Rhinanthus és un gènere de plantes paràsites hemiparàsites herbàcies dins la família Orobanchaceae, abans classificades dins la família Scrophulariaceae. El gènere consta d'unes 30-40 espècies que es troben a Europa, nord d'Àsia, i Amèrica del Nord, la major diversitat d'espècies (28 espècies) és a Europa.
Rhinanthus és un gènere de plantes paràsites hemiparàsites herbàcies dins la família Orobanchaceae, abans classificades dins la família Scrophulariaceae. El gènere consta d'unes 30-40 espècies que es troben a Europa, nord d'Àsia, i Amèrica del Nord, la major diversitat d'espècies (28 espècies) és a Europa.
Skjaller (Rhinanthus) er en slægt med henved 30 arter, der er udbredt i Holarktis, altså Asien, Nordamerika og Europa. Det er halvsnyltere, som har en opstigende til opret vækst. Stænglerne er firkantede og hårløse, og bladene sidder modsat. De er ustilkede, hele og lancetformede med savtakket rand. Blomsterne sidder i en endestillet klase, og de er 4-tallige og uregelmæssige. Frugterne er kapsler.
Her beskrives kun de to arter, der er vildtvoksende i Danmark.
Beskrevne arter
Die Klappertöpfe (Rhinanthus) bilden eine Pflanzengattung innerhalb der Sommerwurzgewächse (Orobanchaceae). Die 35 bis 50 Arten gedeihen in subarktischen bis gemäßigten Gebieten auf der Nordhalbkugel von Eurasien bis Nordamerika; sie sind also in der Holarktis weitverbreitet. Es handelt sich um Halbschmarotzer (hemiparasitisch).
Ihren deutschsprachigen Trivialnamen verdanken die Klappertöpfe den reifen Früchten, in denen die Samen laut vernehmlich klappern, wenn sie bewegt werden. Klappertöpfe zapfen mit speziellen Wurzeln (Haustorien) die Wurzelsysteme anderer Pflanzen an. Die von Landwirten aufgrund ihres geringen Futterwertes als „Unkraut“ gewerteten Pflanzenarten werden im Volksmund auch Milchdieb oder Milchschelm genannt, da die Pflanzen in Nachbarschaft der Halbschmarotzer weniger gut gedeihen.
Klappertopf-Arten sind einjährige krautige Pflanzen. Die Laubblätter sind gegenständig.[1]
Die endständigen, traubigen Blütenstände enthalten Tragblätter.[1]
Die Blüten sind zygomorph mit doppelter Blütenhülle. Von den vier Kelchblättern sind die oberen zwei auf etwa der halben Länge und die anderen fast vollständig verwachsen. Die Kronblätter sind zu einer zweilippigen Blütenkrone verwachsen. Die Unterlippe ist dreilappig. Es sind nur vier Staubblätter vorhanden.[1]
Die fachspaltigen (lokuliziden) Kapselfrüchte enthalten in jedem Fruchtfach einige Samen. Die Samen sind breit geflügelt.[1]
Es handelt sich um Halbschmarotzer (Hemiparasiten). Ähnlich wie die Arten der Gattung Augentrost (Euphrasia) haben auch die Klappertopfarten ein nur verkümmertes Wurzelsystem. Sie bilden dagegen kleine Saugwarzen an den Wurzeln benachbarter Pflanzen und dringen in deren Leitungsbahnen ein. Klappertopfarten schädigen ihre Wirtspflanzen, da sie ihnen vor allem größere Mengen Wasser entnehmen.
Die Gattung Rhinanthus wurde 1753 durch Carl von Linné in Species Plantarum, Seite 603 aufgestellt. Der botanische Gattungsname Rhinanthus leitet sich von rhinos für „Rüssel“ (rüsselartig ausgezogene Helmspitze) ab; Rhinanthus kann als „nasenblütig“ gedeutet werden. Synonyme für Rhinanthus L. sind: Alectorolophus Zinn, Fistularia Kuntze,[1][2] Mimulus Adans., Rhinantus Gilib.[3]
Die Gattung Rhinanthus wurde früher zur Familie Braunwurzgewächse, Rachenblütler (Scrophulariaceae) gestellt. Durch molekularbiologische Untersuchung hat sich eine nähere Verwandtschaft aller Halbschmarotzer, die früher als „Rachenblütler“ eingeordnet wurden, mit der Sommerwurz (Orobanche) herausgestellt und somit gehört Rhinanthus zur Familie der Sommerwurzgewächse (Orobanchaceae).[2]
Die Klappertöpfe (Rhinanthus) bilden eine Pflanzengattung innerhalb der Sommerwurzgewächse (Orobanchaceae). Die 35 bis 50 Arten gedeihen in subarktischen bis gemäßigten Gebieten auf der Nordhalbkugel von Eurasien bis Nordamerika; sie sind also in der Holarktis weitverbreitet. Es handelt sich um Halbschmarotzer (hemiparasitisch).
