Marasmius bulliardii Quél. 1878

Twardzioszek nalistny (Marasmius bulliardii Quél.) – gatunek grzybów należący do rodziny twardzioszkowatych (Marasmiaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Narasmius, Marasmiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi ^[1].

Synonimy naukowe^[2]:

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 3-8 mm, kształt półkolisty, na wierzchu z wgłębieniem i czarniawą kropką. Powierzchnia gładka, o barwie beżowej, bladoochrowej, czasami jaśniejszej w środku. Brzeg szeroko bruzdowany^[4].

Blaszki

Bardzo rzadkie, przy trzonie wolne, czasami z międzyblaszkami. Trama blaszek regularna. Barwa od beżowej do bladoochrowej^[4].

Trzon

Rogowaty, elastyczny., o barwie czarnobrązowej, górą jaśniejszy. Powierzchnia naga i lśniąca. Często posiada główkowato zakończone boczne odgałęzienia^[4]. Takie boczne odgałęzienia występują szczególnie wówczas, gdy owocniki wyrastają pod przykryciem (np. liśćmi).

Miąższ

Cienki, o tej samej barwie co powierzchnia kapelusza. Smak i zapach niewyraźny^[4].

Zarodniki

W kształcie pestek jabłka, o rozmiarach 7,5-10 × 4-4,5 μm^[4].

Występowanie i siedlisko

Twardzioszek nalistny występuje głównie w Europie, poza tym podano jego stanowiska w Północnej Karolinie w USA oraz w Japonii^[5]. W Polsce dość pospolity^[3].

Saprotrof. Występuje w lasach liściastych na opadłych liściach, szczególnie dębowych i bukowych, ale także na innych resztkach roślinnych. Owocniki wytwarza od czerwca do października^[3]. Wyrastają na nerwach liści^[4].

Gatunki podobne

• twardzioszek obrożowy (Marasmius rotula). Jest również bardzo mały, ale ma białawy kapelusz, a jego blaszki zrastają się wokół trzonu tworząc charakterystyczny pierścień. Ponadto wyrasta zazwyczaj nie na liściach, lecz na innych resztkach roślinnych, np. gałązkach.
• twardzioszek bukowy (Marasmius setosus). Jest jeszcze mniejszy i ma kapelusz biały. Odróżnia się także cechami mikroskopowymi^[6].
• twardzioszek liściolubny (Marasmius epiphyllus). Również jest drobny i wyrasta na liściach, ale ma kapelusz mlecznobiały, bardziej rozpostarty, starsze kapelusze są pomarszczone. Łatwo odróżnić go po blaszkach, które są bardzo wąskie, niemal żyłkowate^[7]
• twardzioszek osikowy (Marasmius tremulae). Bardzo drobny, wyrasta na liściach osiki. Ma inne cechy mikroskopowe (m.in. podstawki dwuzarodnikowe a zarodniki walcowate)^[7]

Przypisy