais elle a été largement et depuis longtemps utilisée en reboisement à Taïwan et en Chine continentale[4]. Elle a été également plus récemment introduite à l'île de La Réunion et aux Açores.
Introduit en France à partir de 1842 comme essence d'ornement, son utilisation forestière s'est développée dans les années 1970-1980 sous l'impulsion de l'AFOCEL (association forêt cellulose).
La variété Cryptomeria japonica var. sinensis, parfois considérée en tant qu'espèce (Cryptomeria sinensis Sieb. ou Cryptomeria fortunei) se distingue par des rameaux grêles et pendants et serait originaire notamment du Zhejiang[5].
Le cryptomère du Japon est un très grand arbre à feuilles persistantes atteignant 60 mètres, avec un tronc de 4 mètres de diamètre et une écorce rouge-brun qui pèle en bandes verticales. En France, il atteint 30 à 40 mètres de hauteur.
Les feuilles sont arrangées en spirale, comme des épines, de 0,5 à 1 cm de long et les cônes lécanie, 2 à 3 cm de diamètre avec 20 à 40 écailles légèrement imbriquées qui portent, sur leur face inférieure, des bosses blanches et jaunes d'où s'échappent en saison de nombreux grains de pollen. Ce pollen serait le principal responsable du rhume des foins japonais, le kafunshō (花粉症?, litt. « maladie du pollen »). La longue persistance des branches rend indispensable l'élagage de pénétration. Il est superficiellement similaire au séquoia géant (Sequoiadendron giganteum), dont il peut être différencié par les écailles plus rapprochées du rameau[6] et des cônes plus petits (4 à 6 cm pour le séquoia), et une écorce plus dure (épaisse, molle et spongieuse pour le séquoia).
C'est une essence de lumière et de climat tempéré à hiver doux qui aime des températures moyennes annuelles entre 8 et 14 °C. Il exige une forte pluviosité, à peu près 1 000 mm par an. Sensible à la neige lourde mais résistant au vent. Le cryptomère aime les sols filtrants et profonds, faiblement acides et bien alimentés en eau. Il tolère les sols faiblement calcaires si ceux-ci ne sont pas trop secs ni superficiels. Il peut être introduit dans les feuillues mélangées (flore forestière française).
En France, dans le cadre de la production de biomasse, le cryptomère du Japon est implanté dans les régions du Languedoc Roussillon (Aude), Normandie, Pays basque, Limousin, Bretagne et sur l'île de La Réunion[7],[3].
Les plantations de cryptomère du Japon se font généralement avec des plants de 2 ans repiqués d'une hauteur moyenne de 40 cm ou par boutures de deux ans. La densité est comprise entre 1 100 et 1 300 tiges/ha. La plantation doit se faire sur un sol bien préparé et avec beaucoup de soin. La première éclaircie doit être réalisée vers 15-16 ans, dès que le peuplement atteint 10 à 12 mètres de haut, il y a éclaircie sélective avec un cloisonnement d'exploitation toutes les 4 lignes. La deuxième éclaircie a lieu approximativement 8 ans plus tard, lorsque le peuplement atteint 16 à 18 mètres de hauteur. La troisième éclaircie intervient 8 à 10 ans plus tard lorsque le peuplement fait 20 à 22 mètres. Cette éclaircie ramène le peuplement à une densité comprise entre 280 et 480 tiges/ha.
Globalement résistant aux maladies, il est sensible à l'armillaire sur sol mouilleux. On signale parfois des attaques d'araignée rouge sur les individus isolés (d'après le CRPF de Bretagne).
Le sugi 杉 est l'arbre national du Japon, où il est communément planté autour des temples, avec de nombreux sujets impressionnants plantés il y a des siècles. Sargent (1894; la flore de la forêt au Japon) rapporte les circonstances d'un daimyo qui était trop pauvre pour donner une lanterne en pierre aux funérailles du Shogun Ieyasu Tokugawa (1543-1616) à Nikko, mais demanda à la place à être autorisé à planter une allée de sugi. Les visiteurs dans l'avenir pourraient être protégés de la chaleur du soleil. L'offre fut acceptée ; l'avenue qui existe encore s'étend sur plus de 65 km.
Le sugi est également le bois local le plus répandu dans les constructions traditionnelles. Il est notamment utilisé pour les poteaux décoratifs dans les pièces de style japonais. Dans les montagnes du nord de Kyoto, il est connu comme Kitayama sugi et cultivé pour former des poteaux parfaits, bien droits aux fibres rectilignes, de manière à répondre aux exigences des charpentiers japonais[8].
Le cryptomère du Japon est souvent décrit et figuré dans la littérature japonaise. Ainsi, par exemple, dans le célèbre roman Kyôto du Prix Nobel Yasunari Kawabata, dont un des personnages habite et travaille dans une forêt de cryptomères située dans les montagnes du nord de Kyoto, là où est née la tradition du Kitayama sugi.
Il est aussi planté abondamment en Corée et en Chine, et comme arbre ornemental dans les autres pays à climat tempéré (il craint le gel). L'une des formes les plus populaires est la version cultivée Elegans qui a la particularité de garder son feuillage juvénile toute sa vie, au lieu de développer son feuillage adulte lorsqu'il atteint l'âge d'un an.
Le bois est parfumé, d'une couleur rose-rouge, léger mais fort, imputrescible et résistant à la décomposition[réf. nécessaire]. Il est souvent utilisé au Japon pour tous les types de construction ainsi qu'en panneaux d'intérieur, parfois traité selon la technique du Yakisugi.
En pot, notamment comme sapin de Noël ou en bonsaï, il a besoin de beaucoup d'humidité et jaunit s'il en manque ou si on le place en plein soleil.
Au Japon, l'arbre est responsable du kafunshō (花粉症?, maladie du pollen), une pollinose qui touchait en 2015 25 millions de personnes, dont 40 % des habitants de Tokyo. Il serait notamment présent sur 22 000 des 31 000 hectares de forêt que compte la métropole de Tokyo[9]. Les Japonais s'en protègent avec des masques chirurgicaux et des lunettes de protection[10].
Cryptomeria japonica taillé en boule dans le parc du Thabor à Rennes.
Cryptomère du Japon au parc floral de la Source.
Cryptomère du Japon au parc floral de la Source d'Orléans.
Cryptomeria japonica 'Monstrosa Nana', planté avant 1930, à Hilversum (Pays-Bas).
Bois lamellé de cryptomère du Japon, utilisé à la place du contreplaqué structural.
Le Cryptomère du Japon ou Cèdre du Japon (Cryptomeria japonica), en japonais sugi, est une espèce de conifères proche parent du cyprès chauve (famille des Cupressaceae) originaire d'Extrême-Orient. C'est le seul membre du genre Cryptomeria. L'espèce est présente au Japon, en Chine et en Corée, ainsi qu'à l'île de La Réunion et aux Açores.
Cónaiféar síorghlas, dúchasach don tSeapáin. Caol coirceogach. Na duilleoga lannach le bioranna fada, eagraithe ina mbís. Crann tábhachtach foraoise sa tSeapáin, agus úsáidtear go forleathan i ngairdíní is teampaill é. Tábhachtach mar fhoinse adhmaid i gcuid mhaith tíortha eile.
A criptomeria ou cedro xaponés, Cryptomeria japonica (L.f.) D. Don, é a única especie de árbore do xénero Cryptomeria.
É unha conífera pertencente á familia das cupresáceas, endémica do Xapón, onde é coñecida co nome xaponés de sugi (杉). En Occidente incrementouse o uso do termo "sugi" para se referir a esta árbore, xa que semella máis axeitado ca o usado antigamente: "cedro xaponés", xa que o "sugi" non é un auténtico cedro (xénero Cedrus).
É unha árbore perennifolia moi grande, acadando 70 m de altura e 4 m de diámetro de toro, con casca vermella acastañada con frecos en tiras verticais. Follas espiraladas, tipo agulla, de 0,5–1 cm de longo; conos de semente globular, de 1–2 cm de diámetro con preto de 20–40 escamas. É superficialmente semellante á relacionada sequoia xigante (Sequoiadendron giganteum (Lindl.) J.Buchholz ), diferenciándose polas follas máis longas (debaixo de 0,5 cm na sequoia xigante) e de conos máis pequenos (4–6 cm na sequoia xigante), e de máis dura cortiza (magra, macía, mol).
A criptomeria xaponesa cultivouse por moito tempo na China, que quizais sexa o seu sitio nativo. As formas seleccionadas son para planta ornamental e produción madeireira.
