Sədo (lat. Ruta)[1] - sədokimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.[2]
İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. Sədo (lat. Ruta) - sədokimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Les rudes (Ruta) són el gènere de plantes que donen nom a la família Rutaceae. Considerades plantes medicinals (hi ha una dita catalana: "Qui té ruda Déu l'ajuda"), segons les dosis, són bàsicament plantes d'una gran toxicitat. També s'han usat tradicionalment com a abortiu.
Són espècies d'una olor forta, de 20 a 60 cm d'alçada, natives de la regió mediterrània, i del sud-est asiàtic.
A les nostres contrades creixen silvestres dues espècies de ruda: Ruta montana (Ruda de muntanya) i Ruta chalepensis (ruda vera). Ambdues són més aviat llenyoses, d'un mig metre d'alçada, flors grogues i fruits en càpsula. (No creixen mai per sobre dels 1,2 metres d'altitud.
La Ruta graveolens és cultivada per les seves característiques medicinals i aromàtiques. Aquesta planta, que és emprada en infusions i medicina popular, pot produir reaccions al·lèrgiques a algunes persones, entre altres efectes.
N'hi ha entre 8 i 40 espècies.[1] Cal destacar:
Les rudes (Ruta) són el gènere de plantes que donen nom a la família Rutaceae. Considerades plantes medicinals (hi ha una dita catalana: "Qui té ruda Déu l'ajuda"), segons les dosis, són bàsicament plantes d'una gran toxicitat. També s'han usat tradicionalment com a abortiu.
Rude (Ruta) er en slægt med 3-5 arter, som er udbredt i Nordafrika, Mellemøsten, Syd- og Sydøsteuropa, Ukraine, Sardinien og Korsika. Det er stedsegrønne buske eller halvbuske. Bladene er spredstillede og 1-3 gange fjersnitdelte. Småbladene er aflange og omvendt ægformede med gennemskinnelige prikker. Blomsterne bæres i endestillede stande, hvor de enkelte blomster er regelmæssige, dog sådan at endeblomsten er 5-tallig, mens resten af blomsterne i samme stand er 4-tallige. Kronbladene er gule eller gulgrønne. Frugterne er runde kapsler med mange frø.
Beskrevne arter
Die Rauten (Ruta; zur Etymologie siehe Weinraute) sind eine Pflanzengattung innerhalb der Familie der Rautengewächse (Rutaceae). Die etwa acht Arten sind vom Mittelmeerraum ausgehend bis nach Westasien verbreitet.
Die Rautenarten sind immergrüne Sträucher oder Halbsträucher. Sie sind reich an ätherischen Ölen und duften daher intensiv und streng.[2]
Die wechselständig angeordneten Laubblätter sind ein- bis dreifach gefiedert. Die Fiederblättchen sind länglich verkehrt-eiförmig und mit durchscheinenden Punkten versehen.[2]
Die Blüten stehen in endständigen Büscheln oder rispigen Blütenständen.
Die Blüten haben eine doppelte Blütenhülle, die endständigen Blüten sind fünfzählig, die seitlichen vierzählig. Die Kelchblätter sind an ihrer Basis verwachsen. Die gelblichen Kronblätter sind ganzrandig, gezähnt oder bewimpert. Es werden acht oder zehn Staubblätter gebildet. Der Diskus ist groß und tief vier- oder fünflappig. Die vier oder fünf Fruchtblätter bilden einen oberständigen Fruchtknoten.[2]
Die vier- bis fünfhörnigen Kapselfrüchte sind bei einem Durchmesser von 6 bis 8 Millimetern kugelig oder abgeflacht-kugelige und enthalten mehrere Samen. Die schwarzen Samen sind 2 bis 2,5 Millimeter lang.[2]
Die Gattung Ruta wurde 1753 durch Carl von Linné in Species Plantarum, Tomus I, S. 383 aufgestellt.
Die Gattung Ruta gehört zur Unterfamilie Rutoideae innerhalb der Familie der Rautengewächse (Rutaceae).[3]
Das Verbreitungsgebiet erstreckt sich von den Kanarischen Inseln über den Mittelmeerraum bis nach Westasien.[2]
Folgende Arten gehören zur Gattung Ruta:
Zur Verwendung der Raute, etwa deren ätherischer Öle,[8] siehe Weinraute.
Die Rauten (Ruta; zur Etymologie siehe Weinraute) sind eine Pflanzengattung innerhalb der Familie der Rautengewächse (Rutaceae). Die etwa acht Arten sind vom Mittelmeerraum ausgehend bis nach Westasien verbreitet.
'A Aruta L. (Ruta) è nu genere 'e ppiante attuccante â famiglia d''e Rutaceae[1], cultivata comme pianta arommateca ed ausata int'cucìna pe fà 'e 'nsalate.
'A piant' 'e aruta è 'a fiura 'e ddenare. Se ddice:
Ca vuo' dicere c''e ddenare fanno buono 'a salute, comme fa 'a pianta[2].
Altri progetti
contiene immaggene o ate file ncopp"a
contiene nfurmazione ncopp"a
'A Aruta L. (Ruta) è nu genere 'e ppiante attuccante â famiglia d''e Rutaceae, cultivata comme pianta arommateca ed ausata int'cucìna pe fà 'e 'nsalate.
