Cleome gynandra (Sanscrito:Ajagandha, अजगन्धा; Marathi:Tilavan, तिलवन; Kenyan (Kisii):Chinsaga) ye una especie del xéneru cleome.
Ye una planta añal montesa nativa d'África, pero que se xeneralizó en munchos partes del mundu con clima tropical y sub-tropical. Ye una planta yerbácea añal, erectas, de 0.3–1 m d'altu, pubescente-glandulares, inermes. Fueyes con 5–7 foliolus, foliolos oblanceolaos a elípticos o rómbicos, 1–7 cm de llargu y 0.5–4 cm d'anchu, marxe enteru y ciliáu-glandular o serrulado-denticulado; pecíolu 3–12 cm de llargu. Inflorescencies abiertes a trupes, con poques a munches flores, bráctees 3-foliolaes, pedicelos 12–18 mm de llargu; sépalos los 3–6 mm de llargu; pétalos 12–20 mm de llargu, blancos; estames 6, filamentos 8–22 mm de llargu, androginóforo 6–22 mm de llargu. Frutos linear-cilíndricos, 4–10 cm de llargu y 3–5 mm de gruesu, puberulentos a glabrescentes, ascendentes nun ginóforo delgáu 12–50 mm de llargu, los repulgos de los estames ente'l receptáculu y la base de la cápsula, pedicelo 13–23 mm de llargu; granes numberoses, 1.2–1.8 mm de llargu, transversalmente rugulaes y/o agudamente tuberculaes, café foscu o negres.[1]
Los analises atopó que ye alta en ciertos nutrientes como aminoácidos, vitamines y minerales, como resultancia forma una parte importante de la dieta nel sur d'África.[2] Un estudiu demostró que Cleome gynandra utiliza la enzima NAD-málico pa la fotosinteis y tien les traces carauterístiques asociaos con esta, incluyendo cambeos na fueya de bioquímica, bioloxía celular y desenvolvimientu.[3] Cleome gynandra ta estrechamente rellacionada con Arabidopsis thaliana nuna manera evolutiva, polo qu'ufierta una comparanza al respective de esta bien estudiada planta modelu. Na India, munches tribus cocinen les fueyes d'esta yerba como cualesquier otra fueya de curry.
Cleome gynandra ye considerada una maleza invasora en munchos llugares nos EE.XX.[4] y n'otros llugares del Pacíficu.[5]
Utilízase como antiespasmódico, sudoríparu, estimulante y carminativo.[6]
Cleome gynandra describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 2: 671. 1753.[1]
Cleome: nome xenéricu que ye un antiguu vocablu pa designar unes plantes asemeyaes a la mostaza, refiriéndose probablemente a les sos 4 pétalos.[7]
gynandra: epítetu
.
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. Cleome gynandra (Sanscrito:Ajagandha, अजगन्धा; Marathi:Tilavan, तिलवन; Kenyan (Kisii):Chinsaga) ye una especie del xéneru cleome.
ଅଣସୋରିଷିଆ, ଅଣସୋରିଷମ ବା ଅଜଗନ୍ଧା (କ୍ଳିଓମ ଗାଇନାଣ୍ଡ୍ରା) (ଇଂରାଜୀ: Cleome gyanandra) ଏକ ବରୁଣ (cappridaceae) କୁଳ(family)ର ଫୁଲ ।
ଏହା ଦୁଇପ୍ରକାର 'ଶ୍ୱେତ'ପୁଷ୍ପା ଓ 'ପୀତ'ପୁଷ୍ପା |
ଏହା ସମସ୍ତ ଭାରତବର୍ଷର ଉଷ୍ଣ ପ୍ରଦେଶ ଗୁଡିକରେ ବହୁତାୟାତ ପରିମାଣରେ ଅନାବନା ଭାବରେ ହୋଇଥାଏ l ସମଗ୍ର ପୃଥିବୀର ପ୍ରାୟତଃ ସମସ୍ତ ଦେଶ ମହାଦେଶରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ଯଥା-ଆମେରିକା, ଆଫ୍ରିକା, ଇଉରୋପ ଆଦି ପ୍ରମୁଖ ମହାଦେଶ ଗୁଡିକରେ ବହୁଳ ଭାବେ ଦେଖା ଯାଏ l
ପୃଥିବୀ ସାରା ଏହାର ବ୍ୟବହାର ବିଭିନ୍ନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ହୋଇ ଥାଏ l
நிலவேளை (Cleome gynandra) [2] அல்லது தைவேளை [3] வெப்ப மண்டல காடுகளில் காணப்படுகிறது. இத்தாவரம் ஆப்பிரிக்காவை பூர்வீகமாகக்கொண்டது. இது ஒரு பூக்கும் தாவரம் ஆகும். 25 செ.மீ முதல் 60 செ.மீ வரை வளரும் தன்மைகொண்டது. இதன் ஒவ்வொரு கிளையிலும் 3 அல்லது 5 இலைகள் அமைந்துள்ளன. இதன் பூக்கள் வெள்ளையும், சிவப்பும் கலந்த கலவையாக உள்ளன. இதன் விதைகள் பழுப்பு நிறத்தில் காணப்படுகின்றன. இது ஒரு மூலிகைத்தாவரம் ஆகும்.[4][5]
இத்தாவரமானது வேளை, நல்வேளை, அசகண்டர் ஆகிய பெயர்களைக் கொண்டது. இதன் மலர்கள் பகல் வேளையில் சிறிது தலை குனிந்திருக்கும், மாலை வேளையில் பிரகாசமாக மலர்ந்து சிரிக்கும். இதை வைத்து முற்காலத்தில் மாலை வேளையை மக்கள் அறிந்துகொள்வார்கள் என்பதால், ‘வேளை’ என்ற பெயர் உருவாகியிருக்கிறது. நல்ல மருந்தாகச் செயல்படுவதால், ‘நல்’ என்ற அடைமொழி சேர்ந்து ‘நல்வேளை’ என அழைக்கப்படுகிறது.
