dcsimg

Cendrawasih ( 爪哇語 )

由wikipedia emerging languages提供
 src=
cendrawasih

Cendrawasih uga diarani Bird of Paradise.[1] Manuk iki kalebu manuk kas saka Papua.[1] Saka 43 spésies kang kalebu manuk kang duwé elar éndah, 35 spesiés tinemu ing Papua.[1]

Wulu kang apik mligi tinemu ing cendrawasih lanang.[2] Wuluné cerah banget lan ana kombinasi warna ireng, coklat rada abang, oranye, kuning, putih, biru, ijo lan ungu.[1] Spesiés cendrawasih kang paling ditepungi ya iku Paradisaea apoda, Paradisaea minor, Cicinnurus regius, lan Seleucidis melanoleuca.[1]

Cendrawasih lumrahé urip ing alas kang akèh wit-witané lan ing dhataran asor.[1] Cendrawasih lumrahé wiwit ngocèh lan dolanan nalika srengéngé njedhul ing wayah ésuk.[1] Cendrawsih lanang duwé wulu kang apik lan éndah ing guluné.[1] Tujuwané wulu kang éndah iki supaya bisa narik kawigatèn kanggo cendrawasih wadon.[1] Jogètan cendrawasih lanang élok banget.[1] Karo nyanyi ing ndhuwur wit, cendrawasih lanang lumrahé karo goyang-goyang malah nganti malik gemantung ing pang.[1] Nanging saben spésies cendrawasih duwé jogètan kang kas dhéwé-dhéwé.[1]

Jinis

Rata-rata satwa ing Papua duwé kaunikan kang kas.[1] Cendrawasih kalebu salah siji manuk kang duwé jeneng èlmiah kang tegesé swarga, agung, éndah lan apik.[1] Robby Sawaki, salah sawijiné seniman tradhisional Papua, nerangaké yèn cendrawasih kaya widadari kang ora nduwé sikil utawa diarani Apoda.[1] Ing basa Latin manuk iki kena diarani paradisaea apoda.[1] Manuk kang éndah lan ora nduwé sikil dipercaya asalé ora saka donya awit manuk iki mlaku lan mangkring ing wit.[1]

Ana telung puluh jinis cendrawasih ing Indonésia, 28 saka iku tinemu ing Papua kang dadi habitat saka cendrawasih paradigalla carunculata, cendrawasih kang buntuté dawa diarani astrapia nigra, cendrawasih paratia parotia sefilata, cendrawasih Wilson cicinnurus respublica, lan cendrawasih abang paradiasea rubra.[1]

Jinis-jinis saka Parasaeidae

Genus Lycocorax

Genus Manucodia

Genus Paradigalla

Genus Astrapia

Genus Parotia

Genus Pteridophora

Genus Lophorina

Genus Ptiloris

Genus Epimachus

  • Epimachus fastuosus
  • Epimachus meyeri
  • Epimachus albertisi
  • Epimachus bruijnii

Genus Cicinnurus

  • Cicinnurus magnificus
  • Cicinnurus respublica
  • Cicinnurus regius

Genus Semioptera

  • Semioptera wallacii

Genus Seleucidis

  • Seleucidis melanoleuca

Genus Paradisaea

  • Paradisaea minor
  • Paradisaea apoda
  • Paradisaea raggiana
  • Paradisaea decora
  • Paradisaea rubra
  • Paradisaea guilielmi
  • Paradisaea rudolphi

"Melampitta" Gedhé

Sadurungé diklompokaké ing kéné

Punah

Manuk cendrawsih diarani manuk swarga.[1] Biyèn manuk iki duwé populasi kang akèh banget ing Papua, nanging amarga terus diburu saéngga populasiné suda akèh.[1] Saliyané iku, alas kang kanggo urip cendrawasih uga sangsaya kurang amarga alas kang ditegori.[1] Saéngga habitaté cendrawasih saya kurang.[1] Andreas Lameki, Kepala Dinas Kahutanan Biak Numfor nerangaké yèn paburon cendrawasih sabeneré wis dilarang kanthi anané surat kaputusan Mantri Kahutanan, nanging amarga regané larang banget ing pasar saéngga manuk iki terus dicekel.[1]

Habitat

Cendrawasih akèh tinemu ing Papua, Papua Nugini nganti tekan Australia Wétan.[3] Cendrawasih ratu, cendrawasih botak, cendrawasih abang, toowa, lan cendrawasih cilik buntut kuning, kalebu kéwan kang kacathet ing dhaftar satwa kang direksa miturut UU No 5 Taun 1990 lan PP RI No 7 Taun 1999.[1]

Ing pasar-pasar manuk ing Jakarta, akèh cendrawasih padha didol kanthi ilégal.[1] Saben sakmanuk didol kanthi rega 1,2 yuta.[1] Para kolèktor uga wani tuku cendrawasih lan diawètké.[1] Saliyané iku cendrawasih kang wis diawètake uga didol kanthi rega 750 éwu nganti sayuta rupiah.[1]

Langka

Status cendrawasih saiki kalebu kéwan kang langka.[4] Cendrawasih direksa kanthi UU No 5 Taun 1990 lan Peraturan Pamaréntah RI No 7 Taun 1999.[4] Iku tegesé, cendrawasih ratu, cendrawasih botak, cendrawasih abang, toowa, lan cendrawasih cilik buntut kuning ora éntuk diburu lan didol.[4] Wiwit jaman Walanda, kolonialis Walanda wis nglarang paburon cendrawasih ing Pulo Yos Sudarso.[4] Sawisé kawin, manuk cedrawasih wadon mung ngasilaké endhog kang cacahé siji nganti telu glundhung.[4] Kaanan iki kang ndadèkaké cendrawasih sangsaya sithik cacahé, apa manèh padha diburu kanggo didol.[4]

Wulu

Wulu ing pérangan dhadhané cendrawasih lanang bisa malih.[5] Manuk rajawali kang bisa nglakoni iki ya iku saka spesiés Parotia lawesii, salah sawijiné cendrawasih kang habitaté ing Papua Nugini.[5]

Kanyatan iki diungkap ing asil panalitèn Daniel Osorio, professor èlmu saraf saka Universitas Sussex, karo kancané kang dipublikasikaké ing jurnal Proceeding of the Royal Society B.[5]

Werna wulu kang malèh iki sabeneré mung apusan mata.[5] Saka ngarep wulu ing pérangan dhadha kétok rada kuning oranyé. Yèn didelok saka iringan warna cendrawasih bakal kétok rada ijo campur biru.[5] Pangamatan mikroskop cahya lan èlèktron ndungkap yèn warna wulu kang bisa malih ing cendrawasih lanang iku disebabaké amarga struktur mikro kang diarani barbules, utawa bisa diarani pérangan wulu kang paling cilik saka struktur wulu.[5]

Èlmuwan nerangaké, struktur barbules ora silindris kaya pang wit kang paling cilik, nanging dhapuré kaya bumerang, tegesé struktur iku ora bisa dadi kaya telung kaca ing ruwang ganti ing toko klambi.[5] Kayadené kaca kang tengah bisa mantulaké warna kuning oranyé.[5] Déné kaca liyané mantulaké warna ijo rada biru.[5] Kadadéan iki njalari warna kang malih kanthi rikat.[5]

Kawin

Wulu dhadha kang kaya-kaya bisa malih wernané miturut para èlmuwan kadadéan saka prosès evolusioner kanggo mbantu cendrawasih lanang supaya bisa narik kawigatèn cendrawasih wadon.[5] Sadurungé kawin cendrawasih lanang ngresiki awaké ing suket lan ing tuwuhan kang nganggu nganggu cucuké.[5] Sawisé iku cendrawasih lanang banjur dansa lan ngetokaké swara. Sawisé iku, manuk iki kaya-kaya ngadeg jejeg lan ngembangaké elaré kanthi amba saéngga katon kaya bocah cilik lagi nganggo rok.[5] Tujuwané kanggo narik kawigatèn cendrawasih wadon.[5]

Gladri

Chatetan sikil

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab burung.org(diundhuh tanggal 22 Mèi 2011)
  2. burungkicauan.net(diundhuh tanggal 22 Mèi 2011)
  3. artikelhot.com(diundhuh tanggal 22 Mèi 2011)
  4. a b c d e f bataviase.co.id(diundhuh tanggal 22 Mèi 2011]
  5. a b c d e f g h i j k l m n forum.vivanews.com(diundhuh tanggal 22 Mèi 2011)

許可
cc-by-sa-3.0
版權
Penulis lan editor Wikipedia
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages

Cendrawasih ( 巽他語 )

由wikipedia emerging languages提供

Manuk Cenderawasih atawa anu disebut ku jalma deungeun mah kalayan ngaran Bird of Paradise, mangrupa manuk has Papua. Buluna éndah, utamana aya dina cendrawasih jalu. Umumna bulu pohara cerah kalayan kombinasi hideung, coklat kabeureum-beureuman, orén, konéng, bodas, biru, héjo, sarta bungur.[1]

Ukuran manuk Cenderawasih rupa-rupa. Aya anu ukuranana 15 cm kalayan beurat 50 gram kawas dina jenis Cendrawasih Raja (Cicinnurus regius), nepi ka anu ukuranana sagedé 110 cm Cendrawasih Pamatuk Sabit Hideung (Epimachus albertisi) atawa anu beuratna ngahontal 430 gram kawas dina Cendrawasih Manukod Jambul-bergulung (Manucodia comrii).[1] Ku masarakat Papua, manuk cendrawasih dipercaya minangka titisan bidadari ti surga. Bulu cendrawasih ieu dipaké ku masarakat di Papua dina pakéan sarta adat maranéhanana, sarta sawatara abad anu tuluy bulu éta penting pikeun dijieun topi wanoja di Éropa.[1]

Sajarah Disebut Manuk Surga

Baheulana manuk ieu dianggap minangka manuk geulis tapi henteu miboga suku. Maranéhanana henteu turun ka handap tapi ngan aya di luhur waé lantaran bulu-buluna anu éndah. Alatan éta saterusna manuk Cenderawasih kaceluk minangka Bird of Paradise atawa Manuk Surga (Kayangan).[1]