Ruta
Las rudas (latin: Ruta) son lo genre de plantas que donan nom a la familha de las Rutacèas. Consideradas coma de plantas medicinalas, segon las dòsis, son basicament de plantas d'una granda toxicitat. Foguèron usadas tanben tradicionalament coma abortiu.
Son d'espècias d'una odor fòrta, de 20 a 60 cm de nautor, nativas de la region mediterranèa, e del sud-èst asiatic.
A çò nòstre creisson las espècias de ruda: Rota montana e Rota chalepensis. Ambedoas son puslèu lenhosas, d'un mièg mètre de nautor, las flors son jaunas e lo fruchs de capsula. Passant pas 1,2 mètres de naut.
La Ruta graveolens es cultivada per sas caracteristicas medicinalas e aromaticas. Aquesta planta, qu'es emplegada en infusions e medecina populara, pòt produire de reaccions allergicas per d'unes, entre autres efièches.
I a entre 8 e 40 espècias.[1] Cal destacar:
Ruta
Las rudas (latin: Ruta) son lo genre de plantas que donan nom a la familha de las Rutacèas. Consideradas coma de plantas medicinalas, segon las dòsis, son basicament de plantas d'una granda toxicitat. Foguèron usadas tanben tradicionalament coma abortiu.
Ruto esas planto medicinala, ek la familio "rutacei" di qui lu esas la tipo, qua saporas akre.
Tekst üüb Öömrang Winrütjen (Ruta) san en plaantenskööl uun det famile faan a Winrütjplaanten (Rutaceae). Jo lewe trinjam at Madlunsia bit Waastaasien.
R. angustifolia – R. buxbaumii – R. chalepensis – R. corsica – R. graveolens – R. lamarmorae – R. montana – R. suaveolens – R. thesioides – R. villosa
Winrütjen (Ruta) san en plaantenskööl uun det famile faan a Winrütjplaanten (Rutaceae). Jo lewe trinjam at Madlunsia bit Waastaasien.
రూటా (లాటిన్ Ruta) పుష్పించే మొక్కలలో రూటేసి కుటుంబానికి చెందిన ప్రజాతి.
రూటా ప్రజాతిలో సుమారు 8-40 జాతులు ఉన్నాయి.
Ruta (commonly known as rue) is a genus of strongly scented evergreen subshrubs, 20–60 cm tall, in the family Rutaceae, native to the Mediterranean region, Macaronesia and southwest Asia. About ten species are accepted in the genus. The most well-known species is Ruta graveolens (rue or common rue).
The leaves are bipinnate or tripinnate, with a feathery appearance, and green to strongly glaucous blue-green in colour. The flowers are yellow, with 4–5 petals, about 1 cm diameter, and borne in cymes. The fruit is a 4–5-lobed capsule, containing numerous seeds.
As of September 2021, Plants of the World Online accepted ten species:[1]
Extracts from rue have been used to treat eyestrain, sore eyes, and as insect repellent.[2] Rue has been used internally as an antispasmodic, as a treatment for menstrual problems, as an abortifacient, and as a sedative.[3] Ruta graveolens and Ruta chalepensis are often confused in scientific literature.[4]
Since medieval times, rue has been used as an additive to wines (both white and red) to enhance its flavour and its keeping properties. The Dutch name wijnruit, translates as wine rue. In Italy, rue is added to grappa to produce Grappa alla Ruta. Rue's toxicity has long been known but since it appears to be slight it has been used as an additive in wine for a long time.
Caution should be taken with using rue topically. Applied to the skin with sun exposure, the oil and leaves can cause blistering.[5] Some people are much more sensitive than others.
Ruta angustifolia – MHNT Ruta (commonly known as rue) is a genus of strongly scented evergreen subshrubs, 20–60 cm tall, in the family Rutaceae, native to the Mediterranean region, Macaronesia and southwest Asia. About ten species are accepted in the genus. The most well-known species is Ruta graveolens (rue or common rue).
The leaves are bipinnate or tripinnate, with a feathery appearance, and green to strongly glaucous blue-green in colour. The flowers are yellow, with 4–5 petals, about 1 cm diameter, and borne in cymes. The fruit is a 4–5-lobed capsule, containing numerous seeds.
Ruto (lat. Ruta) estas genro de ĉiamverdaj herboj kaj subarbustoj el familio rutaceae kun tre forta odoro. Ekzistas inter 8 kaj 40 specioj de ruto, plejparte kreskantaj en mediteranea regiono, sed ankaŭ trovataj en Makaronezio kaj Sud-Okcidenta Azio. Plej kutima specio estas forteodora ruto (Ruta graveolens).
Ruto havas bipinatajn aŭ tripinatajn foliojn, verdaj aŭ bluecaj. La floroj estas flavaj, kun 4 aŭ 5 koroloj, formantaj florarojn ĉ. 1cm je diametro. La frukto estas 4- aŭ 5-loba kapsulo kun nefiksita kvanto de semoj.
