Ermənistanda təbii arealı vardır.
Kiçik Qafqazın (Daşkəsən rayonu) şimal ərazilərində təbii halda yayılmışdır.
Azərbaycanın nadir bitkisidir. NT.
Orta və yuxarı dağ qurşaqlarında meşə kənarlarında cəngəlliklərdə, daşlı uçrumlarda, çay kənarlarında rast gəlinir.
Azərbaycanda arealı geniş deyildir.
Hündürlüyü 2-3 m olan sıx qollu budaqlı koldur. Bitkinin qopartikanları dağınıq bizvari olub qaidə hissəsi enliləşmişdir. Yarpaqları iri, 7-9 sm uzunluğundadır. Yarpaqcıqlar 5-7 ədəd olub, 4-5 sm uzunluğunda 2-3 sm enində olur.Yarpaqcıqları oval şəkilli, uzunsov ellips şəkilli, üst hissədə tutqun, boz yaşıl, alt hissədə isə solğun rəngdə olur və vəzili tükcklüdür. Çiçəkləri azçiçəkli bitki qrupunda toplanmışdır. Çiçək saplağı 1-1,2 sm olub, meyvə halında aşağıya doğru sallanır. Ləçəkləri tünd çəhrayı rəngdə olur. Meyvəsi yetişəndə tökülmür. Meyvələri yumru və ya armudvarı olub, 2-3 sm uzunluğundadır. İyun-iyul ayları arasında çiçək açır.
Təbiətdə generativ yolla çoxalır.
Bаşlıcа оlаrаq insаn fəаliyyətidir.
Məlumat yoxdur.
Xüsusi qəbul edilmiş qoruma tədbiri yoxdur.
Аzərbаycаnın “Qırmızı Kitabı”na dахil еdilməsi zəruridir.
Albaniya, Belgiya, İngiltərə, Daniya, Finlyandiya, Fransa, İrlandiya, İsveçrə, İspaniya, Bosniya və Qerseqovina, Çernoqoriya, Xorvatiya, Serbiya, Portuqaliya, Norvegiya, Polşa, Estoniya, Latviya və Litva, Rusiya, Belorusiya, Almaniya, Ukrayna, Gürcüstan, Ermənistan, Türkiyədə yayılmışdır. İlk dəfə Britaniya botaniki Ceyms Edvard Smit tərəfindən 1813-cü ildə təsvir edilmişdir.
Hündürlüyü 0,5-1,5 m olan, gövdəsi iynələrlə örtülmüş, yarpağı tökülən koldur. Yarpaqları mürəkkəb, oval və ya ellipsvari formalı, yumşaq, cüt dişli, boz-yaşıl rənglidir, alt tərəfi vəzicikli tükcüklərlə örtülmüşdür, növbəli yerləşir. Yarpaqların ətri qatranlıdır. İyun-iyulda çiçəkləyir. Çiçəkləri iri, tək və ya 2-3 ədəd çiçək qrupuna yığılmış, ləçəkləri dişli, rəngi çəhrayı və ya açıq bənövşəyidir. Meyvəsi vəzicikli-tükcüklü, şarşəkilli, qırmızı rəngli qozadır. Xromosomların sayı - 2n=28
Quru, qayalı yamaclarda, otlaqlarda, meşə kənarında rast gəlinir.
Naxçıvan MR-da təbii halda yayılmışdır.
Dekorativ bitki kimi becərilir. Meyvələrindən mürəbbə hazırlanır.