Spésiés cendrawasih anu kaceluk antara nyaéta Paradisaea apoda, Paradisaea minor, Cicinnurus regius, sarta Seleucidis melanoleuca. Manuk cendrawasih anu pangkacelukna nyaéta anggota genus Paradisaea, kaasup spésiés tipena, cendrawasih konéng badag, Paradisaea apoda.[1] Manuk-manuk cendrawasih mangrupa anggota kulawarga Paradisaeidae ti ordo Passeriformes. Maranéhanana kapanggih di Indonésia wétan, pulo-pulo gupitan Torres, Papua Nugini, sarta Australia wétan.[1] Ti 43 spésiés manuk geulis ieu, 35 di antarana bisa kapanggih di Papua. Sésana, geus hésé kapanggih. Wewengkon sebaran cendrawasih aya di leuweung-leuweung pagunungan Papua Nugini bagian wétan sarta tenggara, luhurna 1.400 méter nepi ka 1.800 méter di luhur permukaan laut.[1] Aya tilu puluh jenis cendrawasih aya di Indonésia, 28 di antarana kapanggih di Papua anu mangrupa tempat ancik cendrawasih paradigalla carunculata, cendrawasih buntut panjang astrapia nigra, cendrawasih paratia parotia sefilata, cendrawasih Wilson cicinnurus respublica, sarta cendrawasih beureum paradiasea rubra.[1]

Déskripsi sarta Ciri Cendrawasih

Manuk-manuk Cendrawasih miboga ciri has buluna anu éndah anu dipiboga ku manuk jalu. Umumna buluna boga warna cerah kalayan kombinasi sawatara kelir kawas hideung, coklat, beureum, oranyeu, konéng, bodas, biru, héjo sarta wungu.[2]

Ukuran manuk Cenderawasih rupa-rupa. Mimitian ti anu ukuranana 15 cm kalayan beurat 50 gram kawas dina jenis Cendrawasih Raja (Cicinnurus regius), nepi ka anu ukuranana sagedé 110 cm Cendrawasih Pamatuk Sabit Hideung (Epimachus albertisi) atawa anu abotna ngahontal 430 gram kawas dina Cendrawasih Manukod Jambul-bergulung (Manucodia comrii).[2]

Kaéndahan bulu Cendrawasih jalu dipaké pikeun metot perhatian lawan jenis. Pikeun ‘ngarayu’ cendrawasih bikang sangkan daék diajak kawin, manuk jalu baris mamérkeun buluna kalayan ngalakonan tarian-tarian éndah. Bari ngahaleuang di luhur dahan, pejantan nari kalayan sagala rupa gerakan ka sagala rupa arah. Komo sakapeung nepi ka ngagantung tibalik dina dahan. Tapi, unggal spésiés Cendrawasih tinangtu boga tipe tarian pangsoranganna.[2]

Manuk Cendrawasih miboga habitat leuweung leubeut anu umumna di wewengkon dataran pendék. Manuk ti surga ieu bisa ditepungan di sawatara pulo di Indonésia bagian wétan kawas Maluku sarta Papua. Sajaba ti éta ogé bisa kapanggih di Papua Nugini sarta Australian Wétan.[2]

Jenis-jenis Manuk Cendrawasih

Cendrawasih diwangun luhur 13 genus anu miboga kira-kira 43 spésiés (jenis). Indonésia mangrupa nagara kalayan jumlah spésiés Cendrawasih panglobana. Kira-kira 30-an jenis Cendrawasih bisa kapanggih di Indonésia. Sarta 28 jenis di antarana cicing di pulo Papua.[2]

Sawatara jenis Cendrawasih anu aya di Indonésia di antarana nyaéta:

10 Manuk Cendrawasih Pangéndahna di Dunya

  • Lesser bird of paradise (Paradisaéa minor)

Manuk ieu ukuranana sedeng anu miboga panjang kira-kira 32 cm, boga warna beureum-coklat jeung makuta konéng sarta tonggong luhurna konéng kacoklatan. Manuk jalu mibanda genggerong anu warnana zamrud-héjo kolot, sapasang buntut panjang sarta dipapaésan kalayan bulu hiasan jangjang anu boga warna konéng di daérah pangkal sarta warna bodas di daérah luarna. Manuk bikang ukuranana leuwih leutik ti manuk jalu, mibanda sirah anu warnana coklat kolot, harigu boga warna bodas sarta henteu dipapaésan bulu-bulu hiasan. Wewengkon panyabarana ngawengku sakumna leuweung bagian kalér Papua Nugini, sarta pulo-pulo di deukeut Misool sarta Yapen. [3]

  • Raggiana bird of paradise (Paradisaéa Raggiana)

The Raggiana bird of paradise dipikawanoh ogé kalayan ngaran Count Raggi’s bird of paradise. Manuk ieu ogé anu pang dipikawanoh minangka manuk Cendrawasih. Habitat manuk ieu ngadistribusi sacara lega di Pulo Irian kidul sarta laut wétan . mibanda panjang 34 cm panjang, boga warna beureum-coklat kaabu-abuan, iris panon warnana konéng sarta suku boga warna coklat kaabu-abuan. Manuk jalu mibanda makuta konéng, genggerong zamrud-hijau kolot sarta kerah konéng di antara genggerong. Kelir bulu jangjang variatif ti beureum ka oranyeu gumantung subspésiés. Manuk bikang ukuranana leuwih leutik ti manuk jalu, jeung beungeutna boga warna coklat sarta henteu boga bulu-bulu hiasan.[3]

  • Astrapia Ribbon-tailed (Astrapia mayeri)

Ieu téh salah sahiji manuk cendrawasih anu pang spéktakuler. Ngaranna Astrapia Ribbon-tailed sarta mibanda bulu buntut terpanjang dina pakait jeung ukuran awak, panjangna ngahontal leuwih ti tilu kali panjang awakna. Panjang manuk dewasa ngahontal 32 cm jeung buntut manuk jalu anu bisa saméter. Manuk jalu mibanda kelir hideung sarta héjo zaitun sedengkeun manuk bikang miboga wana coklat. Manuk jalu miboga buntut panjang ngawangun pita anu warnana bodas. Wewengkon sumebarnana aya di bagian tengah Pulo Irian.[3]

  • Blue bird of paradise (Paradisaéa rudolphi)

Ngaranna ngingetkeun ngaran salah sahiji angkutan Taksi di Indonésia. Manuk ieu ukuranana kira-kira 30 cm, boga warna hideung, iris kelir coklat gelap, suku dawuk. Manuk jalu dipapaésan kalayan bulu jangjang anu dominasi kelir wungu biru. Ku kituna disebut ogé Cendrawasih Biru.[2] Blue Bird of Paradise nyaéta manuk éndemik Papua Nugini. Wewengkon sumebarnana ngawengku pagunungan tenggara Papua Nugini.[3]

  • Riflebird Paradise (Ptiloris paradiseus)

Lamun anjeun kungsi nempo film Planét Earth, mangka anjeun baris nempo manuk ieu. Manuk ieu mibanda panjang kira-kira 30 cm sarta manuk jalu boga warna hideung kalayan warna-warni makuta biru kahéjo-héjoan, suku nu hideung, iris panon warnana coklat gelap sarta sungut konéng. Manuk bikang jenis ieu boga warna coklat zaitun.[3] Mangrupa éndemik ti Australia wétan, Riflebird ogé sumebar di leuweung hujan di New South Wales sarta puseur Queensland. Manuk jalu bisa ngamekarkeun jangjangna sarta mamérkeunana saraya usik ka katuhu sarta ka kénca di hareupeun manuk bikang pikeun mikat maranéhanana.[3]

  • Red bird of paradise (Paradisaéa rubra)

di béeé ngaran Cendrawasih Beureum, panjang kira-kira 33 cm boga warna konéng sarta coklat, sarta berparuh konéng. Manuk jalu dewasa bisa ngahontal 72 cm kaasup bulu-bulu hiasanna anu miboga warna beureum getih jeung tungtung boga warna bodas dina bagian sisi beuteungna. Bulu beungeut boga warna héjo zamrud gelap sarta buntutna aya dua buah tali anu panjang ngawangun pilin dobel boga warna hideung. Manuk bikang ukuranana leuwih leutik ti manuk jalu, jeung beungeut boga warna coklat kolot sarta henteu boga bulu-bulu hiasan. Mangrupa éndemik ti Indonésia, Cendrawasih Beureum ngan kapanggih di leuweung dataran pendék dina pulo Waigeo sarta Batanta di kabupatén Raja Ampat, propinsi Irian Jaya Kulon.[3]

  • Lawes’s Parotia (Parotia Lawesii)

Parotia lawesii ukuranana keur nepi ka kalayan 27 cm). Daérah sumebarnana ngawengku leuweung pagunungan di tenggara sarta Papua Nugini wétan.[3] Manuk jalu mibanda kelir hideung jeung tarang bodas, warna-warni tengkuk biru wungu sarta emas bulu harigu héjo. Dipapaésan jeung tilu kawat hias sirah ti tukang saban panon sarta manjang mengapit bulu anu boga warna hideung. Manuk bikang boga warna coklat jeung sirahna nu poék, iris konéng sarta gelap.[3]

  • King of Saxony bird of paradise (Pteridophora alberti)

King of Saxonyi nyaéta sajenis manuk pengicau ukuranana leutik, miboga panjang kira-kira 22 cm. Manuk jalu dewasa miboga bulu sarta warna hideung jeung konéng kolot, disirahna aya dua helai bulu kawat nu sisikan biru-langit mengilap kawas panji anu panjangna ngahontal 40 cm sarta bisa ditegakkeun dina wayah mikat bikangna. Ku lantaran éta manuk ieu didahar Cendrawasih Panji. Bulu mantel sarta tonggong tumuwuh manjang ngawangun tudung boga warna hideung. Iris panon boga warna coklat kolot, suku boga warna dawuk kecoklatan sarta pamatuk boga warna hideung jeung bagian dina sungut boga warna héjo sagara. Manuk bikang boga warna dawuk kacoklatan kalayan gurat-gurat sarta bintik gelap. Bikang ukuranana leuwih leutik ti manuk jalu sarta henteu dipapaésan mantel atawa bulu kawat hiasan. Daérah sumebarnana aya di leuweung.[3]