Ruto estis vaste uzata en Mediteranea kuirarto en antikvaj tempoj kaj troviĝas en multaj Romiaj receptoj, kolektitaj de Marcus Gavius Apicius. Nun kuira uzado ne tiom vastas, ĉar ruto estas tro amara por plimulto de nunaj homoj kaj foje eĉ kaŭzas stomakan malkomforton[1]. Tamen, ĝi estas ĝis nun grava parto de etiopia kuirarto kaj ankaŭ uzatas en Grekio en tre malgrandaj kvantoj kiel gusta aldonaĵo. En Istrio ekzistas loka recepto de alkohola drinkaĵo simila al grapao aŭ rakio, kiu uzas ĝermon de ruto en alkoholo.
Ruto estas uzata en eŭropa popola medicino kiel rimedo kontraŭ intestaj doloroj, digestigilo kaj helpanto por bona apetito. Laŭ Oxford Book of Health Foods ruto estis uzata kiel kontraŭinsekta rimedo, rimedo kontraŭ podagro, artrito, reŭmatismo, neŭralgio kaj, en tre malaltaj koncentroj, por neniigi agacon ĉe la okuloj. Intere oni uzis ĝin kontraŭ spasmoj[2].
Krome, oni kredas ke ruta ekstrakto intere normaligas menstruon de virinoj kaj restriktojn de utero. Rafinita ruta oleo estas menciita de Plinio la pli maljuna kaj Romia ginekologo Sorano la Efesa kiel potenca abortigilo. Ruto enhavas substancon pilokarpinon, kiu induktas aborton en ĉevaloj kaj vaste uziĝas far popoloj de Nova Meksiko kiel tradicia abortigilo.[3]
Oni estu tre atentaj uzante ruton por medicinaj kialoj. Se aplikita al la haŭto kaj poste ekspozita al la suno, oleo kaj folioj de ruto kaŭzas brulvundojn. Intera uzo de troa dozo de ruta oleo povas esti kaŭzo de forta stomaka doloro, vomo, konvulsioj kaj eĉ morto[4]. Kelkaj homoj estas aparte vundemaj per ruto.
En ĝardenoj ruto ofte estas uzata kiel ornama planto. Tie ĝi kutime okupas malaltan nivelon aŭ apartan florbedon. Folioj de ruto estas kutima parto de bukedoj. Krome, estas konata ke katoj ege ne ŝatas la odoron de ruto, kaj foje oni plantas ruton por forigi ilin el la ĝardeno. Tio estas aparte utila se ie apude kreskas valeriano.
Laŭ Karpata legendo, la flavaj floroj de ruto povas iĝi ruĝaj por unu nokto en la jaro, en la nokto de Ivan-Kupala. Legendo diras, ke se iu junulino trovos tiun ruĝan floron, ŝi ekhavos grandan feliĉon pri la amo. Oni ne scias kiel aperis tiu ĉi legendo, sed ekzistas versio ke iam oni konfuzis ruton kun flava vario de rododendro, kiu vere povas ŝanĝi koloron pro influoj de la medio.
Surbaze de tiu ĉi legendo baziĝas populara kanto Ĉervona ruta (ukraine Червона рута, Ruĝa ruto), skribita far Volodimir Ivasjuk en 1968. Ĝin performis multaj aktoroj kaj kantistoj de Ukrainio kaj tuta Sovetunio, unkluzive faman kantistinon Sofia Rotaru. Ĝi estas la plej fama kreaĵo de Ivasjuk kaj supozeble unu el la plej tutmonde konataj ukrainlingvaj kantoj en la historio.[5]
La Skarlata Floro, kiun mencias unu el rusaj fabeloj el kolekto de Sergio Aksakov, ankaŭ estas, laŭ unu el versioj, referenco al tiu ĉi legendo. La fabelo mem estas, onikrede, rusa adaptaĵo de greka mito pri Eroso kaj Psiĥo.
Ruto (lat. Ruta) estas genro de ĉiamverdaj herboj kaj subarbustoj el familio rutaceae kun tre forta odoro. Ekzistas inter 8 kaj 40 specioj de ruto, plejparte kreskantaj en mediteranea regiono, sed ankaŭ trovataj en Makaronezio kaj Sud-Okcidenta Azio. Plej kutima specio estas forteodora ruto (Ruta graveolens).
La ruda (Ruta) es un género de subarbustos siempreverdes fuertemente aromatizados de 20-60 cm de altura, de la familia de las Rutaceae, nativas de la región del Mediterráneo, Macaronesia y el suroeste de Asia. Diferentes autores aceptan entre 8-40 especies en el género. La especie más conocida es la ruda común (Ruta graveolens). Usada tradicionalmente como planta medicinal, tiene una muy fuerte toxicidad, según los usos y dosis.
Hojas bipinnadas o tripinnadas, con una apariencia correosa, de verde a fuertemente azul verdoso glauco. Flores amarillas, con 4-5 pétalos, de cerca de 1 cm de diámetro, y en cimas. Fruto 4-5 lobulado, cápsula con numerosas semillas.
Fue extensamente usada en la cocina europea en la antigüedad, así como en muchas recetas de la Roma Antigua (de acuerdo con Apicio), pero por su extremo amargor ya no es apetecible para el gusto contemporáneo. Sin embargo, aún se la usa en ciertas partes del mundo, particularmente en el norte de África.
La ruda fresca contiene aceites volátiles que pueden dañar el riñón y el hígado.