Zaqatala itburnu lat. Roza zakatalensis —
IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Təhlükəli həddə yaxın olanlar” kateqoriyasına aiddir –NT. Azərbaycanın nadir, prioritet endemik növüdür. [1][2]
Regional IUCN Statusu: NT[3]
1,5 m hündürlükdə koldur. Gövdə çoxsaylı deyil və qövsvari əyilmişdir. Yarpaqcıqları xırda, 1,5-2 sm uzunluğunda, 0,7-0,8 sm enində, sarımtıl yaşıl, əsası və ucu sıxılmışdır. Çiçəkləri xırda, tək və ya 2-3 ədəddir. Çiçəkləri ağımtıl-çəhrayı rənglidir. Meyvə ellipsivari, yetişmiş halda narıncı-qırmızıdır.[4]
Çiçəkləməsi may, meyvə əmələgətirmə dövrü iyun aylarına təsadüf edir. Daşlı-çınqıllı yamaclarda yayılmışdır. Farmakologiyaya daxil olan dərmn bitkisidir. Xalq təbabətində istifadə olunur.
Hündürlüyü 0,8-1,5 m-ə qədər olan bozumtul qonur əyilmiş budаqlаrа malik xırda kollardır. Qopartikanları xırda olub qaidə hissəsi enliləşəndir. Yarpaqları 1-2 sm uzunluğunda kiçik yarpaq cıqlardan təşkil olunmuşdur. Yаrpаqаltıqlаrı dar və çılpaq, yaşılımtıl sarı rənglidir. Çiçəklər ağ və ya çəhrayımtıldır. Çiçəkləri kiçik olub, tək-tək və-ya 2-3 ədədi bir yerdə olur. Meyvəsi armudvаrı, çılpаq, narıncı qırmızıdır. Meyvə yoğun qaidəsinə doğru nazikləşən qırmızı saplağa malikdir. Маy ayında çiçəkləməyə başlayır və iyulda meyvə verir.
Qafqazda quru bozqır yamaclarda təbii arealı vardır.
Böyük Qafqazın qərb hissəsi (Zaqatala rayonu- Axoxdərəsi, Car kəndinin ətrafı; Balakən və Zaqatala arasındakı yolda; Şəki rayonu –Baş Zəyzit kəndinin ətrafı. [1][2][4][5]
Aşağı və orta dağ qurşaqlarında quru bozqırlaşmış daşlı qayalı yamaclarda yayılmışdır.
Azərbaycanda dar bir arealı vardır.
Təbiətdə generativ və vegetativ yolla çoxalır. Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri: Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir.
Məlumat yoxdur.
Xüsusi mühafizə tədbirləri tərtib edilməmişdir. Yasaqlıqların təşkili vacibdir.
Populyasiyanın təbii ehtiyyatı azalır. Əhali tərəfindən həddindən artıq toplanılması azalma tendensiyasını artırır [1][2][5].
Meyvələrin intensiv toplanılması və iqlimdir.[1]
Azərbaycanın “Qırmızı Kitabı”na daxil edilib.
Xüsusi mühafizə tədbirləri aparılmayıb. Yasaqlıqların təşkili vacibdir.[1][2]
Zaqatala itburnu lat. Roza zakatalensis —
IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Təhlükəli həddə yaxın olanlar” kateqoriyasına aiddir –NT. Azərbaycanın nadir, prioritet endemik növüdür.
Regional IUCN Statusu: NT
Die Weiche Rose (Rosa mollis)[1] ist eine Pflanzenart aus der Gattung Rosen (Rosa) innerhalb der Familie der Rosengewächse (Rosaceae). Sie ist von Europa bis Westasien weitverbreitet.