  • Wilson’s Bird of Paradise (Cicinnurus respublica)

Wilson’s Bird of Paradise ukuranana lumayan leutik nepi ka 21 cm. cendrawasih jalu nyaéta boga warna beureum sarta hideung kalayan jubah konéng di beuheung, sungut héjo ngora, suku biru sarta dua bulu buntutna miboga warna wungu anu bingkeng. Semetara éta bikangna miboga warna kacoklatan jeung makuta biru. Mangrupa éndemik Indonésia, jeung daérah sumebarna di pasir sarta leuweung hujan dataran pendék Kapuloan Waigeo sarta Batanta ti Papua Kulon.[3]

  • Princess Stephanie’s Astrapia (Astrapia stephaniae)

Stephanie Astrapia ukuranana kira-kira 37 cm, manuk ieu boga warna hideung kalayan warna-warni sirah biru-hijau sarta wungu, digigireun / sabeulah éta mibanda bulu buntut panjang hideung kaungunan.[3] Manuk bikangna miboga warna coklat poék jeung sirah hideung kabiruan. Habitat aslina aya di pagunungan di puseur sarta wétan Papua Nugini. [3]

Galéri

Rujukan

  1. a b c d e f g h (id)[1](Diakses tanggal 5 november 2011)
  2. a b c d e f (id)[2](Diakses tanggal 5 november 2011)
  3. a b c d e f g h i j k l m (id)[3](Diakses tanggal 11 november 2011)
許可
cc-by-sa-3.0
版權
Pangarang sareng éditor Wikipedia
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages

Cendrawasih: Brief Summary ( 爪哇語 )

由wikipedia emerging languages提供
 src= cendrawasih

Cendrawasih uga diarani Bird of Paradise. Manuk iki kalebu manuk kas saka Papua. Saka 43 spésies kang kalebu manuk kang duwé elar éndah, 35 spesiés tinemu ing Papua.

Wulu kang apik mligi tinemu ing cendrawasih lanang. Wuluné cerah banget lan ana kombinasi warna ireng, coklat rada abang, oranye, kuning, putih, biru, ijo lan ungu. Spesiés cendrawasih kang paling ditepungi ya iku Paradisaea apoda, Paradisaea minor, Cicinnurus regius, lan Seleucidis melanoleuca.

Cendrawasih lumrahé urip ing alas kang akèh wit-witané lan ing dhataran asor. Cendrawasih lumrahé wiwit ngocèh lan dolanan nalika srengéngé njedhul ing wayah ésuk. Cendrawsih lanang duwé wulu kang apik lan éndah ing guluné. Tujuwané wulu kang éndah iki supaya bisa narik kawigatèn kanggo cendrawasih wadon. Jogètan cendrawasih lanang élok banget. Karo nyanyi ing ndhuwur wit, cendrawasih lanang lumrahé karo goyang-goyang malah nganti malik gemantung ing pang. Nanging saben spésies cendrawasih duwé jogètan kang kas dhéwé-dhéwé.

許可
cc-by-sa-3.0
版權
Penulis lan editor Wikipedia
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages

Cendrawasih: Brief Summary ( 巽他語 )

由wikipedia emerging languages提供

Manuk Cenderawasih atawa anu disebut ku jalma deungeun mah kalayan ngaran Bird of Paradise, mangrupa manuk has Papua. Buluna éndah, utamana aya dina cendrawasih jalu. Umumna bulu pohara cerah kalayan kombinasi hideung, coklat kabeureum-beureuman, orén, konéng, bodas, biru, héjo, sarta bungur.

Ukuran manuk Cenderawasih rupa-rupa. Aya anu ukuranana 15 cm kalayan beurat 50 gram kawas dina jenis Cendrawasih Raja (Cicinnurus regius), nepi ka anu ukuranana sagedé 110 cm Cendrawasih Pamatuk Sabit Hideung (Epimachus albertisi) atawa anu beuratna ngahontal 430 gram kawas dina Cendrawasih Manukod Jambul-bergulung (Manucodia comrii). Ku masarakat Papua, manuk cendrawasih dipercaya minangka titisan bidadari ti surga. Bulu cendrawasih ieu dipaké ku masarakat di Papua dina pakéan sarta adat maranéhanana, sarta sawatara abad anu tuluy bulu éta penting pikeun dijieun topi wanoja di Éropa.

許可
cc-by-sa-3.0
版權
Pangarang sareng éditor Wikipedia
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages

Ibon ng paraiso ( 他加祿語 )

由wikipedia emerging languages提供

Ang ibon ng paraiso ay isang ibong kasapi sa pamilya ng mga ibong Paradisaeidae na nasa ordeng Passeriformes. Maningning ang kulay at dekorasyon ng mga lalaking ibon ng paraiso. Pangunahing natatagpuan ang mga ibong ito sa mga kagubatan ng Australya, Bagong Guinea, at karatig na mga pulo.[1]

Mga sanggunian


Usbong Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.

許可
cc-by-sa-3.0
版權
Mga may-akda at editor ng Wikipedia
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages

Ibon ng paraiso: Brief Summary ( 他加祿語 )

由wikipedia emerging languages提供

Ang ibon ng paraiso ay isang ibong kasapi sa pamilya ng mga ibong Paradisaeidae na nasa ordeng Passeriformes. Maningning ang kulay at dekorasyon ng mga lalaking ibon ng paraiso. Pangunahing natatagpuan ang mga ibong ito sa mga kagubatan ng Australya, Bagong Guinea, at karatig na mga pulo.

許可
cc-by-sa-3.0
版權
Mga may-akda at editor ng Wikipedia
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages

Jannatqushlar ( 烏茲別克語 )

由wikipedia emerging languages提供

Jannatqushlar (Paradiseidae) — chumchuqsimonlar turkumining oilasi. Pati juda chiroyli, yaltiroq. Narilarining "bezatuvchi" pati uzun boʻladi. 43 turi maʼlum. Molukka ya. o.dan to Luiziada arxipelagigacha boʻlgan joylarda va Sharqiy Avstraliyada yashaydi. J. qorayaloqsan quzgʻungacha kattalikda boʻladi. Baʼzilarining dumi juda uzun. Tropik oʻrmonlarda, butazorlarda, ayrim turlari togʻlarda yashaydi. Kosasimon uya qurib, 1—2 ta tuxum bosadi. Oʻsimlik urugʻlari, mevalari, hasharotlar va ularning lichinkalari, oʻrgimchaklar, mollyuskalar, kaltakesaklar, qurbaqalar, baʼzilari nektar bilan oziqlanadi. Pati bosh kiyim va kiyim-kechaklarni bezashda ishlatiladi. Tabiatni muhofaza qilish xalqaro ittifoqi Qizil kitobiga 9 turi kiritilgan.

Jannatqushlar: 1 — katta jannatqush; 2 — pashshatutar jannatqush; 3 — bokira jannatqush.[1]

Manbalar

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
許可
cc-by-sa-3.0
版權
Vikipediya mualliflari va muharrirlari
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages

Jannatqushlar: Brief Summary ( 烏茲別克語 )

由wikipedia emerging languages提供

Jannatqushlar (Paradiseidae) — chumchuqsimonlar turkumining oilasi. Pati juda chiroyli, yaltiroq. Narilarining "bezatuvchi" pati uzun boʻladi. 43 turi maʼlum. Molukka ya. o.dan to Luiziada arxipelagigacha boʻlgan joylarda va Sharqiy Avstraliyada yashaydi. J. qorayaloqsan quzgʻungacha kattalikda boʻladi. Baʼzilarining dumi juda uzun. Tropik oʻrmonlarda, butazorlarda, ayrim turlari togʻlarda yashaydi. Kosasimon uya qurib, 1—2 ta tuxum bosadi. Oʻsimlik urugʻlari, mevalari, hasharotlar va ularning lichinkalari, oʻrgimchaklar, mollyuskalar, kaltakesaklar, qurbaqalar, baʼzilari nektar bilan oziqlanadi. Pati bosh kiyim va kiyim-kechaklarni bezashda ishlatiladi. Tabiatni muhofaza qilish xalqaro ittifoqi Qizil kitobiga 9 turi kiritilgan.

Jannatqushlar: 1 — katta jannatqush; 2 — pashshatutar jannatqush; 3 — bokira jannatqush.

許可
cc-by-sa-3.0
版權
Vikipediya mualliflari va muharrirlari
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages

Paradisaeidae ( 因特語(國際輔助語言協會) )

由wikipedia emerging languages提供

Paradisaeidae es un familia de Passeri.

Nota
許可
cc-by-sa-3.0
版權
Wikipedia authors and editors
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages

Paradiz-ucelo ( 伊多語 )

由wikipedia emerging languages提供
 src=
Paradiz-ucelo

Paradiz-uceli (Paradisaeidae) esas familio de uceli dil ordino kant-uceli, qui esas preske tote restriktita a Nov-Guinea e cirkondanta insuli, e nordesta Australia. Kelka sorti trovesas anke sur la Moluka-insuli. Paradiz-uceli esas kovrita per kolorozega plumi. Ico esas la rezulto di ecesanta sexuala selekto, quo esis posibla pro manko de naturala enemiki.

Li esas forte-konstruktita uceli kun sat pezoza beko e povoza gambi e pedfingri. Lia grandeso varias de ta di sturno til ta di korniko, ma ula sorti aspektas signifikante plu granda pro sua longa flanko- e kaudoplumi. La bruna siklobeko (Epimachus meyeri) havas longeso 97-100 cm, ma granda parto de to esas la kaudo. La maskuli esas generale brilanta-kolora ed ornita per veli, manteleti, abaniki e tale plus. Li esas poligama. Che la min remarkinda sorti la maskuli e femini havas simila plumaro. Li esas generale monogama.