Es probablemente más conocida por sus efectos en el tracto reproductor femenino. Los químicos de la ruda pueden estimular músculos del útero, que pueden iniciar un periodo menstrual, actuando como agente contraceptivo y causando abortos. También contiene químicos que pueden bajar la fertilidad y bloquear el implante de un óvulo fertilizado. En animales machos de laboratorio, dosis orales de ruda disminuyen la motilidad y la cantidad de esperma y reducen el deseo de actividad sexual. Sin embargo, son altos los riesgos de la contracepción y del aborto; se han producido decesos por hemorragias uterinas causadas por dosis repetidas de ruda, y modernamente su toma oral está fuertemente desaconsejada.
Ocasionalmente, el aceite de ruda se aplica a la piel para aliviar el dolor de la artritis y para tratar heridas. Los químicos de la ruda pueden interrumpir la liberación corporal de óxido nítrico y de ciclooxigenasa II (involucrados en el proceso de inflamación).[1]
Los principios activos o aceites esenciales de esta planta se encuentran principalmente en sus hojas. Por este motivo, para aprovechar las propiedades medicinales de esta planta será necesario utilizar sus hojas.[cita requerida]
Las propiedades de la ruda son muchas, pero se destacan principalmente las relacionadas con problemas digestivos, cólicos y ansiedad. Conoce a continuación las principales propiedades de la ruda:[cita requerida]
An inquisitive glance, like the shadows, they cast
On my Love picking rue by the light of the Moon.
Absinte and Ruevibrant wings of paranoid
twilight runs through eyes of ignorance...
La ruda (Ruta) es un género de subarbustos siempreverdes fuertemente aromatizados de 20-60 cm de altura, de la familia de las Rutaceae, nativas de la región del Mediterráneo, Macaronesia y el suroeste de Asia. Diferentes autores aceptan entre 8-40 especies en el género. La especie más conocida es la ruda común (Ruta graveolens). Usada tradicionalmente como planta medicinal, tiene una muy fuerte toxicidad, según los usos y dosis.
Hojas bipinnadas o tripinnadas, con una apariencia correosa, de verde a fuertemente azul verdoso glauco. Flores amarillas, con 4-5 pétalos, de cerca de 1 cm de diámetro, y en cimas. Fruto 4-5 lobulado, cápsula con numerosas semillas.
Fue extensamente usada en la cocina europea en la antigüedad, así como en muchas recetas de la Roma Antigua (de acuerdo con Apicio), pero por su extremo amargor ya no es apetecible para el gusto contemporáneo. Sin embargo, aún se la usa en ciertas partes del mundo, particularmente en el norte de África.
Ruut (Ruta) on ruudiliste sugukonda kuuluv perekond.
Perekonda kuulub 8–40 tugeva lõhnaga igihaljast taimeliiki. Ruudi perekonna liikide looduslikuks levilaks on Vahemere maad, Makaroneesia ja Edela-Aasia.
Tuntuim liik on meie aedadeski kasvatatav aedruut.
Ruut (Ruta) on ruudiliste sugukonda kuuluv perekond.
Perekonda kuulub 8–40 tugeva lõhnaga igihaljast taimeliiki. Ruudi perekonna liikide looduslikuks levilaks on Vahemere maad, Makaroneesia ja Edela-Aasia.
Tuntuim liik on meie aedadeski kasvatatav aedruut.
Erruda (Ruta) errutazeoen familiako genero baten izen arrunta da, Mediterraneon, Makaronesian eta hego-mendebaldeko Asian jatorria duena. 8 eta 40 espezie inguru ditu barnean, ezagunena erruda usainduna izanda.
Sendabelar ezagunak dira.[1]
Artikulu hau biologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. Erruda (Ruta) errutazeoen familiako genero baten izen arrunta da, Mediterraneon, Makaronesian eta hego-mendebaldeko Asian jatorria duena. 8 eta 40 espezie inguru ditu barnean, ezagunena erruda usainduna izanda.
Sendabelar ezagunak dira.
Ruudat (Ruta) on kasvisuku ruutakasvien heimossa ja ruutakasvien tyyppisuku. Siihen kuuluu ainakin 11 lajia, todennäköisesti enemmän.[2] Tunnetuimpia lajeista on alun perin Kaakkois-Euroopassa kasvava, maustekasvina viljelty tuoksuruuta.[1]
Ruudat (Ruta) on kasvisuku ruutakasvien heimossa ja ruutakasvien tyyppisuku. Siihen kuuluu ainakin 11 lajia, todennäköisesti enemmän. Tunnetuimpia lajeista on alun perin Kaakkois-Euroopassa kasvava, maustekasvina viljelty tuoksuruuta.
La rue, en latin ruta, dérivé de rua, « sauver »[réf. nécessaire], en raison de ses propriétés médicinales, d'où son nom vernaculaire d'« herbe de grâce »[2], est un genre de chamaephyte buissonnant de 2-6 m de hauteur, de la famille des Rutacées. Originaire de la région méditerranéenne, de la Macaronésie et du sud-ouest de l'Asie, ce genre de plantes vivaces est composé de 8 à 40 espèces selon les auteurs. Elles sont utilisées comme plante médicinale mais se révèlent toxiques selon les doses. Ainsi le contact de la peau avec ses feuilles peut, après une exposition au soleil ou la pluie, l'irriter voire la brûler[3]. La toxicité est généralement plus prononcée à la fin de la période de floraison.