Hai moito que na China se describiu unha variedade: Cryptomeria japonica var. sinensis (ás veces considerada unha especie distinta, Cryptomeria fortunei Otto & F.Dietr. ), porén non difiren en toda a área do Xapón, ademais de non existir unha evidencia definitiva como para saber o que ocorreu na China.
As condicións de Galiza, semellantes en moitos casos coas do Xapón, fan que moitas especies como as camelias se dean moi ben. No caso da criptomeria ocorre o mesmo. Úsase como ornamental, con crecementos espectaculares. De feito algúns exemplares figuran no Catálogo de Árbores Senlleiras de Galicia[1]:
A criptomeria é a árbore nacional do Xapón, comunmente plantada arredor de templos, con moitas e enormes árbores plantadas séculos atrás. Sargent (1894; The Forest Flora of Japan) conta que Daimyō, un amo feudal que era demasiado pobre para donar unha luz votiva de pedra no funeral do Shōgun Tokugawa Ieyasu (1543–1616) no altar Tōshōgū, permitiu plantar unha avenida de sugi, "para que os futuros visitantes sentisen a protección da calor do sol". A avenida, que aínda existe hoxe en día, ten 65 km de lonxitude e árbores grandiosas.
Emprégase acotío coma árbore forestal, é moi usada en plantíos no Capón e na China. Tamén é empregada como árbore ornamental noutras áreas temperadas, incluíndo Gran Bretaña, Galiza, América do Norte.
Unha forma arbórea ornamental moi popular é o cultivar "Elegans", notáebl por manter a follax xuvenil toda a vida, no canto da follaxe desenvolvida nos adultos, que cambia ano tras ano. É unha árbore arbustivo de 5–10 m de altura.
A madeira é recendente, de cor vermella rosada, lixeira mais rexa, resistente á podremia na auga. No Xapón úsase en todo tipo de construción.
Ecoloxicamente Cryptomeria é alimento das larvas dalgunhas avelaíñas do xénero Endoclita incluíndo a E. auratus, E. punctimargo, e E. undulifer.
O pole de sugi (e de hinoki) é unha importante causa de rinite alérxica no Xapón.
A criptomeria ou cedro xaponés, Cryptomeria japonica (L.f.) D. Don, é a única especie de árbore do xénero Cryptomeria.
É unha conífera pertencente á familia das cupresáceas, endémica do Xapón, onde é coñecida co nome xaponés de sugi (杉). En Occidente incrementouse o uso do termo "sugi" para se referir a esta árbore, xa que semella máis axeitado ca o usado antigamente: "cedro xaponés", xa que o "sugi" non é un auténtico cedro (xénero Cedrus).
É unha árbore perennifolia moi grande, acadando 70 m de altura e 4 m de diámetro de toro, con casca vermella acastañada con frecos en tiras verticais. Follas espiraladas, tipo agulla, de 0,5–1 cm de longo; conos de semente globular, de 1–2 cm de diámetro con preto de 20–40 escamas. É superficialmente semellante á relacionada sequoia xigante (Sequoiadendron giganteum (Lindl.) J.Buchholz ), diferenciándose polas follas máis longas (debaixo de 0,5 cm na sequoia xigante) e de conos máis pequenos (4–6 cm na sequoia xigante), e de máis dura cortiza (magra, macía, mol).
A criptomeria xaponesa cultivouse por moito tempo na China, que quizais sexa o seu sitio nativo. As formas seleccionadas son para planta ornamental e produción madeireira.
Hai moito que na China se describiu unha variedade: Cryptomeria japonica var. sinensis (ás veces considerada unha especie distinta, Cryptomeria fortunei Otto & F.Dietr. ), porén non difiren en toda a área do Xapón, ademais de non existir unha evidencia definitiva como para saber o que ocorreu na China.
Japanska kriptomerija (lat. Cryptomeria japonica) monotipski je rod četinjača iz porodice Cupressaceae. Endemska je vrsta u Japanu. Zovu ga japanskim cedrom, iako nije srodan cedru.
To je vrlo veliko crnogorično stablo, može doseći i do 70 m visine i 4 m promjera debla. Ima crveno-smeđu koru, koja se odljupljuje u okomitim trakama. Listovi su raspoređeni spiralno, igličasti su, 0,5-1 cm dugi. Češeri su kuglasti s oko 20-40 ljusaka.
Japanska kriptomerija izgleda slično kao i golemi mamutovac (lat. Sequoiadendron giganteum), od kojeg se razlikuje po dužim iglicama i manjim češerima.
Raste u šumama na dubokim, dobro isušenim tlima. Brzo raste u toplim i vlažnim uvjetima. Ne podnosi siromašna tla i hladnu, suhu klimu.[1]
Japanska kriptomerija je nacionalno stablo Japana, obično se sadi oko hramova i svetišta. Ima mnogo iznimno dojmljivih stabala posađenih prije nekoliko stoljeća.
Drvored japanske kriptomerije u svetištu Togakushiju u Naganu.
Japanska kriptomerija kao bonsai.
Češer
Plantaža japanske kriptomerije
Cryptomeria japonica - Museum specimen
Japanska kriptomerija (lat. Cryptomeria japonica) monotipski je rod četinjača iz porodice Cupressaceae. Endemska je vrsta u Japanu. Zovu ga japanskim cedrom, iako nije srodan cedru.
To je vrlo veliko crnogorično stablo, može doseći i do 70 m visine i 4 m promjera debla. Ima crveno-smeđu koru, koja se odljupljuje u okomitim trakama. Listovi su raspoređeni spiralno, igličasti su, 0,5-1 cm dugi. Češeri su kuglasti s oko 20-40 ljusaka.
Japanska kriptomerija izgleda slično kao i golemi mamutovac (lat. Sequoiadendron giganteum), od kojeg se razlikuje po dužim iglicama i manjim češerima.
Raste u šumama na dubokim, dobro isušenim tlima. Brzo raste u toplim i vlažnim uvjetima. Ne podnosi siromašna tla i hladnu, suhu klimu.
Japanska kriptomerija je nacionalno stablo Japana, obično se sadi oko hramova i svetišta. Ima mnogo iznimno dojmljivih stabala posađenih prije nekoliko stoljeća.
Japanska kryptomerija (Cryptomeria japonica) je rostlina z podswójby (Taxodioideae) znutřka swójby cypresowych rostlinow (Cupressaceae). Wona je jenička družina w rodźe (Cryptomeria).
Po staršich žórłach so do swójskeje swójby ćisowcowych rostlinow (Taxodiaceae) přirjaduje.
Japanska kryptomerija je štom, kotryž docpěje wysokosć wot 6 hač do 20 m. Stare štomy w Japanskej móžeja wysokosć wot hač do 45 m měć. Kehelojta króna je wuska. Tołsta skora je bruna a njese zrunane, padorune brózdy. Wurosćene štomy su dołhe, kónčkojte a kehelojte. Japanska sorta ma tołše hałuzy hač chinska (C. japonica var. sinensis).
Jehły su dosrjedźa serpikojće křiwjene a docpěja dołhosć wot 6 hač 20 mm. Wone steja w pjeć šrubikowych rjadach podłu hałuzow.
Kćěje wot februara hač do měrca. Rostlina je jednodomna. Kćenja njenapadne. Kulowate hable docpěja přeměr wot něhdźe 2 cm.
Rosće jenož w regionach z miłych zymami. Ma radšo hłubokosahace, włóžne a małowapnite pódy.
Štom je w Japanskej rozšěrjena.
Štom so w Europje w parkach plahuje, wjetše formy tež w zahrodach.
Eksistuje něhdźe 50 kulturowych formow. Wone su zwjetša mjeńše hač pochadna forma.
Japanska kryptomerija (Cryptomeria japonica) je rostlina z podswójby (Taxodioideae) znutřka swójby cypresowych rostlinow (Cupressaceae). Wona je jenička družina w rodźe (Cryptomeria).
Po staršich žórłach so do swójskeje swójby ćisowcowych rostlinow (Taxodiaceae) přirjaduje.
Cryptomeria japonica er eina tegundin í ættkvíslinni Cryptomeria (bókstaflega "faldir hlutar") í einiætt (Cupressaceae), en áður talin til Taxodiaceae. Hún er einlend í Japan þar sem hún gengur undir nafninu sugi (japanska: 杉).[2][3][4]
Þetta er mjög stórt sígrænt tré, allt að 70 m hátt og 4 m í stofnþvermál, með rauðbrúnan börk sem flaganr í láréttum flögum. Barrnálarnar eru í spíral eftir greinunum, 0,5 - 1 sm langar; og könglarnir eru hnattlaga, 1 - 2 sm í þvermál með 20–40 köngulskeljum.
