Hellenia speciosa (J. Koenig) S. R. Dutta

Gözəl kostus (lat. Costus speciosus)^[1] - kostus cinsinə aid bitki növü.^[2]

Mənbə

1. ↑ Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
2. ↑ Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.

Qalereya

Xarici keçidlər

• hort.purdue.edu
• floridata.com
• hear.org

Kembang pacing di Kolkata, India.

Kembang pacing di Kerala, India.

Kembang jeung daun pacing di Kolkata, India

Pacing (Costus speciosus) nyaéta hiji spésiés ti genus Costus nu pituin Asia Tenggara, utamana Kapuloan Sunda Gedé Indonésia. Bédana ti jahé biasa nyaéta ukur boga sabaris daun anu susunanana murilit (nypiral).^[1] Sumebarna ku dua cara: aséksual maké rimpangna jeung séksual maké sikina (disebarkeun ku manuk mun didahar buahna). Lian ti salaku tutuwuhan pituin pulo-pulo Pasifik, di wewengkon séjén ogé kiwari mah loba, kayaning di Kapuloan Cook, Fiji, jeung Hawai. Di India, pacing dipelak pikeun natambaan kasakit jeung pikeun hiasan.

Dina Ayurwéda, rimpang pacing dipaké natambaan kasakit muriang, asma, bronhitis, jeung inféksi cacing pita.

Rujukan

Tumbu kaluar

• Horticultural Info
• FloriData Info Page
• Pacific Island Invasive Species

Pacing ya iku tuwuhan obat kang kalebu empon-empon utawa (Zingiberaceae).^[2]

Jeneng lokal

Ing Jawa karan pacing, tepung tawar, poncang-pancing, lan bunto, ing Sumatera karan tabar-tabar, kelacim, setawar, tawar-tawar, tebu tawar, tubu-tubu, sitawar, tawa-tawa, lan totar.^[2] Ing Sulawesi, diarani lingkuwas, lincuas, palai batang, tampung tawara, galoba utan utawau tepu tepung, déné wong Maluku ngarani muri-muri, tebe pusa, tehu lopu, uga-uga lan tehe tepu.^[2].

Rujukan

1. ↑ "Cheilocostus speciosus (J.König) C.Specht". The Plant List. Dijupuk 14 July 2013.
2. ↑ ^{a b c} Wijayakusuma, H.M Hembing; Setiawan Dalimartha, dkk (1994). Tanaman Berkhasiat Obat di Indonesia. Jakarta: Pustaka Kartini. kk. 101–103. ISBN 979-454-083-8. Cite nganggo paramèter lawas |coauthors= (pitulung)

Thó͘-tī-kong-koái ê hoe

Thó͘-tī-kong-koái he̍k kiò-chò chúi-chio-hoe (Hàn-jī: 土地公拐, 水蕉花; Hôa-gí: 閉鞘薑, 絹毛鳶尾; Eng-gí: crepe ginger, wild ginger; ha̍k-miâ: Costus speciosus ) sī to-nî-seng chháu-pún si̍t-bu̍t. Tī Tâi-oân hun-pò· tī tiong-pō·, lâm-pō· ê pêⁿ-tē kàu kē-hái-poa̍t ê soaⁿ-khu; seng-tióng tī chhia-lō·-piⁿ he̍k chhiu-nâ-kîⁿ. Kui-kang ū-ji̍t he̍k pòaⁿ-kang ū-ji̍t sī i kah-ì ê seng-tióng khoân-kéng. Hoe-kî ùi la̍k-go̍eh kàu cha̍p-jī-go̍eh.

Hêng-thāi

Ū kho·-pé-khoán ê tē-hā cháu-keng, lāu-hòe-á-ki tiāⁿ-tiāⁿ ē hun-chhe-khui-ki.

Hio̍h-á hō·-seng, tiāⁿ iân keng pâi-lia̍t chò kńg-lê-hêng ê se̍h-lê-thui ê khoán-iūⁿ; hio̍h-á pho̍ah-chiam-hêng, kha-chiah-phiaⁿ hit-pêng moa jiông-á-mo·.

