Torilis japonica, ye una especie de planta yerbácea perteneciente a la familia de les apiacees.
T. japonica ye una yerba añal o biañal, pilosa (siquier les fueyes); tarmos erectos hasta de 1 o 1'5 m, ramificaos na parte cimera, ensin restos fibrosos na cepa; fueyes basales 2-3 pinnatisectas con segmentos foliares ente linear-llanceolaos y ovaos, pinnatífidos o dentaos, de 1-3 cm; 4-8(12) bráctees y bractéolas lliniares, híspidas, persistentes; umbeles sobre pedúnculos de 4-8 cm, con 5-15 radios de 0'5-2 cm; flores con sépalos de 0'5 mm y pétalos blancos o rosaos, daqué radiaos; el frutu ye ovoide, de 2'5-4'5 mm, cubiertu d'aguiyones empobinaos escontra'l ápiz y que lleven pequeñes cogordes más o menos patentes.
Como Torilis arvensis, T. japonica tien umbelas terminales pero estremar d'esa especie por presentar bráctees numberoses (en llugar de 0-1) y frutos con aguiyones ensin el ápiz retrorso.[1]
Distribuyir pol Norte d'África, Asia templada hasta Xapón y por casi toa Europa sacante nos estremos norte y sur; mitad norte de la Península Ibérica y n'Aragón por Pirineos y Sistema Ibéricu.
Alcuéntrase nes orles forestales ruderalizaes, a veres de cursos d'agua y yerbazales subnitrófilos al pie de caminos y carreteres; n'ambiente fresco y visiegu. Paez preferentemente calcícola anque vive tamién en suelos acedaos n'altores de ( 400 ) 600 - 1400 ( 1900 ) metros. El floriamientu producir en Xunu - Agostu y la fructificación en Julio - Setiembre.
Torilis japonica describióse por (Houtt.) DC. y espublizóse en Prodromus Systematis Naturalis Regni Vegetabilis 4: 219. 1830.[2]
Fueya
Frutu
Ilustración
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. Torilis japonica, ye una especie de planta yerbácea perteneciente a la familia de les apiacees.
Planhigyn blodeuol ydy Troed-y-cyw talsyth sy'n enw gwrywaidd. Mae'n perthyn i'r teulu Apiaceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Torilis japonica a'r enw Saesneg yw Upright hedge-parsley. Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Troed-y-cyw Syth, Eilunberllys ac Eilunberllys Unionsyth.
Gellir tynnu deunydd o'r enw torilin allan o'r planhigyn.[1]
Deilen
Ffrwyth
Diagram
Planhigyn blodeuol ydy Troed-y-cyw talsyth sy'n enw gwrywaidd. Mae'n perthyn i'r teulu Apiaceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Torilis japonica a'r enw Saesneg yw Upright hedge-parsley. Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Troed-y-cyw Syth, Eilunberllys ac Eilunberllys Unionsyth.
Gellir tynnu deunydd o'r enw torilin allan o'r planhigyn.
Deilen
Ffrwyth
Diagram
Hvas randfrø (Torilis japonica) er en én- eller toårig plante i skærmplante-familien. Det er en 30-125 centimeter høj urt, der har ru stængler og frugter med krogbørster. Arten er udbredt i store dele af verden.
Hvas randfrø er mere eller mindre ru og grågrøn. De findelte blade er 2 (eller 3) gange fjersnitdelte med et langt tilspidset endeafsnit. De hvide eller rosa blomster sidder i dobbeltskærme. Storsvøbet består af 4-10 linje-sylformede blade, der ligger tæt op ad skærmstrålerne. Småsvøbet består af talrige sylformede blade. De 2-3 millimeter lange, ægformede, grågrønne frugter har krogformede børster, der kan hænge fast i forbipasserende dyr eller mennesker.
Arten er udbredt i Europa, Nordafrika, Nord- og Østasien. Den findes indslæbt til Nordamerika.
I Danmark er hvas randfrø almindelig i lyse skove, krat, hegn og langs veje. Den blomstrer i juni til august. I Suserup Skov har Naturstyrelsen en gård, Suserupgård. Arealet omfatter skov, agerland, eng og ovedrev. Ved en opmålig af et mindre skovstykke, her kaldet ”analyse nr. 540”, fandt man arten sammen med bl.a. agersnerle, almindelig ask, almindelig brunelle, almindelig fuglegræs, almindelig hundegræs, almindelig hvidtjørn, almindelig hyld, almindelig hæg, almindelig kvik, almindelig rapgræs, almindelig røllike, almindelig røn, bakkeforglemmigej, brunfiltet stjernemos, burresnerre, almindelig bøg, febernellikerod, fladstrået rapgræs, fløjlsgræs, fuglekirsebær, glat dueurt, grå bynke, haremad, hindbær, knoldet brunrod, korsknap, krybhvene, lundrapgræs, lægeoksetunge, mælkebøtte, nældeklokke, nældesilke, pastinak, rubørstet kortkapsel, rynket rose, rød svingel, skovelm, skovhanekro, stilkeg, stor fladstjerne, stor nælde og vild kørvel[1]
Hvas randfrø (Torilis japonica) er en én- eller toårig plante i skærmplante-familien. Det er en 30-125 centimeter høj urt, der har ru stængler og frugter med krogbørster. Arten er udbredt i store dele af verden.