Che la monogama sorti la maskulo helpas pri sorgo di la genituro; che la poligama sorti ne. Un grupo, la siklobeki (speci Drepanornis e Epimachus) havas remarkinda longa kurva beki, per quo li tiras animaleti ek la foliaro od ek trui en kortico. Frukti formacas la bazala menuo, ma anke beri, semini, insekti, altra senvertebreti, rani e reptereti manjesas. La nesti dil maxim multa sorti esas bolatra, e che la poligama sorti konstruktesas nur da la femini, qui anke prisorgas lo cetera: kovo dil ovi, eduko dil yuni, e possorgo. Nur la rejoparadiz-ucelo nestifas en arborotrui.

La bruna paradiz-korniko trovesas sur le Moluka, e la Wallace-paradiz-ucelo sur Bacan e Halmahera (Nord-Moluka). La maskuli di plura sorti konocesas pro sua abundanta plumaro, kun ofte longa, kolorozega plumi. La maskuli probas per ica plumaro, dum ofte komplikita kurtezo, impresar la multe min remarkinda femini.

許可
cc-by-sa-3.0
版權
Wikipedia authors and editors
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages

Paradysfûgels ( 西菲士蘭語 )

由wikipedia emerging languages提供
 src=
Keningsparadysfûgel (Cicinnurus regius)

Paradysfûgels (Paradisaeidae) binne in famylje fan fûgels út de oarder fan de sjongfûgels, dy't him beheint ta Nij-Seelân oant Nij-Guinea en omlizzende eilannen, en it noardeasten fan Austraalje.

It binne hecht boude fûgels mei in frij swiere snaffel en krêftige poaten en teannnen. Se skille yn grutte fan dy fan in protter oant dy fan in roek, mar guon soarten binne frijwat grutter troch de ferlingde flank- en sturtfearren. De brune sikkelsnaffel (Epimachus meyeri) mjit totaal 97-100 sm, mar dêrfan komt in grut part foar rekken fan de sturt. De mantsjes fan de measte soarten binne fel kleure en hawwe walen, keeps, waaiers en sa. Dy binne polygaam. By de minder opfallende soarten hawwe mantsjes en wyfkes in hast likens fearrekleed. Dy binne meast monogaam.

許可
cc-by-sa-3.0
版權
Wikipedia auteurs en redakteuren
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages

Teyrikê bihuştê ( 庫德語 )

由wikipedia emerging languages提供

Teyrikê bihuştê piraniya cureyeke Balinde yên li rojhilatê Endonezyayê, Papua Gîneya Nû û li rojhilatê Australyayê ne. Li 42 cureyan de 15 cinsî yê malbatê hene. Endamên vê malbatê, cinsî herî mêr bi milkên dîmorfîzm e, ango bi taybetî jî ji nîkil, bask û dirêjkirina dûvikê, ku bi purtên pir dirêj û berfireh tê zanîn. Ew bi piranî li barînên daristanan de dagirtî dijîn. Hemû cureyên parêzî, fêkî û qasî cidabûna kêzik ên yekreng in. Teyrikê bihuştê bi cur di navbera îdiayan sîstema cotbûnê ji bo firejinî yê hene.

Hejmara cureyên di bin xetereya jiholêrabûnê de ji ber nêçîrê û hewçend in.

許可
cc-by-sa-3.0
版權
Nivîskar û edîtorên Wikipedia-ê
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages

Җәннәт кошлары ( 韃靼語 )

由wikipedia emerging languages提供

Җәннәт кошлары[5] (латин телендә: Paradisaeidae) — чыпчыксыманнар отрядына караган кошлар гаиләлеге. Барысы 45 төр бар, шуларның 38-е Папуа - Яңа Гвинея һәм янәшәдәге утрауларда, Индонезиядә һәм Көнчыгыш Австралиядә очрый. Җәннәт кошларының туганнары булып шалашчылылар тора.

Сибли - Алквист классификациясе (1990) җәннәт кошларын карга кошлар гаиләлегенә кертә.[6].

  • Җәннәт каргалары, Lycocorax, Bonaparte, 1853
  • Манукодийлар, Manucodia, Boddaert, 1783
  • Вымпеллы җәннәт кошлары, Semioptera, G.R. Gray, 1859
  • Шлемлы җәннәт кошлары, Paradigalla, Lesson, 1835
  • Без-томшыклы җәннәт кошлары, Epimachus, Cuvier, 1816
  • Могъҗизалы җәннәт кошлары, Lophorina, Vieillot, 1816
  • Паротийлар, Parotia, Vieillot, 1816
  • Калканлы җәннәт кошлары, Ptiloris, Swainson, 1825
  • Патша җәннәт кошлары, Cicinnurus, Vieillot, 1816
  • Астрапийлар, Astrapia, Vieillot, 1816
  • Тәңкәле җәннәт кошлары, Pteridophora, A.B. Meyer, 1894
  • Җепле җәннәт кошлары, Seleucidis, Lesson, 1834
  • Җәннәт кошлары (ыру), Җәннәт кошлары, Paradisaea, Linnaeus, 1758
 src=
Раггиана Җәннәт Кошы
 src=
Ата Виктория мылтык кошы күрсәтә һәм аны ана кош тикшерә.

Искәрмәләр

許可
cc-by-sa-3.0
版權
Википедия авторлары һәм редакторлары
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages

Җәннәт кошлары: Brief Summary ( 韃靼語 )

由wikipedia emerging languages提供

Җәннәт кошлары (латин телендә: Paradisaeidae) — чыпчыксыманнар отрядына караган кошлар гаиләлеге. Барысы 45 төр бар, шуларның 38-е Папуа - Яңа Гвинея һәм янәшәдәге утрауларда, Индонезиядә һәм Көнчыгыш Австралиядә очрый. Җәннәт кошларының туганнары булып шалашчылылар тора.

Сибли - Алквист классификациясе (1990) җәннәт кошларын карга кошлар гаиләлегенә кертә..

Җәннәт каргалары, Lycocorax, Bonaparte, 1853 Манукодийлар, Manucodia, Boddaert, 1783 Вымпеллы җәннәт кошлары, Semioptera, G.R. Gray, 1859 Шлемлы җәннәт кошлары, Paradigalla, Lesson, 1835 Без-томшыклы җәннәт кошлары, Epimachus, Cuvier, 1816 Могъҗизалы җәннәт кошлары, Lophorina, Vieillot, 1816 Паротийлар, Parotia, Vieillot, 1816 Калканлы җәннәт кошлары, Ptiloris, Swainson, 1825 Патша җәннәт кошлары, Cicinnurus, Vieillot, 1816 Астрапийлар, Astrapia, Vieillot, 1816 Тәңкәле җәннәт кошлары, Pteridophora, A.B. Meyer, 1894 Җепле җәннәт кошлары, Seleucidis, Lesson, 1834 Җәннәт кошлары (ыру), Җәннәт кошлары, Paradisaea, Linnaeus, 1758  src= Раггиана Җәннәт Кошы  src= Ата Виктория мылтык кошы күрсәтә һәм аны ана кош тикшерә.
許可
cc-by-sa-3.0
版權
Википедия авторлары һәм редакторлары
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages

स्वर्गपक्षी ( 印地語 )

由wikipedia emerging languages提供

स्वर्गपक्षी या बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ पासरीफ़ोर्मीज़ (Passeriformes) गण के पैराडाएसियेडाए (Paradisaeidae) कुल के सदस्य हैं। इस जाति की अधिकांश जातियाँ न्यू गिनी के द्वीप और इसके समीपी क्षेत्रों में पाई जाती हैं, तथा कुछ प्रजातियाँ मोलुक्कास और पूर्वी ऑस्ट्रेलिया में पाई जाती हैं। इस जाति की 13 श्रेणियों में 40 प्रजातियां हैं। अधिकांश प्रजातियों में नरों के पंखों के कारण इस जाति के सदस्य प्रसिद्ध हैं, ये पंख विशेष रूप से अत्यधिक लंबे होते हैं तथा चोंच, डैनों एवं सिर पर फैले हुए परों के रूप में होते हैं। इनकी अधिकांश संख्या घने वर्षावनों तक ही सीमित हैं। सभी प्रजातियों का प्रमुख आहार फल तथा कुछ हद तक कीड़े मकोड़े हैं। बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ पक्षियों में प्रजनन की विभिन्न प्रणालियां हैं जो एक मादा से लेकर सामूहिक रूप से कई मादाओं पर आधारित होती है।

न्यू गिनी के निवासियों के लिए इस जाति का सांस्कृतिक महत्व है। बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ की खालों तथा पंखों का व्यापार दो हज़ार साल पुराना है, तथा पश्चिमी संग्रहकर्ताओं, पक्षी वैज्ञानिकों एवं लेखकों की इन पक्षियों में काफी रूचि है। शिकार तथा निवास स्थलों की हानि के कारण कई प्रजातियां खतरे में हैं।

विवरण

बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ का शरीर आम तौर पर कौवे जैसा होता है तथा वास्तव में ये कॉर्विड्स प्रजाति (कौवे तथा नीलकंठ) से संबंधित हैं। बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ पक्षी विभिन्न आकारों में पाए जाते हैं जो किंग बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ 50 ग्राम (1.8 औंस) और 15 से॰मी॰ (5.9 इंच) से ले कर कर्ल-क्रेस्टेड मनुकोड 44 से॰मी॰ (17 इंच) व 430 ग्राम (15 औंस) तक के आकार के होते हैं। अपनी लंबी पूंछ के साथ नर ब्लैक सिक्लेबिल सभी प्रजातियों में सबसे लंबी प्रजाति है।110 से॰मी॰ (43 इंच) सभी प्रजातियों में नर मादा से बड़े और लंबे होते हैं, तथा यह अंतर मामूली से लेकर विशाल आकार तक का हो सकता है। पंख गोल होते हैं और कुछ प्रजातियों में ध्वनि निकालने के लिए संरचनात्मक रूप से संशोधित होते हैं। पूरी जाति में चोंच के आकार में विविधता पाई जाती है। सिक्लेबिल व राइफ़लबर्ड प्रजातियों में चोंच लंबी तथा अवक्राकार हो सकती है तथा एस्ट्रापिया में छोटी और पतली हो सकती है। लिंग के आधार पर शरीर के साथ-साथ चोंच का औसत आकार बदलता रहता है, हालांकि आम तौर पर नरों की तुलना में लंबी चोंच वाली मादाओं की प्रजातियां अधिक हैं और ऐसा विशेष रूप से कीट खाने वाली प्रजातियों में है।[1] नरों के भड़कीले आकर्षक रंगों वाले पंखों की तुलना में मादाओं के छद्मावरण पंख विशेष रूप से अपने निवास के रंगों में अच्छी तरह घुल मिल जाते हैं।[2]