Tegundin hefur verið ræktuð svo lengi í Kína að það er oft talið innfætt þar. Form sem hafa verið valin til skrauts eða til timburframleiðslu fyrir löngu í Kína hafa verið lýst sem sérstakt afbrigði Cryptomeria japonica var. sinensis (eða jafnvel sem sjálfstæð tegund, Cryptomeria fortunei), en þau eru vel innan þess breytileika sem finnst villt í Japan, og það eru engar sannanir fyrir að tegundin hafi fundist villt í Kína. Erfðagreining á frægasta stofni af Cryptomeria japonica var. sinensis á Tianmu-fjalli, sem er með tré sem eru talin tæplega 1000 ára gömul, styður þá kenningu að sá stofn sé innfluttur.[5]
Cryptomeria vex í skógum með djúpum jarðvegi með góðu frárennsli, og í hlýju og röku loftslagi, og vex það hratt við þau skilyrði. Það þolir illa lélegan jarðveg og kaldara og þurrara loftslag.[6]
Timbur Cryptomeria japonica er ilmríkt, veður, fúa og skordýraþolið, mjúkt og með lítinn þéttleika.[7][8]
Cryptomeria japonica er eina tegundin í ættkvíslinni Cryptomeria (bókstaflega "faldir hlutar") í einiætt (Cupressaceae), en áður talin til Taxodiaceae. Hún er einlend í Japan þar sem hún gengur undir nafninu sugi (japanska: 杉).
Japoninė kriptomerija (lot. Cryptomeria japonica, angl. Japanese cedar, jap. スギ, kin. 日本柳杉) – kiparisinių (Cupressaceae) šeimos, Taxodioideae pošeimio, ir vienintelė kriptomerijų genties visžalių augalų rūšis.
Natūraliai paplitusi Japonijoje ir rytų Kinijoje. Porūšis Cryptomeria japonica var. japonica endeminis Japonijos salose, kuris paplitęs nuo Kiūšiū iki šiaurės Honšiū salos. Vėliau buvo introdukuota dalyje vidutinių platumų klimato juostose esančiose šalyse. Iš Europos žemyno valstybių dažniau auginamos JK, Airijoje, Ispanijoje, Prancūzijoje, Portugalijoje (Azorų salos), vakarų Kaukaze. Azijoje dažniausiai auginamos Kinijoje ir Indijoje. Taip pat Šiaurės Amerikoje – JAV, Meksikoje. Iš Okeanijos salų – Naujojoje Zelandijoje, Afrikos žemyne – PAR bei Rejunjono saloje, Pietų Amerikos žemyne introdukuota Bolivijoje.
Arčiausiai Lietuvos yra introdukuotos Lenkijoje, daugiausiai jos pietvakariuose, bei pietryčių Švedijoje. O Lietuvoje pavieniams entuziastams japoninių kriptomerijų auginimas dažniausiai pasibaigia nesėkme – jos nunyksta. Nors pavieniais atvejais kaip kad Skinderiškio dendrologiniame parke pasitaiko ir išimčių. Netoli Lietuvos, kiek piečiau Lenkijoje, kur klimatas šiek tiek švelnesnis, yra daugiau augančių, bet jos nėra tokios vešlios kaip natūraliam savaiminio paplitimo areale, o žiemomis apšąla. Pagal JAV žemės ūkio departamento (angl. USDA) duomenis, priskirta 5-8 atšiaurumo zonoms.
Ntūralaus paplitimo areale auga 1100–2500 metrų aukštyje. Gerai auga lengvame, pralaidžiame dirvožemyje. Mėgsta šiltą, drėgnoką klimatą. Esant šioms sąlygoms medžiai auga gerai ir greitai. Netoleruoja prasto dirvožemio ir šalčio bei sauso klimato.
Tai vienanamis, visžalis, kūgio formos lajos masyvus medis. Žievė rausvai ruda ar tamsiai pilka lupasi vertikaliom atraižom. Lapeliai it spygliukai šviesiai žali ant šakelės išsidėstę spirališkai po penkis 5–10 mm ilgio, išsilaiko 4-5 metus.
Tai aukščiausi, masyviausi ir ilgaamžiškiausi medžiai Japonijos salose. Įprastai auga apie 40-50 m aukščio, rečiau pasitaiko iki 60 m aukščio (Lietuvoje tik iki kelių metrų)[1] ir iki 2-3 m kamieno skersmeniu. Didžiausias pavienių šių medžių aukštis 70 metrų. Su storu 5,2 m skersmens kamienu žinoma kaip „Yaku-sugi“ arba „Jomon-sugi“ vardais. Medžio aukštis ir kamieno storis priklauso nuo dirvožemio, augimvietės aplinkos sąlygų. Augančios miškuose ar kituose medynuose, paprastai būna su laibesniais kamienais, bet aukštaūgės.
Tai ilgaamžiai medžiai gyvenantys apie 3000 metų ar daugiau. Pagal radioaktyviojo anglies izotopą buvo nustatyta, kad dabar auganti seniausia japoninė kriptomerija žinoma kaip „Jomon sugi“ turi 3000 ± 160 metų, kiti šaltiniai teigia esą jai tarp 2170-7200 metų. Pats medis yra 25,3 m aukščio, 5,2 m kamieno skersmens arba 16,2 m kamieno apimties ir 300 m³ tūrio, o tai jau masyviausias pušūnų medis Japonijoje. Shimoyaku miškininkystės įstaigoje yra saugoma nupjautos 6 metrų aukštyje japoninės kriptomerijos kamieno dalis su 1776 metinių medžio rievių ir tai įtikinamas šių medžių ilgaamžiškumo įrodymas.
Japoninė kriptomerija – Japonijos nacionalinis medis. Mediena rausvos spalvos, kvapni, minkštoka, lengva bet patvari, atspari puvimui bei lengvai apdirbama, tad Japonijoje labai populiari įvairių tipų statybose. Indijos Sikimo valstijoje ir Dardžilingo apygardoje vienas iš gausiau auginamų medžių ir naudojama statybose. Japonijoje gausiai auginamos prie šventyklų taip pat parkuose. Kitose šalyse taip pat auginamos miestų parkuose, botanikos soduose ir pavienių žmonių. Labai aktyviai naudojamos Japonijoje, Kinijoje, Azorų salose miškų ūkio plantacijose. Kaip dekoratyvinis augalas auginamas vidutinių platumų klimato juostose – dalyje Europos, ypač jos vakarinėje dalyje (gausiai JK, Airijoje, Ispanijoje, Prancūzijoje), JAV, Meksikoje, Naujojoje Zelandijoje, PAR, vakarų Kaukaze palei Juodąją jūrą.
Sąrašas nepilnas:
Japoninės kriptomerijos morfologiniai požymiai iš Philipp Franz von Siebold'o ir Joseph Gerhard Zuccarini'o knygos "Flora Japonica".
Japoninės kriptomerijos kankorėžiai ir sėklos
Japoninės kriptomerijos kankorėžėlis
Didžiosios Kajano kriptomerijos kamienas
Rejunjone introdukuotų japoninių kriptomerijų miškas
Jōmon medis - seniausia japoninė kriptomerija, kuriai tarp 2170-7200 metų. Auga Jakušimoje (Kagošimos prefektūra)
Senas japoninės kriptomerijos medis (Gifu prefektūra)
Japoninės kriptomerijos kamieno skersinis pjūvis
Japoninės kriptomerijos lentos pavyzdys
Japoninę kriptomeriją japonai vadina sugi (jap. 杉). Angliškai dažniausiai šis medis vadinamas Japanese Cedar (japoniniu kedru), nors kedrams visai negimininga rūšis. Oficialaus dabartinio japoninės kriptomerijos (lot. Cryptomeria japonica (Thunb. ex L.f.) D.Don) mokslinio pavadinimo autorius David Don gyvenęs 1799–1841 metais. Žemiau, japoninės kriptomerijos sinonimai[2]:
Iliustruotas Lietuvos augalų genčių vardynas · Lietuvos vietinės medžių ir krūmų rūšys · Lietuvos išskirtiniai medžiai · Lietuvos svetimžemė dendroflora · Pasaulio išskirtiniai medžiai
Miškas · Miško skliautas · Lietuvos miškai · Pasaulio miškai (šalys pagal miškų plotą) · Miškų nykimas (neteisėtas miško kirtimas)
Miškininkystė (ekologinė miškininkystė) · Miško atkūrimas · Įveisimas · Miškų ūkis · Miškų urėdija · Girininkija · Eiguva · Lietuvos miškų institutas
Japoninė kriptomerija (lot. Cryptomeria japonica, angl. Japanese cedar, jap. スギ, kin. 日本柳杉) – kiparisinių (Cupressaceae) šeimos, Taxodioideae pošeimio, ir vienintelė kriptomerijų genties visžalių augalų rūšis.