Der Gewöhnliche Klettenkerbel (Torilis japonica, Syn.: Torilis anthriscus) ist eine Pflanzenart aus der Familie der Doldenblütler (Apiaceae).
Der Gewöhnliche Klettenkerbel ist eine einjährige krautige Pflanze und erreicht eine Wuchshöhe von 20 bis 120 Zentimeter. Der Stängel ist durch anliegende, nach rückwärts gerichtete starre Borstenhaare rau.
Die am Grund sowie der unteren Hälfte des Stängels stehenden Laubblätter bestehen aus einem 2 bis 7 Zentimeter langen Blattstiel und einer ein- bis zweifach gefiederten Blattspreite. Die dunkelgrüne, glänzende Blattspreite ist im Umriss dreieckig-eiförmig bis eiförmig-lanzettlich und bis zu 20 Zentimeter lang und 17 Zentimeter breit. Die Blattfiedern sind breit eiförmig-lanzettlich mit einer Länge von 2 bis 6 Zentimeter und einer Breite von 1 bis 2,5 Zentimeter, die Endfieder ist verlängert.
Der rückwärts rauhaarige Blütenstandsstiel ist 3 bis 25 Zentimeter lang; im Gegensatz zu den fast sitzenden Doppeldolden beim Knotigen Klettenkerbel (Torilis nodosa).[1] In der Doppeldolde finden sich mehr als fünf[2] linealische Hüllblätter am Grund der vier bis zwölf Doldenstrahlen, die borstig sind und eine Länge von 1 bis 3 Zentimeter haben. Die Döldchen werden von fünf bis acht 1,5 bis 7 mm × 0,5 bis 1,5 mm messenden, breit linealischen bis pfriemlichen Hüllchenblättern umgeben. Die Döldchen enthalten vier bis zwölf Blüten, die Döldchenstrahlen sind mit 1 bis 4 Millimetern Länge kürzer als die Hüllchenblätter. Die schmalen Kelchzähne sind deltoid-lanzettlich. Die Kronblätter sind weiß bis rosa.
Die bei Reife häufig schwarz-purpurfarbenen Doppelachänen sind kugelig-eiförmig und messen 1,5 bis 5 mm × 1 bis 2,5 mm. Die beiden Teilfrüchte sind dicht mit gebogenen, rauen Stacheln mit glatter, stechender Spitze ohne Widerhaken besetzt.
Die Blütezeit reicht von April bis Oktober.
Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 16.[3]
Der Gewöhnliche Klettenkerbel ist eine überwinternde bis zweijährige Halbrosettenpflanze. An sonnigen Plätzen ist die ganze Pflanze rot überlaufen.[4]
Die Blüten sind weiße, vormännliche „Nektar führende Scheibenblumen“. Neben zwittrigen Blüten finden sich in der Doldenmitte noch männliche, kurz gestielte Blüten. Bestäuber sind Fliegen.[4]
Die Früchte werden mit Hilfe ihrer borstigen Hauptrippen und Vertiefungen von Menschen und Hunden oft entlang der Wege verbreitet. Es handelt sich also um eine Klettverbreitung oder Epichorie.[2][4]
Der Gewöhnliche Klettenkerbel ist Futterpflanze für das Landkärtchen. Die folgenden Pilze parasitieren auf dem Gewöhnlichen Klettenkerbel:[5] Erysibe betae, Diaporthe angelicae, Laphiostoma caulicum und Mycosphaerella leptasca. Ferner verursachen die Blattlaus Semiaphis anthrisci sowie die beiden Gallmücken Lasioptera carophila und Schizomyia pimpinellae Gallbildungen auf dieser Pflanze.
Der Gewöhnliche Klettenkerbel kommt in Nordafrika, in Europa, in Asien, vor allem in Japan und in China (dort in Höhenlagen von 100 bis 3800 Metern) vor, als Neophyt auch im östlichen Nordamerika.[6] Weitere Vorkommen gibt es auch im Iran, in Afghanistan, Pakistan und im Himalaja.[6] Er besiedelt mäßig trockene bis mäßig frische, nährstoff- und basenreiche Böden an Wald- und Heckensäumen, Waldwegen, in Schlagfluren und auf Ruderalstellen in halbschattigen Lagen.[2] Er ist eine Charakterart des Torilidetum japonicae aus dem Alliarion-Verband, kommt aber auch in Gesellschaften der Ordnung Atropetalia vor.[7]
In den Allgäuer Alpen steigt die Art in Bayern am Südfuß des Grünten bis zu 1040 m Meereshöhe auf[8].