विभिन्न लिंगों के बीच पंखों में भिन्नता प्रजनन प्रणाली से बारीकी से संबंधित है। मनुकोड और पैराडाइज़ क्रो, जो सामाजिक रूप से एक मादा के साथ रहते हैं, लैंगिक तौर पर मोनोमोर्फिक (अर्थात जिनका जीनोटाइप एक ही प्रकार का होता है) होते हैं। इसी तरह पैराडिगाला की दो प्रजातियां हैं जो एक से अधिक मादा के साथ रहती हैं। इन सभी प्रजातियों के हरे और नीले रंग की घटती बढ़ती मात्रा के साथ आम तौर पर काले पंख होते हैं।[1]

निवास और विस्तार

 src=
ब्राउन सिकेलबिल्स पर्वतीय प्रजातियां हैं

न्यू गिनी का विशाल द्वीप बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ पक्षियों की विविधता का प्रमुख केंद्र है; केवल दो को छोड़ कर बाकी सभी प्रजातियां न्यू गिनी पर पाई जाती हैं। जो दो प्रजातियां यहां नहीं पाई जातीं, वे हैं मोनोटाइपिक श्रेणी की लाइकोकॉरेक्स तथा सेमिप्टेरा, जो न्यू गिनी के पश्चिम में स्थित मोलुक्कास की निवासी हैं। टिलोरिस वर्ग के राइफलबर्ड पक्षियों की दो प्रजातियां पूर्वी ऑस्ट्रेलिया के तटीय जंगलों में पाई जाती हैं, एक ऑस्ट्रेलिया तथा न्यू गिनी दोनों जगहों पर पाई जाती हैं, तथा एक प्रजाति केवल न्यू गिनी में मिलती है। केवल मनुकोडिया एक वर्ग है जिसकी प्रजातियां न्यू गिनी के बाहर पाई जाती हैं, तथा इनका एक प्रतिनिधि क्वींसलैंड के उत्तरी छोर पर पाया जाता है। शेष प्रजातियां न्यू गिनी और आसपास के द्वीपों तक सीमित हैं। कई प्रजातियां अत्यधिक सीमित क्षेत्रों में मिलती हैं, विशेष रूप से मध्य-पर्वतीय वन (जैसे ब्लैक सिक्लेबिल) या द्वीप स्थलों (जैसे विल्सन बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़) जैसे सीमित निवास स्थानों में पाई जाने वाली कुछ प्रजातियां.[1]

बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ की अधिकांश प्रजातियां वर्षा वनों, दल-दली जगहों, तथा काई के वनों सहित उष्णकटिबंधीय वनों में पाई जाती हैं,[1] लगभग सभी प्रजातियां एकांत रूप से वृक्षों पर निवास करती हैं।[2] तटीय सदाबहार वनों में कई प्रजातियां पाई जाती हैं।[3] सुदूर दक्षिण में पाई जाने वाली ऑस्ट्रेलिया की पैराडाइज़ राइफलबर्ड प्रजातियां उप उष्णकटिबंधीय और शीतोष्ण नम वनों में रहती हैं। एक समूह के रूप में मनुकोड अपने निवास स्थलों के प्रति सबसे अधिक अनुकूलित स्वभाव वाले होते हैं, जिसमे से विशेष रूप से ग्लॉसी-मेंटल्ड मनुकोड वनों तथा सवाना वुडलैंड, दोनों जगहों पर निवास करते हैं।[1] मध्य-पर्वतीय निवास स्थल सर्वाधिक आबादी वाले निवास स्थल हैं, चूंकि 40 में से 30 प्रजातियां 1000-2000 मीटर की ऊंचाइयों पर पाई जाती हैं।[3]

आचरण

आहार एवं पोषण

 src=
वर्ग शेफ्लेरा का फल रिबन टेल्ड एस्ट्रापिया के आहार का एक महत्वपूर्ण हिस्सा हैं
 src=
पुरुष ग्रेटर पैराडाइज़ पक्षी का प्रदर्शन

बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ का प्रमुख आहार फल और कीट हैं। प्रजातियों में दोनों प्रकार के आहारों के अनुपात में विभिन्नता है, कुछ प्रजातियों में फलों को खाने वाले पक्षी अधिक हैं और दूसरी प्रजातियों में कीटों को खाने वाले पक्षी अधिक हैं। दोनों का यह अनुपात प्रजातियों के व्यवहार के अन्य पहलुओं को प्रभावित करता है, उदाहरण के लिए फ्रुगिवोर्स (फल खाने वाली) प्रजातियां जंगलों में पेड़ों के ऊपर मिलती हैं, जबकि इन्सेक्टिवोर्स (कीट खाने वाली) प्रजातियां अधिक नीची जगहों पर भोजन करती हैं। फ्रुगिवोर्स इन्सेक्टिवोर्स की तुलना में अधिक सामाजिक होते हैं जबकि इन्सेक्टिवोर्स अधिक एकाकी तथा प्रादेशिक होते हैं।[1]

प्रजनन

अधिकांश प्रजातियों में विस्तृत संभोग पद्धतियां पाई जाती हैं, जिनमे से पैराडाइसिया प्रजातियां सामूहिक संभोग आधारित प्रणाली अपनाती हैं। सिसीन्नुरुस और पैरोटिया जैसी प्रजातियों में अत्यधिक रस्मों वाले संभोग नृत्य होते हैं। लैंगिक रूप से द्विलिंगी प्रजातियों में नर एक से अधिक मादाओं से संबंध बनाते हैं जबकि कुछ एकलिंगी प्रजातियों में एक मादा से संबंध भी रखते हैं। इन पक्षियों में संकरण बहुत आम है, जिससे यह पता चलता है कि एक से अधिक प्रजातियों की मादाओं से संबंध बनाने वाले बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ विभिन्न वर्गों से संबंध रखने के बावज़ूद आपस में नजदीकी से जुड़े हैं। कई संकर प्रजातियों को नई प्रजातियों के रूप में वर्णित किया गया है और यह संदेह रहता है कि क्या रोथ्सचाइल्ड लोब-टेल्ड जैसे बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ के कुछ प्रकार वैध हैं अथवा नहीं.[कृपया उद्धरण जोड़ें] संकर प्रजातियों की उपस्थिति के बावजूद, कुछ पक्षी विज्ञानी यह तर्क देते हैं कि कम से कम कुछ विख्यात वैध संकर प्रजातियां मौजूद हैं जो विलुप्त हो सकती हैं।[4]

बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ अपना घोंसला पत्तों, पंखों, लताओं के तंतुओं जैसी मुलायम सामग्री से बनाते हैं जो विशेष रूप से पेड़ की टहनियों पर रखी जाती है।[5] अण्डों की संख्या कुछ हद तक अनिश्चित है। बड़ी प्रजातियों में, यह संख्या लगभग हमेशा केवल एक अंडा होती है। छोटी प्रजातियां 2-3 अंडे दे सकती हैं।[6] 16-22 दिनों के बाद अंडे से पक्षियों के बच्चे निकलते हैं और युवा पक्षी 16 से 30 दिनों की उम्र में घोंसला छोड़ देते हैं।[5]

वर्गीकरण तथा क्रमबद्धता

कई सालों तक बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ को बोवेरबर्ड से संबंधित माना जाता था। क्योंकि आज दोनों को ऑस्ट्रेलेसियन वंशज कोर्विडा का हिस्सा माना जाता है, इसलिए दोनों को केवल दूर के संबंधी माना जाता है। बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ से सबसे नजदीकी संबंधी कोर्विड प्रकार के कौवे और नीलकंठ, मोनार्क फ्लाईकैचर मोनार्काइडे तथा ऑस्ट्रेलियाई मुडनेस्टर स्ट्रुथीडिडे हैं।[1]

इस जाति तथा इसके नजदीकी संबंधियों का आपस में संबंध का पता लगाने के लिए 2009 में किए गए एक अध्ययन में सभी प्रजातियों के माइटोकॉन्ड्रियल डीएनए के परीक्षण से यह अनुमान लगाया गया कि इस जाति का उद्भव 24 लाख साल पहले हुआ था जो कि इसके पिछले अध्ययन द्वारा अनुमानित समय से अधिक पुराना है। अध्ययन में जाति के भीतर पांच जीव समूहों की पहचान की गई तथा पहले जीव समूह के बीच विभाजन किया गया जिसमे एकलिंगी मनुकोड तथा पैराडाइज़ कौवे शामिल हैं तथा बाकी सभी बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ दस लाख वर्ष पुराने हैं। दूसरे जीव समूह में पैरोटिया तथा किंग ऑफ़ सेक्सॉनी बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ शामिल हैं। तीसरे जीव समूह में सेल्युसाइडिस, ड्रेपानोर्निस सिक्लेबिल, सेमिओप्टेरा, टिलोरिस तथा लोफोरिना जैसे कई वर्ग शामिल हैं लेकिन इनमे से कुछ को शामिल करने को समर्थन प्राप्त नहीं है। चौथे जीव समूह में एपिमाकुस सिक्लेबिल, पैराडिगाला और एस्ट्रापिया शामिल हैं। अंतिम जीव समूह में सिसीन्नुरुस और पैराडाइसिया बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ शामिल हैं।[7]