Ayamaych'a (genus Rhinanthus) nisqakunaqa Ayamaych'a yura rikch'aq aylluman kapuq yurakunap rikch'anam, atam yurakunam.
Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Rhinanthus.
Wikispecies nisqaqa qillqasqa p'anqayuqmi kay hawa: Rhinanthus
Ayamaych'a (genus Rhinanthus) nisqakunaqa Ayamaych'a yura rikch'aq aylluman kapuq yurakunap rikch'anam, atam yurakunam.
Helühein (latin.: Rhinanthus) om heinäsižiden kazmusiden heim 30..40 erikonke, mülüb Orobanchaceae-sugukundha.
Üks'vozne kazmuz, om vällänke jurištonke. Küpsad semned rämäitas plodun seinhä kazmusen lehkutamižes tulleil i sil hein om helühü pojav. Voib vastata Evropan (28 erikod), Sibirin i Pohjoižamerikan äjil nepsoil nituil venos vös.
Om rujoheinäks maižanduses. Jured kazdas toižiden kazmusiden vanhil juril, voib satatada kul'turkazmust küt'kindan aigan. Čaptud hein om paha sötmižes, sikš miše om äi seikhid i vähä lehtesid. Pidab otta nitud omaluižeks puhtastamha helüheinäspäi.
Helühein (latin.: Rhinanthus) om heinäsižiden kazmusiden heim 30..40 erikonke, mülüb Orobanchaceae-sugukundha.
Üks'vozne kazmuz, om vällänke jurištonke. Küpsad semned rämäitas plodun seinhä kazmusen lehkutamižes tulleil i sil hein om helühü pojav. Voib vastata Evropan (28 erikod), Sibirin i Pohjoižamerikan äjil nepsoil nituil venos vös.
Om rujoheinäks maižanduses. Jured kazdas toižiden kazmusiden vanhil juril, voib satatada kul'turkazmust küt'kindan aigan. Čaptud hein om paha sötmižes, sikš miše om äi seikhid i vähä lehtesid. Pidab otta nitud omaluižeks puhtastamha helüheinäspäi.
Tekst üüb Öömrang Panangrisang (Rhinanthus) as en plaantenskööl uun det famile Orobanchaceae an det order Lamiales. Diar jaft det son 45 bit 50 slacher faan. Jo lewe üüb a nuurdelk eerdheleft.
R. alectorolophus – R. angustifolius – R. antiquus – R. arcticus – R. aristatus – R. asperulus – R. borbasii – R. burnatii – R. carinthiacus – R. cretaceus – R. crista-galli – R. dinaricus – R. freynii – R. glaber – R. glacialis – R. gracilis – R. groenlandicus – R. halophilus – R. javorkae – R. major – R. mediterraneus – R. melampyroides – Rhinanthus minor – R. ovifugus – R. pindicus – R. pubescens – R. pulcher – R. riphaeus – R. rumelicus – R. serotinus – R. sintenisii – R. songeonii – R. subulatus – R. wagneri – R. wettsteinii
Panangrisang (Rhinanthus) as en plaantenskööl uun det famile Orobanchaceae an det order Lamiales. Diar jaft det son 45 bit 50 slacher faan. Jo lewe üüb a nuurdelk eerdheleft.
Rhinanthus (šuškavci) je rod jednogodišnjih poluparazitskih zeljastih biljaka iz porodice Orobanchaceae, ranije klasificiranih u porodici Scrophulariaceae. Sastoji se od oko 30 do 40 vrsta koje se nalaze u Evropi, sjevernoj Aziji i Sjevernoj Americi, s najvećom raznolikošću vrsta (28) u Europi.
Filogenija roda Rhinantheae istražena je prema molekulskim obilježjima.[1][2] Rhinanthus je sestrinski rod za Lathraea, a zatim za Rhynchocorys. Ova tri roda dijele filogenetske srodnosti s članovima jezgarnih Rhinantheae: Bartsia, Eufrazije, Tozzia, Hedbergia, Bellardia i Odontites. Melampyrum se tretira kao udaljeniji srodnik.
RhinantheaeRhinanthus
Core RhinantheaeBartsia sensu stricto (Bartsia alpina)
Hedbergia (uključujući Bartsia decurva + B. longiflora)
Bellardia (uključujućiParentucellia
i Bartsia canescens + B. mutica)
Odontites sensu lato
(uključujući Bornmuellerantha i Bartsiella)
Rhinanthus (šuškavci) je rod jednogodišnjih poluparazitskih zeljastih biljaka iz porodice Orobanchaceae, ranije klasificiranih u porodici Scrophulariaceae. Sastoji se od oko 30 do 40 vrsta koje se nalaze u Evropi, sjevernoj Aziji i Sjevernoj Americi, s najvećom raznolikošću vrsta (28) u Europi.
Šćerkawa[1][2] (Rhinanthus) jo rod ze swójźby (Orobanchaceae).