Der Gewöhnliche Klettenkerbel wurde 1753 von Carl von Linné in Species Plantarum unter dem Basionym Tordylium anthriscus erstveröffentlicht.[9] In die Gattung Torilis kam er zunächst mit der 1805 veröffentlichten, in älteren Floren oft verwendeten Umkombination Torilis anthriscus (L.) C.C.Gmel., die aber ungültig ist, weil schon 1788 Torilis anthriscus (L.) Gaertn. mit dem Basionym Scandix anthriscus L., der heute als Hunds-Kerbel (Anthriscus caucalis M.Bieb.) bekannten Art, veröffentlicht worden war. Das Basionym des in der Gattung Torilis gültigen, 1830 durch Augustin Pyramus de Candolle veröffentlichten[10] Namens Torilis japonica (Houtt.) DC. ist die 1777 durch Maarten Houttuyn aus Japan beschriebene Caucalis japonica Houtt.[11]
Wurzeln und Früchte des Gewöhnlichen Klettenkerbel werden seit alters her in der chinesischen Medizin als Heilmittel gegen Entzündungen, Hautkrankheiten und Impotenz eingesetzt. Neueste Untersuchungen zeigen vielfältige Wirkungen: Kim et al.[12] isolierten aus den Früchten des Gewöhnlichen Klettenkerbels ein Sesquiterpen genannt Torilin, das die Medikamentenresistenz in Krebszellen aufhebt. Cho u. a.[13] berichten über eine antibakterielle Wirkung des Torilins gegen Bacillus subtilis. Yun et al.[14] konnten zeigen, dass Torilin die Melanin-Produktion in Melanomen hemmt. 2010 zeigten Jung und Ghil,[15] dass ein Extrakt des Gewöhnlichen Klettenkerbels gegen das Glioblastom (einen Hirntumor) eingesetzt werden kann.
Der Gewöhnliche Klettenkerbel (Torilis japonica, Syn.: Torilis anthriscus) ist eine Pflanzenart aus der Familie der Doldenblütler (Apiaceae).
Torilis japonica, the erect hedgeparsley,[1] upright hedge-parsley[2] or Japanese hedge parsley, is a herbaceous flowering plant species in the celery family Apiaceae. Japanese hedge parsley is considered both an annual and biennial plant depending on the biogeographical location.[3] This means Japanese hedge parsley can complete its life cycle in either one or two growing seasons depending on habitat. Japanese hedge parsley is typically found in areas with disturbed soils, pastures, margins, open woodland, near waste sites, or right-of-way habitats.[4] It can withstand a variety of habitats, thriving in partial and full shaded areas, but also withstanding habitats with full sunlight penetration.[5] It is considered an aggressive invasive species in North America; invading a wide range of habitats due to its environmental tolerance and tendency to outcompete native vegetation.[5] This species is considered a threat in several areas that causes problems relating to overall environmental health and stability.[3] Aside from its environmental implications, T. japonica has potential to fight several cancers through a terpene it produces called Torilin, extracted from its fruits.[6]
Japanese hedge parsley typically grows between 2–4 feet tall during its second year of growth.[3] The leaves of Japanese hedge parsley are fern-like, alternate, divided pinnately, and have very slim stems that support each leaf.[6] The plant doesn't flower until its second growth year in June–August [4] and the flowers are white with five petals in multiple broad domed umbels.[6] The flowers are bisexual in the epicenter and a stamen is located at the margins of the umbels.[6] There are five stamens that alternate with the petals of the flowers and the ovary is located below.[6] Japanese hedge parsley can be described as unspecialized and self-fertile, and very attractive to pollinators.[6]
Each plant produces easily distributable bristle-textured, rosy or white/green fruits that eventually turn brown when mature.[7] The fruits are schizocarps and then mericarps when split into two.[6] The schizocarpic fruits are dry, remain closed until maturity, and have two pollen-containing chambers.[6] Each mericarp of the fruit is five-ribbed, making its dispersal highly effective and competitive towards native vegetation.[5]
Leaf
Fruit
Illustration
Despite japonica meaning “of Japan”, the native range of Japanese hedge parsley spans from Western Europe to central Asia, northern Japan, and Mediterranean parts of northern Africa.[6] In Europe, T. japonica is a summer annual/biennial. In its United States invasive range, it is considered a summer biennial. In Japan, it is considered a winter annual.[4]
The major threat from Japanese hedge parsley is its ability to grow vigorously and disperse rapidly.[3] Japanese hedge parsley was first introduced to North America in 1917 and has been considered invasive since its introduction.[6] Reasons for its introduction are unknown, but it is assumed it was for medicinal purposes because it is not considered ornamental.[6] The plant's current distribution as an invasive species is in southern parts of Canada and in the Midwestern, Eastern, Southern parts of the US, and Oregon.[3]
In Wisconsin, the Department of Natural Resources (DNR) found that this plant tends to establish itself along roadsides, edge habitats, or open areas and then spread to grasslands, prairies, savannahs, and forests.[7] A 1979 study revealed that Japanese hedge parsley seeds showed the most promising degree of survival in harsh and disturbed soils, which revealed its overall resilience and threatening ability to invade.[8] Also, the plant can produce seeds that do not germinate until the following autumn of the next year, allowing seeds to build up in the seed bank and increase elimination difficulty.[4] This strategy gives Japanese hedge parsley an advantage in areas where native vegetation fails to grow or becomes disturbed.[4] Mowing of the initially-established habitats encourage population density growth when brown fruits are present, which could be the reason for its initial ability to spread over a short period of time.
