啄木鳥科

Baamhackla san a Famij vo Vegln. Se ghean zua Oadnung vo de Spechtvegl.

De Baamhackla lebn voa oim vo Insektn, de wo s an da Rindn oda im moaschn Hoiz findn. Se fressn teiweis oba aa Baamsoft, Fricht und Sama.

Jednfois braucha de Baamhackla vui Baam, deswegn findsdas wejdweid praktisch imma nua do, wo s an Woid gibt. In ana Wiastn, Steppn oda Tundra findst se oba ned. Baamhackla gibts in Eiropa, Asien und Amerika; in Australien und Ozeanien gibtses ned.

De Baamhackla baun si koane noamain Voglnesta. Es san Hejnbriada. De Bruadhejn hackln sa si in de Baam eine.

Galerie

• As Weak vo Baamhackla

• A Baamhackla Mandal mid seine Bibaln

• Eanan festn Schwanz nutzns zan Obstitzn

Goddunga und Oartn

Untafamij Wendehois (Jynginae)

• Wendehois (Jynx) - 2 Oartn
  • Wendehois (Jynx torquilla)
  • Roudkej-Wendehois (Jynx ruficollis)

Untafamij Zweagspecht (Picumninae)

• Amerikanische Zweagspecht (Picumnus) - 27 Arten
• Mausspecht (Sasia) - 3 Oartn
• Nesoctites - 1 Oart
  • Hupfspecht]] (Nesoctites micromegas)

Untafamij Echte Baamhackla (Picinae)

Spechtschodn

Baamhackla kina dena Baam ganz schee zuasetzn; oba des spuit im Kroaslaf vo da Natua koa grousse Roin. An echtn Schodn kinas an ana Hausfassadn orichtn, owa nua an Fassadn mid an modeana Wearme-Demm-Vabundsystem (WDVS). Wann ma an so a WDVS-Fassadn klopft, heat si des a weng so o wia wann ma an an Baam klopft, weis wei untan Putz de Demmung liegt. Aa wanns do koa Fuada findn, kinas do eanana Nesthejn baun. In so a Fassadn konst no leichta Lecha mocha wia in an Baam und des bassiad imma efta.

• Frische Spechthejn

• Spechtschodn an ana WDVS Fassadn

Darkutok,qîqo, darkutik, kutkutok,darniqêrk, kîlkîlotik an çiçikan, famîleykî çûkên daristanê ne. Pencê wan gelekî bi hêz e, du bêçî berpêş û du jê berpaş ve ne. Loma pir bi hêsanî bi daran ve hildikişin. Nikilên wan jî dirêj û xurt in. Bi nikilên xwe ew kêz û kurmên di nav qaşilên daran û darên rizyayî de derdixin û dixwin. Her weha bi nikulên xwe qalikên behîv û gûzan qul dikin û kakilên wan dixwin.

Ew hêlîna xwe di daran de bi hêza nikilên xwe çêdike. Dema ku bi nikilên xwe li darê dixe dengekî wisa derdixe ku mirov dibêje hey dar dike ji ber hêza ba bikeve xwarê û ew deng ji hejîna wê tê. Lê bi rastî ew deng ji ber ku darkutok li ser hev nikilan lê dixe derdikeve holê.

Navên cuda darkutikê

• Berkutik
• Darkirok
• Darkutînek
• Darkutok
• Darniklok
• Darnikrok
• Dodo
• Kutkutok
• Naqor
• Neqilqes
• Qîqîk
• Teqteqok
• Tikikok
• Qîqo

Do genio

Genīs (luotīnėškā: Picidae, onglėškā: Woodpeckers, vuokīškā: Spechte) ī vairaus dėdloma medės paukštis, katros kalen mediu stoumenus.

Anūm staibiu moskolā ī kėitė, tudie genē poikē laipiuo pu medius. Nagā aštrūs, ožrėistė. Oudega ī trompa, plonksnas šiorkštės. Genė kramė ī nuognē stuora, ka galietom ėštverė kāp genis kal medi. Snaps ī stėpros, anuo būktās kalto ons kalen ouksvas. Lėižovis ī limpons, tēvs, so dīgliouto galo, ka genis anou galietom ėštrauktė kėrmėlus, katrėi gīven pu medė žėivė.

Genīs gīven medies, ėšsikal ouksva medius (tonkiausē pošīsė).

Holthakern (^(sö.) boompekern, ^(mo.) hoolthåkere) (Picidae) san en fögelfamile an hiar tu at kategorii holthakerfögler (Piciformes).

Beskriiwang

Slacher

Dreierfögel (Jynx torquilla)

Grat holthaker (Dendrocopos major)

Futnuuuten

Ferwis efter bütjen

Wikimedia Commons hää bilen of filmer tu:

Wikispecies hää en artiikel tu:

Vigong'ota, gongonola, gogota, vigotagota au ving'ota ni ndege wa nusufamilia Picinae katika familia Picidae. Ni bora kutengea spishi za nusufamilia Picumninae jina “kigogota”. Inawakilishwa katika Afrika na kigogota wa Afrika. Vigong'ota vinatokea misituni na maeneo mengine yenye miti kila mahali pa dunia isipokuwa Madagaska, Australia, New Zealand na kanda za Aktiki na Antaktiki.

Spishi nyingi ni nyeusi mgongoni kwenye madoa na/au mabaka meupe au njano. Spishi nyingine zina rangi ya majani au kahawa. Miguu yao ina vidole viwili vikabilivyo mbele na viwili vikabilivyo nyuma. Mkia una manyoya shupavu na umsaidia ndege kutembea wima mashinani kwa miti. Ndege hawa wana domo lenye nguvu ambalo hutumia kugogota miti na kutafuta wadudu katika nyufa za miti. Ulimi wao mrefu wa kunata na wenye nywele uwasaidia kuwatoa wadudu. Zaidi ya wadudu vigong'ota hula matunda na makokwa; spishi nyingine hula hata utomvu wa miti. Dume huchimba tundu katika mti na pengine jike amsaidia. Huyu huyataga mayai 2-6 ndani ya tundu.

