Die Pflanzengattung Catasetum gehört zur Familie der Orchideen (Orchidaceae). Die 140[1] bis 170[2] Arten sind alle in der Neotropis[1] von Mexiko bis Argentinien verbreitet.[2] Das Zentrum der Artenvielfalt liegt in Brasilien.[2] Aufgrund ihrer interessanten Blüten werden einige Arten gelegentlich kultiviert.
Catasetum-Arten wachsen als laubabwerfende, ausdauernde krautige Pflanzen. Alle Catasetum-Arten bilden an einem kriechenden Rhizom in kurzem Abstand Pseudobulben. Sie bestehen aus mehreren Internodien und sind langgestreckt oval geformt. Verteilt an den Pseudobulben sitzen zweizeilig die Laubblätter. Die einfachen Blattspreiten sind oval, längs der zahlreich sichtbaren Blattadern gefaltet, an der Basis keilförmig zulaufend mit einem Trenngewebe zur Pseudobulbe. Der Blattgrund umschließt die Pseudobulbe röhrenförmig. Die Laubblätter werden am Ende der Wachstumsperiode, meist bedingt durch eine Trockenzeit, abgeworfen.
Je Pseudobulbe kann es einen oder mehrere Blütenstände geben, sie erscheinen seitlich aus den Blattachseln an der Basis der Pseudobulben.
Es ist eine der wenigen Orchideen-Gattungen, deren Arten zweihäusig getrenntgeschlechtig diözisch sind. Die Catasetum-Arten bilden männliche und weibliche Blüten, selten treten zwittrige Blüten auf. Die eingeschlechtigen Blüten sehen innerhalb einer Art unterschiedlich aus (Sexualdimorphismus). Blütenstände mit männlichen Blüten tragen mehr Blüten als solche mit weiblichen. Die männlichen Blüten sind resupiniert oder nicht.
Die zygomorphen Blüten sind dreizählig. Alle Blütenhüllblätter sind fleischig oder wachsartig dick. Die Lippe oft kappenartig über die Blüte gebogen. Die Säule ist länglich, an ihrem Ende sitzt das Staubblatt. Es enthält zwei Pollinien, die über ein elastisches Stielchen mit einer großen Klebscheibe (Viscidium) verbunden sind. Ausgehend vom Rostellum (einem umgewandelten Narben-Gewebe) ragen zwei fadenförmige Anhängsel von der Säule in die Blüte hinein. Weibliche Blüten sind nie resupiniert, die Lippe ist immer helmförmig, die Säule kürzer und dicker, das Staubblatt ist nur rudimentär entwickelt, die Anhängsel fehlen.
Die Catasetum-Arten wachsen meist epiphytisch.
Alle Arten der Gattung Catasetum werden von männlichen Prachtbienen (Euglossini) bestäubt. Die Blüten der Catasetum-Arten produzieren starke Düfte.[2] Berührt eine Prachtbiene die Anhängsel der Säule, werden die Pollinien aktiv herausgeschleudert und an das Insekt geklebt. Getroffene Prachtbienen meiden danach männliche Blüten, da die weiblichen aber anders aussehen, werden diese weiter besucht. Die Platzierung der Pollinien am Körper der Prachtbiene erfolgt sehr spezifisch, so dass bei einem Besuch der weiblichen Blüte das Pollinium auf die Narbe trifft.
Die Arten der Gattung Catasetum sind in der Neotropis verbreitet. Von Mexiko südwärts besiedeln sie die Nordhälfte Südamerikas, im Süden reicht das Verbreitungsgebiet bis nach Paraguay, Argentinien sowie Bolivien und sie kommt in Kuba vor. Das Zentrum der Artenvielfalt liegt in Brasilien.[2]
Catasetum-Arten wachsen als Epiphyten, oft im Stammbereich abgestorbener Bäume. Es werden Höhenlagen von 0 bis 1000 Meter besiedelt.