जाति की सटीक सीमा संशोधन का विषय भी रही है। साटिनबर्ड (नेमोफिलस तथा लोबोपैराडाइसिया) की तीन प्रजातियों को बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, नेमोफिलिने के एक उपपरिवार से संबंधित माना गया है। मुंह, पैरों की आकृति तथा घोंसले बनाने की आदतों में विभिन्नता के बावजूद वे इस जाति में बने रहे जब तक कि 2000 के एक अध्ययन में उन्हें बैरीपैकर तथा लॉन्गबिल (मेलानोचेरिटिडेइ) के संबंधी के रूप में अलग जाति सिद्ध नहीं कर दिया गया.[8] इसी अध्ययन में पाया गया कि मेक्ग्रेजर बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ वास्तव में ऑस्ट्रेलेसियन हनीईटर जाति का सदस्य था। इन तीनों प्रजातियों के अलावा, कई व्यवस्थित रहस्यपूर्ण प्रजातियों और एक वर्ग को इस जाति के संभावित सदस्य होने पर विचार किया गया है। न्यू गिनी से ही मेलमपिट्टा वर्ग की दो प्रजातियों को बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ से जोड़ा गया है,[9] लेकिन इनके ये संबंध अनिश्चित बने हुए हैं और अभी हाल ही इन्हें ऑस्ट्रेलियाई मुडनेस्टर के साथ जोड़ा गया है।[1] फिजी की सिल्कटेल को इसकी खोज के बाद से ही कई बार बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ के साथ जोड़ा गया है, लेकिन इसे कभी भी औपचारिक रूप से इस जाति से संबंधित नहीं किया गया है। हाल ही के आणविक सबूत इन प्रजातियों को अब फैनटेल के साथ जोड़ते हैं।[10]

प्रजातियां

लायकोकॉरक्स वर्ग

  • पैराडाइज़ क्रो, लायकोकॉरक्स पायरोपटेरस

मनुकोडिया वर्ग

  • चमकदार पंखों वाले मनुकोड, मनुकोडिया एट्रा
  • जोबी मनुकोड, मनुकोडिया जोबिएनसिस
  • क्रिन्कल-कॉलर मनुकोड, मनुकोडिया चेलीबाटा
  • कर्ल-क्रेस्टेड मनुकोड, मनुकोडिया कॉमरी
  • ट्रम्पेट मनुकोड, मनुकोडिया केरौड्रेनी

पैराडिगाला वर्ग

  • लंबी पूंछ वाले पैराडिगाला, पैराडिगाला कारुन्कुलाटा
  • छोटी पूंछ वाले पैराडिगाला, पैराडिगाला ब्रेविकॉडा

एस्ट्रापिया वर्ग

  • अर्फाक एस्ट्रापिया, एस्ट्रापिया नाइग्रा
  • स्प्लेंडिड एस्ट्रापिया, एस्ट्रापिया स्प्लेंडिडिस्सिमा
  • रिबन जैसी पूंछ वाले एस्ट्रापिया, माएरी एस्ट्रापिया
  • प्रिंसेस स्टेफ़नी एस्ट्रापिया, एस्ट्रापिया स्टेफनीए
  • ह्युऑन एस्ट्रापिया, एस्ट्रापिया रोथ्सचिल्डी

पैरोटिया वर्ग

  • वेस्टर्न पैरोटिया, पैरोटिया सेफिलाटा
  • क्वीन कैरोला पैरोटिया, पैरोटिया कैरोलाए
  • ब्रॉन्ज़ पैरोटिया, पैरोटिया बेर्लेप्शी
  • लावेस पैरोटिया, पैरोटिया लावेसी
  • पूर्वी पैरोटिया, पैरोटिया हेलेनाए
  • वाह्नेस पैरोटिया, पैरोटिया वाह्नेसी

टेरीडॉफोरा वर्ग

  • किंग ऑफ़ सेक्सॉनी बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, टेरीडॉफोरा एल्बर्टी

लोफोरीना वर्ग

  • सुपर्ब बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ लोफोरीना सुपर्बा

टिलोरिस वर्ग

  • मेग्निफिसेन्ट राइफलबर्ड, टिलोरिस मेग्निफिकस
  • ग्रोव्लिंग राइफलबर्ड, टिलोरिस इंटेर्सेडेंस
  • पैराडाइज़ राइफलबर्ड, टिलोरिस पैराडाईसेयस
  • विक्टोरिया राइफलबर्ड, टिलोरिस विक्टोरिए

एपिमाकुस वर्ग

  • ब्लैक सिक्लेबिल, एपिमाकुस फास्टुयोसस
  • ब्राउन सिक्लेबिल, एपिमाकुस मेयेरी

ड्रेपानोर्निस वर्ग

  • ब्लैक-बिल्ड सिक्लेबिल, ड्रेपानोर्निस एल्बर्टिसी
  • पेल बिल्ड सिक्लेबिल, ड्रेपानोर्निस ब्रुइज्नी

सिसीन्नुरुस वर्ग

  • मेग्निफिसेंट बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, सिसीन्नुरुस मेग्निफिकस
  • विल्सन बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, सिसीन्नुरुस रेस्प्युब्लिका
  • किंग बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, सिसीन्नुरुस रेगियस

सेमिओप्टेरा वर्ग

  • स्टेंडर्डविंग, सेमिओप्टेरा वाल्लाकी

सेलुसाइडिस वर्ग

  • ट्वेल्व वायर्ड बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, सेलुसाइडिस मेलेनोल्यूका

पैराडाइसिया वर्ग

  • लेस्सर बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, पैराडाइसिया माइनर
  • ग्रेटर बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, पैराडाइसिया एपोडा
  • राग्गिआना बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, पैराडाइसिया राग्गिआना
  • गोल्डी बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, पैराडाइसिया डेकोरा
  • रेड बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, पैराडाइसिया रूब्रा
  • एम्परर बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, पैराडाइसिया गुइलिएल्मि
  • ब्लू बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, पैराडाइसिया रुडोल्फी

संकर प्रजातियां

बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ की संकर नस्लें तब उत्पन्न हो सकती हैं जब विभिन्न प्रजातियों के पक्षी, जो एक समान लगते हैं तथा जिनकी व्यापक श्रेणियां हैं, एक दूसरे को अपनी प्रजाति जैसा दिखने के लिए भ्रमित करते हैं तथा संकर नस्ल को जन्म देते हैं।

जब इरविन स्ट्रेसेमन्न को इस बात का एहसास हुआ बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ पक्षियों के अध्ययन से इस बारे में विस्तार से पता लग सकता है कि अधिकांश वर्णित प्रजातियां इतनी दुर्लभ क्यों हैं, तो उन्होनें 1920 तथा 1930 के दशक में कई विवादित नमूनों का परीक्षण किया, जो उनकी परिकल्पना के रूप में कई अख़बारों में प्रकाशित हुआ। 19वीं सदी के अंत और 20वीं सदी के प्रारंभ में वर्णित अधिकांश प्रजातियों को अब संकर माना जाता है, हालांकि इनमे से कुछ पर अभी भी विवाद है तथा संग्रहालय के नमूनों के आनुवंशिक परीक्षणों के बिना उनकी स्थिति स्पष्ट होने की संभावना नहीं है।

संकर और प्रकल्पित संकर नस्लों के कुछ प्रमुख नाम इस प्रकार हैं:[11]