Spishi za Afrika

• Campethera abingoni, Kigong'ota Mkia-njano Golden-tailed Woodpecker)
• Campethera bennettii, Kigong'ota Masharubu-mekundu (Bennett's Woodpecker)
• Campethera cailliautii, Kigong'ota Mgongo-kijani (Green-backed Woodpecker)
• Campethera caroli, Kigong'ota Masikio-kahawia (Brown-eared Woodpecker)
• Campethera maculosa, Kigong'ota Miraba (Little Green Woodpecker)
• Campethera mombassica, Kigong'ota wa Mombasa (Mombasa Woodpecker)
• Campethera nivosa, Kigong'ota Kisogo-chekundu (Buff-spotted Woodpecker)
• Campethera notata, Kigong'ota wa Knysna (Knysna Woodpecker)
• Campethera nubica, Kigong'ota Nubi (Nubian Woodpecker)
• Campethera punctuligera, Kigong'ota Madoa-madogo (Fine-spotted Woodpecker)
• Campethera scriptoricauda, Kigong'ota Vipaku Speckle-throated au Reichenow's Woodpecker)
• Campethera tullbergi, Kigong'ota Miraba au Gongonola (Tullberg's Woodpecker)
• Chloropicus namaquus, Kigong'ota Kidevu-cheusi (Bearded Woodpecker)
• Chloropicus pyrrhogaster, Kigong'ota Tumbo-jekundu (Fire-bellied Woodpecker)
• Chloropicus xantholophus, Kigong'ota Kishungi-njano (Yellow-crested Woodpecker)
• Dendrocopos major, Kigong'ota Madoa-meupe Mkubwa (Great Spotted Woodpecker)
• Dendropicos abyssinicus, Kigong'ota Habeshi (Abyssinian Woodpecker)
• Dendropicos elachus, Kigong'ota Kijivu Mdogo (Little Grey Woodpecker)
• Dendropicos elliotii, Kigong'ota wa Elliot (Elliot's Woodpecker)
• Dendropicos fuscescens, Kigong'ota Mgongo-miraba (Cardinal Woodpecker)
• Dendropicos gabonensis, Kigong'ota wa Gaboni (Gabon Woodpecker)
• Dendropicos goertae, Kigong'ota Kijivu (African Grey Woodpecker)
• Dendropicos griseocephalus, Kigong'ota Zeituni (Olive Woodpecker)
• Dendropicos lugubris, Kigong'ota Huzuni (Melancholy Woodpecker)
• Dendropicos obsoletus, Kigong'ota Mgongo-mwekundu Brown-backed Woodpecker)
• Dendropicos poecilolaemus, Kigong'ota Kidari-madoa (Speckle-breasted Woodpecker)
• Dendropicos spodocephalus, Kigong'ota Kichwa-kijivu (Eastern Grey Woodpecker)
• Dendropicos stierlingi, Kigong'ota-miyombo (Stierling's Woodpecker)
• Dryobates minor, Kigong'ota Madoa-meupe Mdogo (Lesser Spotted Woodpecker)
• Geocolaptes olivaceus, Kigong'ota-ardhi (Ground Woodpecker)
• Picus vaillantii, Kigong'ota Kijani wa Afrika (Levaillant's Woodpecker)

Jenasi za mabara mengine

• Blythipicus (spishi 2)
• Campephilus (spishi 11)
• Celeus (spishi 11)
• Chrysocolaptes (spishi 8)
• Chrysophlegma (spishi 3)
• Colaptes (spishi 13)
• Dendrocopos (spishi 12)
• Dinopium (spishi 4)
• Dryobates (spishi 5)
• Dryocopus (spishi 7)
• Gecinulus (spishi 2)
• Hemicircus (spishi 2)
• Meiglyptes (spishi 3)
• Melanerpes (spishi 24)
• Micropternus (spishi 1: Rufous Woodpecker)
• Mulleripicus (spishi 3)
• Picoides (spishi 12)
• Piculus (spishi 7)
• Picus (spishi 12)
• Reinwardtipicus (spishi 1: Orange-backed Woodpecker)
• Sapheopipo (spishi 1: Okinawa Woodpecker)
• Sphyrapicus (spishi 4)
• Veniliornis (spishi 14)
• Xiphidiopicus (spishi 1: Cuban Green Woodpecker)

Picha

• Kigong'ota masharubu-mekundu

• Kigong'ota mgongo-kijani

• Kigong'ota wa Mombasa

• Kigong'ota Nubi

• Kigong'ota madoa-madogo

• Kigong'ota miraba

• Kigong'ota kidevu-cheusi

• Kigong'ota tumbo-jekundu

• Kigong'ota kishungi-njano

• Kigong'ota madoa-meupe mkubwa

• Kigong'ota Habeshi

• Kigong'ota Mgongo-miraba

• Kigong'ota kijivu

• Kigong'ota kijanikijivu

• Kigong'ota huzuni

• Kigong'ota kichwa-kijivu

• Kigong'ota madoa-meupe mdogo

• Kigong'ota-ardhi

• Kigong'ota kijani wa Afrika

• Magellanic woodpecker

• Blond-crested woodpecker

• Greater flameback

• Northern flicker

• Green-barred woodpecker

• Himalayan woodpecker

• Syrian woodpecker

• Black-rumped flameback

• Common flameback

• Andaman woodpecker

• Black woodpecker

• Heart-spotted woodpecker

• Golden-fronted woodpecker

• Red-bellied woodpecker

• White-headed woodpecker

• Downy woodpecker

• Grey-headed woodpecker

• Eurasian green woodpecker

• Red-naped sapsucker

• Red-breasted sapsucker

Maƙwaƙƙwafi a ƙasar Tarayyar Amurka.

