Lepnica rozdęta, l. zwyczajna, l. pospolita (Silene vulgaris (Salisb.) Sm.) – gatunek rośliny należący do rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae). Jest szeroko rozprzestrzeniony na półkuli północnej, rośnie dziko w Europie, Azji i północnej Afryce, zadomowił się także na Azorach[2]. W Polsce pospolity[3].
Morfologia
- Pokrój
- Długość 15-50 cm[4].
- Łodyga
- Wzniesiona, rozgałęziona, naga, osiąga wysokość do 1 m. Cała roślina ma niebieskawe zabarwienie nadane jej przez warstwę wosku[5]
- Liście
- Eliptyczne do lancetowatych, zaostrzone.
- Kwiaty
- Zebrane w luźne wierzchotki. Płatki korony białe, dwudzielne. przykoronka brak lub jest tylko śladowy. Kielich gładki, niebieskozielonkawy, beczułkowaty, rozdęty, z siatką 20 nerwów połączonych poprzecznymi anastomozami[4][6]. Ząbki kielicha szerokie, trójkątne
- Owoc
- Luźno tkwiąca w rozdętym kielichu torebka na króciutkim trzonku.
Biologia i ekologia
Bylina, chamefit[4][3]. Siedlisko: suche murawy, żwirowiska, skarpy, przydroża, ubogie darnie, nasypy z kruszywa kamiennego, płytkie wapienne gleby[4]. Uważana za chwast[7]. Kwitnie od maja do września[4]. Kwiaty zasobne w nektar, zapylane głównie przez motyle nocne i błonkówki[5]. Kwiaty otwierają się całkowicie dopiero nocą i wydzielają w nocy słaby zapach[5]. Rozmnaża się przez nasiona, ale również poprzez podziemne rozłogi[5]. Liczba chromosomów 2n = 24[3]. Może się ukorzeniać na głębokości 1 m[4].
Systematyka i zmienność
- W obrębie rodziny goździkowatych należy do podrodziny Caryophylloideae i plemienia Sileneae[2]
- Występuje jeden podgatunek Silene vulgaris subsp. vulgaris, który ma wiele synonimów: Behen vulgaris Moench, Cucubalus latifolius Mill., Cucubalus venosus Gilib. Silene cucubalus Wibel, Silene latifolia (Mill.) Rendle & Britten, Silene venosa Asch.[2].
Zastosowanie
Czasem jest wykorzystywana jako pasza dla bydła i pożytek pszczeli[4].
Przypisy
-
↑ Stevens P.F.: Caryophyllales (ang.). Angiosperm Phylogeny Website, 2001–. [dostęp 2009-10-07].
-
↑ a b c Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
-
↑ a b c Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
-
↑ a b c d e f g Ursula Stichmann-Marny, Erich Kretzschmar: Przewodnik. Rośliny i Zwierzęta. Warszawa: Multico, 1997, s. 284. ISBN 83-7073-092-2.
-
↑ a b c d Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
-
↑ Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
-
↑ Włodzimierz Tymrakiewicz: Atlas chwastów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1976, s. 78.
Bibliografia
- Ursula Stichmann-Marny, Erich Kretzschmar: Przewodnik. Rośliny i Zwierzęta. Warszawa: Multico, 1997. ISBN 83-7073-092-2.