De Japanse ceder (Cryptomeria japonica) is een conifeer uit de cipresfamilie (Cupressaceae). De boom is endemisch in Japan en wordt reeds lange tijd gecultiveerd in China. Het is de enige soort in het geslacht Cryptomeria, een zogeheten monotypisch geslacht.
De boom wordt in Japan 'sugi' genoemd. Vanwege de boogvormige naalden wordt hij in Vlaanderen ook Sikkelcipres of in Nederland Sikkelden genoemd.
In gematigde streken wordt de boom als sierboom aangeplant. Er zijn verschillende cultivars ontwikkeld.
Bamboebescherming rond Japanse ceders, Ginkakuji tempel in Kyoto, Japan.
Dreef met oude Japanse ceders, Nagano Japan
Cryptomeria japonica Kegels en zaden.
Cryptomeria japonica Naalden en mannelijke kegels.
Botanisch tekening van Cryptomeria
Dwarse doorsnede van de stam
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Cryptomeria japonica op Wikimedia Commons. Japanseder (Cryptomeria japonica) er et stort bartre som vokser vilt i Japan og Kina. Det er den eneste nålevende arten i slekta Cryptomeria, og er til tross for navnet ikke i slekt med seder. Arten ble tidligere regnet til sumpsypressfamilien, men tilhører nå sypressfamilien. De nærmeste slektningene er Glyptostrobus og Taxodium.
Høyden kan bli opptil 50 meter med en stammediameter på tre meter. Krona er smalt kjegleformet med avrundet topp. Barken er trevlet, oransje til rødbrun med dype, loddrette furer. Nålene sitter foroverbøyd på skuddene og er rombeformede i tverrsnitt og 7–14 mm lange.[2][3][4]
Trærne er sambu med adskilte hann- og hunnblomster på samme tre. Hannblomstene er eggformede, 3 mm store og sitter 6–35 sammen i klaser langs skuddspissen på de minste greinene. Hunnblomstene sitter 1–6 sammen endestilt på kortere og kraftigere greiner. Konglene er kulerunde, 2 cm i diameter med 20–30 skjell. På hvert skjell sitter det 4–5 bøyde torner. Blomstringen skjer i februar–april, og konglene blir brune med modne frø i oktober.[2][3][4]
Japanseder omfatter to varieteter, var. japonica i Japan og var. sinensis i Kina. De adskiller seg ved detaljer i bar og kongler. Arten trives på dyp, godt drenert jord i områder med varmt og fuktig klima. Den tåler ikke dårlig jord, eller kaldt og tørt klima.[3][4]
Den japanske varieteten er utbredt på Honshu, Shikoku og Yakushima, men naturlige bestander er nå sjeldne. Den er vanlig plantet både i hjemlandet, og i Kina og på Taiwan. Den vokser naturlig sammen med eviggrønne løvtrær i skoger der Cryptomeria utgjør omtrent halvparten av trærne. I disse skogene finnes også andre bartrær som japanedelgran, sørjapansk hemlokk, solsypress og japansk nøttetaks, men det er svært få løvfellende løvtrær. Undervegetasjonen er rik med busker, klatreplanter, bregner, moser og levermoser.[1][5]
I følge Flora of China vokser den kinesiske varieteten naturlig i provinsene Fujian, Jiangxi, Sichuan, Yunnan og nordvestlige Zhejiang. Den er også plantet mange andre steder. Naturlige bestander vokser lavere enn 1100 moh., men i Yunnan er den plantet opptil 2500 moh.[6] Det er usikkert om de kinesiske bestandene er helt naturlige, og en genetisk studie fra 2008 støtter en hypotese om at den kinesiske varieteten stammer fra plantede japanske trær, som så er blitt naturalisert.[7]
I Japan kalles treet sugi. Det er det viktigste treslaget i japansk skogsdrift og er også viktig i Kina. Kjerneveden er rødaktig og yteveden lysegul. Virket dufter av terpener, er motstandsdyktig mot råte og er lett å bearbeide. Det brukes til bygninger, bruer, båter, lyktestolper, møbler, redskap og i papirproduksjon. I Japan plantes ofte sugi ved templer og andre hellige steder.[1] [3][4] Utbredelsen av sugi økte i Japan etter andre verdenskrig, på grunn av storstilt treplanting. Treslaget produserte mer tømmer per år enn saktevoksende løvtrær og over 4 milliarder sugi tre ble planted i Japan fra 1950 til 1970[8]. Japansk trevirke møtte senere konkurranse fra billig importert tømmer og store sugi-plantefelt ble stående til treet nådde moden alder. Modne trær produserer mer pollen, noe som har forårsaket en økning i sugi-pollen allergi i Japan [8]. Som en respons på dette har kultivarer som produserer lite eller ingen pollen blitt utviklet i Japan.
Japanseder er et populært hage- og parktre også i Europa og Nord-Amerika, og det finnes mange kultivarer. Den er ikke så vanlig i Norge, men finnes plantet langs kysten fra Kristiansand til Møre. Et stort eksemplar står i Nygårdsparken i Bergen.[1][2]
Fossiler viser at Cryptomeria tidligere hadde en vid utbredelse i Eurasia. De eldste fossilene er fra eocen på Kamtsjatka. Det er gjort flere europeiske funn av kongler, frø og bar fra miocen. Arten Cryptomeria anglica vokste i miocen i Spania, England og Island. Cryptomeria rhenana er beskrevet fra Tyskland i miocen. Den vokste fortsatt i Italia i pliocen og kan ha overlevd der til slutten av gelasium for 1,8 millioner år siden. De yngste funnene av Cryptomeria-pollen i Georgia er fra midtre pleistocen. Slekta er kjent fra miocen til pleistocen i Japan. Det er også gjort funn fra miocen i Primorskij kraj i Russlands fjerne østen. Fossiler var tidligere ikke kjent fra Sør-Kina, men i 2018 ble et funn fra tidlig oligocen publisert.[9][10][11][12][13][14]
Allé ved Togakushi-tempelet nær Nagano
Bark
Nåler på et ungt tre
Hunnblomster øverst, hannblomster nedenfor
Trevirke
Japanseder (Cryptomeria japonica) er et stort bartre som vokser vilt i Japan og Kina. Det er den eneste nålevende arten i slekta Cryptomeria, og er til tross for navnet ikke i slekt med seder. Arten ble tidligere regnet til sumpsypressfamilien, men tilhører nå sypressfamilien. De nærmeste slektningene er Glyptostrobus og Taxodium.
A l'é n'erbo.
Da finì.
Kryptomeria japońska, szydlica japońska (Cryptomeria japonica) – gatunek zimozielonych drzew iglastych z rodziny cyprysowatych (Cupressaceae). Jedyny żyjący przedstawiciel rodzaju Cryptomeria[4]. Jest gatunkiem bardzo zmiennym – wyróżnia się dwie odmiany geograficzne (jedna występuje w Japonii, druga w Chinach) oraz liczne formy i kultywary.
Gatunek występuje naturalnie w Japonii i w Chinach, poza tym jest rozpowszechniony w uprawie. W Japonii występuje odmiana var. japonica rosnąca w czystych lub mieszanych lasach od wyspy Kiusiu na południu po północne krańce wyspy Honsiu. Odmiana ta została introdukowana do lasów na wyspie Tajwan oraz w Chinach. W Chinach naturalnie występuje odmiana var. sinensis. Jej zasięg obejmuje prowincje Fujian, Jiangxi, Syczuan, Junnan i Zhejiang, ale jest też sadzona w lasach także w innych prowincjach[5].
Kwiaty męskie zebrane w strobilach
Szyszki i nasiona.
Listowie
Drewno
Pień młodego drzewa, Ogród botaniczny PAN w Powsinie, Polska
Pień starego drzewa, Tateyama, Japonia
Drzewa tego gatunku cenione są jako rośliny ozdobne i surowiec do produkcji bezżywicznego drewna[6]. Obie odmiany są sadzone w lasach w Azji wschodniej[5]. Stare okazy rosną w Japonii nierzadko przy pałacach i świątyniach. Gatunek sadzony jest także jako roślina ozdobna poza swoim zasięgiem. W Europie środkowej ze względu na większą mrozoodporność uprawiana jest głównie odmiana japońska var. japonica[6].