இது ஓராண்டு வளரும் செடி வகையாகும். இத்தாவரம் முழுவதும் பிசுபிசுப்பான ரோம வளரிகள் காணப்படும். நீள் முட்டை வடிவில் ஐந்து சிற்றிலைகளைக் கொண்டிருக்கும்.[6]
நிலவேளை (Cleome gynandra) அல்லது தைவேளை வெப்ப மண்டல காடுகளில் காணப்படுகிறது. இத்தாவரம் ஆப்பிரிக்காவை பூர்வீகமாகக்கொண்டது. இது ஒரு பூக்கும் தாவரம் ஆகும். 25 செ.மீ முதல் 60 செ.மீ வரை வளரும் தன்மைகொண்டது. இதன் ஒவ்வொரு கிளையிலும் 3 அல்லது 5 இலைகள் அமைந்துள்ளன. இதன் பூக்கள் வெள்ளையும், சிவப்பும் கலந்த கலவையாக உள்ளன. இதன் விதைகள் பழுப்பு நிறத்தில் காணப்படுகின்றன. இது ஒரு மூலிகைத்தாவரம் ஆகும்.
Cleome gynandra is a species of Cleome that is used as a green vegetable. It is known by many common names including Shona cabbage,[3] African cabbage, spiderwisp, cat's whiskers,[4] chinsaga, maman and stinkweed.[5] It is an annual wildflower native to Africa but has become widespread in many tropical and sub-tropical parts of the world.[6] It is an erect, branching plant generally between 25 cm and 60 cm tall. Its sparse leaves are each made up of 3–5 oval-shaped leaflets. The flowers are white, sometimes changing to rose pink as they age.[7] The seed is a brown 1.5 mm diameter sphere. The leaves and flowers are both edible. The leaves have a strong bitter, sometimes peppery flavor similar to mustard greens.
Typically, the leaves and shoots are eaten boiled or in stews. The leaves are often eaten in Sub-Saharan Africa, where they are often dried for storage, then cooked with milk or butter to reduce its bitter taste.[8] In Uganda and Tanzania, the leaves are cooked with groundnut paste.
The plant is useful for intercropping due to its insect repellent properties.[9][10]
In Thailand and Malaysia, the leaves are a popular food item fermented with rice water as a pickle known as phak sian dong.[11] The same pickle is also eaten in the northern states of Malaysia, and is known as jeruk maman. The state of Negeri Sembilan specializes in rendang maman, where the leaves are braised in spiced coconut milk for a long period of time to achieve the desirable crisp and texture.
Cleome gynandra is high in beta-carotene, folic acid, ascorbic acid and calcium. It also contains vitamin E, iron, and oxalic acid. Generally, the leaves are about 4.0% protein. The leaves also have antioxidative properties that can help with inflammatory diseases.[6] Because of its anti-inflammatory properties, it is sometimes used as a medicinal herb.[12]
It is an annual wildflower native to Africa but has naturalized across tropic and sub-tropical regions across Asia.[6] It grows well in disturbed, well-drained soils, but is also drought-tolerant. It does not tolerate cold temperatures well, and is frost-tender.