Až krotkim se jo rod Šćerkawa k swójźbje (Scrophulariaceae) zarědował. Pśez molekularbiologiske pśepytowanja se jo pak bliša pśiswójźbnosć ze hubinku (Orobanche) wukopała.
Wopśimjeju slědujuce družyny:
Šćerkawa (Rhinanthus) jo rod ze swójźby (Orobanchaceae).
Rhinanthus is a genus of annual hemiparasitic herbaceous plants in the family Orobanchaceae, formerly classified in the family Scrophulariaceae. Its species are commonly known as rattles. The genus consists of about 30 to 40 species found in Europe, northern Asia, and North America, with the greatest species diversity (28 species) in Europe.
The phylogeny of the genera of Rhinantheae has been explored using molecular characters.[1][2] Rhinanthus is the sister genus to Lathraea, and then to Rhynchocorys. These three genera share phylogenetic affinities with members of the core Rhinantheae: Bartsia, Euphrasia, Tozzia, Hedbergia, Bellardia, and Odontites. Melampyrum appears as a more distant relative.
Genus-level cladogram of tribe Rhinantheae. Rhinantheae Core RhinantheaeBartsia sensu stricto (Bartsia alpina)
Hedbergia
(including Bartsia decurva + B. longiflora)
Neobartsia
(New World Bartsia)
Odontites sensu lato
(including Bornmuellerantha
and Bartsiella)
Rhinanthus is a genus of annual hemiparasitic herbaceous plants in the family Orobanchaceae, formerly classified in the family Scrophulariaceae. Its species are commonly known as rattles. The genus consists of about 30 to 40 species found in Europe, northern Asia, and North America, with the greatest species diversity (28 species) in Europe.
Rinanto (latine Rhinanthus) estas genro el familio Orobankacoj, kiu entenas inter 30 kaj 40 speciojn de duonparazitaj herboj. Plej multaj el tiuj specioj troviĝas en Eŭropo. Temas pri prataj kaj paŝtejaj herboj. Ili posedas grapformajn infloreskojn el flavkorolaj, ŝvelkalikaj floroj. La supra lipo de la korolo finiĝas per du dentetoj, blankaj aŭ bluaj laŭ la specioj.[1]
Rinanto (latine Rhinanthus) estas genro el familio Orobankacoj, kiu entenas inter 30 kaj 40 speciojn de duonparazitaj herboj. Plej multaj el tiuj specioj troviĝas en Eŭropo. Temas pri prataj kaj paŝtejaj herboj. Ili posedas grapformajn infloreskojn el flavkorolaj, ŝvelkalikaj floroj. La supra lipo de la korolo finiĝas per du dentetoj, blankaj aŭ bluaj laŭ la specioj.
Rhinanthus es un género de plantas fanerógamas de la familia Orobanchaceae. Comprende 242 especies descritas y de estas, 34 aceptadas.[2]
El género fue descrito por Carlos Linneo y publicado en Species Plantarum 2: 603. 1753.[3] La especie tipo es: Rhinanthus crista-galli L.
A continuación se brinda un listado de las especies del género Rhinanthus aceptadas hasta mayo de 2014, ordenadas alfabéticamente. Para cada una se indica el nombre binomial seguido del autor, abreviado según las convenciones y usos:
Datos: Q148980
Multimedia:
Especies: Rhinanthus
Rhinanthus es un género de plantas fanerógamas de la familia Orobanchaceae. Comprende 242 especies descritas y de estas, 34 aceptadas.
See artikkel räägib taimeperekonnast; ansambli kohta vaata artiklit Robirohi (ansambel) Robirohi (Rhinanthus) on soomukaliste sugukonda kuuluv perekond poolparasiitseid üheaastaseid rohttaimi. Varasemas käsitluses kuulus perekond koos mitmete teiste nüüd soomukaliste sugukonda arvatud perekonnaga mailaseliste sugukonda.
Robirohu perekonda kuuluvad liigid on putuktolmlejad.
Morfoloogiliste tunnuste suure varieeruvuse tõttu on liikide määramine keerukas ja perekonda kuuluvate liikide arv erineb suuresti lähtuvalt allikast.
Robirohi (Rhinanthus) on soomukaliste sugukonda kuuluv perekond poolparasiitseid üheaastaseid rohttaimi. Varasemas käsitluses kuulus perekond koos mitmete teiste nüüd soomukaliste sugukonda arvatud perekonnaga mailaseliste sugukonda.
Robirohu perekonda kuuluvad liigid on putuktolmlejad.
Morfoloogiliste tunnuste suure varieeruvuse tõttu on liikide määramine keerukas ja perekonda kuuluvate liikide arv erineb suuresti lähtuvalt allikast.
Laukut (Rhinanthus) on näivekasveihin kuuluva kasvisuku. Sukuun kuuluu maailmanlaajuisesti noin 45 lajia.[2] Suvun lajimäärä vaihtelee eri lähteissä.