Kryptomeria japońska, szydlica japońska (Cryptomeria japonica) – gatunek zimozielonych drzew iglastych z rodziny cyprysowatych (Cupressaceae). Jedyny żyjący przedstawiciel rodzaju Cryptomeria. Jest gatunkiem bardzo zmiennym – wyróżnia się dwie odmiany geograficzne (jedna występuje w Japonii, druga w Chinach) oraz liczne formy i kultywary.
Cryptomeria Thunberg ex Linnaeus é um género monotípico de coníferas pertencentes à família Cupressaceae, anteriormente incluído na família Taxodiaceae. O género inclui apenas a espécie Cryptomeria japonica (L.f.) D.Don (sin.: Cupressus japonica L.f.), uma árvore de grandes dimensões endémica do Japão, onde é conhecida pelo nome de sugi (em japonês: 杉). A árvore tem nos países lusófonos os nomes comuns de criptoméria ou cedro-japonês (apesar de ser um cipreste e não um membro do género Cedrus).
A Cryptomeria japonica um megafanerófito perenifólio, monóico, que em condições favoráveis pode atingir até 70 m de altura e mais de 4 m de diâmetro do tronco. A copa é cónica, com tronco direito e esbelto e ramagens direitas a levemente decumbentes. O ritidoma é acastanhado-avermelhado, rugoso, desprendendo-se espontaneamente em tiras verticais.[3]
O ramos são verticilados, ascendentes nas pontas. As folhas são lineares, semelhantes a agulhas, inseridas em espiral, verde-azuladas, com 0,5-1,0 cm de comprimento.
O fruto é um estróbilo globular, com 1–2 cm de diâmetro e cerca de 20–40 escamas, que se abre quando seca, libertando numerosas sementes aguçadas.
Quando seca ao ar, a densidade inicial da madeira de criptoméria é de 300–420 kg/m3.[4] e apresenta um módulo de Young de 8017 MPa, 753 MPa e 275 MPa, respectivamente nas direcções longitudinal, radial e tangencial em relação às fibras da madeira.[4]
Cryptomeria cresce bem em solos profundos e bem drenados em climas quentes e húmidos, sendo nessas condições considerada uma espécie de crescimento rápido. Tolera mal solos pobres e climas secos ou frios.[5]
A espécie é superficialmente similar ao sequoia-gigante (Sequoiadendron giganteum), com a qual é aparentada, mas pode ser facimente diferenciada pelas folhas mais longas (menos de 0,5 cm na sequoia-gigante), pelos cones mais pequenos (4–6 cm na sequoia-gigante) e pela casca mais rija (esponjoso na sequoia-gigante).
A criptoméria é cultivada na China desde tempos imemoriais, sendo mesmo considerada por alguns botânicos como nativa. As formas desde há muito seleccionadas na China para fins ornamentais e para produção de madeira foram descritas como uma variedade distinta, a Cryptomeria japonica var. sinensis (ou mesmo como um espécie distinta, a Cryptomeria fortunei), mas estudos recentes consideram que os espécimes chineses podem ser enquadrados na variabilidade natural encontrada nas populações selvagens do Japão. Por outro lado, não há provas incontroversas de que a espécie tenha ocorrido na China em estado selvagem, pois análises genéticas da mais famosa população chinesa de Cryptomeria japonica var. sinensis, na Montanha Tianmu, onde existem árvores com uma idade estimada de 1000 anos, suporta a hipótese de que aquela população resultou de uma introdução deliberada.[6]
Cryptomeria serve de alimento às larvas de algumas borboletas nocturnas (traças) do género Endoclita, incluindo Endoclita auratus, Endoclita punctimargo e Endoclita undulifer.
O pólen de criptoméria (a par do pólen de Chamaecyparis obtusa) é a principal causa de febre-dos-fenos no Japão.
A criproméria (sugi) é a árvore nacional do Japão, sendo comum a sua plantação em torno de templos e de santuários shinto, existindo muitos espécimes de grandes dimensões plantados há muitos séculos.
Há registo do caso de um daimyō (senhor feudal do antigo Japão) que era demasiado pobre para oferecer uma lanterna de pedra para o funeral do shogun Tokugawa Ieyasu (1543–1616) em Nikkō Tōshō-gū, mas que solicitou que em vez dessa oferenda lhe fosse permitido plantar uma alameda de sugi, para que "futuros visitantes possam ser protegidos do calor do sol". A oferenda foi aceite e a alameda, que ainda existe, tem mais de 65 km de comprimento, sem igual em grandeza.[7]
A criptoméria é frequentemente usada em silvicultura, sendo extensivamente plantada no Japão, na China e nos Açores. Como árvore ornamental é cultivada em múltiplas áreas temperadas, incluindo o Reino Unido e outras áreas costeiras da Europa, na costa ocidental da América do Norte e em regiões do Nepal e da Índia situadas no leste dos Himalaias.
Um cultivar muito popular para uso ornamental é o "Elegans", notável por reter a folhagem juvenil durante a sua vida adulta. Aquele cultivar produz pequenas árvores, com 5–10 m de altura, com folhagem macia e brilhante. Existem numerosos cultivares ananicados utilizados em jardins de rochas e para produzir bonsai, incluindo 'tansu', 'koshyi', 'pequeno diamante', 'yokohama' e 'kilmacurragh.'
Os seguintes cultivares ganharam o prémio Award of Garden Merit da Royal Horticultural Society:
A madeira de criptoméria tem um odor agradável, cor rosada e baixa densidade. É uma madeira durável, resistente à podridão e à humidade. É utilizada no Japão para todos os tipos de construção, em especial para construir painéis interiores. Na região de Darjeeling e no Sikkim, onde a criptoméria é a árvore mais cultivada, a sua madeira é designada por dhuppi sendo amplamente utilizada na construção de habitações.
A sua introdução nos Açores, onde é a essencia florestal mais abundante, levou à destruição de grande parte da vegetação natural das ilhas, em especial das manchas mais ricas de laurissilva, colocando em risco várias espécies endémicas, entre as quais o priolo.
.jpg)
_(3505588924).jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
|coautor= (ajuda) A árvore tem, ainda, sido designada pelos seguintes nomes:
Cryptomeria Thunberg ex Linnaeus é um género monotípico de coníferas pertencentes à família Cupressaceae, anteriormente incluído na família Taxodiaceae. O género inclui apenas a espécie Cryptomeria japonica (L.f.) D.Don (sin.: Cupressus japonica L.f.), uma árvore de grandes dimensões endémica do Japão, onde é conhecida pelo nome de sugi (em japonês: 杉). A árvore tem nos países lusófonos os nomes comuns de criptoméria ou cedro-japonês (apesar de ser um cipreste e não um membro do género Cedrus).
Criptomeria (Cryptomeria japonica D. Don.), este singura specie din genul Cryptomeria, un gen de conifere din familia Cupressaceae (chiparoși). Specia, Cryptomeria japonica. Este endemică în Japonia, unde este cunoscută sub denumirea de "sugi".
Criptomeria (Cryptomeria japonica D. Don.), este singura specie din genul Cryptomeria, un gen de conifere din familia Cupressaceae (chiparoși). Specia, Cryptomeria japonica. Este endemică în Japonia, unde este cunoscută sub denumirea de "sugi".
Kryptomeria eller sugi (Cryptomeria japonica) är en barrträdsart i familjen cypressväxter, förekommande främst i Japan och Kina där det kan bli upp till 50 meter högt.
Tidigare ingick kryptomeria i familjen sumpcypressväxter, men hela den familjen ingår numera i cypressväxterna. Arten är den enda i släktet Cryptomeria (Kryptomeriasläktet).
Wikimedia Commons har media som rör Kryptomeria.
Kryptomeria eller sugi (Cryptomeria japonica) är en barrträdsart i familjen cypressväxter, förekommande främst i Japan och Kina där det kan bli upp till 50 meter högt.
Tidigare ingick kryptomeria i familjen sumpcypressväxter, men hela den familjen ingår numera i cypressväxterna. Arten är den enda i släktet Cryptomeria (Kryptomeriasläktet).
Wikimedia Commons har media som rör Kryptomeria.Bilder & media 
Denna växtartikel saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att tillföra sådan.
Japon çamı (Cryptomeria japonica), servigiller (Cupressaceae) familyasından anavatanı Japonya ve Çin olan bir ağaç türü.
50 m boy ve 300 cm çap yapabilen herdem yeşil bir evcikli ağaçlardır. Konik taçlı, düzgün ve ince gövdeli yapıdadır. Kabuk kırmızımsı kahverengi ile koyu gri renkte lifsi yapıda uzunlamasına soyulur. Helezonik dallar yana doğru uzanmış veya çok az sarkıktır. Küçük dallar genellikle aşağıya doğru sarkıktır, ilk yılda yeşil renklidir. Sürgünler yeşil ve tüysüzdür. Tomurcuklar küçük pulsuzdur.