Cleome gynandra is considered an invasive weed in many places in the U.S.[13] and elsewhere in the Pacific.[14]
Cleome gynandra uses NAD-malic enzyme type C4 photosynthesis and has the characteristic traits associated with this, including changes in leaf biochemistry, cell biology and development. The family Cleomaceae is relatively close to Brassicaceae with Arabidopsis thaliana (a C3 photosynthetic plant) and therefore offers comparison with this well studied model organism.[15] The C4 pathway in this species evolved independently from two other C4 Cleome species, C. angustifolia and C. oxalidea.[16]
Cleome gynandra is a species of Cleome that is used as a green vegetable. It is known by many common names including Shona cabbage, African cabbage, spiderwisp, cat's whiskers, chinsaga, maman and stinkweed. It is an annual wildflower native to Africa but has become widespread in many tropical and sub-tropical parts of the world. It is an erect, branching plant generally between 25 cm and 60 cm tall. Its sparse leaves are each made up of 3–5 oval-shaped leaflets. The flowers are white, sometimes changing to rose pink as they age. The seed is a brown 1.5 mm diameter sphere. The leaves and flowers are both edible. The leaves have a strong bitter, sometimes peppery flavor similar to mustard greens.
Cleome gynandra (Sánscrito:Ajagandha, अजगन्धा; Marathi:Tilavan, तिलवन; Kenyan (Kisii):Chinsaga) es una especie del género cleome.
Es una planta anual silvestre nativa de África, pero que se ha generalizado en muchos partes del mundo con clima tropical y sub-tropical. Es una planta herbácea anual, erectas, de 0.3–1 m de alto, pubescente-glandulares, inermes. Hojas con 5–7 folíolos, folíolos oblanceolados a elípticos o rómbicos, 1–7 cm de largo y 0.5–4 cm de ancho, margen entero y ciliado-glandular o serrulado-denticulado; pecíolo 3–12 cm de largo. Inflorescencias abiertas a densas, con pocas a muchas flores, brácteas 3-folioladas, pedicelos 12–18 mm de largo; sépalos 3–6 mm de largo; pétalos 12–20 mm de largo, blancos; estambres 6, filamentos 8–22 mm de largo, androginóforo 6–22 mm de largo. Frutos linear-cilíndricos, 4–10 cm de largo y 3–5 mm de grueso, puberulentos a glabrescentes, ascendentes en un ginóforo delgado 12–50 mm de largo, las cicatrices de los estambres entre el receptáculo y la base de la cápsula, pedicelo 13–23 mm de largo; semillas numerosas, 1.2–1.8 mm de largo, transversalmente ruguladas y/o agudamente tuberculadas, café obscuras o negras.[1]
Los análisis ha encontrado que es alta en ciertos nutrientes como aminoácidos, vitaminas y minerales, como resultado forma una parte importante de la dieta en el sur de África.[2] Un estudio ha demostrado que Cleome gynandra utiliza el enzima NAD-málico para la fotosinteis y tiene los rasgos característicos asociados con esta, incluyendo cambios en la hoja de bioquímica, biología celular y desarrollo.[3] Cleome gynandra está estrechamente relacionada con Arabidopsis thaliana en una manera evolutiva, por lo que ofrece una comparación respecto a esta bien estudiada planta modelo. En la India, muchas tribus cocinan las hojas de esta hierba como cualquier otra hoja de curry.
Cleome gynandra es considerada una maleza invasora en muchos lugares en los EE. UU.[4] y en otros lugares del Pacífico.[5]
Se utiliza como antiespasmódico, sudorífico, estimulante y carminativo.[6]
Cleome gynandra fue descrita por Carlos Linneo y publicado en Species Plantarum 2: 671. 1753.[1]
Cleome: nombre genérico que es un antiguo vocablo para designar unas plantas parecidas a la mostaza, refiriéndose probablemente a sus 4 pétalos.[7]
gynandra: epíteto
Cleome gynandra (Sánscrito:Ajagandha, अजगन्धा; Marathi:Tilavan, तिलवन; Kenyan (Kisii):Chinsaga) es una especie del género cleome.
Cleome gynandra est une espèce de plantes annuelles de la famille des Capparaceae selon la classification classique et des Cleomaceae selon la classification phylogénétique.
Plante à port érigé, elle peut atteindre 0,6 m de haut, elle a des feuilles de 3 à 5 folioles et des fleurs zygomorphes roses et des gousses comme fruit.
Elle est largement consommée par les humains en Afrique du Sud où elle est connue sous le nom de « chou africain ». A La Réunion, elle est consommée en brède et appelée brède puante
Plante originaire d'Afrique, on la rencontre dans toutes les régions tropicales et subtropicales du monde. Elle est considérée comme plante envahissante aux États-Unis et dans certains pays du Pacifique.
Planche botanique
Cleome gynandra est une espèce de plantes annuelles de la famille des Capparaceae selon la classification classique et des Cleomaceae selon la classification phylogénétique.
Plante à port érigé, elle peut atteindre 0,6 m de haut, elle a des feuilles de 3 à 5 folioles et des fleurs zygomorphes roses et des gousses comme fruit.