Maƙwaƙƙwafi^[1] (Picidae) tsuntsu ne.

Manazarta

1. ↑ Roger Blench, "Hausa bird names", rogerblench.info.

Pego esas picus ucelo ek la klaso "klimeri", qua havas beko rekta, anguloza, e qua, per perforar la kortico di arbori, kaptas e devoras l'insekti qui minas ta arbori.

Picidae es un familia de Piciformes.

Qizilishtonlar — qushlar oilasi. 224 turi maʼlum. Madagaskar, Avstraliya, Yangi Gvineya, Yangi Zelandiya va Polineziyadan boshqa hamma joida tarqalgan. Oʻzbekistonda 15 turi uchraydi. Tanasi 8—50 sm. Q., asosan, daraxtda yashashga moslashgan. Oyogʻi kalta, barmoqlari oʻtkir tirnokdi. Koʻpchiligi mustahkam tumshugʻi, boʻynining kuchli muskulaturasi va baquvvat dum patlari yordamida daraxtga oʻrmalab chiqib, oziq izlaydi (bunda u daraxt poʻstlogʻi yoki yogʻoch qismini tumshugʻi bilan teshadi va uzun, chuvalchangsimon tili bilan hasharot yoki lichinkani tortib oladi). Sahroda hayot kechiruvchi turlari yerda oziqlanadi, baʼzilari daraxt shirasini soʻradi. Q. daraxt yoki gigant kaktuslarga, ayrimlari toshlar orasidagi iniga 3—7 ta tuxum qoʻyadi. Q. oʻrmon xoʻjaligiga hasharot va lichinkalarni yeb foyda, daraxt tanasini teshib zarar keltiradi.

Spechts are pairt o the faimily Picidae, a group o near-passerine birds.

Eksterspjocht

De spjochtfûgels (Picidae) is in famylje yn it skift fan de spjochteftigen. It binne lytse oant middelgrutte fûgels mei skerpe snaffels. Se libje it meast yn beammen en brûke harren skerpe snaffel en lange tonge om ynsekten út de beammen te poarkjen. Derby brûke se harren sturt foar steun. Se libje yn pearkes en hakje harren nêst út yn in beamstam. Der binne 218 soarten.

Soarten

• skaai Jynx - 2 soarten
  • soart draainekke (Jynx torquilla)
• skaai Picumnus - 26 soarten
• skaai Sasia - 3 soarten
• skaai Melanerpes - 22 soarten
• skaai Sphyrapicus - 4 soarten
• skaai Xiphidiopicus - 1 soart
• skaai Campethera - 12 soarten
• skaai Geocolaptes - 1 soart
• skaai Dendropicos - 15 soarten
• skaai eksterspjochten (Dendrocopos) - 22 soarten
  • soart grutte eksterspjocht (Dendrocopos major)
  • soart eksterspjocht (Dendrocopos medius)
  • soart lytse eksterspjocht (Dendrocopos minor)
• skaai Picoides - 12 soarten
• skaai Veniliornis - 13 soarten
• skaai Piculus - 10 soarten
• skaai Colaptes - 10 soarten
• skaai Celeus - 11 soarten
• skaai Dryocopus - 7 soarten
  • soart swarte spjocht (Dryocopus martius)
• skaai Campephilus - 11 soarten
  • soart ivoarsnaffelspjocht (Campephilus principalis)
• skaai Picus - 15 soarten
  • soart griene spjocht (Picus viridis)
  • soart griiskopspjocht (Picus canus)
• skaai Dinopium - 4 soarten
• skaai Chrysocolaptes - 2 soarten
• skaai Gecinulus - 2 soarten
• skaai Sapheopipo - 1 soart
• skaai Blythipicus - 2 soarten
• skaai Reinwardtipicus - 1 soart
• skaai Meiglyptes - 3 soarten
• skaai Hemicircus - 2 soarten
• skaai Mulleripicus - 3 soarten

Tikat (Picidae) ollah linduheimo. Suomes on tavattu yheksä sih kuulujua luaduu:

• Käinpiigu (Jynx torquilla)
• Kärgi (Dryocopus martius)
• Käbrytikku (Dendrocopos major)
• Pikkutikku (Dendrocopos minor)
• Valgeiselgytikku (Dendrocopos leucotos)
• Tammitikku (Dendrocopos medius)
• Pohjantikku (Picoides tridactylus)
• Harmaipiätikku (Picus canus)
• Vihandutikku (Picus viridis)

Tok-chhiū-chiáu sī 1 khoán chiáu.

Yaka-yaka (familia Picidae) nisqakunaqa yaqa tukuy tiksimuyuntinpi kawsaq pisqukunam, puriq icha tiyapayaq. Akakllukunaqa chhukrunawan sach'akunap qaranpi chhurupayaspa palamakunata qirisakunatam hap'ispa mikhunku, "yaka-yaka" nispa ruqyaspa.

218 rikch'aqnintam riqsinchik. Urin Awya Yalapiqa akakllu (hak'akllu, Colaptes rupicola), huk rikch'aqkunapas kawsanmi. Chinchay Awya Yalapiqa lliwmanta aswan achka kaq rikch'aqa Chinchay Awya Yala akakllum (Colaptes auratus).

• Colaptes auratus

• Jynx torquilla

• Sphyrapicus nuchalis

• Picoides villosus

• Dryocopus martius

Hawa t'inkikuna

• Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Yaka-yaka.