Die Gattung Catasetum wurde 1822 durch Louis Claude Marie Richard ex Karl Sigismund Kunth In: Synopsis Plantarum ..., Band 1, S. 330–331 aufgestellt.[3] Typusart ist Catasetum maculatum Kunth.[3]
Die Gattung Catasetum gehört zur Subtribus Catasetinae in der Unterfamilie Epidendroideae innerhalb der Familier Orchidaceae.[1] Subtribus Catasetinae enthält wenige weitere Gattungen: Clowesia, Cycnoches, Dressleria und Mormodes. Dressler 1993 ordnet sie in die Tribus Cymbidiae ein, bemerkt aber, dass sie kladistisch eine Untergruppe, keine Schwestergruppe, der Subtribus Cyrtopodiinae sei.
Je nach Autor gibt es eine sehr unterschiedliche Anzahl von Arten: Chase et al. 2015 akzeptieren bis zu 176 Taxa. Bei Morales et al. 2017 werden 140 Arten akzeptiert.[1] Nach Milet-Pinheiroa 2017 et al. gibt es etwa 170 Arten.[2]
Aufgrund der großen, interessanten Blüten sind Catasetum-Arten in Kultur zu finden. Sie benötigen während der Wachstumszeit viel Licht, Wasser und Dünger. Aufgrund der Wachstumsrhythmik muss eine Trockenzeit eingehalten werden.
Die Pflanzengattung Catasetum gehört zur Familie der Orchideen (Orchidaceae). Die 140 bis 170 Arten sind alle in der Neotropis von Mexiko bis Argentinien verbreitet. Das Zentrum der Artenvielfalt liegt in Brasilien. Aufgrund ihrer interessanten Blüten werden einige Arten gelegentlich kultiviert.
Катасетум (лат. Catasetum ) – Орхидей-влак кушкыл-влакын тукымыш пура, Америкын шуко верлаште кушшо пеледыш. Чылаже 166 еш куэ уло.
Катасетум (лат. Catasetum ) – Орхидной будосъёс (Orchidaceae) семьяысь Америкалэн сяськаё будос. Дуннеын тодмо ог 166 пӧртэм.
Катасетум (латинокс Catasetum) — Орхидея тъналста панчф касыкссь. 166 калопне (вид). Васьфневихть Америкса.
Катасетум (латин Catasetum ) – Орхидея котырса быдмӧг увтыр. Сійӧ быдмӧ Америкаын.
Катасетум (лат. Catasetum ) – Орхидея котырись (Orchidaceae) быдмас увтыр. Катасетум увтырӧ пырӧны 166 вид. Катасетум пантасьӧ Америкаын.
Катасетум (латин Catasetum ) – Орхидея котырса быдмӧг увтыр. Сійӧ быдмӧ Америкаын.
Катасетум (лат. Catasetum ) – Орхидея котырись (Orchidaceae) быдмас увтыр. Катасетум увтырӧ пырӧны 166 вид. Катасетум пантасьӧ Америкаын.
Катасетум (латинокс Catasetum) — Орхидея тъналста панчф касыкссь. 166 калопне (вид). Васьфневихть Америкса.
Катасетум (лат. Catasetum ) – Орхидной будосъёс (Orchidaceae) семьяысь Америкалэн сяськаё будос. Дуннеын тодмо ог 166 пӧртэм.
Катасетум (лат. Catasetum ) – Орхидей-влак кушкыл-влакын тукымыш пура, Америкын шуко верлаште кушшо пеледыш. Чылаже 166 еш куэ уло.
Catasetum, abbreviated as Ctsm. in horticultural trade, is a genus of showy epiphytic Orchids, family Orchidaceae, subfamily Epidendroideae, tribe Cymbidieae, subtribe Catasetinae, with 166 species, many of which are highly prized in horticulture.
Species of the genus Catasetum occur from Mexico to Argentina, including much of Central America, the West Indies, and South America. The largest number of species is in Brazil.[1]
They have thick, cigar-shaped pseudobulbs which are clustered. The leaves are pleated in the upper part and deciduous. The pseudobulbs become spiny after the leaves have dropped.
