Multimedia w Wikimedia Commons Szarostrząb[5], białostrząb szary[6] (Cryptoleucopteryx plumbea) – gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), zamieszkujący nizinne i podgórskie wnętrza wilgotnych lasów Ameryki Południowej.
Występowanie
Gatunek ten występuje we wschodniej Panamie, zachodniej Kolumbii i Ekwadorze oraz w skrajnie północno-zachodniej części Peru[4][7][8][9]. Zaobserwowany również w Veraguas, ale został wytępiony w większości zachodniej części Panamy.
Taksonomia
Takson ten został ostatnio wyodrębniony z Leucopternis na podstawie analizy genetycznej[2][10][11], zmiany te zostały zaakceptowane przez SACC[12] oraz AOU[13]. Takson monotypowy[5][14][3].
Etymologia
Nazwa rodzajowa: gr. κρυπτος kruptos – ukryty; λευκος leukos – biały; πτερυξ pterux, πτερυγος pterugos – skrzydło[15]. Epitet gatunkowy: łac. plumbeus – ołowiany, koloru ołowiu, od plumbum – ołów[16].
Morfologia
Długość ciała 35-37 cm[3]. Samice średnio są nieco większe niż samce. Ubarwienie dorosłych jest głównie ołowiano-szare, skrzydła koloru czarnego, na ogonie rzucający się w oczy jeden biały lub biało-czarny pas, pióra pod skrzydłami białe[3]. Upierzenie na udach z drobnymi, białymi paskami, tęczówki brązowo-pomarańczowe, woskówka i nogi żółto-pomarańczowe[3].
Ekologia
Gatunek ten preferuje nizinne i podgórskie wnętrza wilgotnych lasów tropikalnych[4][8] do 1400 m n.p.m. (średnio 200-800 m n.p.m.). Prowadzi obserwację wczesnym rankiem z wysokich, odsłoniętych miejsc, ale częściej spotykany na umiarkowanej wysokości wewnątrz lasu[8]. Zazwyczaj spotykany pojedynczo. Na pokarm składają się głównie ryby, płazy bezogonowe, kraby czy węże żyjące w wodzie[3]. Poluje wzdłuż brzegów rzek i jezior, prawdopodobnie zdobywając zdobycz głównie metodą "siedzieć i czekać"[3]. Nie wiadomo czy szybuje[3]. Brak informacji na temat rozrodu i wychowu młodych.
Status i ochrona
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii NT (bliski zagrożenia)[4]. Globalna wielkość populacji nie została ustalona, ale jest określany jako gatunek „rzadki”[17]. Głównym zagrożeniem dla tego gatunku jest wylesianie[4].
Przypisy
-
↑ Leucopternis plumbeaus, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.) [dostęp 2013-02-04]
-
↑ a b Fábio S. Raposo do Amaral, Frederick H. Sheldon, Anita Gamauf, Elisabeth Haring, Martin Riesing, Luís F. Silveira, Anita Wajntal. Patterns and processes of diversification in a widespread and ecologically diverse avian group, the buteonine hawks (Aves, Accipitridae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 53 (3), s. 703–715, 2009. DOI: 10.1016/j.ympev.2009.07.020 (ang.).
-
↑ a b c d e f g h Bierregaard, Jr. 1994 ↓, s. 168.
-
↑ a b c d e BirdLife International 2012, Leucopternis plumbeus [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2016-1 [dostęp 2016-11-02] (ang.).
-
↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2016-02-21). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2016-11-02].
-
↑ Paweł Mielczarek, Włodzimierz Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 48, 1999. ISSN 0550-0842.
-
↑ Plumbeous Hawk Leucopternis plumbeus (ang.). BirdLife International. [dostęp 2013-02-04].
-
↑ a b c Edwin Campbell-Thompson: Plumbeous Hawk Leucopternis plumbeus (ang.). The Peregrine Fund: Global Raptor Information Network. [dostęp 2013-02-04].
-
↑ Plumbeous Hawk (Leucopternis plumbea) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2013-02-04].
-
↑ Fabio S. Raposo do Amaral, Matthew J. Miller, Luís Fábio Silveira, Eldredge Bermingham, Anita Wajntal. Polyphyly of the hawk genera Leucopternis and Buteogallus (Aves, Accipitridae): multiple habitat shifts during the Neotropical buteonine diversification. „BMC Evolutionary Biology”. 6, s. 10, 2006. DOI: 10.1186/1471-2148-6-10 (ang.).
-
↑ Heather R. L. Lerner, Matthew C. Klaver, David P. Mindell. Molecular Phylogenetics of the Buteonine Birds of Prey (Accipitridae). „The Auk”. 125 (2), s. 304–315, 2008. DOI: 10.1525/auk.2008.06161 (ang.).
-
↑ J. V. Remsen, Jr., Carlos Daniel Cadena, Alvaro Jaramillo, Manuel Nores, José Fernando Pacheco, Jorge Pérez-Emán, Mark B. Robbins, F. Gary Stiles, Douglas F. Stotz, Kevin J. Zimmer: A classification of the bird species of South America (ang.). W: Part 2. Accipitriformes to Charadriiformes [on-line]. The LSU Museum of Natural Science. [dostęp 2013-02-04].
-
↑ R. Terry Chesser, Richard C. Banks, F. Keith Barker, Carla Cicero, Jon L. Dunn, Andrew W. Kratter, Irby J. Lovette, Pamela C. Rasmussen, J. V. Remsen, Jr., James D. Rising, Douglas F. Stotz, Kevin Winker. Fifty-third supplement ot the North American Ornithologists' Union Checklist of North American Bird. „The Auk”. 129 (3), s. 577, 2012 (ang.).
-
↑ F. Gill, D. Donsker (red.): New World vultures, Secretarybird, kites, hawks & eagles (ang.). IOC World Bird List: Version 6.4. [dostęp 2016-11-02].
-
↑ Jobling 2016 ↓, s. Cryptoleucopteryx.
-
↑ Jobling 2016 ↓, s. plumbea.
-
↑ Douglas F. Stotz, John W. Fitzpatrick, Debra K. Moskovits, Theodore A. Parker III: Neotropical Birds: Ecology and Conservation. Chicago: University of Chicago Press, 1996, s. 145. ISBN 0-226-77630-1. (ang.)
Bibliografia
- R. O. Bierregaard, Jr.: Family Accipitridae (Hawks and Eagles). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 2: New World Vultures to Guineafowl. Barcelona: Lynx Edicions, 1994, s. 168. ISBN 84-87334-15-6. (ang.)
- J.A. Jobling: Key to Scientific Names in Ornithology. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-11-02]. (ang.)