Leurs feuilles sont bipennées ou tripennées, de couleur verte à glauque. Les fleurs jaunes, groupées en inflorescence terminale, ont 4-5 pétales d'environ 1 cm de diamètre. Les fruits sont des capsules parcheminées divisées en lobes.
La rue a été largement utilisée dans la cuisine européenne depuis l'Antiquité, ainsi que dans de nombreuses recettes romaines (selon Apicius). Au Moyen Âge, elle est utilisée comme aphrodisiaque, comme panacée contre les empoisonnements et l'épilepsie[2]. À cause de son extrême amertume elle n'est plus acceptée par le goût contemporain. Cependant, elle est encore utilisée dans certaines parties du monde, notamment en Afrique du Nord.
La Ruta avortica était utilisée en décoction par certaines femmes (début du siècle en Méditerranée) pour provoquer l'avortement.
Selon ITIS:
Sont aussi décrites :
Effet de la rue commune sur la peau par temps chaud Des extraits de rue ont été utilisés pour traiter la fatigue oculaire , les yeux douloureux et comme insectifuge . [ source médicale non fiable ? ] Rue a été utilisé en interne comme antispasmodique , comme traitement des problèmes menstruels , comme abortif et comme sédatif . [ source médicale non fiable ? ] Ruta graveolens et Ruta chalepensis sont souvent confondues dans la littérature scientifique.
Depuis l'époque médiévale, la rue est utilisée comme additif aux vins (aussi bien blancs que rouges) pour rehausser sa saveur et ses propriétés de garde. Le nom néerlandais wijnruit , se traduit par la rue du vin. En Italie, la rue est ajoutée à la grappa pour produire la Grappa alla Ruta. La toxicité de Rue est connue depuis longtemps, mais comme elle semble légère, elle a longtemps été utilisée comme additif dans le vin.
Des précautions doivent être prises avec l'utilisation de la rue par voie topique. Appliquée sur la peau exposée au soleil , l'huile et les feuilles peuvent provoquer des cloques. Certaines personnes sont beaucoup plus sensibles que d'autres.
La rue, en latin ruta, dérivé de rua, « sauver »[réf. nécessaire], en raison de ses propriétés médicinales, d'où son nom vernaculaire d'« herbe de grâce », est un genre de chamaephyte buissonnant de 2-6 m de hauteur, de la famille des Rutacées. Originaire de la région méditerranéenne, de la Macaronésie et du sud-ouest de l'Asie, ce genre de plantes vivaces est composé de 8 à 40 espèces selon les auteurs. Elles sont utilisées comme plante médicinale mais se révèlent toxiques selon les doses. Ainsi le contact de la peau avec ses feuilles peut, après une exposition au soleil ou la pluie, l'irriter voire la brûler. La toxicité est généralement plus prononcée à la fin de la période de floraison.
Leurs feuilles sont bipennées ou tripennées, de couleur verte à glauque. Les fleurs jaunes, groupées en inflorescence terminale, ont 4-5 pétales d'environ 1 cm de diamètre. Les fruits sont des capsules parcheminées divisées en lobes.
La rue a été largement utilisée dans la cuisine européenne depuis l'Antiquité, ainsi que dans de nombreuses recettes romaines (selon Apicius). Au Moyen Âge, elle est utilisée comme aphrodisiaque, comme panacée contre les empoisonnements et l'épilepsie. À cause de son extrême amertume elle n'est plus acceptée par le goût contemporain. Cependant, elle est encore utilisée dans certaines parties du monde, notamment en Afrique du Nord.
La Ruta avortica était utilisée en décoction par certaines femmes (début du siècle en Méditerranée) pour provoquer l'avortement.
Rutvica (menjek, lat. Ruta), biljni rod iz porodice rutovki (Rutaceae). Većinu vrsta opisao je Linnaeus, a u rodu je priznato 9 vrsta[1]
U Hrvartskoj rastu tri vrste, Ruta angustifolia, smrdljiva rutvica, i jezičac ili ruta gorska, poznata i kao ruta sinja i ruda divja. To je otporna, zimzelena višegodišnja biljka, ljekovita, ali i opasna jer prilikom rukovanja može izazvati fitofotodermatitis, odnosno fototoksičnu dermatozu, koja se očituje pojavom crvenila i plikova na koži, pa se preporuča nošenje rukavica prilikom branja ove vrste
Rutvica (menjek, lat. Ruta), biljni rod iz porodice rutovki (Rutaceae). Većinu vrsta opisao je Linnaeus, a u rodu je priznato 9 vrsta
U Hrvartskoj rastu tri vrste, Ruta angustifolia, smrdljiva rutvica, i jezičac ili ruta gorska, poznata i kao ruta sinja i ruda divja. To je otporna, zimzelena višegodišnja biljka, ljekovita, ali i opasna jer prilikom rukovanja može izazvati fitofotodermatitis, odnosno fototoksičnu dermatozu, koja se očituje pojavom crvenila i plikova na koži, pa se preporuča nošenje rukavica prilikom branja ove vrste
Ruta (Ruta) je ród ze swójby rutowych rostlinow (Rutaceae).