This species has been commonly misidentified with other species within the genus Torilis (T. arvensis), which has inhibited knowledge of its range and overall seriousness as a threat to biodiversity.[6] Researchers have not determined why this plant is invasive in North America while exhibiting not invasive tendencies as an agricultural weed in Europe.[6] The species is clearly highly adaptive to its biogeographic location, utilizing certain strategies more than others depending on the environment in which it is found. Studies have shown that seed dormancy and germination differ greatly across the US and across the globe. This limiting the scientific understanding on management strategies.[8] To date, there are no documented studies on Japanese hedge parsley's effect on native vegetation communities in relation to the possible response to climate change [6] or eutrophication.
The Wisconsin DNR has listed several non-chemical ways of removing the species. They list pulling, cutting, or mowing the stems as being effective, but only 50-70% effect the following season after treatment. When the brown fruits are present on the plants, it is important to avoid mowing to limit seed spread.[5] If the brown fruits are present when pulling and cutting, fruits should be disposed of properly to avoid dispersal.[5] Prescribed burns are another non-chemical control method that the Wisconsin DNR suggests when treating Japanese hedge parsley. After applying this control method, the following season shows a 50% effectiveness in terms of permanent removal.[5] Thus, burning may only be effective in conjunction with other control techniques and / or fire adapted habitats such as prairies.[5]
The Wisconsin DNR also recommends several chemical management options for treating Japanese hedge parsley. Glyphosate, a common herbicide that is applied to the leaves of plants to regulate growth.[9] As a means of chemical control, glyphosate should be applied to Japanese hedge parsley vegetation during its first year of growth in the fall or spring.[5] Although, this was found to be less than 50% effective the season after treatment.[5] Chemical treatment with Metasulfuron can be applied to rosettes in the spring or fall and was found to be 70-90% effective the season following the treatment.[5] Lastly, the DNR mentions Triclopyr, a common herbicide used on woody and herbaceous weeds,[9] as a means of chemical treatment to rosettes in the spring or fall, but may result in contamination of groundwater if not used properly and is only 50-70% effective the season after the control methods.[5]
In terms of Japanese hedge parsley's seed resilience and germination, it was found that when exposed to lower temperatures the seeds become dormant, which can also be reversed by exposure to higher temperatures.[8] This suggests that Japanese hedge parsley can become more aggressive in higher temperatures, eluding to possible effects of climate change. A study exploring the impacts of clipping time on Japanese hedge parsley and seed production recommend clipping the plant in the reproductive phase but before fruit ripening.[7]
In Wisconsin, Japanese hedge parsley is prohibited/restricted under the state's Invasive Rule- NR 40.[3] This identifies the species as established in the state and posing a huge threat to human and environmental health and transporting, possessing, or introducing without a permit is regulated.[3] Overall, very little policy has been made in response to the biological invasion of this species.
Japanese hedge parsley has been known for its medicinal properties in Chinese traditional medicine.[6] It has been used for treating hemorrhoids, spasm, uterine tumors, fever, and dysentery.[6] Recently, medical studies have shown that Japanese Hedgeparsley may have a potential for combating cancer.[6] A substance known as torilin can be extracted from the plant and has been shown to be a potent inhibitor of 5 alpha-reductase, the enzyme that converts testosterone to DHT.[10] Torilin is a compound from the fruits of the plant and has been shown to inhibit the growth of blood vessels in tumor development from benign to malignant and thus has a toxic effect on tumors.[6] It also has been found to inhibit the conversion of testosterone to androgen, which is being studied further in the treatment of prostate cancer and alopecia.[6]
Torilis japonica, the erect hedgeparsley, upright hedge-parsley or Japanese hedge parsley, is a herbaceous flowering plant species in the celery family Apiaceae. Japanese hedge parsley is considered both an annual and biennial plant depending on the biogeographical location. This means Japanese hedge parsley can complete its life cycle in either one or two growing seasons depending on habitat. Japanese hedge parsley is typically found in areas with disturbed soils, pastures, margins, open woodland, near waste sites, or right-of-way habitats. It can withstand a variety of habitats, thriving in partial and full shaded areas, but also withstanding habitats with full sunlight penetration. It is considered an aggressive invasive species in North America; invading a wide range of habitats due to its environmental tolerance and tendency to outcompete native vegetation. This species is considered a threat in several areas that causes problems relating to overall environmental health and stability. Aside from its environmental implications, T. japonica has potential to fight several cancers through a terpene it produces called Torilin, extracted from its fruits.
Torilis japonica, es una especie de planta herbácea perteneciente a la familia de las apiáceas.
T. japonica es una hierba anual o bienal, pilosa (al menos las hojas); tallos erectos hasta de 1 o 1'5 m, ramificados en la parte superior, sin restos fibrosos en la cepa; hojas basales 2-3 pinnatisectas con segmentos foliares entre linear-lanceolados y ovados, pinnatífidos o dentados, de 1-3 cm; 4-8(12) brácteas y bractéolas lineares, híspidas, persistentes; umbelas sobre pedúnculos de 4-8 cm, con 5-15 radios de 0'5-2 cm; flores con sépalos de 0'5 mm y pétalos blancos o rosados, algo radiados; el fruto es ovoide, de 2'5-4'5 mm, cubierto de aguijones dirigidos hacia el ápice y que llevan pequeñas setas más o menos patentes.