Die Weiche Rose wächst als selbstständig aufrechter Strauch und erreicht Wuchshöhen von bis zu 1 Meter. Die Rinde der Zweige ist rötlich und bereift. Die Stacheln sind gleichartig, dünn und ziemlich gerade.[2]
Die wechselständig angeordneten Laubblätter sind in Blattstiel und Blattspreite gegliedert. Die Blattspreite ist unpaarig gefiedert mit fünf oder sieben Fiederblättchen. Die Fiederblättchen sind bei einer Länge von 1 bis 3,5 Zentimetern[2] mehr elliptisch als die von Rosa villosa[1], doppelt gesägt. Die Oberseite der Fiederblättchen ist anliegend behaart und die Unterseite seidig behaart[3] sowie mit wenigen bis vielen Drüsenhaaren.[2] Das Endblättchen ist höchstens 3 Zentimeter lang.[1]
Die Blütezeit reicht von Juni bis Juli. Die Blüten stehen einzeln oder bis zu viert zusammen. Die Blütenstiele, der Blütenbecher und die Hagebutten haben nur wenig Drüsenborsten und keine Stachelborsten. Die zwittrigen Blüten sind bei einem Durchmesser von 4 bis 5 Zentimetern radiärsymmetrisch und fünfzählig mit doppelter Blütenhülle. Die fünf Kelchblätter sind etwas gefiedert, drüsenborstig und nach der Anthese noch auf der Hagebutte vorhanden. Die fünf freien Kronblätter sind rosafarben. Die relativ kurzen Griffel[2] besitzen mit einer Breite von meist etwa 1,6 (1,2 bis 2,2) Millimetern einen relativ weiten Griffelkanal[1].
Der Fruchtstiel ist manchmal nur spärlich mit gestielten Drüsen besetzt.[1][3] Die bei Reife meist nicht herabhängenden,[1] scharlachroten Hagebutten sind bei einem Durchmesser von 1 bis 1,5 Zentimetern kugelig.[2] Die Hagebutte ist von den fünf aufrechten, haltbaren Kelchblättern gekrönt.[3]
Die Chromosomengrundzahl beträgt x = 7; es liegt Tetraploidie vor, also 2n = 28.[4][5][6][3]
Die Weiche Rose kommt in Europa (mit Ausnahme der Apenninenhalbinsel) in der Türkei und in Westasien vor. Es gibt in Europa Fundorte in Portugal, Spanien, Frankreich, England, Irland, auf den Faroer Inseln, in Belgien, Dänemark, Norwegen, Schweden, Finnland, in den Baltischen Staaten, im europäischen Teil Russlands, in der Ukraine, in Kaukasien, Transkaukasus, in der Schweiz, in Deutschland, Polen, Albanien und im früheren Jugoslawien.[7] Das Hauptverbreitungsgebiet der Rosa mollis ist Skandinavien.[8] In Deutschland gibt es Einzelfunde in Niederbayern (unbeständig), im südwestlichen Franken (unbeständig),[5] am Vogelsberg, bei Gießen sowie in der Lausitz.[9]
Die Weiche Rose gilt in der Roten Liste der gefährdeten Arten Deutschlands von 1996 als nicht gefährdet. In den deutschen Bundesländern Mecklenburg-Vorpommern sowie Schleswig-Holstein ist sie vom Aussterben bedroht.[9][7]
Rosa mollis ist in weiten Teilen der Schweiz ausgestorben und kommt nur noch in den Westlichen Zentralalpen im Kanton Wallis vor; sie gilt dort als stark gefährdet.[3]
Als Standorte bevorzugt sie trockene, nährstoffreiche, steinige Abhänge, Weideflächen und Waldränder.
Die Erstbeschreibung von Rosa mollis erfolgte 1812 durch James Edward Smith in Smith und Sowerby: English Botany, Volume 35, Tafel 2459. Synonyme für Rosa mollis Sm. sind: Rosa pomifera subsp. mollis (Sm.) Christ, Rosa villosa subsp. mollis (Sm.) Hook. f., Rosa dubitabilis Lindstr., Rosa heldreichii Boiss. & Reut., Rosa huteri Heinr.Braun, Rosa mollissima Fr. non Willd., Rosa pulchella Woods non Willd., Rosa ruprechtii Boiss., Rosa zakatalensis Gadzh., Rosa kitaibelii Borbás.[10][11][12]
Rosa mollis gehört zur Untersektion Vestitae (auch Filzrosen genannt[7]) aus der Sektion Caninae in der Untergattung Rosa innerhalb der Gattung Rosa. Nah verwandte europäische Arten aus der Untersektion Filzrosen (Vestitae) sind Weiche Rose (Rosa mollis), Samt-Rose (Rosa sherardii) und Apfel-Rose (Rosa villosa).[13] Rosa mollis ist morphologisch mit der nahe verwandten Rosa villosa sehr ähnlich und kann beispielsweise im Schweizer Valais mit dieser Hybriden bilden.[8]
Trivialnamen in anderen Sprachen sind: in französisch: Rosier à feuilles molles; in italienisch: Rosa a foglie flosce.[3]
Die Weiche Rose (Rosa mollis) ist eine Pflanzenart aus der Gattung Rosen (Rosa) innerhalb der Familie der Rosengewächse (Rosaceae). Sie ist von Europa bis Westasien weitverbreitet.