• Wikispecies nisqaqa qillqasqa p'anqayuqmi kay hawa: Yaka-yaka

Ypekũ (karaiñe'ẽ: pájaros carpinteros) - (Picidae) ha'e peteĩ guyra juehepehẽ tuicha iterei orekova 218 guyra juehegua kuéra.^[1] Ko mymba oikove opa renda ñande Yvórape, ndoikove mante Auteralia, Madagaka ha tenda ro'y etéva.

Ypekũ tuichakue ha'e gotyo 20 térã 59 cm. Ko guyra hague hovyũ, pytã ha pytã'yju, ikatu oreko hague sa'yju ha pytãngy. Itĩ mbarete etereiva ombokua yvyra hag̃ua, ikũ po'i oipyhyrã mymbachu'i.

Ho'u mu'ũ, mymbachu'i ha sevo'i oikoveva yvyra ape guýre, ho'u avei heta tahýi yso ha mymbachu'i yso.

Mandu'apy

• Benz, Brett W.; Robbins, Mark B. & Peterson, A. Townsend (2006): Evolutionary history of woodpeckers and allies (Aves: Picidae): Placing key taxa on the phylogenetic tree. Molecular Phylogenetics and Evolution 40: 389–399.

Čáihnnit (Picidae) lea čáihnelottiide (Picuformes) gullevaš loddečearda. Čerdii gullá sullii 200 šlája, mat juhkojuvvojit 28 sohkii.

Vuollečearddat ja sogat

• Jynginae
  • Giegabiiggát (Jynx)
• Dábálaš čáihnnit (Picinae)
  • Blythipicus
  • Campephilus
  • Campethera
  • Celeus
  • Chrysocolaptes
  • Gollečáihnnit (Colaptes)
  • Bihcebásčáihnnit (Dendrocopos)
  • Dendropicos
  • Dinopium
  • Ruovddagasat (Dryocopus)
  • Gecinulus
  • Geocolaptes
  • Hemicircus
  • Hypopicus
  • Meiglyptes
  • Melanerpes
  • Mulleripicus
  • Picoides
  • Piculus
  • Ruonáčáihnnit (Picus)
  • Reinwardtipicus
  • Sapheopipo
  • Máihlečáihnnit (Sphyrapicus)
  • Veniliornis
  • Xiphidiopicus
• Picumninae
  • Nesoctites
  • Picumnus
  • Sasia

Ο Δρυοκολάπτης, γνωστός στην Ελλάδα με την ονομασία τσικλητάρα ή τζουμπλιντάρα είναι πτηνό αναρριχητικό της οικογένειας των δρυοκολαπτιδών που αριθμεί περισσότερα από 200 είδη, τα οποία ζουν σε δασώδεις περιοχές σχεδόν όλου του κόσμου, εκτός από τη Μαδαγασκάρη και την Αυστραλία. Από τα σημαντικότερα μέλη αναφέρονται τα γένη Picus και Dendrocopus, στα ποία ανήκουν οι γνήσιοι δρυοκολάπτες, γνωστοί και με την κοινή ονομασία τσικλιτάρες ή τζουμπλιντάρες.

Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά

Διακρίνονται για ορισμένες συνήθειες και ανατομικές ιδιαιτερότητές τους. Τα δύο εξωτερικά δάκτυλα των ποδιών τους είναι γυρισμένα προς τα πίσω και τα εσωτερικά προς τα μπρος, ώστε να γαντζώνονται με ευκολία στα κλαδιά και στις αυλακώσεις των δένδρων. Οι κάλαμοι των ουραίων φτερών (ουροπήγιο), εκτός των εξωτερικών, είναι πολύ σkληροί και μυτεροί, επιτρέποντάς τους να χρησιμοποιούν την ουρά τους ως στήριγμα για να κάθονται.Το μήκος του σώματός του κυμαίνεται από 9 - 55 εκατ. και έχει χρώμα ασπρόμαυρο και λίγο πρασινωπό. Έχει μακρύ λαιμό, μεγάλο κεφάλι και ράμφος αρκετά μακρύ και ισχυρό, για να μπορεί να βρίσκει εύκολα την τροφή του στις φλούδες των δέντρων ή στα ξύλα όπου ανοίγει τρύπες. Ο δρυοκολάπτης πετά από δέντρο σε δέντρο και χτυπά δυνατά τον κορμό του. Από τον κρότο καταλαβαίνει ποιο δέντρο είναι κούφιο και χωρίς να χάσει καιρό ανοίγει με το ράμφος του τρύπες συλλαμβάνοντας τις προνύμφες με την κολλώδη, σκωληκόμορφη και πολύ ευλύγιστη, κερατινοποιημένη στην άκρη γλώσσα του. Από όλα τα είδη ο δρυοκολάπτης της Νοτίου Αφρικής είναι ο μόνος που δεν τρυπά τις φλούδες ή τα ξύλα των δέντρων. Τρέφεται με έντομα, προνύμφες και σκουλήκια που βρίσκει μέσα στην ξερή λάσπη. Στη λάσπη επίσης κατασκευάζει και τη φωλιά του. Όλοι οι άλλοι φτιάχνουν τη φωλιά τους στις κουφάλες των δέντρων ή ανοίγουν τρύπες στους κορμούς των δέντρων, σε χοντρούς πασσάλους και σε τηλεφωνικούς στύλους. Εκεί το θηλυκό γεννά μέχρι τρεις φορές το χρόνο από 5 - 8 αβγά την κάθε φορά και τα κλωσά 16 ημέρες.