Como Torilis arvensis, T. japonica tiene umbelas terminales pero se distingue de esa especie por presentar brácteas numerosas (en lugar de 0-1) y frutos con aguijones sin el ápice retrorso.[1]
Se distribuye por el Norte de África, Asia templada hasta Japón y por casi toda Europa excepto en los extremos norte y sur; mitad norte de la península ibérica y en Aragón por Pirineos y Sistema Ibérico.
Se encuentra en las orlas forestales ruderalizadas, a orillas de cursos de agua y herbazales subnitrófilos junto a caminos y carreteras; en ambiente fresco y sombrío. Parece preferentemente calcícola aunque vive también en suelos acidificados en alturas de ( 400 ) 600 - 1400 ( 1900 ) metros. La floración se produce en junio - agosto y la fructificación en julio - septiembre.
Torilis japonica fue descrita por (Houtt.) DC. y publicado en Prodromus Systematis Naturalis Regni Vegetabilis 4: 219. 1830.[2]
Hoja
Fruto
Ilustración
Torilis japonica, es una especie de planta herbácea perteneciente a la familia de las apiáceas.
Jaapani harjasputk (Torilis japonica) on sarikaliste sugukonda kuuluv õistaim.
Jaapani harjasputk (Torilis japonica) on sarikaliste sugukonda kuuluv õistaim.
Punakatko (Torilis japonica, myös T. anthriscus) on Euraasiassa kasvava valko- tai punertavakukkainen sarjakukkaiskasvi. Suomessa punakatkoa tavataan lähinnä Ahvenanmaalla, jossa se on rauhoitettu laji.[1]
Yksivuotinen tai harvoin kaksivuotisen punakatkon koko vaihtelee 5–90 cm välillä. Varsi on karvainen. Lehtilapa on kolmiomainen ja 1–3 kertaa parilehdykkäinen. Lehdykät ovat liuskaisia. Kukinnon pää- ja pikkusarjat ovat suojuksellisia. Teriö on valkoinen tai punertava ja vastakohtainen. Punakatko kukkii Suomessa heinä-elokuussa. Hedelmät ovat 3–4 mm pitkiä, pallomaisia ja kaarevapiikkisiä.[2]
Punakatko muistuttaa jossain määrin koiranputkea (Anthriscus sylvestris).[3]
Punakatkoa kasvaa lähes koko Euroopassa eteläistä Italiaa, Kreikkaa, Skandinavian keski- ja pohjoisosia sekä Manner-Suomea lukuun ottamatta. Laji puuttuu myös Pohjois-Venäjältä. Lajin toinen levinneisyyskeskittymä löytyy Japanista. Paikoitellen sitä kasvaa myös Itä- ja Keski-Aasiassa. Yhdysvaltain keskiosiin laji on levinnyt ihmisen mukana.[4] Suomessa punakatkoa kasvaa vakituisena lajia ainoastaan Ahvenanmaalla. Satunnaisena tulokkaana lajia on tavattu muutamin paikoin Manner-Suomesta.[5]
Punakatko on kuivien kasvupaikkojen laji. Sitä tavataan esimerkiksi kivikkoisilla rinneniityillä, kyläkedoilla ja tienvarsilla. Itämeren saarilla lajia tavataan tyypillisesti kivikkoisilla merenrannoilla. Punakatko on Suomessa harvinaistunut.[2][3]
Punakatko (Torilis japonica, myös T. anthriscus) on Euraasiassa kasvava valko- tai punertavakukkainen sarjakukkaiskasvi. Suomessa punakatkoa tavataan lähinnä Ahvenanmaalla, jossa se on rauhoitettu laji.
Torilis japonica (le Torilis du Japon, Grattau, Torilis anthrisque ou Torilis faux cerfeuil) est une plante herbacée de la famille des Apiacées.
Figure sur la liste rouge des plantes menacées dans toute la Suisse[2].
Selon Tropicos (26 juin 2015)[3] :
Torilis japonica (le Torilis du Japon, Grattau, Torilis anthrisque ou Torilis faux cerfeuil) est une plante herbacée de la famille des Apiacées.
Figure sur la liste rouge des plantes menacées dans toute la Suisse.
Builinė dygūnė (Torilis japonica) – žolinis augalas, priklausantis salierinių (Apiaceae) šeimos dygūnių (Torilis) genčiai.
