Askoqaster qudridentata (lat. Ascogaster quadridentata) - Buğumayaqlılar tipinin Zarqanadlılar dəstəsinin Brakonidlər fəsiləsinə aid olan növ.
Abşeron bölgəsinin yerli və introduksiya olunmuş bəzək bitkilərinə zərərverən qızılgül yarpaqbükəninin (Archips rosana L.), tumurcuq fırfırasının (Spilonota ocellana F.) və yarpaq fırfırasının (Recurvaria nanella Hb.) başlıca parazitlərindən biridir. Qızılgül yarpaqbükəninin biotənzimlənməsində mühüm rol oynayır. Parazit, ilk dəfə Zəkəriyyə Məmmədov tərəfindən zolaqlımeyvə güvəsinin (Anarsia lineatella Z.) tırtıl mərhələsindən alınmışdır.[1] Abşeronun həyətyanı sahələrində (Maştağa, Novxanı və Nardaran) aparılan müşahidələrə əsasən askoqaster paraziti birinci yaş sürfə mərhələsində, sahibin tırtıl mərhələsinin bədənində qışlayır. Yazda, (aprel ayının axırı, may ayının əvvəli) qışlamanı keçirən parazit sürfəsi, qışlamadan çıxan tırtılın bədən daxilində onun möhtəviyyatı ilə qidalanır. Sürfə 3 yaş dövrü keçirərək, sahibin axırıncı yaş ölmüş tırtılı üzərində, bəzən də sahibin pupunun kənarında puplaşır. Parazitin pupu ağ rəngdə olmaqla ortasından ağ qurşaq keçir. Pup mərhələsinin inkişafı temperaturdan asılı olaraq (20-220C) 15-16 gün çəkir. Yumurta mərhələsindən yaşlı fərdədək inkişafı 35-40 gün çəkir. Bir ildə iki nəsil verir. Təbii şəraitdən asılı olaraq yaşlı fərd 15-25 gün yaşayır. Bir neçə gün nektarlı bitkilərlə qidalandıqdan sonra nəsilvermə dövrünü davam etdirir. Belə ki, avqust- sentyabr aylarında ikinci nəslin yaşlı fərdləri, qızılgül yarpaqbükəninin tırtılları üzərinə yumurta qoymağa başlayırlar. [2] Parazitin yumurtalarından çıxan sürfə mərhələsi, sahibin yumurtadan çıxan tırtıl mərhələsi ilə eyni vaxta düşür. Parazitlə yoluxmuş tırtıllar qidalanaraq II və III yaşa çatırlar. Bu vaxt parazit sürfəsi də tırtıl bədənində inkişaf mərhələsini tam başa vurmadan tırtıl ilə birlikdə, ağacın qabığı altda qışlamağa gedirlər. Yazda qışlamadan çıxan yoluxmuş tırtıllar inkişaflarını tam başa vura bilmirlər, tırtılın bədənində olan axırıncı yaş sürfələr pup mərhələsinə keçirirlər. May ayının birinci yarısında puplardan parazitlər çıxmağa başlayırlar. Onların uçuşu sentyabr ayınadək davam edir.
Parazit, yarpaqbükən zərərvericilərini 20-25% məhv edir. Perspektivli növdür. Bu baxımdan zərərvericilərə qarşı inteqrir mübarizədə askoqaster parazitindən istifadə etmək mümkündür [3]
Palearktika, Qafqazın hər bir bölgəsində, Azərbaycanın Zaqatala, Xaçmaz, Quba, Ordubad, Abşeron bölgələrində geniş yayılmışdır. [4]
Askoqaster qudridentata (lat. Ascogaster quadridentata) - Buğumayaqlılar tipinin Zarqanadlılar dəstəsinin Brakonidlər fəsiləsinə aid olan növ.
Ascogaster quadridentata is een insect dat behoort tot de orde vliesvleugeligen (Hymenoptera) en de familie van de schildwespen (Braconidae). De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd door Wesmael in 1835.
Ascogaster quadridentata é uma espécie de insetos himenópteros, mais especificamente de vespas parasíticas pertencente à família Braconidae.
A autoridade científica da espécie é Wesmael, tendo sido descrita no ano de 1835.
Trata-se de uma espécie presente no território português.
Ascogaster quadridentata é uma espécie de insetos himenópteros, mais especificamente de vespas parasíticas pertencente à família Braconidae.
A autoridade científica da espécie é Wesmael, tendo sido descrita no ano de 1835.
Trata-se de uma espécie presente no território português.