Γνωστά είδη

Τα πιο γνωστά είδη στην Ελλάδα είναι:

• ο Πράσινος δρυοκολάπτης (Picus viridis - Πίκος ο χλωρός ή χλωρίων), η πίπρα ή πίπος ή πιπώ των αρχαίων από όπου προέρχεται και η λατινική επιστημονική ονομασία του (picus) και ο κελεός ή κολεός κατά τον Αριστοτέλη. Λέγεται και σπέλεκος, ξυλοφάς ή ξυλοφάγος, σαρακοφάγος, τρυπόξυλο, καλοτύπης και τσικλιτάρα. Άλλα είδη επίσης γνωστά στην Ελλάδα είναι:

• ο Πευκοδρυοκολάπτης (Dendrocopos major - Δενδροκόπος ο μέγας) ή δρυοβάτης ο μέγας, η μεγάλη τσικλιτάρα ή ζιγκλιάρα,
• ο Λευκονώτης (Dendrocopos leucotos - Δενδροκόπος ο λευκωτός)
• ο Νανοδρυοκολάπτης (Dendrocopos minor - Δενδροκόπος ο ελάσσων) ή δενδροκόπος ο μικρός ή μικρή τσικλιτάρα,
• ο Μεσαίος δρυοκολάπτης (Dendrocopos medius - Δενδροκόπος ο μέσος) ή δενδροκόπος ο μέτριος,
• ο Τριδάχτυλος δρυοκολάπτης (Picoides tridactylus - Πικοειδής ο τριδάχτυλος), ή τριδαχτυλοτσικλιτάρα,
• ο Σταχτής δρυοκολάπτης (Picus canus - Πίκος ο σταχτής) ή σταχτοτσικλιτάρα,
• ο Μαύρος δρυοκολάπτης (Dryocopus martius - Δρυόκοπος ο άρειος) ή μαυροτσικλιτάρα και
• ο Στραβολαίμης (Junx torquilla - Ίυγξ ή μυρμηγκοφάγος), καλλιαγός, σφοντύλι, γλωσσάς και αναγελάστρα.

Από τα γνωστά και χαρακτηριστικά είδη που ζουν στις ξένες χώρες είναι: ο πράσινος, που ζει στις Ινδίες και στην Ευρώπη, εκτός από το ΝΑ τμήμα της. Όμοιος στο σχήμα, αλλά μεγαλύτερος, είναι ο σταχτής, που ζει στη Βόρεια Ευρασία και στις Άλπεις. Ο μαύρος, που ζει επίσης στην Ευρασία. Στο γένος «Δρυοβάτης», διαδομένο στην Ευρασία, ανήκουν διάφορα είδη όπως ο «ερυθρός» με λευκή ράχη και ο "ερυθρός ο μικρός". Αυτοί διαφέρουν από τους άλλους στο ότι μπορούν να εξημερωθούν πολύ εύκολα. Στις νοτιοδυτικές περιοχές της Βορείου Αμερικής: ζει ο Δρυοκολάπτης των κάκτων συν. Μελανέρπης των κάκτων (Melanerpes cactorum) Νότια Αμερική, ο Dryobates scalaris cactophilus - Δρυοβάτης ο σκαλικός ο κακτόφιλος - Βόρεια Αμερική, που τρέφεται με καρπούς των κάκτων και σαρκώδεις καρπούς του ιξού. Τη φωλιά του, που έχει σχήμα κατακόρυφης φιάλης και μήκος 40 εκ., φτιάχνει στους κορμούς των κάκτων.

Σχέσεις με τους ανθρώπους

Ο δρυοκολάπτης είναι αρκετά ωφέλιμο πτηνό, γιατί ζει αποκλειστικά με βλαβερά σκουλήκια και έντομα, γι` αυτό οι γεωργοί τον αγαπούν και οι κυνηγοί δεν τον πειράζουν, αφού άλλωστε το κρέας του δεν προσφέρεται για τροφή.

Παραπομπές

Πηγές

• (Linnaeus, 1758)
• Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ.«Ζωολογία», Εκδοτική Αθηνών, 1990

кара доңкулдак (Driocopus martius).

Доңкулдактар, тоңкулдактар (Picidae) – куштардын доңкулдак сымалдар түркүмүнүн тукуму. Доңкулдактар көбүнчө токойдо жашайт. Дене узундугу 9–56 см, баш сөөгү чың, тумшугу көзөөч сымал учтуу, катуу мүйүз кабык менен капталган; моюн булчуңу күчтүү болуп, жем издегенде же уя салганда жыгачты оюп тешет. Буту кыска, тырмагы катуу, учтуу, манжалары узун, эки манжасы алга, экөө артка карайт, даракка жармашып, жөргөлөп жүрүүгө ыңгайланган. Куйрук чалгындары катуу, бак-даракты тешкенде таяныч болот. Айрым доңкулдактардын тумшугу начар жана куйрук канаты жумшак болуп (Мисалы, сойкубаш доңкулдактар) жыгач теше албайт, чириген, жумшак жыгачты гана тешет. Доңкулдактар узун, ичке тилин сунуп жыгачтан, кабык астынан жемин таап жейт. Жабышкак шилекей бөлүп чыгаргандыктан, курт-кумурскалар тилине жабышып же сайылып калат. Айрым доңкулдактар курт-кумурскаларды жерден тили менен алып жейт. Доңкулдактар жыгачтын же ири кактустардын коңулуна, чөлдө жа шагандары ийинге же таштын арасына уялайт, 2–12 жумуртка тууйт. Балапандары жылаңач чыгат. 213 түрү кеңири таралган. КМШ өлкөлөрүндө 15, Кыргызстанда 4 түрү кездешет. Доңкулдактар курт-кумурска, өсүмдүк мөмөсү, уругу, дарак ширеси менен азыктанат. Кээде башка куштардын уясын бүлдүрөт. 4 түрү, 8 түрчөсү ТКЭСтин Кызыл Китебине катталган.