Wobsahuje sćěhowace družiny a poddružiny:
Ruta L. è un genere di piante della famiglia delle Rutacee[1] Comprende dalle 8 alle 40 specie, fra cui la più nota è sicuramente Ruta graveolens. Si tratta di arbusti sempreverdi fortemente aromatici, che crescono fra i 20 e i 60 cm in altezza. Le foglie sono bipennate o tripennate, coriacee, di un verde tendente al bluastro. I fiori sono gialli, con 4/5 petali e un centimetro in diametro.
Comprende le seguenti specie:[1]
Ruta L. è un genere di piante della famiglia delle Rutacee Comprende dalle 8 alle 40 specie, fra cui la più nota è sicuramente Ruta graveolens. Si tratta di arbusti sempreverdi fortemente aromatici, che crescono fra i 20 e i 60 cm in altezza. Le foglie sono bipennate o tripennate, coriacee, di un verde tendente al bluastro. I fiori sono gialli, con 4/5 petali e un centimetro in diametro.
Pro nomine feminino vide Ruth et Ruta (nomen)
Ruta est genus suffruticum sempervirentium, 20–60 cm altorum, regioni Mediterraneae endemici, et Macaronesiae. Species notissima est Ruta graveolens.
Folia sunt bipinnia tripinniave, colore viridi, glaucove. Flores sunt flavi, petalis 4-5, diametro 1 cm, cymis praebiti. Fructus est capsula 4 5ve loborum, in quo sunt semina compluria.
Secundum Plinium, Romani "rutam furtivam tantum provenire fertilius" putaverunt.[1]
Ruta in usu frequentissimo erat in arte coquinaria Romanorum, circa centies apud Apicium requisita. Inter impensa moreti Pseudovergiliani est. Nostro autem tempore haud quaquam, ob magnam amaritatem, editur nisi in partibus Africae: Aethiopes enim adhuc specie quae est Ruta chalepensis utuntur. In Histria exstant lorae, seu rhacii praecepta quae rutam modicam postulant.
Ruta est satis venenosa, sed parvis quantitatibus haud nocet. Antiquitus credebatur venerem, et emissiones nocturnas inhibere. Etiam adhibebatur ad abortum provocandum (et quidem gravidae omnino rutam evitare debent). Nonnullis etiam in modicis quantitatibus ventrem turbat esa, et cutem irritat tacta (praesertim in lumine solis).
In sanctuariis Mithridatis maximi regis devicti, Cn. Pompeius invenit in peculiari commentario ipsius manu compositionem antidoti ex 2 nucibus siccis, item ficis totidem et rutae foliis 20 simul tritis, addito salis grano. Secundum Plinium: "ei, qui hoc ieiunus sumat, nullum venenum nociturum illo die. Contra rabiosi quoque canis morsum a ieiuno homine commanducati inlitique praesenti remedio esse dicuntur."[2]
Haec stipula ad biologiam spectat. Amplifica, si potes! Pro nomine feminino vide Ruth et Ruta (nomen)
Ruta est genus suffruticum sempervirentium, 20–60 cm altorum, regioni Mediterraneae endemici, et Macaronesiae. Species notissima est Ruta graveolens.
Folia sunt bipinnia tripinniave, colore viridi, glaucove. Flores sunt flavi, petalis 4-5, diametro 1 cm, cymis praebiti. Fructus est capsula 4 5ve loborum, in quo sunt semina compluria.
Secundum Plinium, Romani "rutam furtivam tantum provenire fertilius" putaverunt.
Kitos reikšmės – Rūta (reikšmės).
Rūta (lot. Ruta) – rūtinių (Rutaceae) šeimos žolinių augalų gentis. Augalai 20-60 cm aukščio, kilę iš Viduržemio jūros regiono, Makronezijos ir pietvakarių Azijos.
Gentyje įvairiais skaičiavimais yra 8-40 rūšių, įskaitant:
Rūta (lot. Ruta) – rūtinių (Rutaceae) šeimos žolinių augalų gentis. Augalai 20-60 cm aukščio, kilę iš Viduržemio jūros regiono, Makronezijos ir pietvakarių Azijos.
Gentyje įvairiais skaičiavimais yra 8-40 rūšių, įskaitant:
Ruta angustifolia Siauralapė rūta (Ruta chalepensis) Ruta corsica Žalioji rūta (Ruta graveolens) Ruta montana VikižodynasRuteslekten (Ruta) er en slekt av eviggrønne busker eller halvbusker. De dufter sterkt og er blitt brukt som medisinplanter.
Fire av artene, aleppovinrute, vinrute, Ruta montana og Ruta angustifolia, har en vid utbredelse i middelhavsområdet. De andre fem artene er endemiske for øyer: Ruta corsica (Korsika), Ruta lamarmorae (Sardinia), Ruta microcarpa (La Gomera), Ruta oreojasme (Gran Canaria) og Ruta pinnata (Tenerife og La Palma).
Ruteslekten (Ruta) er en slekt av eviggrønne busker eller halvbusker. De dufter sterkt og er blitt brukt som medisinplanter.