Rosa mollis is a species of wild rose.[1] Common name: soft downy-rose.[2] It is most closely related to Rosa villosa.[3]: 98 Rosa mollis can be distinguished from Rosa villosa by its longer leaves and pruinose stem, which is absent in the latter.[4] Rosa mollis usually blossoms in Germany for approximately 5 weeks from the end of June to July[5]
It is native to the Caucasus[1] and parts of Europe: the British Isles, Scandinavia, and the lands around the Baltic. It has been commonly reported in isolated areas throughout the rest of Europe; this fact has prompted the editors of Atlas Florae Europaeae to raise the question whether these may not be cases of misidentification of either Rosa villosa or Rosa sherardii.[3]: 101–2
Rosa mollis is a species of wild rose. Common name: soft downy-rose. It is most closely related to Rosa villosa.: 98 Rosa mollis can be distinguished from Rosa villosa by its longer leaves and pruinose stem, which is absent in the latter. Rosa mollis usually blossoms in Germany for approximately 5 weeks from the end of June to July
It is native to the Caucasus and parts of Europe: the British Isles, Scandinavia, and the lands around the Baltic. It has been commonly reported in isolated areas throughout the rest of Europe; this fact has prompted the editors of Atlas Florae Europaeae to raise the question whether these may not be cases of misidentification of either Rosa villosa or Rosa sherardii.: 101–2
La Mola rozo (Rosa mollis)[1] estas plantspecio el al genro Rozoj (Rosa) ene de la familio de la rozacoj (Rosaceae). Ĝi nature kreskas de Eŭropo ĝis okcidenta Azio.
La mola rozo kreskas kiel vertikala arbusto kaj atingas kreskoalton de unu metron. La ŝelo de la branĉoj estas ruĝeca kaj prujna. La pikaĵoj estas egallongaj, mallarĝaj kaj preskau rektaj.[2]
La alterne sidantaj folioj estas nepare plumaj kun kvin aŭ sep folietoj. La folietoj havas longecon de 1 ĝis 3,5 centimetrojn[2] kaj estas eliptaj kaj duoble segildentaj [1]. La supra surfaco estas hara kaj la malsupra surfaco velure hara [3] , kaj estas glandaj haroj.[2].[1]
La flortempo estas junio ĝis julio. La floroj staras unuope aŭ kvarope. La petioloj, la receptaklo kaj la rozfrukto havas malmultaj glandaj haroj kaj neniu rigidharoj. La duseksaj floroj estas de 4 ĝis 5 cm grandaj radiosimetriaj kaj kvinnombraj kun duobla involukro. La kvin sepaloj estas iomete plumaj, glandharaj kaj restas ĉe la frukto. La kvin liberaj petaloj estas roseaj. La relative mallonga pistilo[2] estas ofte 1,6 (1,2 ĝis 2,2) milimetroj [1].