Колдонулган адабияттар

• “Кыргызстан”. Улуттук энциклопедия: 1-том. Башкы ред. Асанов Ү. А., Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2006. ISBN 9967—14— 046—1

Жыгыу́Ӏу лъэ́пкъыр (лат-бз. Picidae) — жыгыуӀу хэкӀыгъуэщ, къызэкӀэубыдэ лӀэужьыгъуэ 208-рэ лъэпкъыгъуэ 36-рэ.

Я нэхъ пӀащэхэр вындым хуэдизщ, ауэ нэхъыбэр бжэндэхъум хуэдизынщ. Зэмыфэгъухэщ.

Илъэсым зэ нэхъ къырашкъым, къакӀэцӀыр джэдыкӀи 3-13-щ. Абгъуэм хъури анэри захъуэжурэ тесщ. Псори мэзым щопсэу, жыг гъуанэхэм щогъуалъхьэ. Аустралиэ, Мадагаскар, Полинезиэ щӀыналъэхэм къанэмыщӀа, дунейм и къэрал псоми щыӀэщ.

ЖыгыуӀухэм нэхъыбэу яшхыр жыгхэм зэран яхуэхъу хьэпщхупщхэмрэ я хупсхэмрэщ. Мэзым икъукӀэ сэбэп хохъур.

Къаукъазым жыгыуӀу лӀэужьыгъуэхэр лъэтэжкъым.

ХэкӀхэр

Лъэпкъ къуэдзэхэмрэ лъэпкъыгъуэхэмрэ:

• Лъэпкъ къуэдзэ Picinae
  • Melanerpes
  • Sphyrapicus
  • Xiphidiopicus
  • Dendropicos
  • ТафэжыгыуӀухэр (лат-бз. Dendropicos)
  • ЖыгыуӀухэр (лат-бз. Dendrocopos)
  • Picoides
  • Veniliornis
  • Campethera
  • ЩӀыжыгыуӀухэр (лат-бз. Geocolaptes)
  • Dinopium
  • Meiglyptes
  • ЖыгыуӀукӀэкӀэщӀхэр (лат-бз. Hemicircus)
  • ЖыгыуӀугъуэплъхэр (лат-бз. Micropternus)
  • ЖыгыуӀуудзыфэхэр (лат-бз. Picus)
  • Mulleripicus
  • ЖыгыуӀуфӀыцӀэхэр (лат-бз. Dryocopus)
  • Celeus
  • Piculus
  • Colaptes
  • Campephilus
  • Chrysocolaptes
  • Reinwardtipicus
  • Blythipicus
  • Gecinulus
  • Sapheopipo
• Лъэпкъ къуэдзэ Jynginae
  • ЖыгыуӀущхьэпсхэр (лат-бз. Jynx)
• Лъэпкъ къуэдзэ Picumninae
  • ЖыгыуӀужьейхэр (лат-бз. Picumnus)
  • Verreauxia
  • ЖыуӀужьейгъуэплъхэр (лат-бз. Sasia)

Тхылъхэр

• Адыгэхэм я къуалэбзу щӀэныгъэр. Брат Хьэсин. Черкесск. 2007 гъ.

бадӟым куӵо сизь (Dendrocopos major)

Сизь (латин нимыз Picidae spp.) – нюлэс эмъясь тылобурдо. Со шырчиклэсь ӧжыт бадӟымгес, нош дыдыклэсь пичигес. Сизь нюлэскын улэ, гуртэ шер вуылэ. Каръяське писпу гыркъёсы. Кузь гижыосыныз писпуэ ӝабырске но нырыныз кока ук модосэ, номыре уг шӧды, номыре уг кылы, кожалод.

Вань улонзэ ортчытэ писпуос йылын. Солэн сиёнэз – нымы-кибыос. Сиён шедьтэ лэчыт нырыныз. Кылзэ тылобурдо поттэ 2-3 сантиметрлы, нымы-кибыос со борды лякисько. Сиён утчаны кутске вазь ӵукна, нош йылпумъя бер ӝыт.

Мукет сизьъёс

• Вож сизь (Picus viridis)
• Япониысь вож сизь (Picus awokera)
• Пурысь сизь (Picus canus)
• Сьӧд йыро сизь (Picus erythropygius)
• Горд йыро сизь (Picoides minor)
• Бадӟым куӵо сизь (Dendrocopos major)
• Сириысь сизь (Dendrocopos syriacus)
• Сулавесиысь сизь (Dendrocopos temminckii)
• Сьӧд сизь (Dryocopus martius)
• Зарни сизь (Colaptes auratus)
• Америкаысь король сизь (Campephilus imperialis)

Сизь

Еджыд юра сизь (Picoides albolarvatus)

Ёсь бордъя ыджыд сизь (Dendrocopos nanus)

Кубаса ёсь ныра сизь (Colaptes fernandinae)

Сизь (латин Picidae; рочӧн Дятел) — вӧрса лэбач.

Ыджда да рöм

Вӧрӧ быд ветлігӧн кывлывлан пуӧ колскӧдчӧм. Тайӧ сизьяс тадзисӧ уджалӧны – пуысь пуӧ лэбалӧны да корсялӧны кырсь улын олысь либӧ пу сьӧмӧсӧ пырӧм гагьясӧс. Сизьяслӧн вывтыраныс унатор синмӧ шыбитчана: ӧжын кодь ён нырыс, кузь кывйыс (овлывлӧ 14 сантиметрӧдз), кодлӧн йылыс вель чорыд да вугыр коль крукыльяса, а веркӧсыс быттьӧ лемасян мавтаса. Татшӧм кывнад зіль лэбачыд розьӧдӧ да кокньыда кыскӧ пыдӧ пырӧм номыръясӧс. Чуньясыс кокас кузьӧсь да лэчыд крукыля гыжъясаӧсь. Кыкыс на пиысь водзлань, а мӧд кыкыс бӧрлань видзӧдӧны. Бӧжас тывгӧныс зэв чорыд да сы вылӧ тшӧтш мыджсьӧ лэбачыс пучеръясӧ кутчысигӧн.