Fire av artene, aleppovinrute, vinrute, Ruta montana og Ruta angustifolia, har en vid utbredelse i middelhavsområdet. De andre fem artene er endemiske for øyer: Ruta corsica (Korsika), Ruta lamarmorae (Sardinia), Ruta microcarpa (La Gomera), Ruta oreojasme (Gran Canaria) og Ruta pinnata (Tenerife og La Palma).
Ruta (Ruta L.) – rodzaj roślin z rodziny rutowatych (Rutaceae). Obejmuje ok. 8[3][4]–11[5] gatunków występujących głównie w basenie Morza Śródziemnego – w południowej Europie i północnej Afryce oraz na suchych obszarach Azji. Na Wyspach Kanaryjskich rosną trzy gatunki półkrzewów z tego rodzaju[3]. Niegdyś do rodzaju tego zaliczano dziesiątki gatunków z podrodzaju Haplophyllum, współcześnie wyodrębniane jako osobny rodzaj Haplophyllum A. Juss.[4] Ruta zwyczajna jest znaną i popularną od starożytności rośliną zielarską, wykorzystywaną jako przyprawa i roślina lecznicza. Na południu Europy uprawiana jest także Ruta chalepensis[6]
Przedstawiciel podrodziny Rutoideae w obrębie rodziny rutowatych (Rutaceae)[7]. Zaliczany jest do plemienia Ruteae[4].
Zarówno ruta zwyczajna jak i Ruta chalepensis uprawiane są jako rośliny ozdobne. Gatunkiem o szerokich zastosowaniach i popularnym od wielu wieków w uprawie jest ruta zwyczajna, wykorzystywana jako roślina przyprawowa i lecznicza[6]. Z powodu silnego aromatu stosowana od starożytności w obrzędach pogrzebowych, później także weselnych. Jest też rośliną przemysłową stosowaną do pozyskania olejku eterycznego wykorzystywanego w różnych kosmetykach. U osób wrażliwych może on wywoływać uczulenia[8].
Ruta (Ruta L.) – rodzaj roślin z rodziny rutowatych (Rutaceae). Obejmuje ok. 8–11 gatunków występujących głównie w basenie Morza Śródziemnego – w południowej Europie i północnej Afryce oraz na suchych obszarach Azji. Na Wyspach Kanaryjskich rosną trzy gatunki półkrzewów z tego rodzaju. Niegdyś do rodzaju tego zaliczano dziesiątki gatunków z podrodzaju Haplophyllum, współcześnie wyodrębniane jako osobny rodzaj Haplophyllum A. Juss. Ruta zwyczajna jest znaną i popularną od starożytności rośliną zielarską, wykorzystywaną jako przyprawa i roślina lecznicza. Na południu Europy uprawiana jest także Ruta chalepensis
Ruta L. é um género botânico pertencente à família Rutaceae.[1]
Vinrutesläktet (Ruta) är ett växtsläkte i familjen vinruteväxter[1][2] med 8-40 arter. Släktet har sitt ursprung i Makaronesien, Medelhavsområdet, sydvästra Asien.
Arter enligt Catalogue of Life[1] och Dyntaxa[2]:
Wikimedia Commons har media som rör Vinrutesläktet.
Wikispecies har information om Ruta.
Vinrutesläktet (Ruta) är ett växtsläkte i familjen vinruteväxter med 8-40 arter. Släktet har sitt ursprung i Makaronesien, Medelhavsområdet, sydvästra Asien.
Arter enligt Catalogue of Life och Dyntaxa:
Ruta angustifolia Ruta chalepensis Ruta corsica vinruta (Ruta graveolens) Ruta lamarmorae Ruta microcarpa Ruta montana Ruta oreojasme Ruta pinnataRuta L.
Типовой вид Дочерние таксоны
Ру́та (лат. Ruta) — род вечнозелёных многолетних душистых трав, полукустарников, кустарников семейства Рутовые (Rutaceae).
Представители рода произрастают в Средиземноморье, Северо-Восточной Африке и умеренном климате Азии. На территории России произрастает один вид — Рута душистая (Ruta graveolens).
В России, в средней её полосе, рута вымерзает и разводится лишь как однолетнее растение, а так как в первое лето она не цветёт, то растения выдёргиваются с корнем. Но уже в западных областях рута выносит зиму и держится 2—3 года. Высевается рута рано весной на семенную гряду, откуда пересаживается на постоянную гряду; дальнейший уход состоит в прополке и рыхлении. Размножают руту делением кустов весной или черенками, разрезая и окореняя их в парниках, чтобы летом высадить на гряды[3].
Представители рода — многолетние травы и полукустарники.
Листья тройчатые или перистые, испещрённые просвечивающими желёзками, с пахучим эфирным маслом.
Цветки 4—5-членные, правильные, обоеполые, собранные на верхушке стебля в вильчатые полузонтичные соцветия. Чашечка остающаяся, обыкновенно четырёх-, реже трёх- и пятираздельная; лепестков четыре — пять; тычинок восемь — десять; завязь четырёх-, пятилопастная.
Плод — многосемянная 4—5-гнёздная коробочка, вскрывающаяся трещинками.
Содержит 0,1—0,15 % эфирного масла, флавоноиды (в основном рутин), а также фурокумарины.
