可樂果

Kola (Cola Schott & Endl.) – rodzaj roślin z rodziny ślazowatych Malvaceae, dawniej zaliczany do zatwarowatych Sterculiaceae. Należy do niego ok. 50 gatunków pochodzących z Afryki. Gatunkiem typowym jest Cola acuminata (Palisot de Beauvois) H. W. Schott et Endlicher^[2].

Morfologia

Zawsze zielone drzewa. Nasiona zawierają alkaloid – kofeinę.

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (2001...) (aktualizowany system APG II)

Po odkryciu polifiletycznego charakteru zatwarowatych i podziale ich na kilka linii rozwojowych w randze podrodzin w obrębie ślazowatych Malvaceae, rodzaj kola utrzymał się w podrodzinie Sterculioideae Burnett w przeciwieństwie do większości dawnych przedstawicieli zatwarowatych^[1][3].

Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Bastsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Malvanae Takht., rząd ślazowce (Malvales Dumort.), podrząd Malvineae Rchb., rodzina zatwarowate (Sterculiaceae (DC.) Bartl.), rodzaj kola (Cola Schott & Endl.)^[4].

Wybrane gatunki^[3]

• Cola acuminata (P. Beauv.) Schott & Endl. – kola zaostrzona
• Cola anomala Schumann
• Cola gigantea Brenan & Keay
• Cola heterophylla (P. Beauv.) Schott & Endl.
• Cola nitida (Vent.) A. Chev. – kola błyszcząca
• Cola pachycarpa Schumann
• Cola verticillata (Thonn.) Stapf ex A. Chev.

Zastosowanie

• Roślina uprawna – uprawiane aktualnie dość często w obszarach tropikalnych Azji i Ameryki. Największe znaczenie gospodarcze ma kola błyszcząca (Cola nitida), u której zawartość kofeiny sięga 2%.
• Nasiona koli użytkowane były lokalnie od niepamiętnych czasów, przede wszystkim do żucia. Obecnie stosowane są do przyrządzania napojów orzeźwiających, jak popularna Coca-Cola czy Pepsi-Cola.

Przypisy