Soluk yeşil iğnemsi yapraklar 5 sıralı sarmal dizilmiştir ve sürgün üzerinde 4-5 yıl kadar kalır. İğne yapraklar biz şeklinde, dümdüz veya içe doğru çok kavisli, üst ve alt yüzeyi dış bükey yan tarafı hafif basık omurgalıdır.
Erkek çiçekler iki yıllık sürgünlerin ucunda çok sayıda bulunur, (2-)2.5-5(-8) x (1.3-)2-3(-4) mm, yumurtamsı ve yumurtamsı-elipsdir. Salkımlar 6-35 kadar, dikdörtgenimsi yapıda sapsızdır. Sarımsı-yeşil erkek çiçekler olgunlaşınca erik kırmızısına döner. Mikrosporlar çok sayıda spiral dizilmiştir; polen kanadı 3-6 kadardır.
Dişi kozalaklar sürgün ucunda tekli veya kümelenmiş vaziyette bulunur. Küre veya yarı küre şeklinde, sapsız, 0.9-1.6(-2.5) × 1-2(-2.5) cm'dir. Kozalak pulları 20-30 kadar ucu geriye doğru eğilmiştir, umbo rombik, 4-5(-7) kadar dişli çıkıntılar 1–3 mm'dir. Kozalaklar ilk yılda olgunlaşmamıştır ve 1-2 yıldan daha fazla kalır. Sürgünlerin büyümesi kozalakların içinden geçici olarak devam eder. Tohumlar kahverengi veya koyu kahverengi her bir pullda 2-5 kadar, düzensiz elipsoid veya çok köşeli ve basıktır, 4-6.5 × 2-3.5 mm ve kanatlar 0.2-0.25 mm'dir. Kotiledon sayısı (2-)3(-4) kadar, ince ve uzun, 2 cm uzunluğundadır. Çimlenme epigeiktir, tozlaşma Şubat-Nisan aylarında gerçekleşirken tohumlar Ekim ayında olgunlaşır. Kromozon sayısı 2n = 22'dir
Japon çamı (Cryptomeria japonica), servigiller (Cupressaceae) familyasından anavatanı Japonya ve Çin olan bir ağaç türü.
50 m boy ve 300 cm çap yapabilen herdem yeşil bir evcikli ağaçlardır. Konik taçlı, düzgün ve ince gövdeli yapıdadır. Kabuk kırmızımsı kahverengi ile koyu gri renkte lifsi yapıda uzunlamasına soyulur. Helezonik dallar yana doğru uzanmış veya çok az sarkıktır. Küçük dallar genellikle aşağıya doğru sarkıktır, ilk yılda yeşil renklidir. Sürgünler yeşil ve tüysüzdür. Tomurcuklar küçük pulsuzdur.
Soluk yeşil iğnemsi yapraklar 5 sıralı sarmal dizilmiştir ve sürgün üzerinde 4-5 yıl kadar kalır. İğne yapraklar biz şeklinde, dümdüz veya içe doğru çok kavisli, üst ve alt yüzeyi dış bükey yan tarafı hafif basık omurgalıdır.
Erkek çiçekler iki yıllık sürgünlerin ucunda çok sayıda bulunur, (2-)2.5-5(-8) x (1.3-)2-3(-4) mm, yumurtamsı ve yumurtamsı-elipsdir. Salkımlar 6-35 kadar, dikdörtgenimsi yapıda sapsızdır. Sarımsı-yeşil erkek çiçekler olgunlaşınca erik kırmızısına döner. Mikrosporlar çok sayıda spiral dizilmiştir; polen kanadı 3-6 kadardır.
Dişi kozalaklar sürgün ucunda tekli veya kümelenmiş vaziyette bulunur. Küre veya yarı küre şeklinde, sapsız, 0.9-1.6(-2.5) × 1-2(-2.5) cm'dir. Kozalak pulları 20-30 kadar ucu geriye doğru eğilmiştir, umbo rombik, 4-5(-7) kadar dişli çıkıntılar 1–3 mm'dir. Kozalaklar ilk yılda olgunlaşmamıştır ve 1-2 yıldan daha fazla kalır. Sürgünlerin büyümesi kozalakların içinden geçici olarak devam eder. Tohumlar kahverengi veya koyu kahverengi her bir pullda 2-5 kadar, düzensiz elipsoid veya çok köşeli ve basıktır, 4-6.5 × 2-3.5 mm ve kanatlar 0.2-0.25 mm'dir. Kotiledon sayısı (2-)3(-4) kadar, ince ve uzun, 2 cm uzunluğundadır. Çimlenme epigeiktir, tozlaşma Şubat-Nisan aylarında gerçekleşirken tohumlar Ekim ayında olgunlaşır. Kromozon sayısı 2n = 22'dir
Cryptomeria là một chi thực vật hạt trần trong họ Hoàng đàn (Cupressaceae), trước đây được phân loại trong họ Bụt mọc (Taxodiaceae). Chi này chỉ có một loài duy nhất với danh pháp hai phần là Cryptomeria japonica (đồng nghĩa: Cupressus japonica L.f.). Đây là loài đặc hữu của Nhật Bản, người Nhật gọi là sugi (tiếng Nhật: 杉-sam); tên gọi bản địa này ngày càng được sử dụng rộng rãi trong các tài liệu về thực vật học, để thay thế cho tên gọi cũ không chính xác về mặt thực vật học là "tuyết tùng Nhật Bản" - loài này thật ra không phải là loài cận chủng với nhóm tuyết tùng (chi Cedrus). Tiếng Việt gọi cây này là liễu sam hay bách Nhật Bản.
Nó là một loài cây thân gỗ lớn và lá thường xanh, cao tới 70 m (230 ft) và đường kính thân đạt tới 4 m (12 ft), với vỏ màu nâu đỏ dễ bóc theo chiều dọc. Các lá mọc xoắn, hình kim, dài 0,5–1 cm; các nón hạt hình cầu, đường kính 1–2 cm với khoảng 20-40 vảy. Nó rất giống với loài cự sam (Sequoiadendron giganteum) có quan hệ họ hàng gần. Có thể phân biệt hai loài theo kích thước lá (dưới 0,5 cm ở cự sam) hay nón (4–6 cm ở cự sam) cũng như vỏ gỗ cứng của nó (ở cự sam vỏ dày nhưng xốp).
Liễu sam đã được trồng từ lâu ở Trung Quốc và một số người cho rằng nó có nguồn gốc ở đây. Các dạng được chọn lọc để trồng làm cây cảnh hay lấy gỗ ở Trung Quốc được miêu tả như là một thứ khác biệt Cryptomeria japonica thứ sinensis (hoặc thậm chí là một loài riêng biệt là Cryptomeria fortunei), nhưng trên thực tế nó không khác gì với một loạt các biến thể được tìm thấy trong tự nhiên ở Nhật Bản, và cũng không có chứng cứ rõ ràng là loài này đã từng tồn tại trong tự nhiên ở Trung Quốc.
Liễu sam là quốc thụ của Nhật Bản, nói chung hay được trồng xung quanh các đền miếu, với nhiều cây có kích thước to lớn đầy ấn tượng đã được trồng hàng thế kỷ trước. Sargent trong The Forest Flora of Japan (1894) đã ghi chép lại ví dụ về một daimyo (đại danh) vì quá nghèo để có thể phúng viếng cửa trời bằng đá tại lễ tang của tướng quân Tokugawa Ieyasu (Đức Xuyên Gia Khang, 1543-1616) ở thần xã Nikkō Tōshō-gū (Nhật quang Đông chiếu cung), nhưng đã đề nghị thay vì điều đó là được trồng một hàng cây liễu sam, 'để những người viếng thăm trong tương lai không bị nắng'. Lời đề nghị này đã được chấp nhận và hàng cây này còn tồn tại tới ngày nay, nó dài trên 65 km (40 dặm), và 'không có gì sánh được với nó về độ hùng vĩ trang nghiêm'.
Nó cũng được sử dụng rộng rãi trong lâm nghiệp tại Nhật Bản và Trung Quốc, cũng như được trồng rộng rãi tại các khu vực ôn đới khác để làm cây cảnh, bao gồm Anh, châu Âu đại lục và Bắc Mỹ.
Một dạng cây cảnh phổ biến là giống 'Elegans', nó đáng chú ý vì giữ lại được kiểu tán lá non trong suốt thời gian tồn tại của mình, thay vì phát triển kiểu tán lá trưởng thành thông thường khi được một năm tuổi. Ảnh chụp tại hình bên phải trên đây là của giống này. Nó tạo thành một dạng cây bụi nhỏ cao khoảng 5-10m.
