Kanadaýr (fræðiheiti: Taxus canadensis)[2] er barrtré frá mið- og austurhluta Norður-Ameríku sem vex í mýrlendum skógum, giljum, árbökkum og við vötn.
Mest allt útbreiðslusvæði hans er norðan við Ohio-á. Hann finnst hinsvegar á stöku stað (ísaldarleifar) í Appalasíufjöllum. Suðlægastu fundarstaðirnir eru í Ashe og Watauga sýslum í Norður-Karólínu.[3]
Þetta er vanalega flatur runni, sjaldan yfir 2,5 m hár. Hann kemur stundum með toppsprota, en aldrei frá hliðargreinum, aðeins frá meginstofni af fræplöntum. Runninn er með þunnan, hreistraðan brúnan börk. Barrið er lensulaga, flatt, dökkgrænt, 1 – 2,5 sm langt og 1 - 2,4 mm breitt,[4] í tvemur flötum röðum sitt hvorum megin á greininni.
Rauður berköngullinn er með stakt fræ. Berin eru étin af fuglum sem skila fræjunum ósködduðum af sér. Karlkönglarnir eru hnattlaga, 3mm í þvermál. Hann er einkynja (annað hvort karl- eða kven-kyns) – ein fárra tegunda í ættkvíslinni.
Allir hlutar hans eru eitraðir, nema aldinkjötið, eru eitraðir; hann er hinsvegar talinn minna eitraður en T. baccata. Ættflokkar á útbreiðslusvæðinu hafa notað lítið magn af blöðum í te eða bakstra við ýmsum kvillum, helst gigt. Ýviðargreinar hafa einnig verið notaðar í svitaböðum við gigt. Nútíma náttúrulæknar vilja frekar nota öruggari og virkari jurtir.
Taxus canadensis er nú uppskorinn í norður Ontario, Québec og atlantshafsströnd Kanada þar sem plantan er uppspretta efna í krabbameinslyf (taxane).[5] T. canadensis er mun algengari en Taxus brevifolia (Kyrrahafsýr), og hægt er að uppskera barrið af honum á fimm ára fresti án þess að valda plöntunum skaða, í stað þess að taka börkinn og drepa hann.
Algengasta taxanið í T. canadensis er 9-dihydro-13-acetylbaccatin III, sem er hægt að umbreyta í 10-deacetylbaccatin III, notað í framleiðslu á paclitaxel.[6] Tvö önnur taxön hafa verið greind í T. canadensis, þar á meðal 7β,10β,13α-triacetoxy-5α-(3'-dimethylamino-3'-phenylpropanoyl)oxy-2α-hydroxy-2(3→20)abeotaxa-4(20),11-dien-9-one og 2α,10β-diacetoxy-9α-hydroxy-5α-(3'-dimethylamino-3'-phenylpropanoyl)oxy-3,11-cyclotax-4(20)-en-13-one.[7]
Kanadaýr (fræðiheiti: Taxus canadensis) er barrtré frá mið- og austurhluta Norður-Ameríku sem vex í mýrlendum skógum, giljum, árbökkum og við vötn.
Mest allt útbreiðslusvæði hans er norðan við Ohio-á. Hann finnst hinsvegar á stöku stað (ísaldarleifar) í Appalasíufjöllum. Suðlægastu fundarstaðirnir eru í Ashe og Watauga sýslum í Norður-Karólínu.
Þetta er vanalega flatur runni, sjaldan yfir 2,5 m hár. Hann kemur stundum með toppsprota, en aldrei frá hliðargreinum, aðeins frá meginstofni af fræplöntum. Runninn er með þunnan, hreistraðan brúnan börk. Barrið er lensulaga, flatt, dökkgrænt, 1 – 2,5 sm langt og 1 - 2,4 mm breitt, í tvemur flötum röðum sitt hvorum megin á greininni.
Rauður berköngullinn er með stakt fræ. Berin eru étin af fuglum sem skila fræjunum ósködduðum af sér. Karlkönglarnir eru hnattlaga, 3mm í þvermál. Hann er einkynja (annað hvort karl- eða kven-kyns) – ein fárra tegunda í ættkvíslinni.