Suomessa tavataan kahta laukkulajia, isolaukkua (Rhinanthus angustifolius) ja pikkulaukkua (Rhinanthus minor), joista kummastakin erotetaan useita eri alalajeja. Pikkulaukku on Suomessa isolaukkua yleisempi, mutta kumpikin laji on Suomessa kohtuullisen yleinen. Pikkulaukkua tavataan koko Suomessa, mutta isolaukkua lähinnä vain napapiirin eteläpuolella.[3]
Laukut (Rhinanthus) on näivekasveihin kuuluva kasvisuku. Sukuun kuuluu maailmanlaajuisesti noin 45 lajia. Suvun lajimäärä vaihtelee eri lähteissä.
Suomessa tavataan kahta laukkulajia, isolaukkua (Rhinanthus angustifolius) ja pikkulaukkua (Rhinanthus minor), joista kummastakin erotetaan useita eri alalajeja. Pikkulaukku on Suomessa isolaukkua yleisempi, mutta kumpikin laji on Suomessa kohtuullisen yleinen. Pikkulaukkua tavataan koko Suomessa, mutta isolaukkua lähinnä vain napapiirin eteläpuolella.
Rhinanthus (les rhinanthes) est un genre de plantes dicotylédones regroupant quelques dizaines d'espèces. On le retrouve beaucoup en France et en Europe centrale dans les champs et les bois.[réf. nécessaire]
En classification linnéenne, les rhinanthes étaient classés dans la famille des Scrofulariacées.
En classification APG III, ce genre est désormais classé dans la famille des Orobanchaceae, tribu des Rhinantheae.
Le genre comprend entre autres les espèces :
Rhinanthus (les rhinanthes) est un genre de plantes dicotylédones regroupant quelques dizaines d'espèces. On le retrouve beaucoup en France et en Europe centrale dans les champs et les bois.[réf. nécessaire]
Hłuška[1][2] (Rhinanthus) je ród ze swójby hubinkowe rostlinow (Orobanchaceae). Dalše serbske mjeno je čmjelnica[1].
Hač krótkim so ród hłuška k swójbje trudownikowych rostlinow (Scrophulariaceae) zarjadowaše. Přez molekularbiologiske přepytowanja so je pak bliša přiwuznosć ze hubinku (Orobanche) wukopała.
Wobsahuje sćěhowace družiny:
Hłuška (Rhinanthus) je ród ze swójby hubinkowe rostlinow (Orobanchaceae). Dalše serbske mjeno je čmjelnica.
Rhinanthus L. 1753 è un genere di piante spermatofite dicotiledoni appartenenti alla famiglia delle Orobanchaceae (tribù Rhinantheae), dall'aspetto di piccole erbacee annuali dai delicati fiori gialli.[1]
Il nome del genere (Rhinanthus) è stato assegnato dal biologo e scrittore svedese Carl von Linné (Rashult, 23 maggio 1707 – Uppsala, 10 gennaio 1778) nel 1737, e pubblicato nel 1753, accostando due termini greci : rhin o rhinòs (= naso) e ànthos (= fiore), e fa riferimento alla particolare forma del fiore (fiore nasuto).[2] Il nome comune (cresta di gallo), fa riferimento ad una certa somiglianza che il fiore presenta con la testa del gallo, in particolare le brattee seghettate ricordano la cresta del pennuto.
L'altezza media di queste piante varia da 10 a 50 cm. La forma biologica prevalente è terofita scaposa (T scap), sono piante erbacee che differiscono dalle altre forme biologiche poiché, essendo annuali, superano la stagione avversa sotto forma di seme, sono inoltre munite di asse fiorale eretto con poche foglie. Sono inoltre piante semiparassite (ossia contengono ancora clorofilla) e sono provviste di uno o più austori connessi alle radici ospiti per ricavare sostanze nutritive.[3][4][5][6][7]
La parte aerea del fusto è eretta e variamente ramosa. Alla base può essere ginocchiata e la superficie può essere percorsa da strie scure più o meno pubescenti.
La forma delle foglie varia da lanceolata a ovata oppure sono quasi lineari con margini dentati (quasi seghettati); sono sessili e lungo il fusto sono disposte in modo opposto. Dimensioni medie delle foglie tipo lanceolato: larghezza 7 – 15 mm; lunghezza 20 – 40 mm. Dimensioni medie delle foglie tipo ovato: larghezza 15 mm; lunghezza 25 mm. Dimensioni medie delle foglie tipo lineare: larghezza 3 mm; lunghezza 24 mm.
L'infiorescenza si presenta come un racemo terminale “spiciforme” (con fiori sessili o con brevissimi peduncoli), foglioso con grandi brattee glabre o pubescenti a forma triangolare. Il margine delle brattee è percorso da una serie di denti acuti tipo sega e sono oppure no aristati; le brattee sono più o meno lunghe come il calice del rispettivo fiore (spesso però sono più lunghe). I denti sono lunghi fino a 5 – 8 mm e quelli inferiori sono più lunghi di quelli superiori. I fiori all'antesi sono contigui, mentre alla fruttificazione quelli inferiori sono più spaziati. Lunghezza del peduncolo: 1 – 2 mm. Lunghezza delle brattee: 10 – 20 mm.
