Multimedia w Wikimedia Commons Gereza angolańska[3] (Colobus angolensis) – gatunek ssaka z rodziny koczkodanowatych (Cercopithecidae).
Systematyka
Podgatunki
Wyróżniono kilka podgatunków C. angolensis[4][3]:
-
C. angolensis angolensis – gereza angolańska (status IUCN: LC)[5]
-
C. angolensis cordieri – gereza dżunglowa (status IUCN: NT)[6]
-
C. angolensis cottoni – gereza czarno-biała (status IUCN: LC)[7]
-
C. angolensis palliatus – gereza tanzańska (status IUCN: LC)[8]
-
C. angolensis prigoginei – gereza kabobońska (status IUCN: EN)[9]
-
C. angolensis ruwenzorii – gereza ruwenzorska (status IUCN: VU)[10]
Morfologia
Gereza angolańska ma czarne futro i czarną twarz otoczoną przez długie, białe pasma włosów, porastające również ramiona. W celu ochrony przed chłodem osobniki żyjące w górach mają gęstsze i dłuższe futro, niż te żyjące na nizinach. Długość ciała wynosi od 49 do 70 cm, nie licząc ogona o długości od 75 do 85 cm. Samce są zazwyczaj nieco większe od samic. Masa ciała dorosłego osobnika waha się od 9 do 20 kg.
Występowanie
Tropikalne lasy deszczowe wschodniej Nigerii, Kamerunu, wschodniego Gabonu, północnego Konga, północno-wschodniego Zairu, Ugandy, Rwandy, Etiopii, Kenii i północnej Tanzanii. Pomimo, że gatunek nazwano na cześć Angoli, jest to rzadkie zwierzę w tym kraju.
Ekologia
Biotop: Gerezy angolańskie zamieszkują gęste lasy deszczowe, zarówno nizinne jak i górskie do 3000 m.
Tryb życia: Gatunek ten prowadzi dzienny, nadrzewny tryb życia. Żyje w grupach liczących od 10 do 15 osobników, w których skład wchodzi najczęściej jeden dorosły samiec, 6 samic oraz ich młode. Gerezy angolańskie żyją do 20 lat na wolności i 30 w niewoli.
Pokarm: Dieta gerez angolańskich składa się w dwóch trzecich z liści, a w jednej trzeciej z owoców i pestek. Czasem jedzą też korę drzew i kiełki.
Rozród: Samce najczęściej osiągają dojrzałość płciową w wieku 4, a samice 2 lat. Okres ciąży trwa od 147 do 178 dni. Najczęściej rodzi się jedno młode, ale zdarzają się też bliźniaki. Małe rodzą się białe, dopiero w wieku 3 miesięcy uzyskują ubarwienie charakterystyczne dla osobników dorosłych.
Ochrona
Gerezy angolańskie są wrażliwe na wszelkie zmiany w siedliskach, wiele z nich ginie podczas polowań. Nie są obecnie zagrożone wyginięciem, choć liczba osobników tego gatunku stale spada.
Przypisy
-
↑ Colobus angolensis, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
-
↑ ingdon, J., Struhsaker, T., Oates, J.F., Hart, J., Butynski, T.M., De Jong, Y. & Groves, C.P 2008, Colobus angolensis [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-3 [dostęp 2015-10-10] (ang.).
-
↑ a b Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 49. ISBN 978-83-88147-15-9.
-
↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Colobus angolensis. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2015-10-10]
-
↑ Kingdon, J., Struhsaker, T., Oates, J.F., Hart, J. & Groves, C.P. 2008, Colobus angolensis ssp. angolensis [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-3 [dostęp 2015-10-10] (ang.).
-
↑ Hart, J. 2008, Colobus angolensis ssp. cordieri [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-3 [dostęp 2015-10-10] (ang.).
-
↑ Kingdon, J., Struhsaker, T., Oates, J.F., Hart, J. & Groves, C.P. 2008, Colobus angolensis ssp. cottoni [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-3 [dostęp 2015-10-10] (ang.).
-
↑ Kingdon, J., Struhsaker, T., Oates, J., Hart, J.F., Butynski, T.M., De Jong, Y. & Groves, C.P 2008, Colobus angolensis ssp. palliatus [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-3 [dostęp 2015-10-10] (ang.).
-
↑ Kingdon, J., Struhsaker, T., Oates, J.F., Hart, J. & Groves, C.P. 2008, Colobus angolensis ssp. prigoginei [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-3 [dostęp 2015-10-10] (ang.).
-
↑ Kingdon, J., Struhsaker, T., Oates, J.F., Hart, J. & Groves, C.P. 2008, Colobus angolensis ssp. ruwenzorii [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-3 [dostęp 2015-10-10] (ang.).
Bibliografia
- Thompson B.: Colobus angolensis (ang.). (On-line), Animal Diversity Web, 2002. [dostęp 31 grudnia 2008].
- Sean Flannery: Angolan Black-and-white Colobus Monkey (Colobus angolensis) (ang.). The Primata. [dostęp 31 grudnia 2008].
- ingdon, J., Struhsaker, T., Oates, J.F., Hart, J., Butynski, T.M., De Jong, Y. & Groves, C.P 2008, Colobus angolensis [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-3 [dostęp 2015-10-10] (ang.).