The inflorescence is borne on the basis. It consists of very fleshy flowers that are unisexual, which is exceptional for orchids. The colorful male and yellowish-green female flowers are typically situated on different plants, a phenomenon known as dioecy. Which type of flower a plant produces is determined by the conditions under which it grows. Male and female flowers are markedly different in size and color. At first, taxonomists even thought they were dealing with different species, a puzzle which Charles Darwin resolved when writing Fertilisation of Orchids.[2][3] There are rare cases in which a single plant in intermediate conditions will produce both male and female flowers.
The male flowers have a remarkable technique for the ejection of the pollinia. Sack-Shaped Catasetum (Catasetum saccatum), a tropical South American species, discussed by Darwin, actually launches its viscid pollen sacs with explosive force, when an insect touches a seta. He was ridiculed for reporting this by the naturalist Thomas Huxley.[4]
In habitat, these plants predominantly grow as epiphytes in very wet forests. Species of this genus all host wood-devouring mycorrhizal fungi which supplement the plants' nutrition by breaking down decomposing wood. Most of these species have a prolonged saprophytic stage in decomposing wood as seedlings before developing leaves and photosynthesis. Fungi which break down wood require a nitrogen source since wood is primarily composed solely of hemi-cellulose, cellulose, and lignin and lacks nitrogen, and these plants are heavy feeders with high nitrogen requirements typically.
Many of these species are known to germinate in ant nests high in the canopy and host ant colonies, which provide the plants with an abundant supply of nitrogen, and they also host ants in cultivation frequently.[5] Most of these species are considered moderately difficult to maintain in cultivation without a greenhouse or Wardian case and some of them defy cultivation. Most of them cannot tolerate dryness and some of them have very specific temperature requirements. Some of these species are ant plants and attract ant colonies and can become a nuisance in cultivation.
Catasetum, abbreviated as Ctsm. in horticultural trade, is a genus of showy epiphytic Orchids, family Orchidaceae, subfamily Epidendroideae, tribe Cymbidieae, subtribe Catasetinae, with 166 species, many of which are highly prized in horticulture.
Species of the genus Catasetum occur from Mexico to Argentina, including much of Central America, the West Indies, and South America. The largest number of species is in Brazil.
Catasetum es un género de unas 166 especies de orquídeas epífitas con flores masculinas y femeninas. Se distribuyen desde México por toda la América tropical hasta el Norte de Argentina, la mayoría se encuentran en Brasil.
El género Catasetum presenta pseudobulbos gruesos con forma de cigarro, que se encuentran agrupados. Las hojas son plateadas en la parte superior y caducas. Los pseudobulbos presentan espinas después que las hojas se han caído.
Estas especies producen flores macho y hembra separadas y diferentes (lo cual es un hecho excepcional en la familia Orchidaceae). Las flores macho normalmente son muy coloridas y presentan un mecanismo sofisticado de eyección de los polinarios. Las flores femeninas generalmente son de color amarillo verdoso y de apariencia claramente uniforme.
Varias especies de Catasetum con flores hermafroditas se han trasladado a los géneros Clowesia y Dressleria.
Estas orquídeas son epífitas y se encuentran en algunas islas del Caribe y en la Centroamérica y Suramérica tropical, llegando por el Sur hasta el Norte de Argentina.
Fue propuesto en 1822 por Carl Sigismund Kunth, esta descripción se basó en información de Louis Claude Marie Richard, fue publicado en Synopsis Plantarum 1: 330-331, la especie tipo es Catasetum macrocarpum Rich. ex Kunth.
El nombre Catasetum (Ctsm.), procede del griego "kata" = "bajo" y del latín "seta" = "seda". Por los dos apéndices prolongación de la columna, parecidos a antenas, que están vueltos hacia abajo en las flores macho de la mayoría de las especies.
Catasetum es un género de unas 166 especies de orquídeas epífitas con flores masculinas y femeninas. Se distribuyen desde México por toda la América tropical hasta el Norte de Argentina, la mayoría se encuentran en Brasil.