Коми Республикаын туялысьяс торйӧдӧны тылабордаясӧс сизьяс котырын вит-ӧ-квайт сикасӧс: сьӧд сизь, сера сизь, дзоля сизь, дзор сизь, еджыд мышкуа сизь да с.в.

Медся уна да быдлаын, весиг садъясын да паркъясын, паныдасьлӧ сера сизь (рочӧн: большой пёстрый дятел). Ыджданас ябыр кодь – тушаыс овлывлӧ 27 сантиметр, сьӧктаыс – 97 граммӧдз. Гӧн рӧмыс кызвыннас сьӧд да еджыд сора, юрыс гӧрд визя. Синмыс тшӧтш гӧрд рӧма. Нырыс пемыдруд, кымӧсыс рудовъеджыд, кынӧмладорыс кольквижлань мунӧ, бӧжыс сьӧд, еджыд визьяса да чутъяса.

Паськалöм

Сизьяс паныдасьлӧны быдлан: абуӧсь войвыв полярнӧй му дорын, Ирландияын, Австралияын, Выль Зеландияын, Выль Гвинеяын, Мадагаскарын да кутшӧмсюрӧ океанса діяс вылын. Рочмуын паныдасьлӧ сизьяслӧн 14 сикас.

Сера сизьяс сетӧны ыджыд отсӧг вӧрса пуяслы да быдмӧгъяслы, найӧс тшыкӧдысь-розьӧдлысь горш гагьясӧс корсялӧны-бырӧдӧны да.

Поздйысьöм

Кӧлысясян кадас лэбачьясыс пондӧны сизьдыны-таргыны кос пуясӧ, быттьӧ кодкӧ кучкалӧ тыртӧм лагунӧ. Тадзи найӧ чуксалӧны пӧвъяснысо гозйӧдчыны. Быдтысигкежлас позсӧ кодйӧны важ пипуӧ либӧ пожӧмӧ. Пыран розьыс позъяс гӧгрӧс, а горс пытшкӧсыслӧн кузьтаыс овлывлӧ комын вит сантиметрӧдз. Пӧжны пуктӧны еджыд рӧма 5-6 кольк. Позъяс пукалӧны эньыс и айыс, ӧта-мӧдсӧ вежлалӧмӧн кык вежон чӧж. Сизьяслӧн сильӧпияныс гораа шыалысьӧсь, сы вӧсна ылысянь кылан, кодарын налӧн позйыс. Посни йылӧмыслы сёянсӧ ваялӧны гознан лэбачыс, но мамыслы пӧ, зільджыка ноксьӧ да, вердчан уджыс вичмывлӧ ёна унджык. Ода-кора тӧлысь помын быдмыштӧм сизьпиян пондӧны нин петавлыны асланыс горсйысь, а чужӧмсяньыс тӧлысь мысти дзикӧдз эновтӧны сійӧс.

Оласног да сёян

Кызвын кадсӧ сера сизьяс коллялӧны лыска пуа вӧръясын, кӧні пӧткӧдчӧны коль кӧйдысӧн. Сёяныс кӧ тырмымӧн, чужанінас и тӧвйӧны. А тшыг воясӧ кынӧмпӧтсӧ перйӧм могысь лэбзьывлӧны вель ылӧдз – лунвыв либӧ рытыв-лунвыв муясӧ. Гожӧмнас сера сизь куталӧ быдсяма гагъяссӧ, пучӧйясӧс, пуясӧс розьӧдлысь номыръясӧс, кокавлывлӧ и кодзувкотъясӧс. Арланьыс вуджӧ быдмӧг сёян вылӧ – нетшкӧ пуяс вылысь кольяссӧ да пылльӧ найӧс. Лунтырся кыйдӧс лыдыс пӧ кайлывлӧ ветымын колльӧдз. Сёянінсӧ сера сизьяс быд пӧрйӧ оз вежлавны да, ӧти местаас тыртӧм коль чукӧръясыс овлӧны вель гырысьӧсь. Тулыснас сера сизь кытшӧн розьӧдлӧ кыдз пулысь сюмӧдсӧ да чӧсмасьӧ зараваӧн.

Рöдвуж кыв вылын

Лэбачыслӧн «сизь» нимыс зэв важся. Перымса комияс ла удмуртъяс дзик жӧ миян моз сизьӧн шуӧны. Лӧсялана рӧдвуж весьтасъяс нӧшта эмӧсь мари, финн, эст да саами кывъясын.

Öшмöс

• Ракин А.Н. Сизь // Би кинь, 2013. – 1 №.

Шурпуçлă улатакка

Улатакка, е улатакка евĕрлисем (Picidae) — кайăксен улатакка евĕрлисен ушкăнĕн çемйи шутне кĕрет, çутçанталăкра 30 ăрат тата 220 ытла тĕрлĕ тĕсĕсем тĕл пулаççĕ. Куçса çӳрекенсем те, пĕр вырăнта пурăнакансем те пур. Вĕçме юратмаççĕ, кĕске хутлăха çеç куçаççĕ. Пĕчченех пурăнаççĕ.