I fiori sono ermafroditi, zigomorfi (del tipo bilabiato), con quattro verticilli (calice – corolla - androceo – gineceo) e pentameri (la corolla è a 5 parti). Lunghezza totale del fiore: 16 – 20 mm.
Il frutto è contenuto nel calice (persistente e accrescente) ed ha la struttura di una capsula mucronata a deiscenza variabile e con superficie glabra. La forma è arrotondata ma appiattita ai lati. Nel suo interno sono presenti delle logge che si aprono tramite due valve. Nelle logge sono contenuti i semi reniformi provvisti di endosperma, abbastanza grandi ma compressi quasi discoidali e circondati da un'ala traslucida. Diametro dei semi: 3 – 4 mm.
In queste piante il semiparassitismo è tale per cui anche i semi per germogliare hanno bisogno della presenza delle radici della pianta ospite; altrimenti le giovani piantine sono destinate ad una precoce degenerazione.
Le specie di questo genere sono distribuite in Europa, Asia settentrionale e Nord America, con la maggiore diversità di specie (circa 30 specie) in Europa.
Delle specie spontanee in Italia la maggioranza (13) sono quelle che vivono sull'arco alpino. La tabella seguente mette in evidenza alcuni dati relativi all'habitat, al substrato e alla diffusione delle specie alpine[8].
Legenda e note alla tabella.
Per il “substrato” con “Ca/Si” si intendono rocce di carattere intermedio (calcari silicei e simili); vengono prese in considerazione solo le zone alpine del territorio italiano (sono indicate le sigle delle province).
La famiglia di appartenenza della specie (Orobanchaceae) comprende soprattutto piante erbacee perenni e annuali semiparassite (ossia contengono ancora clorofilla a parte qualche genere completamente parassita) con uno o più austori connessi alle radici ospiti. È una famiglia abbastanza numerosa con circa 60 - 90 generi e oltre 1700 - 2000 specie (il numero dei generi e delle specie dipende dai vari metodi di classificazione[9][10]) distribuiti in tutti i continenti. Il genere Rhinanthus comprende circa 30-40 specie distribuite in Europa, Asia settentrionale e Nord America, con la maggiore diversità di specie (circa 30 specie) in Europa, di cui almeno 17 sono presenti nella flora spontanea italiana.
La classificazione tassonomica del genere è in via di definizione in quanto fino a poco tempo fa il suo genere apparteneva alla famiglia delle Scrophulariaceae (secondo la classificazione ormai classica di Cronquist), mentre ora con i nuovi sistemi di classificazione filogenetica (classificazione APG) è stata assegnata alla famiglia delle Orobanchaceae[11]; anche i livelli superiori sono cambiati (vedi box tassonomico in alto a destra).
Secondo una recente ricerca di tipo filogenetico[3] la famiglia Orobanchaceae è composta da 6 cladi principali nidificati uno all'interno dell'altro. Il genere Rhinanthus si trova nel penultimo clade più interno (relativo alla tribù Rhinantheae) insieme ai generi Bartsia, Lathraea, Parentucellia, Rhynchocorys, Odontites, Euphrasia, Tozzia e Melampyrum. In particolare nella ricerca citata è risultato che Rhinanthus è “gruppo fratello” di alcune specie del genere Lathraea (L. squamria e L. clandestina); a sua volta questo clade è “gruppo fratello” del genere Rhynchocorys e quindi del resto della tribù.
Il cladogramma a lato, tratto dallo studio citato e semplificato, mostra l'attuale conoscenza filogenetica di alcune specie del genere.
Rhinanthus viene considerato uno dei generi più polimorfi delle dicotiledoni. Spesso nella specie di questa voce si presenta il fenomeno del polimorfismo stagionale (vedi figura a lato e spiegazione seguente):
Questo fenomeno può essere almeno in parte spiegato con la falciatura dei prati fatta in primavera e/o in autunno favorendo così una selezione di ecotipi precoci o tardivi.[12]
Anche la corolla in questo genere di fiori può presentarsi con due forme diverse:
Un altro problema di classificazione è derivato dal fatto che le specie di questo genere vivendo di vita parassitica o semiparassitica sulle radici di diverse piante erbacee (impiantandovi i loro piccoli “succhiatoi”) devono adattarsi morfologicamente al loro ospite.