La pedunklo kelktempe havas kelkajn glndojn.[1][3] La globaj, skarlataj rozfruktoj havas diametron de 1 ĝis 1,5 cm.[2],[1] [3]
La kromosomonombro estas x = 7; la planto estas kvarploida 2n = 28.[4][5][6][3]
La mola rozo troviĝas preskaŭ ĉie en Eŭropo kun escepto de la Apenina duoninsulo. Oni povas trovi ĝin ĝis Turkio kaj okcidenta Azio. [7] [8][5] [9]
Nur en la germana federaciaj landoj Meklenburgio-Antaŭpomerio kaj Ŝlesvigo-Holstinio ĝi estas minacata.[9][7]
Rosa mollis formortis en vastaj partoj de Svislando, kie ĝi ankoraŭ nur kreskas en la kantono Valezo. Tie ĝi estas forte minacata.[3]
Ĝi preferas sekajn, nutraĵoriĉaj deklivoj, herbejoj kaj arborandoj.
La unua priskribo de Rosa mollis okazis 1812 fare de James Edward Smith en Smith & Sowerby: English Botany, 35 volumo, tabulo 2459. sinonimoj por Rosa mollis SM. estas: Rosa pomifera subsp. mollis (SM.) CHRIST, Rosa villosa subsp. mollis (SM.) HOOK. F., Rosa dubitabilis LINDSTR., Rosa heldreichii BOISS. & REUT., Rosa huteri HEINR.BRAUN, Rosa mollissima FR. non WILLD., Rosa pulchella WOODS non WILLD., Rosa ruprechtii BOISS., Rosa zakatalensis Gadzh., Rosa kitaibelii Borbás.[10][11][12]
Rosa mollis apartenas al la subsekcio Vestitae [7]) el la awkcio Caninae en la subgenro Rosa. Proksime parencaj eŭropaj specioj estas la velura rozo (Rosa sherardii) kaj la pomrozo (Rosa villosa).[13] Rosa mollis estas morfologie tre simila al Rosa villosa kaj formas kun tiu specio hibridoj en la svisa kantono Valezo.[8]
La Mola rozo (Rosa mollis) estas plantspecio el al genro Rozoj (Rosa) ene de la familio de la rozacoj (Rosaceae). Ĝi nature kreskas de Eŭropo ĝis okcidenta Azio.
Pehme kibuvits (Rosa mollis) on roosõieliste sugukonna kibuvitsa perekonda kuuluv põõsaste liik.
Taim kasvab näiteks männikutes, põõsastikes, parkides, teeservades. Taim on Eestis paigutise levikuga.[1]
Pehme kibuvits (Rosa mollis) on roosõieliste sugukonna kibuvitsa perekonda kuuluv põõsaste liik.
Taim kasvab näiteks männikutes, põõsastikes, parkides, teeservades. Taim on Eestis paigutise levikuga.
Iharuusu (Rosa mollis, syn. R. villosa ssp. mollis) on Euroopassa kasvava ruusulaji. Suomessa sitä tavataan lähinnä etelärannikolla.
Iharuusu kasvaa 50–150 cm korkeaksi. Sen varsi on harvahaarainen. Suorat, hennohkot piikit ovat pareittain ja niitä on harvassa. Lehden korvakkeet ovat leveäkärkisiä ja tavallisesti sisäänpäin käyriä. Lehti on kerrannaislehti. Pyöreähköt lehdykät ovat tylppiä, toissahaisia, pehmeäkarvaisia ja tuoksuvat hartsille. Punaiset kukat ovat 1–3 kukan ryhmissä. Kukkaperä on noin 1 cm:n pituinen ja nystykarvainen. Verholehdet ovat kapeita ja liuskaisia tai ehyitä. Iharuusu kukkii Suomessa kesä-heinäkuussa. Hedelmä on 1–1,5 cm pitkä, pallomainen ja usein nystykarvainen kiulukka. Kiulukat kypsyvät ja pehmenevät jo elokuussa.[1]
Suomessa tavattavista ruusuista iharuusu muistuttaa eniten okaruusua (R. sherardii).[1]
Iharuusun levinnäisyysalue Euroopassa on hajanainen. Yleisimmin sitä tavataan Britteinsaarilla, Norjassa rannikkoalueilla Lofooteille saakka, Etelä- ja Keski-Ruotsissa, Tanskassa ja Kaukasuksella. Lisäksi lajia tavataan satunnaisesti eri puolelta Eurooppaa ja Turkkia.[2] Suomessa iharuusua tavataan lähinnä Etelä-Suomen rannikkoseudulla, missä se on paikoin yleinen.[3]
Iharuusu kasvaa lehtojen reunuksissa, kivikkorinteillä, laidunmailla ja tienreunuksilla. Se suosii kalkkipitoista maaperää.[1][4]
Iharuusu (Rosa mollis, syn. R. villosa ssp. mollis) on Euroopassa kasvava ruusulaji. Suomessa sitä tavataan lähinnä etelärannikolla.