Пĕчĕк тата вăтам калăплă вĕçен кайăкăн вăрăммăшĕ 8-50 см, йывăрăшĕ 7- 450 г. Çемйен чи пĕчĕкки Кăнтăр Америкăри ылтăн çамкаллă улатакка (Picumnus aurifrons) шутланать, унăн тăршшĕ 8 см, йывăрăшĕ 7 г кăна. Чи пысăкки —из Кăнтăр-Тухăç Азири мюллер мăн улатакки (Mulleripicus pulverulentus), унăн вăрăммăшĕ 50 см яхăн, йывăрăшĕ 450 г ытла. Халичченех кайăкăн пысăк тĕсĕсем — америка патша улатакки (Campephilus imperialis) (58 см, 600 г. ытла) тата шурă сăмсаллă улатакка (Campephilus principalis) (50 см, 500 г. яхăн) паллă пулнă, çапах та паянкуна вĕсем вилсе пĕтнĕ, пулас (ăна тĕплĕн çирĕплетмен).

Улатакка евĕрлисем, ытларах енĕпе, вăрмансенче йывăç çинче пурăнать, çавăнпа та ури унăн кĕске, вăрăм пӳрнеллĕ, çивĕç чĕрнеллĕ. Икĕ пӳрне мал, иккĕшĕ кай еннелле вырнаçнă. Чылай тĕсĕ, (Picumninae çемйе пайĕнче) пуçне, йывăç çинче çӳреме лайăх аталаннă хӳре тĕкĕсем пулăшаççĕ.

Улатаккан çинçе те çирĕп сăмса, унпа вăл çимĕç шыранă чух е йăва шăтăкне авăтнă чух хуйăрпа тата йывăçа таккать;

Улатакка кăткăсемпе те, термитсемпе те, йывăç вăррисемпе те (хĕлле), çырласемпе те апатланать.

Çутçанталăкра сарăлни

Çут тĕнчере пур çĕрте те пурăнать, полярçум регионĕсенче, Ирландире, Австралире, Çĕнĕ Зеландире, Çĕнĕ Гвинейре, Мадагаскарта тата океанри хăш утравсенче тĕл пулмасть.

Вуламалли

• H. Winkler, D. A. Christie, D. Nurnie «Woodpeckers: A Guide to the Woodpeckers of the World» Boston. Houghton Mifflin 1995 ISBN 978-0-395-72043-1

Каçăсем

• Улатакка евĕрлисем nashvillezoo.org çинче
• БСЭ

বাঢ়ৈটোকা বা কাঠৰোকা (Woodpecker) ঠোঁটেৰে গছ খুলি পোক উলিয়াই খোৱা টান ঠোঁটৰ এবিধ মজলীয়া আকৃতিৰ চৰাই। পৃথিৱীৰ প্ৰায়বোৰ অঞ্চলতে বিভিন্ন প্ৰজাতিৰ বাঢ়ৈটোকা পোৱা যায়।

বাঢ়ৈটোকাৰ পাখিবিলাক বৰ ৰংচঙীয়া। পেটৰ ৰং বগা। মাজে মাজে ক'লা পাখি থাকে। পিঠিৰ ৰং সোণবৰণীয়া। ঠোঁটটো বটালিৰ দৰে টান। জোঙা আৰু মজবুত ঠোঁটটো খুব সঘনাই (মিনিটত এশবাৰ পৰ্যন্ত) গছৰ গাত বা কাঠত মাৰিব পাৰে আৰু এনেকৈ কাঠত ফুটাও উলিয়াব পাৰে। ঠেঙৰ আঙুলিবোৰৰ দুটা আগফাললৈ আৰু দুটা পিচফাললৈ মূৰ কৰি থাকে। আঙুলিৰ মূৰত তীক্ষ্ণ হাকোটা থাকে। ইহঁতে গছত বা আন ঠাইত ভালদৰে খামুচি, যিকোনো অৱস্থানত সুস্থিৰ হৈ ৰৈ থাকিব পাৰে। বাঢ়ৈটোকাৰ মূৰ আৰু ডিঙিৰ গঠনো বিস্ময়কৰ। এই বিশেষ গঠনে মূৰটো সঘনাই লৰচৰ কৰি থকা অৱস্থাত স্প্ৰিঙৰ দৰে কাম কৰি মগজুটোক আঘাতৰ পৰা বচাই ৰাখে। বাঢ়ৈটোকাই গছৰ বাকলা ফুটা কৰি তাৰ তলত সোমাই থকা পোক-পতংগবোৰ খায়। ইহঁতৰ জিভাখন বৰ দীঘল, পলাবলৈ ধৰা পতংগবোৰ সেই দীঘল জিভাখনেৰে ই ধৰি আনে। কিছুমানে শস্যৰ দানাও খায়। বাঢ়ৈটোকাই প্ৰায়ে যোৰ পাতি থাকে। গছত খোৰোং সাজি বা এনেয়ে থকা ধোন্দত বাহ সাজে। খোৰোং বা ধোন্দৰ মুখৰ ব্যাস সাধাৰণতে তিনি ইঞ্চিমানৰ হয়।

জানুৱাৰী পৰা মে' মাহৰ ভিতৰত ইহঁতে কণী পাৰে। তিনি সপ্তাহমান উমনি দিয়াৰ পাচত কণীৰ পৰা পোৱালি জাগে। পোৱালিবোৰ পাঁচসপ্তাহমানৰ পাচত বাহিৰ ওলায়। প্ৰজাতিৰ বিভিন্নতাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি এটা বাঢ়ৈটোক চৰাই ৮ চেণ্টিমিটাৰৰ পৰা ৫৫ চেণ্টিমিটাৰ মানলৈকে দীঘল হ'ব পাৰে। কিছুমান ক'লা-বগা বৰণৰো বাঢ়ৈটোকা আছে। অৱশ্য প্ৰায়বোৰৰে মূৰত ৰঙা বৰণৰ দাগ থাকে।

লগতে চাওক

• সোণ বাঢ়ৈটোকা
• ৰঙামূৰীয়া বাঢ়ৈটোকা