È comprensibile quindi che il numero di specie varia da flora a flora secondo che si consideri ogni variante una specie a sé oppure che ai vari caratteri non si riconoscano distinzione specifica perché rientrano in una sorta di massima fluttuazione morfologica. Pignatti nella sua “Flora d'Italia” preferisce definire questi tipi morfologici delle forme stagionali, più che sottospecie, e per ogni specie “linneana” ben definita individua una “triplice stratificazione” :
Per facilitare la classificazione delle varie specie questo genere è ulteriormente suddiviso in sezioni, alcune delle quali sono elencate qui di seguito[13]:
Per meglio comprendere ed individuare le varie specie del genere (solamente per le specie spontanee della nostra flora) l'elenco che segue utilizza in parte il sistema delle “chiavi analitiche”[14][15]
Al precedente elenco è da aggiungere la specie Rhinanthus apuanus Soldano, 1992, recentemente definita, con distribuzione Emilia Romagna e Toscana.[15]
Lo stesso argomento in dettaglio: Specie di Rhinanthus. In Europa oltre alle specie spontanee della flora italiana, sono presenti le seguenti specie:[16]
L'entità di questa voce ha avuto nel tempo diverse nomenclature. L'elenco seguente indica alcuni tra i sinonimi più frequenti:
Raramente queste piante sono utilizzata nel giardinaggio. Alcune specie sono invece considerate piante infestanti (da eliminare nelle zone a pascolo) in quanto parassita di quelle specie altrimenti utili come foraggio. Sono definite piante “emiparassite” (o falso parassitismo in quanto principalmente si limitano a ostacolare lo sviluppo di altre piante utili). Gli animali da pascolo le evitano in quanto possono essere leggermente velenose: i semi contengono una sostanza tossica chiamata "aucubina". Altre specie sono utilizzate (ma non frequentemente) come coloranti del cuoio (colore grigio-cenere) o della lana (giallo-vivo) o della seta (giallo-limone). Mentre una sostanza sempre ricavata da queste piante (rinantina , insieme ad un'altra sostanza : aucubina) serve da insetticida.[2]
Rhinanthus L. 1753 è un genere di piante spermatofite dicotiledoni appartenenti alla famiglia delle Orobanchaceae (tribù Rhinantheae), dall'aspetto di piccole erbacee annuali dai delicati fiori gialli.
Šis straipsnis apie augalų gentį. Apie gyvačių uodegos raginį darinį skaitykite straipsnyje Barškutis (gyvatės).
Barškutis (lot. Rhinanthus, vok. Klappertopf) – džioveklinių (Orobanchaceae) šeimos augalų gentis, kuriai priklauso vienmetės žolės, tarpiniai parazitai. Jų šaknys menkos, su haustorijomis. Lapai su pjūkliškais kraštais, pailgi ar lancetiški. Žiedai sukrauti kekėse. Vainikėlis geltonas. Vaisius – dėžutė.
Gentyje yra apie 45 rūšys, Lietuvoje auga dvi rūšys:
Barškutis (lot. Rhinanthus, vok. Klappertopf) – džioveklinių (Orobanchaceae) šeimos augalų gentis, kuriai priklauso vienmetės žolės, tarpiniai parazitai. Jų šaknys menkos, su haustorijomis. Lapai su pjūkliškais kraštais, pailgi ar lancetiški. Žiedai sukrauti kekėse. Vainikėlis geltonas. Vaisius – dėžutė.
Gentyje yra apie 45 rūšys, Lietuvoje auga dvi rūšys:
Mažasis barškutis (Rhinantus minor) Didysis barškutis (Rhinanthus serotinus, sin. Rh. angustifolius)
Voor het dier zie Ratelaar (insect) Ratelaar (Rhinanthus) is een geslacht uit de bremraapfamilie (Orobanchaceae). De planten hebben vierkantige stengels waaraan de bladeren steeds twee aan twee (tegenoverstaand) staan. De bladeren zijn lancetvormig tot eirond en de rand ervan is gezaagd. De bloemen zijn plat en geel. Ze bestaat uit twee lippen, waarvan de bovenste lip aan weerskanten een blauwe tand heeft. De kelk is rond en ook vrij plat. Het zaad is rond en bruin en heeft rondom een vliezige rand. Wanneer de plant is uitgebloeid maken de zaden binnen de verdroogde kelkbladen bij beweging een rammelend geluid. Dat heeft het plantengeslacht de naam ratelaar bezorgd.
Ratelaar is eenjarig en de zaden zijn maar kiemkrachtig tot het volgend voorjaar. Dat heeft als gevolg dat wanneer de planten, door bijvoorbeeld een verkeerd maaibeheer niet tot zaadzetten komen, de planten in één jaar uit een terrein kunnen zijn verdwenen.
Ratelaar is een halfparasiet. In de winter groeit de wortel al uit en gaat op zoek naar de wortels van andere planten zoals gras of klaver. De plant boort deze aan en haalt hier een gedeelte van zijn nutriënten. Zo heeft het in minder rijke omstandigheden een concurrentievoordeel op die andere planten, die het door toedoen van ratelaar weer moeilijker hebben. Dat de plant gras parasiteert heeft hem populair gemaakt bij natuur- en heemtuinbeheerders. Het dringt het gras nog wat verder terug, waardoor er meer plaats is voor andere bloemplanten. Zo worden bepaalde orchideeënsoorten opvallend vaak vergezeld door deze plant. Bovendien worden ratelaars vanwege hun bloei zelf ook gewaardeerd en kunnen ze, wanneer ze massaal voorkomen, een grasland geel kleuren. Ze worden ook door insecten als bijvoorbeeld hommels bezocht.