  • एस्ट्रापियन सिक्लेबिल, जिसे हरी छाती वाले राइफलबर्ड के नाम से भी जाना जाता हैं, को एक प्रजाति के रूप में वर्णित किया गया था (एपिमाकुस एस्ट्रापियोइडेस रोथ्सचाइल्ड, 1897), लेकिन यह अर्फाक एस्ट्रापिया और ब्लैक सिक्लेबिल के मिलन से बनी संकर नस्ल है।
  • बार्न्स एस्ट्रापिया, जिसे बार्न्स लॉन्ग टेल के नाम से भी जाना जाता है, को एक प्रजाति (एस्ट्राचिया बार्नेसी इरिडेल, 1948) के रूप में वर्णित किया गया था, किन्तु यह रिब्बन टेल्ड एस्ट्रापिया और स्टेफ़नी एस्ट्रापिया के मिलन से बनी संकर नस्ल है।
  • बेन्स्बक बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, जिन्हें बेन्स्बक राइफलबर्ड भी कहा जाता है, को एक प्रजाति (जेंथोथोरेक्स बेन्स्बकी बुट्टीकोफेर, 1894) के रूप में वर्णित किया गया था किन्तु इसे मेग्निफिसेंट राइफलबर्ड तथा लेस्सर बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ के मिलन से बनी संकर नस्ल माना गया है।
  • ब्लड बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, जिन्हें कैप्टन ब्ल्ड्स बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, भी कहते हैं, को एक प्रजाति (पैराडाइसिया ब्लडी इरेडेल, 1948) के रूप में वर्णित किया गया था, किन्तु यह राग्गियाना बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ और ब्लू बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ के मिलन से बनी संकर नस्ल है।
  • डुईवेन्बोडे बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ को एक प्रजाति (पैराडाइसिया डुइवेनबोडेइ मेनेगॉक्स, 1913) के रूप में वर्णित किया गया था, किन्तु यह एम्परर बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ तथा लेस्सर बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ के मिलन से बनी संकर नस्ल है।
  • डुईवेन्बोडे राइफलबर्ड को एक प्रजाति (पेरिफीफोरस (क्रेस्पेडीफोरा) डुईवेन्बोडेइ मेयेर, 1890) के रूप में वर्णित किया गया था, किन्तु यह सुपर्ब बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ तथा मेग्निफिसेंट राइफलबर्ड के मिलन से बनी संकर नस्ल है।
  • डुईवेन्बोडे सिक्स-वायर्ड बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ को एक प्रजाति ((पैरोटिया डुईवेन्बोडेइ रोथ्सचाइल्ड, 1900 के रूप में वर्णित किया गया था, किन्तु इसे वेस्टर्न पैरोटिया तथा सुपर्ब बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ के मिलन से बनी संकर नस्ल माना जाता है।
  • इलियट बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, को एक प्रजाति (एपिमाकुस एल्लियोटी वार्ड, 1873 के रूप में वर्णित किया गया था, किन्तु यह अर्फाक एस्ट्रापिया और ब्लैक सिक्लेबिल के मिलन से बनी प्रकल्पित संकर नस्ल है।
  • फाल्स लोब्ड एस्ट्रापिया, जिसे फाल्स लोब्ड लॉन्ग टेल्ड के नाम से भी जाना जाता है, को एक प्रजाति (स्युडास्ट्रापिया लोबाटा रोथ्सचाइल्ड, 1907) के रूप में वर्णित किया गया था, किन्तु यह लॉन्ग टेल्ड पैराडिगाला और ब्लैक सिक्लेबिल के मिलन से बनी संकर नस्ल है।
  • गिलियर्ड बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ एक संकर नस्ल है जो राग्गियाना बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ तथा लेस्सर बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ के मिलन से बनी है।
  • किंग ऑफ़ हॉलैंड बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, जिसे राजा विलियम तृतीय बर्ड ऑफ़ पैरडाइज़ भी कहा जाता है, को एक प्रजाति (डाइफ़िलोडेस गुलिएल्मी III मेयेर, 1875) के रूप में वर्णित किया गया था, किन्तु यह मेग्निफिसेंट बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ और किंग बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ के मिलन से बनी संकर नस्ल है।
  • ल्युप्टन बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ को एक उपप्रजाति (पैराडाइसिया एपोडा ल्युप्टोनी लोवे, 1923) के रूप में वर्णित किया गया था, किन्तु यह राग्गियाना बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ तथा ग्रेटर बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ के मिलन से बनी संकर नस्ल है।
  • लायर-टेल्ड किंग बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, जिसे लोनली लिटिल किंग या क्रिमसन बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ भी कहा जाता है, को एक प्रजाति (सिसीन्नुरुस ल्योगाय्रुस करी, 1900) के रूप में वर्णित किया गया था, किन्तु यह मेग्निफिसेंट बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ तथा किंग बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ के मिलन से बनी संकर नस्ल है।
  • मंटोयु राइफलबर्ड, जिसे ब्रुइजिन राइफलबर्ड भी कहा जाता है, को एक प्रजाति (क्रेस्पेडोफोरा मंटोयुइ ऑस्टालेट, 1891) के रूप में वर्णित किया गया था, किन्तु यह मेग्निफिसेंट राइफलबर्ड तथा ट्वेल्व वायर्ड बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ के मिलन से बनी एक संकर नस्ल माना जाता है।
  • मारिया बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, जिसे फराओ रिचेनो बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ भी कहा जाता है, को एक प्रजाति (पैराडाइसिया मारिया रिचेनो, 1894) के रूप में वर्णित किया गया था, लेकिन ऐसा माना जाता है कि यह एम्परर बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ तथा राग्गियाना बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ के मिलन से बनी संकर नस्ल है।
  • मिस्टीरियस बर्ड ऑफ़ बोबैरो को ब्लैक सिक्लेबिल व सुपर्ब बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ की संकर नस्ल माना जाता है।
  • रोथ्सचाइल्ड बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ को एक प्रजाति (पैराडाइसिया मिक्स्टा रोथ्सचाइल्ड, 1921) के रूप में वर्णित किया गया था, किन्तु यह राग्गियाना बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ तथा लेस्सर बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ के मिलन से बनी संकर नस्ल है।
  • रोथ्सचाइल्ड लोब-बिल्ड बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, जिन्हें नोबल लोब-बिल भी कहा जाता है, को एक प्रजाति (लोबोरहम्फुस नोबिलिस रोथ्सचाइल्ड, 1901) के रूप में वर्णित किया गया था, किन्तु इसे लॉन्ग टेल्ड पैराडिगाला तथा सुपर्ब बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ के मिलन से बनी संकर नस्ल माना जाता है।
  • रुई बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ को एक प्रजाति (नियोपैराडाइसिया रोएसी वेन ऊर्ट, 1996) के रूप में वर्णित किया गया था, किन्तु इसे मेग्निफिसेंट बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ तथा लेस्सर बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ के मिलन से बनी संकर नस्ल माना जाता है।
  • शॉड बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ ब्लू बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ तथा लावेस पैरोटिया के मिलन से बनी संकर नस्ल है।
  • शार्प लोब-बिल्ड पैरोटिया, जिसे शार्प लोब-बिल्ड राइफलबर्ड भी कहा जाता है, को एक प्रजाति (लोबोरहाम्फुस टिलोरिस शार्प, 1908) के रूप में वर्णित किया गया था, किन्तु यह वेस्टर्न पैरोटिया और लॉन्ग-टेल्ड पैराडिगाला के मिलन से बनी संकर नस्ल है।
  • स्ट्रेसेमन बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ को एक प्रजाति (लोफोरिना सुपर्बा सूडोपैरोटिया स्ट्रेसेमन, 1934) के रूप में वर्णित किया गया था, किन्तु यह सुपर्ब बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ तथा कैरोला पैरोटिया के मिलन से बनी संकर नस्ल है।
  • विल्हेल्मिना बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, जिसे विल्हेल्मिना राइफलबर्ड भी कहा जाता है, को एक प्रजाति (लैम्प्रोथोराक्स विल्हेल्मिनेइ मेयेर, 1894) के रूप में वर्णित किया गया था, किन्तु ऐसा माना जाता है कि यह सुपर्ब बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ तथा मेग्निफिसेंट बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ के मिलन से बनी संकर नस्ल है।
  • वंडरफुल बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ को एक प्रजाति (पैराडाइसिया मिराबिलिस रिचेनो, 1901) के रूप में वर्णित किया गया था किन्तु यह ट्वेल्व वायर्ड बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ तथा लेस्सर बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ के मिलन से बनी संकर नस्ल है।

चित्रशाला

मनुष्यों के साथ संबंध

 src=
निवास के नुकसान के कारण असुरक्षित के रूप में ब्लू पैराडाइस सूचीबद्ध

न्यू गिनी समाज के अधिकांश लोग बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ के पंखों का प्रयोग अपनी पोशाकों तथा रस्मों में करते हैं, तथा यूरोप में पिछली कई सदियों से मेम सहिबाओं की टोपियों को पंखों से सजाना अत्यधिक लोकप्रिय था। पंखों के लिए होने वाले शिकार तथा घटते निवास स्थानों के कारण कुछ कुछ प्रजातियां विलुप्त होने के कगार पर है; तथा जंगलों की कटाई के कारण निवास स्थलों का नष्ट होना अब सबसे प्रमुख खतरा है।[1]

ग्रेटर बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ प्रकार की प्रजातियों सहित पैराडाइसिया एपोडा, पैराडाइसिया वंश के सर्वश्रेष्ठ ज्ञात सदस्यों में से एक हैं। प्रारंभिक सोलहवीं सदी में व्यापार अभियान से लाए गए नमूनों के आधार पर इन प्रजातियों का वर्णन किया गया था। इन नमूनों को स्थानीय व्यापारियों द्वारा उनके डैनों तथा पैरों को हटा कर तैयार किया गया था ताकि वे सजावट के सामान के रूप में इस्तेमाल किए जा सकें. खोजकर्ताओं को इस बारे में जानकारी नहीं थी और इसीलिए सूचना के अभाव के कारण इनके बारे में कई धारणाएं बनीं. संक्षेप में उन्हें पौराणिक फीनिक्स पक्षी माना जाने लगा था। पैरों रहित तथा डैनों रहित खाल से इस धारणा को बल मिला कि ये पक्षी कभी धरती पर नहीं उतरे थे बल्कि अपने पंखों के सहारे स्थाई रूप से ऊपर ही रहते थे। उनकी खाल प्राप्त करने वाले पहले यूरोपीय एंटोनियो पिगाफेट्टा ने लिखा था कि "लोग हमें बताते थे कि ये पक्षी स्वर्ग से आए हैं तथा वे उन्हें बोलों दिउआटा कहते थे, जिसका अर्थ है "भगवान् के पक्षी".[12] यह इसके दोनों नामों "बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़" और विशिष्ट नाम एपोडा -विदआउट फीट का मुख्य आधार है।[13]

शिकार

बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ पक्षियों का शिकार लंबे समय तक होता रहा है और संभवतः ऐसा मनुष्य के बसने के बाद से ही होता आ रहा है। अक्सर शिकार होने वाली प्रजातियों के बीच एक खास बात यह है कि नर पक्षी अपने सजावटी पंखों के उगने से पहले ही कई अवसरों पर संभोग शुरू कर देते हैं। शिकार के दबाव में आबादी के स्तर को बनाए रखने के लिए शायद ऐसा किया जाता है और इसी वजह से ये 30 सहस्त्राब्दियों से जीवित रह सके हैं।[कृपया उद्धरण जोड़ें]

19वीं सदी के अंत में तथा 20वीं सदी की शुरुआत में मेम सहिबाओं की टोपियों के व्यापार के लिए बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ पक्षियों का शिकार व्यापक रूप से किया जाता था, लेकिन वर्तमान में इन पक्षियों को कानूनी संरक्षण प्राप्त है तथा केवल स्थानीय जनजातीय आबादी की औपचारिक आवश्यकताओं को पूरा करने के लिए सीमित संख्या में शिकार की अनुमति दी जाती है।[14] टेरीडोफोरा पंखों की आवश्यकता पड़ने पर बूढ़े बोवेरबर्ड के घोंसले से पंख इकट्ठे करने को ही प्राथमिकता दी जाती है।

अन्य उदाहरण

  • दक्षिणी गोलार्द्ध नक्षत्र एपस में बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ पाए जाते हैं।
  • कलगी वाले एक व्यस्क बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ को पापुआ न्यू गिनी के ध्वज पर दर्शाया गया है।
  • इस जाति के विभिन्न सदस्यों को डेविड एटनबोरो द्वारा एटनबोरो इन पैराडाइज़ में दर्शाया गया है।

