Os planctomicetos (Planctomycetes) son un filo de bacterias esencialmente acuáticas, que se atopan en mostras de augas mariñas, salobres e doces, ou en chans. Reprodúcense por xemación. En estrutura, son organismos de forma oval e teñen unha especie de prolongación fina chamada talo ou pedúnculo situado no seu extremo non reprodutor, que lles axuda a fixarse durante a reprodución. Estes filamentos que forman parécense aos que forman os fungos e por esta característica foron nomeados: Planctomycetes = "fungos flotantes" (pero non son fungos).
Cavalier-Smith postulou que os Planctomycetes estaban dentro do clado das Planctobacteria do gran clado Gracilicutes.
Os organismos que pertencen a este grupo carecen de peptidoglicano nas súas paredes celulares. O peptidoglicano é un importante heteropolímero presente na maioría das paredes celulares das bacterias que serve como un compoñente básico da súa estrutura. En Planctomycetes as paredes están feitas de glicoproteínas ricas en glutamato, polo que son máis ben do tipo das capas S. Como non teñen peptidoglicano son insensibles á penicilina. Teñen apéndices con forma de talo (prostecas), que serven para a fixación.
Os Planctomycetes teñen estruturas internas que son máis complexas do que normalmente se agardaría nos procariotas. Algúns planctomicetos teñen membranas internas. Presentan dous compartimentos separados por membranas, que son o pirelulosoma ou riboplasma, que contén os ribosomas e proteínas relacionadas, e por fóra del está o parifoplasma sen ribosomas en situación periférica. Carecen de núcleo no sentido eucariota, pero o material xenético (zona do nucleoide) pode ás veces, como ocorre en Gemmata, estar rodeado por unha dobre membrana especial, e toda a estrutura está dentro do compartimento do pirelulosoma ou riboplasma.[1] Algúns planctomicetos que oxidan amoníaco en anaerobiose aínda teñen outro compartimento máis que contén encimas, o anamoxosoma. Só o grupo dos Epixenosomas, un grupo de bacterias relacionadas con Verrucomicrobia, teñen unha estrutura máis complexa entre as bacterias.
Este compartimento nuclear dalgúns planctomicetos apoia a teoría da orixe autóxena do núcleo eucariota (orixinado por membranas internas), fronte á teoría endosimbiótica (formado pola endosimbiose con outra célula), aínda que isto non quere dicir que os planctomicetos estean emparentados cos eucariotas.
O material xenético do nucleoide está máis concentrado ca o doutras bacterias, que xeralmente está moi espallado por todo o centro da célula.
Recentemente, viuse que a especie de Planctomycetes Gemmata obscuriglobus pode captar grandes moléculas do exterior por un proceso que lembra á endocitose que presentan os eucariotas.[2][3]
A secuenciación do ARN mostra que os planctomicetos están relacionados cos Verrucomicrobia e posiblemente con Chlamydiae.[4] Varias vías metabólicas esenciais non están reguladas por operóns, o cal é pouco usual en bacterias.[1] Atopáronse varios xenes por comparación das secuencias, que son similares a xenes atopados en eucariotas. Un exemplo é unha secuencia xénica de Gemmata obscuriglobus, que ten unha homoloxía significativa coa do xene da integrina alfa-V, unha proteína que é importante na transdución de sinais transmembrana en eucariotas.[5]
O ciclo biolóxico de vida de moitos planctomicetos presenta alternancia entre unha fase de células sésiles e outra de células flaxeladas nadadoras. As células sésiles experimentan xemación formando as células flaxeladas, que nadan durante un tempo antes de que se asentan e se unen para empezar a reprodución.
No cladograma móstrase a taxonomía actualmente aceptada deste grupo baseada na LPSN (List of Prokaryotic names with Standing in Nomenclature) [6] e a filoxenia baseada no ARNr 16S da LTP 106 do Proxecto The All-Species Living Tree.[7]
Phycisphaera mikrensis Fukunaga et al. 2010
Planctomycetales?Candidatus Nostocoida limicola III
Brocadiaceae Candidatus Scalindua?Candidatus S. marina
?Candidatus S. arabica Woebken et al. 2008
Candidatus S. wagneri Schmid et al. 2003
Candidatus S. sorokinii Kuypers et al. 2003
Candidatus S. brodae Schmid et al. 2003
Candidatus Kuenenia stuttgartiensis Schmid et al. 2000
Candidatus BrocadiaCandidatus B. anammoxidans Jetten et al. 2001
Candidatus B. brasiliensis Araujo et al. 2011
Candidatus B. caroliniensis
Candidatus B. fulgida Kartal et al. 2004
Candidatus B. sinica Hu et al. 2010
Candidatus Anammoxoglobus propionicus Kartal et al. 2006
Candidatus Jettenia asiatica Quan et al. 2008
PlanctomycetaceaeIsosphaera pallida (ex Woronichin 1927) Giovannoni et al. 1995
SingulisphaeraS. acidiphila Kulichevskaya et al. 2008
S. mucilaginosa ♠ Zaicnikova et al. 2011
Gemmata obscuriglobus Franzmann and Skerman 1985
Zavarzinella formosa Kulichevskaya et al. 2009
Pirellula staleyi Schlesner and Hirsch 1987
Blastopirellula marina (Schlesner 1987) Schlesner et al. 2004
Rhodopirellula baltica Schlesner et al. 2004
Planctomyces?P. bekefii ♪ Gimesi 1924
?P. guttaeformis ♪ (ex Hortobágyi 1965) Starr and Schmidt 1984
?P. stranskae ♪ (ex Wawrik 1952) Starr and Schmidt 1984
P. brasiliensis Schlesner 1990
P. maris (ex Bauld and Staley 1976) Bauld and Staley 1980
P. limnophilus Hirsch and Müller 1986
Schlesneria paludicola Kulichevskaya et al. 2007
Notas:
♠ Cepas atopadas no NCBI pero non na LSPN.
♪ Procariotas dos que non existen cultivos puros (axénicos) illados ou dispoñibles, é dicir, que non se puideron cultivar ou que o cultivo non dura moito tempo.
Os planctomicetos (Planctomycetes) son un filo de bacterias esencialmente acuáticas, que se atopan en mostras de augas mariñas, salobres e doces, ou en chans. Reprodúcense por xemación. En estrutura, son organismos de forma oval e teñen unha especie de prolongación fina chamada talo ou pedúnculo situado no seu extremo non reprodutor, que lles axuda a fixarse durante a reprodución. Estes filamentos que forman parécense aos que forman os fungos e por esta característica foron nomeados: Planctomycetes = "fungos flotantes" (pero non son fungos).
Cavalier-Smith postulou que os Planctomycetes estaban dentro do clado das Planctobacteria do gran clado Gracilicutes.