Рутовое эфирное масло извлекают паровой перегонкой из цветущего растения (надземной части) руты душистой (Ruta graveolens). Это бесцветная или желтовато-зеленоватая жидкость с резким, в большой концентрации — неприятным запахом. Плотность масла 0,834—0,840. Состав масла: нонан-2-он, ундекан-2-он, бутан-2-он, бергаптен, ксантотоксин и др.
Как и масла многих других рутовых, а также цитрусовых, эфирное масло руты обладает фототоксическим действием.
В сильном разбавлении используется в парфюмерии из-за своеобразного запаха. В ряде стран существует запрет на применение рутового масла в парфюмерных композициях и в пищевых ароматизаторах, так как его большие дозы для людей ядовиты. При контакте с кожей вызывает покраснение, а иногда ожог или дерматит.
Осторожно, обладает абортивными свойствами.
Разводится рута ради молодых листьев, которые идут как приправа к кушаньям, для посыпки бутербродов и в уксус (вкус, напоминающий чеснок или лук), а равным образом в качестве лекарства, для чего растение срезается перед самым цветением и затем сушится.
В народной медицине рута используется как средство, снижающее ревматические и невралгические боли, при головной боли, обладает противоглистным действием.
В средневековой Англии использовалась как средство для предотвращения нежелательной беременности, ввиду опасности выкидыша.
По поверьям древних славян, цветок руты только на Ивана Купала на несколько минут становился красным. В устном народном творчестве такой цветок известен как червона рута, выступая в народных поверьях подобно цветку папоротника. Считается, что девушка, сорвавшая цветок червоной руты в ночь Ивана Купала, будет счастлива в любви.
Понтийский царь Митридат IV во II веке до н. э. вёл длительные войны с Древним Римом. Находясь в центре раздоров, Митридат из опасения быть отравленным постоянно принимал противоядие. Когда же побеждённый Митридат решил покончить с собой, то яд на него не подействовал. По легенде, главной составной частью сложного противоядия было растение под названием рута.
Помимо этого, рута долгое время считалась средством против колдовства. Так, считается, что ласка, съевшая руту, способна победить Василиска. По народным поверьям, змеи не проползают близ мест, где растёт рута, от её запаха погибают мухи.
То же самое писал о руте Валафрид Страбон в труде «О культуре садов»:
Многие свойства её для лечения силу имеют;
Слышно, от тайного яда она наилучшее средство,
Ибо из тела у нас вредоносную гонит отраву.
Рута, чеснок, териак и орех, как и груши, и редька,
Противоядием служат от гибель сулящего яда[4].
Адам Мицкевич так завершил поэму-эпопею «Пан Тадеуш»:
Но рутовый венок, сплетенный жницей,
Лаврового венка милей сторицей[5]
Род Рута входит в семейство Рутовые (Rutaceae) порядка Сапиндоцветные (Sapindales).
Род включается в себя около 15 видов[6]:
Ру́та (лат. Ruta) — род вечнозелёных многолетних душистых трав, полукустарников, кустарников семейства Рутовые (Rutaceae).
8－40种，包括以下：
埃及芸香 Ruta angustifolia
敘利亞芸香 Ruta chalepensis
科西嘉芸香 Ruta corsica
芸香 Ruta graveolens
山芸香 Ruta montana
芸香属（学名：Ruta），別名芸香草属，原產於地中海地区、密克罗尼西亚和亚洲西南部，分布於歐亞大陸及加那利群島，包含8－40種（因不同学者观点而异）庭園小灌木，最主要的品种是芸香（R. graveolens），葉常綠，味道很苦，花則暗黃成簇。本屬的模式種為芸香（R. graveolens）[1]。
株高20－60厘米，葉常綠，二回或三回羽状复叶，绿色、浅灰绿色或蓝绿色，密布腺點，半透明，味道很苦，开黄色花，直径约1厘米，花瓣4－5枚，聚伞花序。果实为4－5裂蒴果，内含许多种子。
芸香属植物广泛应用於古代中东饮食中，同时也常见於很多古罗马时的食谱中（古罗马著名食谱《Apicius》有记载），但因其味道很苦，并不适合大多数现代人的口味。不过，世界上有些地方仍在使用这种香料，如北非，而在意大利，芸香叶有时会被添加到渣釀白蘭地中以得到grappa alla ruta这种酒。
芸香葉幾世紀以來一直用作香料及藥物，可治疗眼部疲劳和酸痛，内服可治疗痉挛和月经疾病，也可作为堕胎药、镇静剂和驱虫剂。在中國古代，芸香會夾在書內，會有清新的香氣，可以防蟲，故有[書香]之稱。[2]。不过采摘芸香叶时要小心，因为其中所含的揮發油在阳光下如果接触皮肤，会造成皮肤起水疱，而揮發油亦会造成部分人胃痛、呕吐、痉挛，甚至危及性命[3]。
芸香属（学名：Ruta），別名芸香草属，原產於地中海地区、密克罗尼西亚和亚洲西南部，分布於歐亞大陸及加那利群島，包含8－40種（因不同学者观点而异）庭園小灌木，最主要的品种是芸香（R. graveolens），葉常綠，味道很苦，花則暗黃成簇。本屬的模式種為芸香（R. graveolens）。