Vienmetis arba dvimetis augalas, visas apaugęs šiurkščiais, prigludusiais plaukeliais. Liemeninė šaknis verpstiška. Balti, kartais šviesiai rausvi žiedai sudėtiniuose skėčiuose. Skėtukų 5-12, jų koteliai (skėčio stipinai) ilgoki, ne visi vienodo ilgio. Skraistė iš 4-6 linijiškų lapelių; prie skėtukų pagrindo skraistelės daug lapelių; jie maždaug tokie pat ilgio kaip žiedkočiai. Vaisius – skeltavaisis. Kitaip negu daugelio salierinių šeimos augalų, kurių vaisių paviršius visai lygus arba su išilginėmis briaunelėmis, dygūnės vaisiai šiurkštūs, ištisai apaugę smulkiais šereliais, tarp kurių yra eilės ir stambesnių, išlinkusių, į dyglius panašių šerelių. Stiebas status, iki 1 m aukščio, šakotas dažniausiai nuo pamato, briaunotas. Lapai pailgai kiaušiniški, du kartus plunksniški; lapeliai plunksniškai suskaldyti arba dantyti link viršūnės lapai mažėja ir ne taip suskaldyti.
Auga miškuose, krūmuose, ūksminguose paupių šlaituose, pakelėse, panamėse, dykvietėse. Žydi iki rugsėjo pabaigos. Žiedus apdulkina vabzdžiai. Vaisius išnešioja gyvūnai, prie kurių kailio lengvai prikimba šiurkščiais šereliais.
Rudenį žydintys augalai, Ramunėlė Jankevičienė, Živilė Lazdauskaitė, Vilnius, Mokslas, 1991, 70 psl.
Builinė dygūnė (Torilis japonica) – žolinis augalas, priklausantis salierinių (Apiaceae) šeimos dygūnių (Torilis) genčiai.
Vienmetis arba dvimetis augalas, visas apaugęs šiurkščiais, prigludusiais plaukeliais. Liemeninė šaknis verpstiška. Balti, kartais šviesiai rausvi žiedai sudėtiniuose skėčiuose. Skėtukų 5-12, jų koteliai (skėčio stipinai) ilgoki, ne visi vienodo ilgio. Skraistė iš 4-6 linijiškų lapelių; prie skėtukų pagrindo skraistelės daug lapelių; jie maždaug tokie pat ilgio kaip žiedkočiai. Vaisius – skeltavaisis. Kitaip negu daugelio salierinių šeimos augalų, kurių vaisių paviršius visai lygus arba su išilginėmis briaunelėmis, dygūnės vaisiai šiurkštūs, ištisai apaugę smulkiais šereliais, tarp kurių yra eilės ir stambesnių, išlinkusių, į dyglius panašių šerelių. Stiebas status, iki 1 m aukščio, šakotas dažniausiai nuo pamato, briaunotas. Lapai pailgai kiaušiniški, du kartus plunksniški; lapeliai plunksniškai suskaldyti arba dantyti link viršūnės lapai mažėja ir ne taip suskaldyti.
Auga miškuose, krūmuose, ūksminguose paupių šlaituose, pakelėse, panamėse, dykvietėse. Žydi iki rugsėjo pabaigos. Žiedus apdulkina vabzdžiai. Vaisius išnešioja gyvūnai, prie kurių kailio lengvai prikimba šiurkščiais šereliais.
Heggendoornzaad (Torilis japonica ) is een eenjarige plant, die behoort tot de schermbloemenfamilie (Apiaceae). De plant komt van nature voor in Eurazië en is van daaruit verspreid naar andere delen van de wereld. Het aantal chromosomen is 2n = 16.
De plant wordt 60-90 cm hoog en heeft een ruwe stengel door de aanliggende, naar achteren gerichte borstelharen. De donkergroene, glanzende bladeren zijn dubbel-tot driedubbelgeveerd. Ze zijn driehoekig-eirond, tot 20 cm lang en 17 cm breed. De 2-6 cm lange en 1-2,5 cm brede blaadjes zijn ei-lancetvormig.
Heggendoornzaad bloeit van juni tot augustus met witte bloemen, die in samengestelde schermen zitten met vier tot twaalf kleinere schermpjes. De bloempjes hebben vijf kroonbladen. Het omwindsel bestaat uit slechts enkele vier- tot twaalfnervige, lijnvormige, 1-3 cm lange schutbladen en het omwindseltje uit vijf tot acht lijnvormige, 1,5-7 mm lange en 0,5-1,5 mm brede schutblaadjes.
De rond-eivormige, zwartpurperen splitvrucht is een 1,5-5 mm lange en 1-2,5 mm brede splitvrucht. Aan de punt van de twee deelvruchtjes zitten gebogen stekels zonder weerhaakjes, waarmee de vrucht zich vasthecht aan de vacht van dieren of veren van vogels.
De plant komt voor langs heggen, bosranden en op kapvlakten op kalkrijke grond.
De namen in andere talen kunnen vaak eenvoudig worden opgezocht met de interwiki-links.
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Torilis japonica op Wikimedia Commons. Heggendoornzaad (Torilis japonica ) is een eenjarige plant, die behoort tot de schermbloemenfamilie (Apiaceae). De plant komt van nature voor in Eurazië en is van daaruit verspreid naar andere delen van de wereld. Het aantal chromosomen is 2n = 16.
De plant wordt 60-90 cm hoog en heeft een ruwe stengel door de aanliggende, naar achteren gerichte borstelharen. De donkergroene, glanzende bladeren zijn dubbel-tot driedubbelgeveerd. Ze zijn driehoekig-eirond, tot 20 cm lang en 17 cm breed. De 2-6 cm lange en 1-2,5 cm brede blaadjes zijn ei-lancetvormig.
