Pondweed

Staw porośnięty rdestnicą pływającą

Zanurzone liście rdestnicy przeszytej

Pływające liście rdestnicy pływającej

Kwiatostan rdestnicy pływającej

Rdestnica (Potamogeton L.) – rodzaj roślin wodnych należących do rodziny rdestnicowatych (Potamogetonaceae Dumort.), liczący 90 gatunków i 49 mieszańców, występujących na całym świecie. W Polsce występuje 26 gatunków.

Morfologia i biologia

Rośliny zielne, wieloletnie lub jednoroczne, zasiedlające słodkie lub brachiczne wody, całkowicie zanurzone lub z liśćmi pływającymi po powierzchni wody. Pędy cylindryczne lub spłaszczone, rzadko płaskie. Ulistnienie naprzemianległe, rzadko naprzeciwległe. Przylistki błoniaste, wolne lub częściowo zrośnięte z pochwą liściową. Liście jednorodne lub dimorficzne. Liście zanurzone siedzące lub ogonkowe, równowąskie lub lancetowate, całobrzegie, ząbkowane lub piłkowane. Liście pływające ogonkowe, skórzaste, lancetowate do jajowatych lub szeroko eliptyczno-podługowatych. Kwiaty zebrane w kłos, wyrastający na pędzie kwiatostanowym wierzchołkowo lub pachwinowo, wynurzony, pływający lub zanurzony w czasie kwitnienia. Okwiat czterokrotny, wolny, przysadkopodobny i drobno poszarpany. Pręciki 4, zrośnięte z okwiatem u nasady. Główki pręcików siedzące, dwukomorowe. Słupki (1-)4 (lub 5), wolne, o znamionach siedzących lub osadzonych na krótkich szyjkach, główkowatych lub tarczowatych. Owocem jest pestkowiec z mięsistym egzokarpem i zdrewniałym endokarpem. Zarodek spiralny lub zakrzywiony, rzadko prosty. Bielmo nieobecne^[3].

Systematyka

Systematyka według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Jeden z rodzajów rodziny rdestnicowatych (Potamogetonaceae) w obrębie rzędu żabieńcowców (Alismatales) należących do kladu jednoliściennych^[1].

Pozycja rodzaju w systemie Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa żabieńcowe (Alismatidae Takht.), nadrząd Alismatanae Takht., rząd rdestnicowce (Potamogetonales Dumort.), rodzina rdestnicowate (Potamogetonaceae Dumort.), rodzaj rdestnica (Potamogeton L.)^[4].

Gatunki i mieszańce flory Polski^[5]

• rdestnica alpejska (Potamogeton alpinus Balb.)
• rdestnica Berchtolda (Potamogeton berchtoldii Fieber)
• rdestnica błyszcząca (Potamogeton rutilus Wolfg.)
• rdestnica drobna (Potamogeton pusillus L.)
• rdestnica fałdowana (Potamogetum ×undulatus Wolfg.)
• rdestnica jeżogłówkolistna (Potamogeton ×sparganiifolius Laest. ex Fr.)
• rdestnica kędzierzawa (Potamogeton crispus L.)
• rdestnica lśniąca (Potamogeton ×nitens Weber)
• rdestnica nawodna (Potamogeton nodosus Poir.)
• rdestnica nerycyjska (Potamogeton ×nericius Hagstr.)
• rdestnica oliwkowa (Potamogeton ×olivaceus Baagøe ex G. Fisch.)
• rdestnica ostrolistna (Potamogeton acutifolius Link.)
• rdestnica podługowata (Potamogeton polygonifolius Pourr.)
• rdestnica połyskująca (Potamogeton lucens L.)
• rdestnica przeszyta (Potamogeton perfoliatus L.)
• rdestnica pływająca (Potamogeton natans L.)
• rdestnica stępiona (Potamogeton obtusifolius Mert. & W.D.J. Koch)
• rdestnica szczeciolistna (Potamogeton friesii Rupr.)
• rdestnica ściśniona (Potamogeton compressus L.)
• rdestnica trawiasta (Potamogeton gramineus L.)
• rdestnica wydłużona (Potamogeton praelongus Wulfen)
• rdestnica włosowata (Potamogeton trichoides Cham. & Schltdl.)
• rdestnica wąskolistna (Potamogeton ×angustifolius Bercht & J. Presl.)
• rdestnica wierzbolistna (Potamogetum ×salicifolius Wolfg.)
• rdestnica zabarwiona (Potamogeton coloratus Hornem.)
• rdestnica zmiennolistna (Potamogeton ×fluitans Roth)

Dotychczas wyróżniane w ramach rodzaju gatunki flory Polski Potamogeton pectinatus L. (rdestnica grzebieniasta) i Potamogeton filiformis Pers. (rdestnica nitkowata) obecnie są zaliczane do rodzaju Stuckenia.