Catasetum est un genre d'orchidées épiphytes d'Amérique du Sud comptant plus de 160 espèces.
Le nom de Catasetum vient du grec cata = bas et du latin setum = soie, à cause de deux appendices en forme de soies sur les fleurs mâles de la plupart des espèces.
Le genre Catasetum présente des pseudobulbes larges, en forme de cigare, et regroupés.
Les feuilles sont gris sur le dessus.
Certaines espèces sont menacées du fait de la déforestation.
Catasetum Rich. ex Kunth, 1822 è un genere di piante della famiglia delle Orchidacee (sottofamiglia Epidendroideae, tribù Cymbidieae, sottotribù Catasetinae[1]).
Le specie di questo genere si riproducono per impollinazione entomogama ad opera di api euglossine.[2][3]
Il genere è diffuso nell'ecozona neotropicale.[4]
Il genere comprende le seguenti specie:[4]
Sono inoltre stati descritti i seguenti ibridi interspecifici:[4]
Catasetum Rich. ex Kunth, 1822 è un genere di piante della famiglia delle Orchidacee (sottofamiglia Epidendroideae, tribù Cymbidieae, sottotribù Catasetinae).
Katinūsis (Catasetum) – gegužraibinių (Ochidaceae) šeimos augalų gentis. Šakniagumbiai stori, cigaro formos ir tampa dygliuoti kai augalas numeta lapus. Spalvoti vyriškieji ir geltonai žali moteriškieji žiedai išauga ant skirtingų augalų, todėl sistematikai dažnai išskirdavo atskiras rūšis.
Vyriškieji žiedai turi specifinį pristaikymą, kad jų žiedadulkės patektų ant moteriškų žiedų. Vabzdžiui prisilietus prie polinarijaus, jis stipriai iššauna ir tvirtai prilimpa prie vabzdžio pilvelio. Nuskridęs į moterišką žiedą, kurio visada lūpa atgręžta į viršų, vabzdys žiedadulkes palieka purkos duobutėje ir taip ji apdulkinama.
Augalai paplitę nuo Meksikos iki Argentinos. Daug rūšių auga Brazilijoje.
Gentyje yra 166 rūšys:
ir kt.
Katinūsis (Catasetum) – gegužraibinių (Ochidaceae) šeimos augalų gentis. Šakniagumbiai stori, cigaro formos ir tampa dygliuoti kai augalas numeta lapus. Spalvoti vyriškieji ir geltonai žali moteriškieji žiedai išauga ant skirtingų augalų, todėl sistematikai dažnai išskirdavo atskiras rūšis.
Vyriškieji žiedai turi specifinį pristaikymą, kad jų žiedadulkės patektų ant moteriškų žiedų. Vabzdžiui prisilietus prie polinarijaus, jis stipriai iššauna ir tvirtai prilimpa prie vabzdžio pilvelio. Nuskridęs į moterišką žiedą, kurio visada lūpa atgręžta į viršų, vabzdys žiedadulkes palieka purkos duobutėje ir taip ji apdulkinama.
Augalai paplitę nuo Meksikos iki Argentinos. Daug rūšių auga Brazilijoje.
Catasetum is een geslacht uit de orchideeënfamilie dat bestaat uit circa 150 soorten en natuurlijke hybriden.
De naam is een combinatie van Oudgrieks en Latijn. Het eerste deel komt van het Oudgriekse voorzetsel 'kata', dat 'naar beneden gericht' betekent. 'Seta' komt uit het Latijn en betekent 'stugge borstelhaar'. Samengevoegd duidt dit de twee naar beneden gerichte borstelharige antennae aan van de mannelijke bloeiwijze.
De soorten uit dit geslacht komen voor van Mexico tot in de tropische gebieden van Zuid-Amerika. De meeste soorten worden gevonden in Brazilië. Er zijn zo'n 150 soorten met een aantal ondersoorten en variaties alsmede een aantal natuurlijke hybrides. In de plantenteelt zijn er ook doelbewuste kruisingen gemaakt tussen soorten en tussen Catasetums met aanverwante geslachten als Clowesia en Dressleria en zijn er een aantal cultivars ontstaan.