Heggendoornzaad bloeit van juni tot augustus met witte bloemen, die in samengestelde schermen zitten met vier tot twaalf kleinere schermpjes. De bloempjes hebben vijf kroonbladen. Het omwindsel bestaat uit slechts enkele vier- tot twaalfnervige, lijnvormige, 1-3 cm lange schutbladen en het omwindseltje uit vijf tot acht lijnvormige, 1,5-7 mm lange en 0,5-1,5 mm brede schutblaadjes.
De rond-eivormige, zwartpurperen splitvrucht is een 1,5-5 mm lange en 1-2,5 mm brede splitvrucht. Aan de punt van de twee deelvruchtjes zitten gebogen stekels zonder weerhaakjes, waarmee de vrucht zich vasthecht aan de vacht van dieren of veren van vogels.
De plant komt voor langs heggen, bosranden en op kapvlakten op kalkrijke grond.
Raudkjeks (Torilis japonica) er ei eittårig urt i skjermplantefamilien, som blir 20 cm til 150 cm høg. Planten veks i Europa og Asia og er òg innført til Nord-Amerika[1]
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Raudkjeks Raudkjeks (Torilis japonica) er ei eittårig urt i skjermplantefamilien, som blir 20 cm til 150 cm høg. Planten veks i Europa og Asia og er òg innført til Nord-Amerika
Kłobuczka pospolita (Torilis japonica D.C.) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny selerowatych
Występuje w całej Europie, w Azji i w Afryce Północnej (Maroko)[2]. Jako gatunek zawleczony występuje też gdzieniegdzie poza obszarem swojego rodzimego występowania[2]. W Polsce występuje na niżu i w niższych partiach gór.
Rośnie w lasach, zaroślach, żywopłotach, na miejscach cienistych. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Torilidetum japonicae[3]. Kwitnie od czerwca do sierpnia.
Kłobuczka pospolita (Torilis japonica D.C.) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny selerowatych
Torilis japonica é uma espécie de planta com flor pertencente à família Apiaceae.
A autoridade científica da espécie é (Houtt.) DC., tendo sido publicada em Prodromus Systematis Naturalis Regni Vegetabilis 4: 219. 1830.
Trata-se de uma espécie presente no território português, nomeadamente em Portugal Continental.
Em termos de naturalidade é nativa da região atrás indicada.
Não se encontra protegida por legislação portuguesa ou da Comunidade Europeia.
Torilis japonica é uma espécie de planta com flor pertencente à família Apiaceae.
A autoridade científica da espécie é (Houtt.) DC., tendo sido publicada em Prodromus Systematis Naturalis Regni Vegetabilis 4: 219. 1830.
Rödkörvel (Torilis japonica) även kallad Rödfloka liknar till sin habitus hundkäxen, men är alltid mycket spensligare, dess rot en ettårig pålrot, blomställningen av påfallande litenhet, och kronbladen svagt rödlätta. Blomningen inträffar ungefär en månad senare än hundkäxens. Till fruktens yta ansluter sig rödkörvlar (Torilis) nära till morötter (Daucus), dels genom att biåsar finns mellan huvudåsarna, dels genom de längsgående raderna av krokiga borst som i synnerhet är starkt utvecklade på biåsarna.
Rödkörveln är en sydlig och västlig art, som vid Sveriges östkust endast går till Uppland och Åland, i Norge däremot ända till Trondheim. Den älskar torra och varma backar, stenrös och kalkstensberg, och ses ofta som ogräs i trädgårdar.
Den blommar under sommarens senare del.
En äldre vetenskaplig synonym är Torilis anthriscus och ett äldre svenskt namn är rödfloka.
Wikimedia Commons har media som rör Rödkörvel.
Rödkörvel (Torilis japonica) även kallad Rödfloka liknar till sin habitus hundkäxen, men är alltid mycket spensligare, dess rot en ettårig pålrot, blomställningen av påfallande litenhet, och kronbladen svagt rödlätta. Blomningen inträffar ungefär en månad senare än hundkäxens. Till fruktens yta ansluter sig rödkörvlar (Torilis) nära till morötter (Daucus), dels genom att biåsar finns mellan huvudåsarna, dels genom de längsgående raderna av krokiga borst som i synnerhet är starkt utvecklade på biåsarna.
Rödkörveln är en sydlig och västlig art, som vid Sveriges östkust endast går till Uppland och Åland, i Norge däremot ända till Trondheim. Den älskar torra och varma backar, stenrös och kalkstensberg, och ses ofta som ogräs i trädgårdar.
Den blommar under sommarens senare del.
En äldre vetenskaplig synonym är Torilis anthriscus och ett äldre svenskt namn är rödfloka.