Gỗ của nó có hương thơm, màu hồng ánh đỏ, nhẹ nhưng cứng, không thấm nước và chống chịu được sâu mục. Nó được ưa thích tại Nhật Bản cho mọi loại công trình xây dựng cũng như làm gỗ lót ván bên trong các công trình đó.
Cryptomeria bị ấu trùng của một số loài nhậy thuộc chi Endoclita phá hoại, chẳng hạn E. auratus, E. punctimargo và E. undulifer.
Phấn hoa của liễu sam và cối bách (Chamaecyparis obtusa) là nguồn chính để gây ra bệnh sốt cỏ khô tại Nhật Bản.
Cryptomeria là một chi thực vật hạt trần trong họ Hoàng đàn (Cupressaceae), trước đây được phân loại trong họ Bụt mọc (Taxodiaceae). Chi này chỉ có một loài duy nhất với danh pháp hai phần là Cryptomeria japonica (đồng nghĩa: Cupressus japonica L.f.). Đây là loài đặc hữu của Nhật Bản, người Nhật gọi là sugi (tiếng Nhật: 杉-sam); tên gọi bản địa này ngày càng được sử dụng rộng rãi trong các tài liệu về thực vật học, để thay thế cho tên gọi cũ không chính xác về mặt thực vật học là "tuyết tùng Nhật Bản" - loài này thật ra không phải là loài cận chủng với nhóm tuyết tùng (chi Cedrus). Tiếng Việt gọi cây này là liễu sam hay bách Nhật Bản.
Nó là một loài cây thân gỗ lớn và lá thường xanh, cao tới 70 m (230 ft) và đường kính thân đạt tới 4 m (12 ft), với vỏ màu nâu đỏ dễ bóc theo chiều dọc. Các lá mọc xoắn, hình kim, dài 0,5–1 cm; các nón hạt hình cầu, đường kính 1–2 cm với khoảng 20-40 vảy. Nó rất giống với loài cự sam (Sequoiadendron giganteum) có quan hệ họ hàng gần. Có thể phân biệt hai loài theo kích thước lá (dưới 0,5 cm ở cự sam) hay nón (4–6 cm ở cự sam) cũng như vỏ gỗ cứng của nó (ở cự sam vỏ dày nhưng xốp).
Liễu sam đã được trồng từ lâu ở Trung Quốc và một số người cho rằng nó có nguồn gốc ở đây. Các dạng được chọn lọc để trồng làm cây cảnh hay lấy gỗ ở Trung Quốc được miêu tả như là một thứ khác biệt Cryptomeria japonica thứ sinensis (hoặc thậm chí là một loài riêng biệt là Cryptomeria fortunei), nhưng trên thực tế nó không khác gì với một loạt các biến thể được tìm thấy trong tự nhiên ở Nhật Bản, và cũng không có chứng cứ rõ ràng là loài này đã từng tồn tại trong tự nhiên ở Trung Quốc.
Криптомерию выращивают в садах и парках, в России — на Черноморском побережье Кавказа.
Древесина мягкая, лёгкая, устойчива к гниению, иногда с красивым рисунком, легко поддаётся обработке.
Имеются две разновидности:
Криптомерию выращивают в садах и парках, в России — на Черноморском побережье Кавказа.
Древесина мягкая, лёгкая, устойчива к гниению, иногда с красивым рисунком, легко поддаётся обработке.
日本柳杉（學名：Cryptomeria japonica），松柏門柏科植物，原本分類於杉科，也是日本柳杉屬中的唯一一種。是日本的特有種。在日本上直稱的スギ（杉或杉木）就是指這個品種。英文則多稱此樹為 Japanese Cedar （中譯日本香柏），但此樹其實並不是香柏的一種。日本柳杉林佔日本全國12%的土地，也是導致花粉症廣泛出現的主要原因。
日本柳杉是一種高大的常綠喬木，最高可達70米及4米闊，紅棕色的樹皮上有垂直條紋。葉排成螺旋形針狀，0.5至1厘米長；毬果呈球狀，1至2厘米闊及每個有約20至40塊果鱗。不深入地去看會發現日本柳杉與巨杉相當相似，但細心觀察可看到巨杉的葉較短（一般0.5厘米或以下）及較小的毬果（4至6厘米），巨杉的樹皮也較薄、軟身鬆散。它是依靠風媒傳粉的植物，雌雄不同花（單性花），開花期在每年二至四月。雄花呈圓錐形，長5毫米左右，密生於枝條頂端，開花時會釋放大量花粉。雌花為球形，鱗片密生，鱗片表面有小刺。
日本柳杉在中國大陸栽培已久，甚至有人認為這是中國大陸的原生樹木之一。在中國大陸常見的栽培種有Cryptomeria japonica var. sinensis，這種偶爾也獨立稱作柳杉（Cryptomeria fortunei）。但縱觀在日本廣泛分佈的個體則會發現其實與日本柳杉並無明顯分別，而且也缺乏有力的證據指出在中國大陸有野生的群落。日本柳杉及日本扁柏的花粉均是造成日本當地花粉症流行的主要原因。
日本柳杉廣泛種植於廟宇及神社內，而且有為數甚多的參天巨木。日本森林植物誌作者Sargent紀錄了一名貧窮的大名因無力在日光東照宮德川家康的葬禮上作出捐獻，因此而種植一片日本柳杉林作為替代而被接納。直到目前為止，這片佔地65平方公里的廣闊樹林仍然存在，並被認為是日本國內最華麗的一片林區。
日本柳杉在日本及中國是一種廣泛應用的植林樹種。除此以外，日本柳杉在其他溫帶地區也被栽培做為觀賞樹木使用，包括英國、歐洲、北美及喜馬拉雅以東地區的尼泊爾及印度等地也多有種植。其中一種栽培種密枝柳杉因其永遠保持矮小的灌木狀而備受歡迎，最高也不過是5至10米。
日本柳杉的木材擁有清香的氣味、紅棕的顏色及輕而強狀的特性，而且有一定的防水能力及能抵抗腐壞。因此，在日本式的建築及室內設計等均有廣泛應用。 日本柳杉也是部分蛾類幼蟲的寄主食物，如蝙蝠蛾屬（Endoclita）中的物種。
日本柳杉（學名：Cryptomeria japonica），松柏門柏科植物，原本分類於杉科，也是日本柳杉屬中的唯一一種。是日本的特有種。在日本上直稱的スギ（杉或杉木）就是指這個品種。英文則多稱此樹為 Japanese Cedar （中譯日本香柏），但此樹其實並不是香柏的一種。日本柳杉林佔日本全國12%的土地，也是導致花粉症廣泛出現的主要原因。
この項目では、日本列島固有種の植物について説明しています。その他の用法、或いは他の種の植物については「すぎ (曖昧さ回避)」をご覧ください。 
保全状況評価[1] NEAR THREATENED
分類 界 : 植物界 Plantae 門 : 裸子植物門 Pinophyta 綱 : マツ綱 Pinopsida 目 : マツ目 Pinales 科 : ヒノキ科 Cupressaceae 亜科 : スギ亜科 Taxodioideae 属 : スギ属 Cryptomeria 種 : スギ C. japonica 学名 Cryptomeria japonica (Thunb. ex L.f.) D.Don 和名 スギ スギ（杉、Cryptomeria japonica）は、ヒノキ科スギ亜科スギ属の常緑針葉樹である（以前はスギ科 Taxodiaceae に分類されていた[2]）。