De gemeente Amstelveen heeft om deze reden de plant veel toegepast in hun plantsoenen. Daar bleek dat voor grote ratelaar de grond aan de ene kant niet te voedselrijk moet zijn. Dan worden ze namelijk verstikt door de massale groei van het gras. Maar ook te voedselarm bleek voor deze plant niet optimaal. Nadat een grasland door een jaarlijks maaibeheer sterk was verschraald, begon het aandeel van ratelaar erin terug te lopen. Nadat het grasland was voorzien van vaste koeienmest nam het aandeel weer toe. Het bleek dat ratelaar het gemakkelijkst groeide op zure, natte en niet te voedselrijke veengrond. De zandgronden moesten niet te droog zijn in de groeiperiode wil de plant er een vast bestanddeel van de begroeiing gaan uitmaken.
De plant handhaaft zich het beste als er gemaaid wordt nadat de zaden zijn gerijpt. Door na het maaien het maaisel nog enkele dagen te laten liggen, kunnen de zaden goed rijpen en zich nog beter verspreiden. Als het maaisel op een andere plek wordt uitgereden, kan ratelaar ook elders worden ingebracht.
In België en Nederland komen de kleine ratelaar (Rhinanthus minor), de grote ratelaar (Rhinanthus angustifolius) en de harige ratelaar (Rhinanthus alectroluphus) voor.
Buiten de Benelux komen in Europa onder meer nog voor:
Hasło w Wikisłowniku Szelężnik (Rhinanthus L.) – rodzaj roślin zielnych z rodziny zarazowatych (Orobanchaceae). Obejmuje ok. 45 gatunków[3][4]. Występują one w strefie klimatu umiarkowanego na półkuli północnej z centrum zróżnicowania w Europie, gdzie rośnie ich 25 gatunków (z czego 5 w Polsce[5]). Pozostałe występują w Azji i we wschodniej części Ameryki Północnej[4]. Rośliny te rosną na łąkach i w murawach i są półpasożytami traw[3][4]. Ograniczając rozwój traw pozwalają utrzymać różnorodność składu runi łąkowej i dlatego są cenionymi gatunkami w ogrodach łąkowych (na łąkach kwiatowych)[4]. Taksonomia rodzaju i oznaczanie gatunków jest trudne ze względu na polimorfizm tych roślin (występowanie licznych ekotypów[3]) – często inaczej wyglądających w różnych porach roku i na różnych siedliskach (np. w górach i na niżu)[4].
Rodzaj tradycyjnie zaliczany był do rodziny trędownikowatych Scrophulariaceae[4]. We systemach klasyfikacyjnych XXI wieku włączany wraz z plemieniem Rhinantheae do rodziny zarazowatych Orobanchaceae[3][1].
Wybrane taksony o nazwach zweryfikowanych według The Plant List[6]:
Szelężnik (Rhinanthus L.) – rodzaj roślin zielnych z rodziny zarazowatych (Orobanchaceae). Obejmuje ok. 45 gatunków. Występują one w strefie klimatu umiarkowanego na półkuli północnej z centrum zróżnicowania w Europie, gdzie rośnie ich 25 gatunków (z czego 5 w Polsce). Pozostałe występują w Azji i we wschodniej części Ameryki Północnej. Rośliny te rosną na łąkach i w murawach i są półpasożytami traw. Ograniczając rozwój traw pozwalają utrzymać różnorodność składu runi łąkowej i dlatego są cenionymi gatunkami w ogrodach łąkowych (na łąkach kwiatowych). Taksonomia rodzaju i oznaczanie gatunków jest trudne ze względu na polimorfizm tych roślin (występowanie licznych ekotypów) – często inaczej wyglądających w różnych porach roku i na różnych siedliskach (np. w górach i na niżu).
Rhinanthus L. é um género botânico pertencente à família Orobanchaceae.[1]
Encontrado na Europa, Ásia e América do Norte.
Rhinanthus L. é um género botânico pertencente à família Orobanchaceae.
Encontrado na Europa, Ásia e América do Norte.
Rhinanthus L., 1753
Типовой вид
Погремо́к[2], или Звоне́ц[3], или Позвоно́к[4] (лат. Rhinánthus) — род растений семейства Заразиховые (Orobanchaceae), включающий от 34[5] видов. Ранее относился к семейству Норичниковые (Scrophulariaceae).
При раскачивании растения созревшие семена стучат («гремят») о стенки плода (отсюда и название)[6].
Растения рода Погремок, как и Марьянник (Melampyrum), представляют интересный переход от полупаразитизма к полусапрофитизму, так как корни их присасываются не к живым, а к отмершим корням других растений[7].