Однорічна або зрідка дворічна трава. Висота: 5–90 см. Стебло жорстко-волосисте, повне, червонувато-пурпурове принаймні на основі. Листові пластини трикутні, 1–3 рази перисторозсічені, кінцеві листки довгі й конічні. Суцвіття — складений зонтик (5–12). Первинний зонтик з нечисленними приквітками, які можуть відпадати після цвітіння, вторинні зонтики з багатьма голкоподібними, грубими приквіточками. Віночок нерегулярний (зигоморфний), від білого до світло-рудуватого забарвлення, макс. 5 мм шириною; пелюстків 5, глибоко виїмчасті, кінчик повернений всередину. Чашелистиків 5, дуже маленькі. Тичинок 5. Плід: майже кулястий, 2-секційний, з вигнутими колючками, завдовжки 3–4 мм схизокарпій[3].
Поширений у Європі, помірній Азії й Непалі, Пакистані, а також у Марокко[4][5][6].
В Україні вид зростає на лісових галявинах, узліссях, рідше під пологом, на вирубках, узбіччях доріг — на всій території крім Карпат, але зростає в Закарпатті[2].
листок
суцвіття
квітка
супліддя
плід
ілюстрація
Torilis japonica là một loài thực vật có hoa trong họ Hoa tán. Loài này được (Houtt.) DC. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1830.[1]
Bài viết chủ đề phân họ Cần này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Torilis japonica là một loài thực vật có hoa trong họ Hoa tán. Loài này được (Houtt.) DC. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1830.
То́рилис япо́нский, или пупы́рник японский, или цепкопло́дник японский (лат. Tórilis japónica) — евразиатское и североафриканское[2] растение рода Пупырник семейства Зонтичные.
Однолетнее или двулетнее травянистое растение высотой от 40 до 100 см. Корень веретеновидный. Стебель от основания ветвистый, тонкоребристый.
То́рилис япо́нский, или пупы́рник японский, или цепкопло́дник японский (лат. Tórilis japónica) — евразиатское и североафриканское растение рода Пупырник семейства Зонтичные.
小窃衣（学名：Torilis japonica）为伞形科窃衣属的植物。分布在北非、欧洲、亚洲以及中国大陆的内蒙古、全国均产、除黑龙江、新疆等地，生长于海拔150米至3,060米的地区，多生于杂木林下、林缘、路旁、河沟边以或溪边草丛，目前尚未由人工引种栽培。
破子草（中国高等植物图鉴）、大叶山胡萝卜（河北）
这是一篇傘形目小作品。你可以通过编辑或修订扩充其内容。 小窃衣（学名：Torilis japonica）为伞形科窃衣属的植物。分布在北非、欧洲、亚洲以及中国大陆的内蒙古、全国均产、除黑龙江、新疆等地，生长于海拔150米至3,060米的地区，多生于杂木林下、林缘、路旁、河沟边以或溪边草丛，目前尚未由人工引种栽培。
Torilis anthriscus (L.) C.C.Gmel.
和名 ヤブジラミ（藪虱）ヤブジラミ（藪虱、学名：Torilis japonica）はセリ科ヤブジラミ属の越年草。
同属のオヤブジラミによく似る。茎は直立し、上部は分枝し、高さは30-70cmになる。葉は長さ5-10cm、1-2回3出羽状複葉になり、小葉の羽片は細かく切れ込み、葉はやや厚い。両面に粗い短毛が生える。
花期はオヤブジラミより遅く、5-7月。茎頂か、分枝した先端に複散形花序をつける。花柄は4-10個とオヤブジラミより多い。花は白色の5弁花。複散形花序の下にある総苞片は花柄と同数で細長く、小花序の下にある小総苞片もある。果実は長さ2.5-3.5mmの卵状長楕円形で、果実の刺毛は密につき、先端が鉤状に曲がる。
和名の由来は、藪に生え、鉤状に曲がった刺毛によって果実が衣服につきやすいようすをシラミにたとえたもの。
日本全土に分布し、原野や道ばたにふつうに生育する。世界では、ユーラシアに広く分布する。南アジアや北アメリカに帰化している。
この項目は、植物に関連した書きかけの項目です。この項目を加筆・訂正などしてくださる協力者を求めています（プロジェクト:植物／Portal:植物）。
사상자(蛇床子, Torilis japonica)는 미나리과의 두해살이풀이다.
한국 각처의 들에 난다. 키 30-70cm. 전체에 털이 분포한다. 잎은 2회 깃꼴겹잎인데 어긋나며, 길이 5-10cm, 끝이 뾰족하다. 작은 잎은 난상 피침형으로 뾰족한 톱니가 있으며, 잎자루의 밑 부분이 원줄기를 감싼다. 꽃은 흰색으로 가지 끝과 줄기 끝에 겹산형화서로 달린다. 작은 산형화서는 5-9개, 작은 꽃대의 길이는 2-4mm이다. 총포는 4-8개로 선형이고, 작은 총포도 선형이다. 열매는 난형인데 4-10개씩 달리고, 짧은 가시털이 밀생하여 다른 물건에 잘 붙는다.[1]
씨를 약으로 쓰는데, 비장과 신장에 작용한다. 풍습(風濕)을 없애고, 관절을 이롭게 하며, 뱀독을 풀고, 기생충을 없애는 효능이 있다.[2]
꽃
잎
열매
_sl6.jpg)
_sl12.jpg)