Чагарник 0.5–1.5 м. Бруньки конусоподібні, малі, зелено-червонувато-коричневі. Листки чергуються, непарноперисті (з 5–7 листочків), черешкові, є прилистки. Листочки довжиною 1.2–3.5 см, округлі, подвійнозубчасті, сірувато-зелені, м'яко-волохаті, зі смолистим запахом; нижня поверхня із залозистими волосками[2].
Квітки одиночні, або по 2–3. Квіткові стебла короткі, із залозистими волосками. Квітки 4–5 см упоперек. Чашолистків і пелюсток 5. Пелюстки вільні, від рожеві до світло-пурпурних, щербаті. Тичинки численні. Шипшинові плоди кулясті, волосисто-залізисті, червоні, містять декілька сім'янок[2].
Поширений у Європі (у т.ч. Україні), Вірменії, Грузії, Туреччині[3][4].
Населяє сухі, багаті поживними речовинами, кам'янисті схили, пасовища, узлісся[2].
Rosa mollis là loài thực vật có hoa trong họ Hoa hồng. Loài này được Sm. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1812.[1]
Rosa mollis là loài thực vật có hoa trong họ Hoa hồng. Loài này được Sm. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1812.
Rosa mollis Sm., 1813
Шиповник мягкий, или Роза мягкая[2] (лат. Rosa mollis) — вид двудольных растений рода Шиповник (Rosa) семейства Розовые (Rosaceae). Впервые описан британским ботаником Джеймсом Эдвардом Смитом в 1813 году[3][4].
Известен из Албании, Бельгии, Великобритании (Англия), Дании (включая Фарерские острова), Финляндии, Франции, Ирландии, Швейцарии, Испании, Боснии и Герцеговины, Черногории, Хорватии, Сербии (включая Косово), Португалии, Норвегии, Польши, Эстонии, Латвии, Литвы, России (европейская часть), Белоруссии, Украины, Грузии, Армении, Турции (п-ов Малая Азия) и Швеции. Возможно, произрастает также в Германии[5].
Встречается на сухих скалистых склонах, пастбищах, опушках[6].
Покрытый шипами листопадный кустарник[2] высотой 0,5—1,5 м[6].
Листья сложные, овальной или эллиптической формы[2], мягкие, дваждыпильчатые, серо-зелёного цвета, снизу покрыты железистыми волосками[6]; размещены очерёдно[2]. У листьев запах смолистый[6].
Цветки крупные, одиночные или собранные в соцветие по 2—3; лепестки зубчатые, цветом от розовых до светло-фиолетовых[6].
Плод — железисто-волосистый шаровидный многоорешек красного цвета[6].
Цветёт в июне и июле[6].
Число хромосом — 2n=28[7].
Выращивается как декоративное растение[2].
Шиповник мягкий занесён в Красные книги Латвии и Ленинградской области России[2].
Синонимичные названия[3]:
Шиповник мягкий, или Роза мягкая (лат. Rosa mollis) — вид двудольных растений рода Шиповник (Rosa) семейства Розовые (Rosaceae). Впервые описан британским ботаником Джеймсом Эдвардом Смитом в 1813 году.