Однолетние полупаразитические травянистые растения с прямыми простыми или ветвистыми стеблями и слабо развитой корневой системой.
Листья супротивные, цельнокрайные или пильчато- или городчато-зубчатые. У видов рода Погремок различают обычные стеблевые листья, прицветные листья и листья вставочные (интеркалярные), располагающиеся кверху от последней пары ветвей и до начала соцветия[8].
Цветки неправильные, собранные в кистевидные соцветия. Чашечка с боков сжатая, почти перепончатая, голая или волосистая, иногда железисто-опушённая, у зева (верхушки) суженная[8], с четырьмя зубцами, при плодоношении сильно увеличивающаяся. Венчик жёлтый, двугубый: верхняя губа шлемовидная, у верхушки с более-менее выдающимся зубцом или волоском, «играющими роль при опылении, а именно насекомое, просовывая в трубочку венчика хоботок, задевает им за эти волоски, пыльники от этого сильно встряхиваются и высевают пыльцу»[9]; нижняя губа плоская, трёхраздельная. Тычинок четыре, из них две заключены в трубке венчика, а две, более длинные, выдаются из неё[8].
Плод — округлая с боков сжатая коробочка, вскрывающаяся по створкам. Коробочка заключает семена, в очертании напоминающие ушную раковину, крылатые, реже без крыла[8]; семена лежат под конец свободно и при встряхивании перезрелого растения издают характерный звук[10].
Род Погремок входит в семейство Заразиховые (Orobanchaceae) порядка Ясноткоцветные (Lamiales)
ещё 21 семейство (согласно Системе APG II) от 34 видов порядок Ясноткоцветные род Погремок отдел Цветковые, или Покрытосеменные семейство Заразиховые ещё 44 порядка цветковых растений (согласно Системе APG II) ещё до 90 родовСиноним: Alectorolophus Zinn[11] — Алектороло́фус[10].
Список составлен на основе базы данных Flora Europaea Королевского ботанического сада Эдинбурга[12]. Виды, встречающиеся на территории России и сопредельных стран, отмечены звёздочкой (*).
Распространён погремок особенно на сырых лугах; постепенно расширяя свою область, вытесняет все другие растения[13].
Встречается повсеместно в районах с умеренным климатом Европы и Северной Америки. В Азии известен в Закавказье[14].
В России виды погремка растут в европейской части и Западной Сибири[11].
Погремок — сорное, очень вредное в сельском хозяйстве растение. Листья, расположенные на низеньком стебле, бледны, сухи и тощи, отчего при скосе луга, где погремок растёт в значительном количестве, получается очень плохое сено. Яровым хлебам может причинить двойной вред: он не только препятствует нормальному их росту, но и портит качество муки, получаемой из собранного зерна, к которому всегда подмешиваются его семена, — мука делается синею, и приготовленный из неё хлеб твёрд и труднопереварим. Средства для уничтожения — возможно низкое скашивание во время первого цветения, в мае; при сильном же засорении поля — обращение его на некоторое время под пастбище; практикуется также выжигание на лугах. Предохранительное средство: тщательная очистка высеваемых зерновых хлебов[13].
Для очистки лугов от погремка рекомендуется (в числе прочих мероприятий) ручная прополка. Однако её следует проводить с осторожностью, так как при выдёргивании растений погремка можно повредить и те растения, к которым присосался полупаразит[8].
В. И. Даль в Толковом словаре даёт множество русских народных названий погремка: брязготка, буравец, гремки, денежник, дикий хмель, звонец, клопец, клоповник, копеечник, мышья трава, позвонок, пеструшник, петушник, петров крестьян, тележник[15], боровец, буровец[16].
Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона приводит: труст[13].
Латинское научное название Rhinanthus дано К. Линнеем[17] на основе др.-греч. ῥινός (rhinos) — нос и ἀνθοσ (anthos) — цветок[8]:659 и означает «носатый цветок».
Rhinanthus alectorolophus
Rhinanthus angustifolius
Rhinanthus glacialis
Погремо́к, или Звоне́ц, или Позвоно́к (лат. Rhinánthus) — род растений семейства Заразиховые (Orobanchaceae), включающий от 34 видов. Ранее относился к семейству Норичниковые (Scrophulariaceae).
При раскачивании растения созревшие семена стучат («гремят») о стенки плода (отсюда и название).
Растения рода Погремок, как и Марьянник (Melampyrum), представляют интересный переход от полупаразитизма к полусапрофитизму, так как корни их присасываются не к живым, а к отмершим корням других растений.
鼻花属（学名：Rhinanthus）是玄参科下的一个属，为一年生半寄生草本植物。该属共有约50种，分布于欧洲、亚洲北部和北美洲。[1]
这是一篇與植物相關的小作品。你可以通过编辑或修订扩充其内容。 
_13-06-2021._(d.j.b).jpg)
_IMG_9941.jpg)