Hoe pe̍h-sek, ū-sî-á chhián-chhián ê hún-âng-sek; hoe-koan lio̍h-lio̍h-á oai-khi ê lêng-liang-khoán, ti̍t-kèng ē-sái tōa-kàu 60 mm; sūi-chōng hoa-sū ba̍t-chi̍p téng-seng.

Kóe-chí sī sok-kó (蒴果), lio̍h-lio̍h-á chiâⁿ kiû-hêng, ū 3 chōa lêng-sòaⁿ, go̍k-phìⁿ siù-chûn (萼片宿存); kóe-chí ta-tiú pìⁿ âng-sek.

Chéng-chí sī o·-sek--ê.

Ko e tēvunga muli (hingoa taʻefakalakanga) ko e fuʻu ʻakau siʻi ia. ʻOku ʻomi mei ʻĒsia tongahahke mo Mikolonisia, ko ia ai ʻoku ʻikai hano hinga fakatonga, kā ʻene ʻasi ʻoku meimei tatau mo e tēvunga. Ko hono matalaʻiʻakau ʻoku fuʻu lahi ange.

Ngaahi faʻahinga kehekehe

• tevunga/teuila muli; koʻeni
• tēvunga/teuila kula = tēvunga
• tevunga/teuila tea = teuila

Tataku

• http://www.hear.org/pier/species/costus_speciosus.htm

যম লাখুটি (বৈজ্ঞানিক নাম:Cheilocostus speciosus) জিঞ্জিবাৰেচি (Zingiberaceae)পৰিয়ালৰ এবিধ সপুষ্পক উদ্ভিদ৷ এই গছ সাধাৰণতে দ-চানেকীয়া ঠাইত উৎপত্তি হয়৷

বিস্তৃতি

যম লাখুটি দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ থলুৱা উদ্ভিদ৷ এই উদ্ভিদ ভাৰত, চীনৰ পৰা অষ্ট্ৰেলিয়ালৈকে প্ৰাকৃতিকভাৱে উৎপন্ন হয়৷ তাৰোপৰি ইণ্ডোনেছিয়া, মৰিছাছ, ফিজি, হাৱাই, কষ্টা ৰিকাম বেলিজ, মাইক্ৰ’নেছিয়া আদিতো এই গছ উৎপন্ন হয়৷ বহু ঠাইত এই গছৰ খেতিও কৰা দেখা যায়৷^[1][2]

বিৱৰণ

যম লাখুটিৰ মাটিৰ তলত থকা শিপাৰ উপৰিভাগত আদা বা হালধিৰ দৰে টেপুৰ উৎপত্তি হয়৷ গা-গছজোপা এডলীয়া হয় আৰু একেটা মুঢ়াৰ পৰা কেবাজোপা গছৰ উৎপত্তি হয়৷ গা-গছডাল মঙহাল হয় আৰু ইয়াৰ উপৰিভাগত পাতল চানেকীয়া গাঠিবিলাকে বিকাশ লাভ কৰি থাকে৷ পাতল ঠাৰিৰ গুৰিত উৎপত্তি হোৱা বৌখাবোৰ সৰি পৰিললেে গাঁঠিৰ উৎপত্তি হয়৷^[3]

যম লাখুটিৰ পাতৰ আকৃতি অলপ দীঘল চানেকীয়া হয়৷ গুৰিৰ ফালে বহল আৰু আগৰ ফালে ক্ৰমে সৰু হৈ পাতবোৰে এক প্ৰকাৰৰ দীঘলীয়া ডিম্বাকৃতি ৰূপ প্ৰদৰ্শন কৰে৷ পাতৰ বৰণ গভীৰ সেউজীয়া হয় আৰু ইয়াৰ উপৰিভাগে মিহি আকৃতি ধাৰণ কৰে৷^[3]

যমলাখুটিৰ ফুল সাধাৰণতে বাৰিষাৰ পিছত অক্টোবৰৰ পৰা ডিচেম্বৰ মাহত ফুলে৷ এই ফুলৰ বৰণ বগা হয়৷

