الحذف الشتوي

O Perùchetto (Anas crecca Linnaeus, 1758) a l'é 'n'ània, un ôxello d'ægoa da famìggia di Anatidae, sottafamìggia Anatinae, génere Anas.

Descriçión

O màsccio o l'à a testa cô marón con 'na maccia verdè scuo, contornâ da 'na sotî riga gianca, ch'a va da l'éuggio a-a base do còllo; i scianchi grîxo ciæo a forma d'onda, 'na fascia vèrde metàlico e negro in sce âe, i coscì dîti "spegi" presenti in ta femina ascì-ch'a l'é tùtta de cô in sciô marón grîxo sqæxi cómme i massci sensa livrea nuçiâle.

Abitùdini e riproduçión

A l'apartegne a-e ànie de superficce caraterizæ da decòllo verticâle; stàn in ægoe basse e màngian in sciô fóndo sensa imergise conpletaménte. Tra queste a l'é a ciù picinn-a e a frequenta zöne umide d'ægoa dôçe, Difûzo in Eoropa, Asia a nord do 45° parallelo o sverna a Sud, zöna Mediteranea, Nord Africa. A se nutre de ciànte, alghe e bestiête.

Riproduçión: e cobie se forman in Òtôbre dòppo ch'o masccio o l'à za a livrea nuçiâle, in Primavéia, tra arvî - màzzo. A Femina a costruìsce o nîo pe tæra vixìn a l'ægoa, a l'ìnpe deciûmme, 8-11 êuve, covæ pe 21-23 giorni, i polìn làscian subito o nîo, ma a femina a-i ségoe pe armêno 'n meize.

Nómmi

O nómme zenéize o l'è Perùchetto. A Vintimìggia o vegne ciamòu garganéla.^[1] Ma in zenéize a Garnanella a l'é 'n âtra ània, Anas querquedula. Squæxi o mæximo nómme che inta Lombardia, gargané - donde o Anas crecca o se ciama Durdén.^[2], ^[3]

Nòtte

1. ↑ Enrico Malan, Auxeli int'u parlà Ventemigliusu (2014).
2. ↑ Enrico Gigliolo, (Secondo) resoconto dei risultati della inchiesta ornithologica in Italia (1907).
3. ↑ Valerio Ferrari; Lessico zoologico popolare della provincia di Cremona (2010).

Аҟәрышәқәа (арбаӷь & арцына)

Anas crecca

Аҟәры́шә^[1] (алаҭ. Anas crecca)

Азгəаҭақəа

1. ↑ В. А. Касланӡиа, «аҧсуа-аурыс жәар», (аред. Б. Гь. Џьонуа) Аҧсны аҭҵаарыдаррақәа ракадемиа. Д. Гәлиа ихьӡ зху аҧсуаҭҵааратә институт, Аҟәа, 2005

Даргый (орус. Чирок-свистунок^[1], лат. Anas crecca) – суга эштир өдүректер аймаандан куш. Хем өдүректерниң эң бичези, ук өдүрктиң коданы чуртаар кавызында хөлчок хөй болур, ынчалдыр ону бөдүүн дээр. Чуурлаларын чери кылдыр Евразияның соңгу болгаш чүгээр климаттыг черлерин шилиир, Сибирьниң кыдыкы соңгу черлеринден аңгыда, Россияның шупту кезектеринге оолдаар.

Бир талазында, кезек номнарда Соңгу Америкада чурттап турар ногаан чалгынныг өдүректи даргыйның адакы хевири кылдыр санап турар, ынчалза-даа эртемденнер аразында чөптүг шиитпир ам-даа тургустунмаан.

Даргый болза колдуунда көшкүн куш болуп турар, кыштаары – чуургаланыр чериниң барыын талазындан мурнуу талазынче кыштаар: Барыын Европа, Африка, Мурнуу болгаш Мурнуу-Чөөн Азия. Чем кылдыр даргый курттар, үнүштер аймаан чиир. Уяланырда аңгы-аңгы эжеш куштар болур, а арткан үеде өөр куштар болуп чурттаар.

Даргыйны аңнап болур куштарга хамаарыштырар.

• Эр даргый

• Даргыйның сугдан ужуп үнери

• Даргый ужуп тур

• Чуургалары

Дөс

1. Тыва дылдың тайылбыр сөстүү (словарь). Том I, "Наука", Новосибирск 2003ч.