Elle est largement consommée par les humains en Afrique du Sud où elle est connue sous le nom de « chou africain ». A La Réunion, elle est consommée en brède et appelée brède puante
Plante originaire d'Afrique, on la rencontre dans toutes les régions tropicales et subtropicales du monde. Elle est considérée comme plante envahissante aux États-Unis et dans certains pays du Pacifique.
Pokok Maman atau nama sainsnya Cleome gynandra adalah sejenis sayuran yang ditanam secara meluas terutama di Terengganu dan Negeri Sembilan, Malaysia. Ia juga ditanam sebagai sayuran di kawasan tertentu di Asia dan Afrika.
Malah dikatakan nama Kemaman adalah dari nama maman. Di Negeri Sembilan, di antara kawasan tanaman utama maman adalah di Gemencheh. Kawasan ini termasuklah Kg Sri Asahan, Pekan Gemencheh , Kg Gedok, Sg Dua, Gemencheh lama, Kg. Sungai Kepong higga ke kg Sg Salah, termasuk juga Gugusan Felda Rokan.
Terdapat beberapa jenis pokok maman, diantaraya maman berbunga ungu dan maman berbunga kuning. Dikenalpasti terdapat juga pokok maman hantu yang dijumpai di Seberang Jaya, Pulau Pinang.[1]
Pohon pokok maman ini boleh tumbuh mencapai ketinggian sehingga 1 meter. Ia tumbuh secara menegak dan mempunyai batang dan ranting-ranting yang berbulu atau berambut. Bentuk daun pokok maman ini mempunyai 5 helai daun membentuk satu kelompok. Manakala, pada bahagian pucuknya terdapat tiga helai dan daunnya yang lebih kecil, ia boleh dilihat pada berhampiran bunga pokok maman.
Bentuk buah pokok maman ini seperti kapsul bulat dan kepanjangannya adalah diantara 2 hingga 11 sentimeter (cm), dan garis pusat buah maman dalam ukuran 3-6 milimeter (mm).
Maman boleh dilakukan secara pemasakan sup atau dibuat sayur. Maman dikatakan sangat pahit rasanya, dan bagi menghilang rasa pahit daunnya, proses penjerukkan boleh dilaku. Di Afrika, yaitu dikawasan barat dan timur, daun maman ini diproses dijadikan sos atau bahan pencecah. Juga, daun maman boleh dilakukan sebagai acar (melalui proses penjerukkan dengan campuran garam).
Bagi masyarakat Gemencheh, Malaysia, maman merupakan satu sayuran yang dimasak bersama dengan ayam, daging atau pun ikan bilis.Rendang maman boleh dikatakan satu juadah kemestian pada setiap hari raya.
Rendang maman ini boleh dimakan bersama nasi, ketupat, lemang atau pun nasi himpit. Rendang maman ini memerlukan santan yang banyak, cili api yang secukupnya dan juga asam keping untuk menghilangkan rasa pahit maman.
Daun dan biji maman, digosok pada kulit secara terus, boleh menyebabkan berlakunya kulit melecur dan radang.[2]
Biji maman (guna sedikit saja), jika ditumbuk lumat dan kemudiannya ditelan, dapat mengeluarkan angin. Penggunaan berlebihan, boleh mengakibatkan angin dalam perut. Sekiranya, ia direbus, air rebusan biji ini boleh dijadikan ubatan luaran bagi merawat buasir dan reumatisme. Air rebusan tersebut, boleh diminum bagi merawat gonorea dan cirit-birit (berlendir atau berdarah). Ekstrak biji pokok maman boleh dijadikan racun serangga.
Daun maman yang dihancur dan disapu atau digosok, diletakkan pada bahagian belakang pinggang boleh menghilangkan rasa sakitnya. Selain itu, ia boleh digosok pada kulit yang gatal-gatal, pada reumatisme dan pada kepala (bagi menghilang sakit kepala). Sekiranya daun ini direbus, ia boleh diminum bagi melawaskan penghadaman, bagi melincinkan kahak, dan juga penawar bagi penyakit hati dan hempedu.
Akar pokok maman dapat membangkitkan dan memelihara kulit yang kekurangan vitamin C. Bagi mendapatkan penawarnya ini, akar pokok maman perlu direbus dan dijadikan minuman.
Pokok Maman atau nama sainsnya Cleome gynandra adalah sejenis sayuran yang ditanam secara meluas terutama di Terengganu dan Negeri Sembilan, Malaysia. Ia juga ditanam sebagai sayuran di kawasan tertentu di Asia dan Afrika.
Malah dikatakan nama Kemaman adalah dari nama maman. Di Negeri Sembilan, di antara kawasan tanaman utama maman adalah di Gemencheh. Kawasan ini termasuklah Kg Sri Asahan, Pekan Gemencheh , Kg Gedok, Sg Dua, Gemencheh lama, Kg. Sungai Kepong higga ke kg Sg Salah, termasuk juga Gugusan Felda Rokan.