ব্যৱহাৰ

ঐতিহাসিকভাৱে যম লাখুটিৰ বিভিন্ন অংশ আয়ুৰ্বেদত ঔষধ হিচাপে ব্যৱহাৰ হৈ আহিছে৷ ইয়াৰ শিপাৰ আলু জ্বৰ, এজমা, ব্ৰংকাইটিছ আৰু পেলু আদিৰ প্ৰতিকাৰৰ বাবে ব্যৱহাৰ হয়৷ মিজো জনজাতীয় লোকসকলে বৃক্ক আৰু মূত্ৰাশয়ৰ ৰোগ নিৰাময়ৰ বাবে যম লাখুটি ব্যৱহাৰ কৰে৷^[4][5]

কামসূত্ৰতো প্ৰসাধনৰ সামগ্ৰী হিচাপে যম লাখুটিৰ উল্লেখ আছে৷

চিত্ৰভঁৰাল

• কলকাতাত যম লাখুটিৰ ফুল

• যম লাখুটিৰ ফুল আৰু পাত

• যম লাখুটিৰ গছ

• হাৱাইত যম লাখুটিৰ ফুল

তথ্যউৎস

வெண்கோட்டம் (Cheilocostus speciosus) இது ஒரு பேரின பூக்கும் தாவர இனம் ஆகும். இத்தாவரம் தென்கிழக்காசியாவிலிருந்து உலகின் பல பகுதிகளுக்கும் பரவியதாகத் தெரிகிறது. இத்தாவரத்தின் வேகவைத்த கிழங்கு மருத்துவக் குணம் உடையதாக உள்ளது. இத்தாவரம் குயின்ஸ்லாந்து,சுந்தா பெருந் தீவுகள், இந்தோனேசியா, மொரிசியசு, ரீயூனியன், ஹவாய், கோஸ்ட்டா ரிக்கா, பெலீசு, மெலனீசியா,மைக்குரோனீசியா, பிஜி, மற்றும் மேற்கிந்தியத் தீவுகள் ^[2][3] போன்றவற்றில் காணப்படுகிறது.

விளக்கம்

இதன் கிழங்கு இஞ்சி போன்ற தோற்றம் கொண்டது, ஆனால் இலைகளைக் கண்டு இந்தத் தாவரத்தை வேறுபடுத்திப் பார்க்கலாம். இதன் வேர்ப்பகுதியில் அமைந்துள்ள கிழங்குகளைக்கொண்டு இனப்பெருக்கம் செய்கிறது. பறவைகள் இதன் விதையை உண்ணும் பழக்கம் கொண்டுள்ளது. இந்தியாவில் மருத்துவத்திற்காகப் பயிரிடப்படுகிறது. ஆனால் மற்ற நாடுகளில் இவை அலங்காரத் தாவரமாகப் பயிரிடப்படுகிறது.

வாழ்விடம்

இவை சாலையோரக் கால்வாய்களிலும், மலைப்பகுதியின் தாழ்வாரத்திலும் அதிகமாகக் காணப்படுகிறது. இவை மழைக்காலங்களான அக்டோபர் முதல் டிசம்பர் மாதங்களில் அதிகமாக வளரும்.

மருத்துவக் குணம்

இத்தாவரத்தின் வேர்ப் பகுதி காய்ச்சல், சொறி, ஆஸ்துமா, குடல் அழற்சி மற்றும் குடல் புழுக்கள் போன்ற நோய்களுக்கு ஆயுர்வேதத்தில் பயன்படுத்தப்படுகிறது.

இந்தத் தாவரத்திலிருந்து தயாரிக்கப்படும் ஒருவகையான மேற்பூச்சு திரவியத்தால் பாலியல் கவர்ச்சி ஏற்படும் என காமசூத்திரத்தில் தெரிவிக்கப்பட்டுள்ளது.

படத்தொகுப்பு

• பூ, மேற்கு வங்காளத்தில் எடுக்கப்பட்ட படம்.

• இலை மற்றும் பூ கொல்கத்தாவில் எடுக்கப்பட்ட படம்

• கரிபிய கடலில் அமைந்துள்ள குவாதலூப்பே என்ற தீவில்

• ஹவாய் தீவில் எடுக்கப்பட்ட படம்.

• 
• 
• 
• 

மேற்கோள்

மேலும் பார்க்க

• Horticultural Info
• FloriData Info Page

ပေါက်ရောက်ပုံ

မိုးရာသီတွင်များစွာပေါက်ရောက်သည်။

အသုံးပြုပုံ

နှာစေး၊ ချောင်းဆိုး၊ အဖျား၊ အစာမကြေ လေနာ၊ အရေပြား ရောဂါ၊ မြွေကိုက်ခြင်း တို့ကို ကုသရာ၌ အမြစ်ကို သုံးသည်။ နားပြည်ယို၊ နားကိုက် ရောဂါကဖလန်တောင်ဝှေး အခွံ့နွှာ မီးကင်ပြီး အတန်ကြာ အေးစေ၍ ရည်ညှစ်ယူ ၎အရည်ကို နားအတွင်းသို့ ၃-၄ စက်ခန့် မကြာ မကြာ ထည့်ပေးရ၏။ ချောင်းဆိုး ရောဂါ၊ သာမာန် နှလုံးတုန် ရောဂါ တို့ကဖလန်တောင်ဝှေး ဟင်းချက် စားခြင်း၊ နှမ်းဆီ စစ်စစ်ဖြင့် ကြော်စားခြင်း တို့ဖြင့် သက်သာ စေနိုင်သည်။ ဒူလာရောဂါကို ဖလန်တောင်ဝှေး သုံးခွက် တစ်ခွက်တင်ကို သောက်လျှင် ပျောက်၏။ ဖလန်တောင်ဝှေး ဥကို အခြောက်ခံ အမှုန့်ပြုလုပ်၍ ချင်း၊ သကြားနှင့် စပ်သောက်ပါက ပို၍ ပျောက်ကင်း၏။ဖလန်တောင်ဝှေး ကို ငါးခူနှင့် ချက်စားပါက ကာမအားကို ဖြစ်စေသည်။ ငါးသိုင်းသားနှင့် ချက်စားက သွေးဝမ်း ရောဂါ ပျောက်စေသည်။ ပုစွန်နှင့် ကြော်ချက် စားလျှင် သွေးဝမ်း ရောဂါ ပျောက်စေသည်။ နွားသားနှင့် ချက်စားပါက ဆီးရှှင်ပြီး ကျောက်ကပ် ရောဂါကို ကာကွယ် စေနိုင် ပါသည်။ ရေကြက်သားနှင့် ချက်စားလျှင် ဆီးကျောက် တည်ခြင်း၊ ဆီးပူခြင်း၊ ဆီးအောင့်၊ ဆီးအားနည်းခြင်း၊ ဆီးကျန်ခြင်း၊ ဆီးဝါခြင်းတို့ကို ပျောက်စေသည်။ ဖလန်တောင်ဝှေး ကို ဓားပြားနှင့် ရိုက်၍ ဟင်းချက် သောက်က အမျိုးသမီးများ နို့မထွက်ခြင်း၊ နို့ပူခြင်း၊ ယားယံခြင်း၊ နို့အနာပေါက်ခြင်း၊ နို့ချောင်း ပိတ်ခြင်း၊ သကျည်း ကိုက်ခြင်း တို့ကို ပျောက်စေနိုင်သည်။ဖလန်တောင်ဝှေး ကို အခြောက်လှန်း အမှုန့်ပြု၍ အုန်းဆီနှင့် ဖျော်ပြီး စအိုနှင့် ဆီးစပ်ကို လိမ်းထားပါက သားအိမ် ‌လျှောကျခြင်း၊ သားအိမ် အောင့်ခြင်း၊ ယောကျ်ားအူကျခြင်း၊ တိုနာ ဖြစ်ခြင်းတို့ကို ပျောက်စေသည်။ ဖလန်တောင်ဝှေး ပဥစငါးပါးကို ငရုတ်ကောင်း ၂ စေ့ထည့်၍ ကျကျ ပြုတ်သောက် ပါက ကျောက်ကပ်ရောင်၍ ဖောခြင်း၊ ခါးနာခြင်းတို့ကို သက်သာ ပျောက်ကင်း စေသည်။ ဖလန်တောင်ဝှေး ကို အမှုန့်ပြု၍ ပျားရည်၊ ထောပတ်နှင့် တေ၍ လက်ဖက်ရည်ဇွန်း တစ်ဇွန်း တစ်နေ့ တစ်ကြိမ် စားသုံးခြင်းခြင့် အားအင် ကုန်ခမ်းခြင်းကို ပြန်လည် အားဖြည့် စေသည်။ မိန်းမများ ရင်သားတွင် ဖြစ်ပေါ်တက်သော သာမာန် အကြိတ်များအား ဖလန်တောင်ဝှေး ကို ထုခြေ၍ အကျိတ်ပေါ် အုံပေးပြီး အဝတ် စည်းပေးခြင်းဖြင့် အကျိတ်ကို ကျေစေသည်။

ပုံပမ်း သွင်ပြင်

• အပင် - လှပ တင့်တယ်သော သစ်ပင်ပျော့ ဖြစ်သည်။ ပင်စည်မှာ နီညိုရောင် ဖြစ်သည်။ ၄ ပေမှ ၁၀ ပေအထိ မြင့်သည်။
• အရွက် - ငှက်တောင်ပုံ ဖြစ်၍ ထိပ်ချွန်သည်။ ၉ လက်မခန့် ရှည်သည်။ ပန်းခိုင် ထိပ်ဖျားမှ ထွက်၍ ကတော့ ပုံသဣန် ပန်းခိုင်ဖြစ်သည်။ ၃ လက်မခန့် ရှည်၍ နီသော ပွင့်ခံရွက်များ ပါရှိသည်။ အပွင့်ပွင့်ရွက် အဖြူဆွတ်ဆွတ် ဖြစ်သည်။ နုနယ်၍ လှိုင်းတွန့် ကဲ့သို့ ဖြစ်သည်။ကတော့ပုံ ဖြစ်သည်။ အချင်း ၃ လက်မခွဲခန့် ရှိ၍ ၂ လက်မခန့် ရှည်သည်။

အသုံးဝင်သောအပိုင်း

အမြစ်

ပုံများ

• Flower at Kolkata, West Bengal, India.

• Flower & leaves at Kolkata, West Bengal, India.

• Costus speciosus in Basse Terre, Guadeloupe.

• Costus speciosus in Hawaii.

References

Pacing tawar adalah tanaman obat-obatan yang tergolong dalam suku temu-temuan (Zingiberaceae).^[1]

Nama-nama lokal

Nama daerah di Jawa yaitu pacing, tepung tawar, poncang-pancing, dan bunto, di Sumatera disebut tabar-tabar, kelacim, setawar, tawar-tawar, tebu tawar, tubu-tubu, sitawar, tawa-tawa, dan totar.^[1] Di Sulawesi, orang menyebutnya lingkuwas, lincuas, palai batang, tampung tawara, galoba utan atau tepu tepung, sedangkan orang Maluku mnyebutnya muri-muri, tebe pusa, tehu lopu, uga-uga dan tehe tepu.^[1].

Pemerian dan ekologi

Pacing tawar merupakan tanaman yang tumbuh tegak dengan tinggi 0,5m - 3m dan menyukai tempat lembap dan teduh, terdapat sampai ketinggian 1.200 m di atas permukaan laut.^[1] Batangnya berwarna kuning kecoklatan, sebesar jari orang dewasa dan banyak mengandung air serta mudah dipatahkan, selaras dengan atang, daunnya berwarna hijau, tunggal, tangkainya pendek dan berhelai memanjang sampai bentuk lanset.^[1]

Manfaat

Pacing tawar dapat diolah untuk mengobati bengkak pada sakit ginjal (Nephtiric edema), perut busung, infeksi saluran kemih (tractus urinarius) serta pengerutan hati (chirosis).^[1] Dari bijinya dapat diproduksi diosegnin dengan sistem amobil sehingga berguna untuk meningkatkan kualitas industri obat-obatan.^[2]

Referensi