Pozostałe gatunki^[6]

• Potamogeton amplifolius Tuck.
• Potamogeton antaicus Hagstr.
• Potamogeton australiensis A.Benn.
• Potamogeton bicupulatus Fernald
• Potamogeton biformis Hagstr.
• Potamogeton brasiliensis A.Benn.
• Potamogeton chamissoi A.Benn.
• Potamogeton cheesemanii A.Benn.
• Potamogeton chongyangensis W.X.Wang
• Potamogeton clystocarpus Fernald
• Potamogeton confervoides Rchb.
• Potamogeton cristatus Regel & Maack in E.A.von Regel
• Potamogeton delavayi A.Benn.
• Potamogeton distinctus A.Benn.
• Potamogeton diversifolius Raf.
• Potamogeton drummondii Benth.
• Potamogeton dunicola Tur
• Potamogeton epihydrus Raf.
• Potamogeton ferrugineus Hagstr.
• Potamogeton floridanus Small
• Potamogeton foliosus Raf.
• Potamogeton fontigenus Y.H.Guo
• Potamogeton fryeri A.Benn.
• Potamogeton gayi A.Benn.
• Potamogeton hillii Morong
• Potamogeton hoggarensis Dandy
• Potamogeton illinoensis Morong
• Potamogeton intortusifolius J.B.He
• Potamogeton iriomotensis Masam.
• Potamogeton juzepczukii P.I.Dorof. & Tzvelev
• Potamogeton linguatus Hagstr.
• Potamogeton maackianus A.Benn.
• Potamogeton mandschuriensis (A.Benn.) A.Benn.
• Potamogeton marianensis Cham. & Schltdl.
• Potamogeton montevidensis A.Benn.
• Potamogeton nomotoensis Kadono & T.Nog.

• Potamogeton oakesianus J.W.Robbins in A.Gray
• Potamogeton ochreatus Raoul
• Potamogeton octandrus Poir. in J.B.A.M.de Lamarck
• Potamogeton ogdenii Hellq. & R.L.Hilton
• Potamogeton oxyphyllus Miq.
• Potamogeton papuanicus G.Wiegleb
• Potamogeton paramoanus R.R.Haynes & Holm-Niels.
• Potamogeton parmatus Hagstr.
• Potamogeton pedersenii Tur
• Potamogeton pseudopolygonus Hagstr.
• Potamogeton pulcher Tuck.
• Potamogeton quinquenervius Hagstr.
• Potamogeton reniacoensis Sparre
• Potamogeton richardii Solms in G.Schweinfurth
• Potamogeton richardsonii (A.Benn.) Rydb.
• Potamogeton robbinsii Oakes
• Potamogeton sarmaticus Mäemets
• Potamogeton schweinfurthii A.Benn. in D.Oliver & auct. suc. (eds.)
• Potamogeton sclerocarpus K.Schum. in C.F.P.von Martius & auct. suc. (eds.)
• Potamogeton sibiricus A.Benn.
• Potamogeton skvortsovii Klinkova
• Potamogeton solomonensis G.Wiegleb
• Potamogeton spirilliformis Hagstr.
• Potamogeton spirillus Tuck.
• Potamogeton stenostachys K.Schum. in C.F.P.von Martius & auct. suc. (eds.)
• Potamogeton strictifolius A.Benn.
• Potamogeton suboblongus Hagstr.
• Potamogeton sulcatus A.Benn.
• Potamogeton tennesseensis Fernald
• Potamogeton tepperi A.Benn.
• Potamogeton tricarinatus F.Muell. & A.Benn.
• Potamogeton tubulatus Hagstr. in S.Hedin
• Potamogeton ulei K.Schum. in C.F.P.von Martius & auct. suc. (eds.)
• Potamogeton uruguayensis A.Benn. & Graebn. in H.G.A.Engler (ed.)
• Potamogeton vaseyi J.W.Robbins in A.Gray
• Potamogeton wrightii Morong

Pozostałe mieszańce^[6]

• Potamogeton ×anguillanus Koidz.
• Potamogeton ×apertus Miki
• Potamogeton ×argutulus Hagstr.
• Potamogeton ×attenuatus Hagstr.
• Potamogeton ×babingtonii A.Benn.
• Potamogeton ×billupsii Fryer
• Potamogeton ×cadburyae Dandy & G.Taylor
• Potamogeton ×cognatus Asch. & Graebn.
• Potamogeton ×cooperi (Fryer) Fryer
• Potamogeton ×faurei (A.Benn.) Miki
• Potamogeton ×faxonii Morong
• Potamogeton ×franconicus G.Fisch.
• Potamogeton ×gessnacensis G.Fisch.
• Potamogeton ×griffithii A.Benn.
• Potamogeton ×grovesii Dandy & G.Taylor
• Potamogeton ×hagstromii A.Benn.
• Potamogeton ×haynesii Hellq. & G.E.Crow
• Potamogeton ×kamogawaensis Miki
• Potamogeton ×kyushuensis Kadono & Wiegleb
• Potamogeton ×lanceolatifolius (Tiselius) C.D.Preston
• Potamogeton ×lanceolatus Sm.

• Potamogeton ×leptocephalus Koidz. in Y.Doi
• Potamogeton ×lintonii Fryer
• Potamogeton ×malainoides Miki
• Potamogeton ×mariensis Papch.
• Potamogeton ×mysticus Morong
• Potamogeton ×nervigerWolfg. in J.A.Schultes & J.J.Schultes
• Potamogeton ×orientalis Hagstr.
• Potamogeton ×philippinensis A.Benn.
• Potamogeton ×prussicus Hagstr.
• Potamogeton ×pseudofriesii Dandy & G.Taylor
• Potamogeton ×rectifolius A.Benn.
• Potamogeton ×schreberi G.Fisch.
• Potamogeton ×scoliophyllus Hagstr.
• Potamogeton ×spathulatus Schrad. ex W.D.J.Koch & Ziz
• Potamogeton ×subrufus Hagstr.
• Potamogeton ×subsessilis Hagstr.
• Potamogeton ×sudermanicus Hagstr.
• Potamogeton ×varians Morong
• Potamogeton ×variifolius Thore
• Potamogeton ×vepsicus A.A.Bobrov & Chemeris

Przypisy