सन्दर्भ

  1. Firth, Clifford B.; Firth, Dawn W. (2009). "Family Paradisaeidae (Birds-of-paradise)". प्रकाशित del Hoyo, Josep; Elliott, Andrew; Christie, David (संपा॰). Handbook of the Birds of the World. Volume 14, Bush-shrikes to Old World Sparrows. Barcelona: Lynx Edicions. पपृ॰ 404–459. आई॰ऍस॰बी॰ऍन॰ 978-84-96553-50-7.
  2. होनोलूलू चिड़ियाघर ", बर्ड्स ऑफ़ पैराडाइस, 3 फ़रवरी 2011 को अभिगम
  3. Heads, M (2001). "Birds of paradise, biogeography and ecology in New Guinea: a review". Journal of Biogeography. 28 (7): 893–925. डीओआइ:10.1111/j.1365-2699.2001.00600.x.
  4. Fuller, Errol (January 1997). The Lost Birds of Paradise. Voyageur Press. आई॰ऍस॰बी॰ऍन॰ 1-8531-0566X.
  5. Frith, Clifford B. (1991). Forshaw, Joseph (संपा॰). Encyclopaedia of Animals: Birds. London: Merehurst Press. पपृ॰ 228–231. आई॰ऍस॰बी॰ऍन॰ 1-85391-186-0.
  6. Mackay, Margaret D. (1990). "The Egg of Wahnes' Parotia Parotia wahnesi (Paradisaeidae)". Emu. 90 (4): 269. पीडीएफ (PDF) का सम्पूर्ण टेक्स्ट
  7. Irested, Martin (2009). "An unexpectedly long history of sexual selection in birds-of-paradise". Evolutionary Biology. 9 (235): 235. डीओआइ:10.1186/1471-2148-9-235. नामालूम प्राचल |coauthors= की उपेक्षा की गयी (|author= सुझावित है) (मदद)
  8. Cracraft, J. & Feinstein, J. (2000). "What is not a bird of paradise? Molecular and morphological evidence places Macgregoria in the Meliphagidae and the Cnemophilinae near the base of the corvoid tree". Proc. R. Soc. B. 267: 233–241. डीओआइ:10.1098/rspb.2000.0992.
  9. सिबली,. और अह्ल्कुइस्ट, जे. (1987). "द लेसर मेलैमपिटा इज अ बर्ड ऑफ़ पैराडाइस" इमू 87 : 66-68
  10. Irested, Martin (2009). "The systematic affinity of the enigmatic Lamprolia victoriae (Aves: Passeriformes)—An example of avian dispersal between New Guinea and Fiji over Miocene intermittent land bridges?" (PDF). Molecular Phylogenetics and Evolution. 48 (3): 1218–1222. PMID 18620871. डीओआइ:10.1016/j.ympev.2008.05.038. नामालूम प्राचल |coauthors= की उपेक्षा की गयी (|author= सुझावित है) (मदद)
  11. Frith, Clifford B. & Beehler, Bruce M. (1998). The Birds of Paradise: Paradisaeidae. Oxford University Press. आई॰ऍस॰बी॰ऍन॰ 0-19-854853-2.सीएस1 रखरखाव: एक से अधिक नाम: authors list (link)
  12. Harrison, Thomas P. (1960). "Bird of Paradise: Phoenix Redivivus". Isis. 51 (2): 173–180. डीओआइ:10.1086/348872.
  13. Jobling, James A. (1991). A Dictionary of Scientific Bird Names. Oxford: ऑक्सफोर्ड यूनिवर्सिटी प्रेस. पपृ॰ 15–16. आई॰ऍस॰बी॰ऍन॰ 0-19-854634-3.
  14. क्रिब, रॉबर्ट (1997): औपनिवेशिक इंडोनेशिया पर्यावरण राजनीति और में बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़, 1890-1931. इन: बूमगार्ड, पिटर; कोलोमबिन, फ्रीक एंड हेनली, डेविड (एड्स.): पेपर लैंडस्केप्स: एक्सप्लोरेशन इन द इन्वाइरन्मेन्तल हिस्ट्री ऑफ़ इंडोनेशिया : 379-408. केआईटीएलवी (KITVL) प्रेस, लिडेन. ISBN 90-6718-124-2

बाहरी कड़ियाँ

許可
cc-by-sa-3.0
版權
विकिपीडिया के लेखक और संपादक
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages

स्वर्गपक्षी: Brief Summary ( 印地語 )

由wikipedia emerging languages提供

स्वर्गपक्षी या बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ पासरीफ़ोर्मीज़ (Passeriformes) गण के पैराडाएसियेडाए (Paradisaeidae) कुल के सदस्य हैं। इस जाति की अधिकांश जातियाँ न्यू गिनी के द्वीप और इसके समीपी क्षेत्रों में पाई जाती हैं, तथा कुछ प्रजातियाँ मोलुक्कास और पूर्वी ऑस्ट्रेलिया में पाई जाती हैं। इस जाति की 13 श्रेणियों में 40 प्रजातियां हैं। अधिकांश प्रजातियों में नरों के पंखों के कारण इस जाति के सदस्य प्रसिद्ध हैं, ये पंख विशेष रूप से अत्यधिक लंबे होते हैं तथा चोंच, डैनों एवं सिर पर फैले हुए परों के रूप में होते हैं। इनकी अधिकांश संख्या घने वर्षावनों तक ही सीमित हैं। सभी प्रजातियों का प्रमुख आहार फल तथा कुछ हद तक कीड़े मकोड़े हैं। बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ पक्षियों में प्रजनन की विभिन्न प्रणालियां हैं जो एक मादा से लेकर सामूहिक रूप से कई मादाओं पर आधारित होती है।

न्यू गिनी के निवासियों के लिए इस जाति का सांस्कृतिक महत्व है। बर्ड ऑफ़ पैराडाइज़ की खालों तथा पंखों का व्यापार दो हज़ार साल पुराना है, तथा पश्चिमी संग्रहकर्ताओं, पक्षी वैज्ञानिकों एवं लेखकों की इन पक्षियों में काफी रूचि है। शिकार तथा निवास स्थलों की हानि के कारण कई प्रजातियां खतरे में हैं।

許可
cc-by-sa-3.0
版權
विकिपीडिया के लेखक और संपादक
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages

சந்திரவாசி ( 坦米爾語 )

由wikipedia emerging languages提供

சந்திரவாசி (cendrawasih) என இந்தோனேசியாவிலும் பப்புவா நியூகினியிலும் அழைக்கப்படுகின்றனவும் சொர்க்கப் பறவை என்ற பொருளில் ஆங்கிலத்தில் (birds-of-paradise) அழைக்கப்படுவதனவுமான பறவையினங்கள் பசரீன்கள் வரிசையிலுள்ள "சந்திரவாசி" குடும்ப பறவையாகும். இவற்றின் பெரும்பான்மை நியூ கினி மற்றும் அதன் சூழலும், சிறிய அளவில் மலுக்கு தீவுகள் மற்றும் கிழக்கு ஆஸ்திரேலியா ஆகிய இடங்களில் காணப்படுகின்றன. இக்குடும்பத்தைச் சேர்ந்த 14 வகைகளில் நாற்பத்தியொரு இனங்கள் காணப்படுகின்றன.[1] இப்பறவைகள் அவற்றின் பால் ஈருருமை இனத்தின் ஆண் பறவைகளின் இறகு அமைப்பு, மிகவும் நீண்ட மற்றும் அலகு, செட்டை, வால் அல்லது தலை ஆகிய இடங்களிலிருக்கும் விரிவான இறகுகள் அமைப்பு ஆகியவற்றால் சிறப்பாக அறியப்பட்டவை. இவற்றில் பல மழைக்காடுகளை வசிப்பிடமாகக் கொண்டவை. இவற்றின் எல்லா இனங்களும் பழங்களை உணவாகவும், சிறியளவானவை கணுக்காலிகளையும் உண்ணும். சந்திரவாசிகள் பல வகையான இனப்பெருக்க முறைகளாக ஒருதுணை மணம் முதல் போட்டி வகை பலதுணை மணம் வரை கொண்டுள்ளன.

உசாத்துணை

  1. Gill, F & D Donsker (Eds). 2012. IOC World Bird Names (v 3.2). Available at http://www.worldbirdnames.org [Accessed 13 Jan 2013].
許可
cc-by-sa-3.0
版權
விக்கிபீடியா ஆசிரியர்கள் மற்றும் ஆசிரியர்கள்
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages

சந்திரவாசி: Brief Summary ( 坦米爾語 )

由wikipedia emerging languages提供

சந்திரவாசி (cendrawasih) என இந்தோனேசியாவிலும் பப்புவா நியூகினியிலும் அழைக்கப்படுகின்றனவும் சொர்க்கப் பறவை என்ற பொருளில் ஆங்கிலத்தில் (birds-of-paradise) அழைக்கப்படுவதனவுமான பறவையினங்கள் பசரீன்கள் வரிசையிலுள்ள "சந்திரவாசி" குடும்ப பறவையாகும். இவற்றின் பெரும்பான்மை நியூ கினி மற்றும் அதன் சூழலும், சிறிய அளவில் மலுக்கு தீவுகள் மற்றும் கிழக்கு ஆஸ்திரேலியா ஆகிய இடங்களில் காணப்படுகின்றன. இக்குடும்பத்தைச் சேர்ந்த 14 வகைகளில் நாற்பத்தியொரு இனங்கள் காணப்படுகின்றன. இப்பறவைகள் அவற்றின் பால் ஈருருமை இனத்தின் ஆண் பறவைகளின் இறகு அமைப்பு, மிகவும் நீண்ட மற்றும் அலகு, செட்டை, வால் அல்லது தலை ஆகிய இடங்களிலிருக்கும் விரிவான இறகுகள் அமைப்பு ஆகியவற்றால் சிறப்பாக அறியப்பட்டவை. இவற்றில் பல மழைக்காடுகளை வசிப்பிடமாகக் கொண்டவை. இவற்றின் எல்லா இனங்களும் பழங்களை உணவாகவும், சிறியளவானவை கணுக்காலிகளையும் உண்ணும். சந்திரவாசிகள் பல வகையான இனப்பெருக்க முறைகளாக ஒருதுணை மணம் முதல் போட்டி வகை பலதுணை மணம் வரை கொண்டுள்ளன.

許可
cc-by-sa-3.0
版權
விக்கிபீடியா ஆசிரியர்கள் மற்றும் ஆசிரியர்கள்
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages