Basileuterus culicivorus ye una especie d'ave paseriforme perteneciente al xéneru Basileuterus qu'integra la familia Parulidae. Alcuéntrase dende Texas y el nororiente de Méxicu hasta'l norte d'Arxentina.[3]
Denominar reinita coronidorada (Costa Rica), chiví xiblador (Venezuela), arañero coronáu mozu o común (Arxentina), arañero cejiblanco (Colombia), reinita coroniguarda (Nicaragua), arañero coronáu (Paraguái), arañero chicu (Uruguái), chipe corona dorada (Méxicu) o apolace-apolace (salta-salta, en portugués, Brasil).[2]
Mide 12 a 12,7 cm[4] y pesa ente 10[4] y 10,5 g. L'envés ye gris oliváceo. Presenta llistes na coroniella; a caúna ancha y negra y nel centru una d'ases marielles o anaranxáu canela y puntes oliva. Les ceyes son de verde oliva a mariellu opaco; el aniellu ocular mariellu y les mexelles son abuxaes. El gargüelu, el pechu son mariellos con tintes oliva y el banduyu ye mariellu y les pates anaranxaes. El picu tien la parte cimera corita y l'inferior color cuernu. Les pates son anaranxáu claru.[3] Na subespecie B. c. hypoleucus, les partes inferiores son blancu puercu.[5]
Alcuéntrase n'Arxentina, Belice, Bolivia, Brasil, Colombia, Costa Rica, El Salvador, Guayana francesa, Guatemala, Guyana, Hondures, Méxicu, Nicaragua, Panamá, Paraguái, Surinam, Trinidá y Tobagu, Estaos Xuníos, Uruguái y Venezuela.[1]
Vive nel sotobosque de les viesques de monte, los cantos del monte y árees axacentes, ente los 300 y los 2150 m de altitú.[3]
Muévese viviegamente pola vexetación, ximelgando les ales y meciendo la cola, munches vegaes llevantada. Acostuma ser la especie central en redol de la cual fórmense bandaes mistes.[5]
Aliméntase principalmente d'inseutos brúquidos y curculiónidos y lepidópteros, que busca nos estratos arbustivo y arbóreo baxu, principalmente ente 1,5 y 2 m d'altor del suelu.[6] Tamién consume frutes.[3]
Constrúi con raicillas, fibres, tires de fueyes de palma y tarmos, un nial de forma más o menos globular con entrada llateral, ocultu so fueyes cayíes nel suelu del monte. La fema pon 3 güevos blancos, con llurdios de color castañu.[3]
El so cantar ye una serie allegre de 6 a 8 notes “tsuí”, polo xeneral la penúltima más aguda y enfática; el llamáu ye un gritíu seco y aspro.[5]
La especie B. culicivorus describióse per primer vegada pol naturalista alemán Wilhem Deppe en 1830 sol nome científicu Sylvia culicivora; llocalidá tipo «Jalapa, Veracruz, Méxicu».[7]
Forma una superespecie con Basileuterus trifasciatus. Aves d'Oaxaca (sur de Méxicu) delles vegaes considerada como una subespecie ridgwayi. La subespecie brasierii foi correxida delles vegaes como "brasherii", pero la descripción orixinal incorrectamente solletrada tien de permanecer.[7]
Hasta bien pocu tiempu tres la subespecie B. c. hypoleucus yera considerada una especie separada B. hypoleucus conespecífica col presente, pero incluyóse nel presente por non presentar independencia evolutiva. Asina reconocíu pol Clements checklist 6.8,,[8] el SACC,[9] y el CBRO Comité Brasileñu de Rexistros Ornitolóxicos.[10] Otres clasificaciones inda la caltienen como especie plena.
Reconócense 14 subespecies estremaes en 3 grandes grupos xeográficamente discretos[8] que dacuando son consideraos cada grupu como una especie separada; cola so correspondiente distribución xeográfica:[7]
Grupu “culicivorus”:
Grupu “cabanisi”:
Grupu “auricapilla”:
Basileuterus culicivorus ye una especie d'ave paseriforme perteneciente al xéneru Basileuterus qu'integra la familia Parulidae. Alcuéntrase dende Texas y el nororiente de Méxicu hasta'l norte d'Arxentina.