Monanthotaxis caffra (E. Mey. ex Müll. Berol.) Verdc.

Monanthotaxis caffra Verdc. – gatunek rośliny z rodziny flaszowcowatych (Annonaceae Juss.). Występuje naturalnie we wschodniej części Republiki Południowej Afryki^[4], w Suazi^[5] oraz w południowym Mozambiku^[2][6].

Morfologia

Liście gatunku

Pokrój

Małe drzewo, krzew lub liany^[4] dorastające do 2 m wysokości^[7]. Kora ma barwę od szarej do brązowej. Młode pędy są owłosione^[4].

Liście

Naprzemianległe^[5]. Mają kształt od podłużnego do lancetowatego. Mierzą 10 cm długości oraz 4 cm szerokości^[4]. Są błyszczące, ciemnozielone^[7], aromatyczne, czasami lekko owłosione od spodu. Nasada liścia jest zaokrąglona. Blaszka liściowa jest całobrzega o zaokrąglonym wierzchołku. Liście są osadzone na krótkim ogonku liściowym^[4].

Kwiaty

Są regularne, obupłciowe, pojedyncze lub zebrane w małe pęczki. Rozwijają się w kątach pędów lub naprzeciwlegle do liści. Mierzą 15 mm średnicy. Mają 3 rozpostarte działki kielicha. Płatków jest 6, ułożonych w dwóch okółkach. Mają barwę od żółtawej do zielonokremowej. Kwiaty mają liczne pręciki^[4] oraz kilka owocolistków^[5].

Owoce

Mają jajowaty kształt, zebrane po 3–8 w owoc zbiorowy. Osiągają 8 mm długości i 6 mm szerokości. Początkowo mają żółtą barwę, później przebarwiają się na czerwono^[4]. Każdy zawiera po jednym nasionie^[5].

Biologia i ekologia

Monanthotaxis caffra rośnie na wybrzeżu, w wiecznie zielonych lasach i zaroślach. Kwitnie od lutego do marca^[4] (według innych źródeł kwitnie od grudnia do marca^[7]), natomiast owoce dojrzewają od maja do września^[4].

Zastosowanie

Wysuszone i skruszone korzenie są palone przez lokalne społeczności (mają działanie narkotyczne). Ponadto w medycynie ludowej miały zastosowanie w leczeniu chorób wenerycznych, zapobieganiu histerii i do odrobaczania. Według lokalnych wierzeń drzewa tego gatunku mają magiczne właściwości, chroniące ludzi przed koszmarami^[4][8]. Owoce są jadalne – są często spożywane przez ptaki^[7].

Przypisy