本種は単型であり、本種のみでスギ属 (Cryptomeria属) を形成する。
スギ科（ヒノキ科スギ亜科とすることも多い）は、中生代に登場した起源の古い植物群で、現在は日本のスギの他、アメリカ大陸のセコイア Sequoia sempervirens、中国のメタセコイア Metasequoia glyptostroboides、コウヨウザン Cunninghamia lanceolata などが遺存的に分布している。
スギには多くの地域品種がある。日本では天竜杉、屋久杉、立山杉、吉野杉、北山杉、秋田杉、山武杉などが有名である。
日本固有種。本州北端から屋久島まで自生する。また北海道各地にも広く造林されている。沢沿いなど比較的水分と栄養分に富む環境を好む傾向があり、植林の際にも谷間はスギ、中腹はヒノキやサワラ、尾根筋はマツと植え分けられる。
第二次世界大戦以前には台湾と朝鮮半島で植林されていたが、戦後はアゾレス諸島、レユニオン島、インド、ネパールで植林が続けられており、主に木材や防風林として利用されている[3][4]。
葉は基部が枝に密着して、先は針状に尖り、枝全体としては一面に上向きの針を並べたようになる。樹皮は褐色で、成長した幹の樹皮は縦に裂け、帯状に剥げ易い。この生態を利用した皮むき間伐は、表皮を剥がすことで樹木中の水分を抜いて1年ほどで枯れさせる山林整備の手法である。
樹形はふつう細長く直立し、高さ50 mに達するものもあるが、生育条件などによっては幹が太くなる。屋久島の縄文杉は樹高25.3 m、胸高周囲16.4 mに達し、推定樹齢は2000年代～7200年とされている[5]。 また大王杉は樹高24.7 m、胸高周囲11.1 m、推定樹齢3000年とされている[5]。
花は雄花と雌花があり、2月から4月に開花する。雄花は長さ5 mmくらいの楕円形で、枝先に密生する。雌花はほぼ球形で、鱗片が密着し、表面に小さな棘が出る。スギは風媒花で多量の花粉を飛ばすため、開花期には花粉症の原因となる。
深根性であり、根を深くまで伸ばす[6]。根系直径10mmの引き抜き抵抗力は、スギ、ヒノキと広葉樹（ナラ類）は100kgf程度、アカマツはその半分、カラマツは4割程度であり、スギは土砂災害に強い森林づくりに好ましい[7]。しかし、植林するスギやヒノキの苗は挿し木によるクローン栽培が多く、挿し木は地中深くに伸びる直根が出てこないため（種から生産する実床苗には直根がある）、台風や大雨などによって簡単に倒れやすい[要出典]。
樹皮
葉と雌花
雄花
毬果（雌花）
幹断面
人工林においては過密に植えられた後、十分な間伐をせずに放置されたものも多い。理由としては商業用の需要の低下や材木としての搬出が困難な場合等による価値の低下によるコストの増加等が上げられる。この場合、密に広がった樹冠で光が遮られ、林床にはほとんどの植物が生存できなくなる。このような森林は遠目には緑に覆われているものの、実態は生物多様性に乏しいことから「緑の砂漠」などと呼ばれたりする。密に植えられているため他の樹種が容易に侵入できず、そのままの状態となりやすい（ただし竹は侵入する）。
スギは菌類と菌根を形成する[要出典]。スギの菌根はアーバスキュラー菌根と呼ばれるもので、おもに草本と菌類の関係として知られており、樹木と菌類の菌根の形としては珍しいものである。
アーバスキュラー菌根
スギヒラタケ
スギ林に生えるキノコは雑木林やマツ林に比べて少ない。スギヒラタケ Pleurocybella porrigensは本種の切り株や倒木に生えてそれらを分解する。 サーコスポラ菌 Cercospora sequoiae は苗木の赤枯病を引き起こす。この菌は成長した造林木にも感染し、その場合は溝腐病を引き起こす。溝腐病は致命的ではないものの、病変部に著しい変形をもたらすために、木材としての価値を著しく落とす。Cercospora sequoiaeが関与しない溝腐病も報告されており、非赤枯性溝腐病と呼ばれる。原因菌はPhellinus punctatusであり、千葉県特産の山武杉が特に感受性の強いことで知られている[要出典]。
主に住宅の柱材として利用されるほか構造用合板としてや集成材としても利用される。
割裂性がよく、薪割りのように割ることによって、角材から板材までを作ることができる。従って、古来から重要な木材として重宝され、曲物などで使用されてきた。特有の芳香を有し、杉樽に貯蔵することによって日本酒に香りをつけたりすることもあるが、半面でその香りを嫌う用途、例えば飯櫃などには不向きである。
スギには多くの地域品種があり、材質も品種、系統により異なる。建築材料として使用する際の強度の指標となるヤング率の変異幅もカラマツ、ヒノキ等に比較して非常に大きい[要出典]。またヤング率は品種だけではなく樹齢によっても変化する。
建築用材として使用する際には伐採して製材後に乾燥する必要があるが、心持ち角材の乾燥時に問題となる心材の含水率もヒノキ等と比較して高く、変異幅も大きい[8]。低含水率材は約50パーセントのものもあるが高含水率材では200パーセントに達するものもある[9]。このことはスギの利用上の問題のひとつとなっている。
樹皮は外壁や屋根（杉皮葺）に利用し、葉は乾燥して線香に用いる。
また、子供のおもちゃとして、スギの雄花の未熟なものを弾にして、ごく細い竹で作る杉玉鉄砲というものがある。細い竹の管と、竹籤に柄をつけたものを用意し、まず管に雄花を詰め、竹籤で押し込む。そのあとにもう一つの雄花を詰め、竹籤で押し込めば、空気圧によって前の雄花が破裂音とともに飛び出すものである。
スギの名の由来は、真直ぐの木「直木」から来ていると言われる（大和本草）。本居宣長は古事記伝神代七之巻にて、スギは傍らにはびこらず上へ進み上る木として「進木(ススギ)」が語源としており、「直木(スグキ)」は誤りであるとしている。
欧米言語の翻訳文章では、しばしば Cedar類をスギと訳すのが慣例となっている。和名にもレバノンスギ (Cedrus libani)、ヒマラヤスギ (Cedrus deodara)といったように「スギ」の名が当てられている（シダー参照）。しかし、Cedar類はスギのようにまっすぐ成長するもののマツ科 (Pinaceae科)であり、本種とは縁が遠い。
漢字の「杉」は、日本ではスギのことを指すが、中国ではコウヨウザンのことを指す。中国では日本の杉の仲間を「柳杉」と呼ぶ。他にも「椙」の字の表記がある。「椙」はいわゆる国字であり、日本でしか通じない。
삼나무(Cryptomeria japonica, Japanese redwood 또는 Japanese cedar)는 낙우송과의 나무이다. 일본 원산의 상록교목으로 높이 40m, 지름 1-2m에 이르며, 연평균기온 12∼14°C, 강우량 3,000mm 이상 되는 계곡에서 잘 자란다. 줄기는 곧게 뻗으며 수관은 원뿔모양인데 노목에서는 둥글게 된다. 수피는 적갈색이며, 세로로 갈라져서 가늘고 얇은 조각이 되어 벗겨진다. 잎은 바늘꼴이고 나선모양으로 밀집해서 붙는다. 암수한그루이며 3~4월에 꽃이 핀다. 수꽃은 전년의 작은 가지 끝의 잎겨드랑이에 이삭모양으로 모여서 붙는데 노란색이고 타원형이며, 길이는 5~8mm이다. 암꽃은 전년의 작은 가지 끝에 1개씩 아래를 향해 붙는데, 녹색이고 공모양이며 길이 5~6mm이다. 구과는 목질이고 달걀꼴이며, 길이 2~3cm이다. 처음에는 녹색이지만 10월 무렵 성숙하면 벌어져서 갈색이 된다.
목재는 변재와 심재의 경계가 뚜렷한데, 변재는 백색, 심재는 담홍색 또는 암적갈색이다. 재질이 좋고 특유의 향기가 있어 가구재·건축재·장식재·악기재 등으로 사용된다. 씨는 각 실편 속에 3-6개가 들어 있다.
삼나무(Cryptomeria japonica, Japanese redwood 또는 Japanese cedar)는 낙우송과의 나무이다. 일본 원산의 상록교목으로 높이 40m, 지름 1-2m에 이르며, 연평균기온 12∼14°C, 강우량 3,000mm 이상 되는 계곡에서 잘 자란다. 줄기는 곧게 뻗으며 수관은 원뿔모양인데 노목에서는 둥글게 된다. 수피는 적갈색이며, 세로로 갈라져서 가늘고 얇은 조각이 되어 벗겨진다. 잎은 바늘꼴이고 나선모양으로 밀집해서 붙는다. 암수한그루이며 3~4월에 꽃이 핀다. 수꽃은 전년의 작은 가지 끝의 잎겨드랑이에 이삭모양으로 모여서 붙는데 노란색이고 타원형이며, 길이는 5~8mm이다. 암꽃은 전년의 작은 가지 끝에 1개씩 아래를 향해 붙는데, 녹색이고 공모양이며 길이 5~6mm이다. 구과는 목질이고 달걀꼴이며, 길이 2~3cm이다. 처음에는 녹색이지만 10월 무렵 성숙하면 벌어져서 갈색이 된다.
목재는 변재와 심재의 경계가 뚜렷한데, 변재는 백색, 심재는 담홍색 또는 암적갈색이다. 재질이 좋고 특유의 향기가 있어 가구재·건축재·장식재·악기재 등으로 사용된다. 씨는 각 실편 속에 3-6개가 들어 있다.