De planten bezitten dikke sigaarvormige pseudobulben die in groepjes bijeen staan. De bladeren zijn samengevouwen aan de bovenkant en de soort is bladverliezend. Als de bladeren afgevallen zijn, worden de bollen stekelachtig van vorm.
De eenhuizige bloeiwijze ontstaat vanuit de basis van de plant. Hij bestaat uit zeer markante vaak vleesachtige vreemdgevormde bloemen die ofwel vrouwelijk of mannelijk zijn. Deze eigenschap komt zelden voor bij orchideeën. De mannelijke bloemen zijn kleurrijk en de vrouwelijke zijn geelgroen. Een individuele plant brengt slechts bloemen van één geslacht voort. Welk type bloem een plant produceert hangt af van de groeiomstandigheden. In zeldzame gevallen is waargenomen dat in wisselende omstandigheden één plant zowel vrouwelijke als mannelijke bloemen voortbrengt. Omdat de bloemen per sekse zo verschillen van uiterlijk, is er vroeger gedacht door taxonomen dat het om verschillende soorten zou gaan. De mannelijke bloemen hebben een ejaculatiemechanisme om het stuifmeel uit de bloem te sproeien. Via een antenna die als lanceerknop fungeert wordt het stuifmeel (het pollen) weggeschoten. Wanneer de antenna door een insect wordt aangeraakt wordt het pollen op het insect geslingerd en blijven er aan kleven. Bij de volgende bezochte bloem kan dat, indien deze vrouwelijk is, weer worden afgestaan en kan bevruchting plaatsvinden.
Catasetum is een geslacht uit de orchideeënfamilie dat bestaat uit circa 150 soorten en natuurlijke hybriden.
Catasetum (em português: Catasseto) um género botânico pertencente à família das orquídeas (Orchidaceae). Foi proposto em 1822 por C.S. Kunth, essa descrição foi baseada em informações de L.C. Richard. publicado em Synopsis Plantarum 1: 330-331, sendo o Catasetum macrocarpum Rich. ex Kunth a espécie tipo.
O nome deste gênero Catasetum é uma palavra híbrida do grego: κατα (kata), que significa “para baixo”, e do latim: seta, que significa “seda”, numa referência a dois apêndices, que são prolongamentos da coluna, semelhantes a antenas voltadas para baixo, no interior do labelo, nas flores masculinas, na maioria das espécies do gênero.
Sinónimos:
O gênero Catasetum, agrupa mais de cento e setenta espécies prediminantemente epífitas, com raros casos de espécimes terrestres ou rupícolas. Na natureza, estão presentes em uma faixa que abrange do México ao norte da Argentina, com o maior número de espécies na Amazônia. Cerca de cem espécies existem no Brasil. O Brasil central pode ser considerado seu centro de irradiação.
Catasetum pode ser reconhecido dentre os gêneros desta tribo pelas suas flores masculinas com coluna espessa e semi roliça, em posição normal, ou seja, não torcida para os lados, frequentemente com as já mencionadas antenas abaixo do estigma, cuja interessante função é expelirem o polinário à distância quando tocadas.
Apresentam pseudobulbos carnudos, oblongos e anelados, cespitosos, com diversas folhas dísticas, normalmente decíduas, estreitas, nervuradas, cujas Baínhas encontram-se sobrepostas em sua parte inferior, e permanecem recobrindo os pseudobulbos depois de secas. A inflorescência é produzida das gemas dos nós nas laterais dos pseudobulbos, perto da base, racemosa, ereta, curvada ou pendente, em regra apresentando muitas flores quando masculinas e poucas quando femininas.
Têm flores sexualmente dimorfes, apresentando três tipos diferentes de flores, masculinas, femininas e ocasionalmente hermafroditas, comum em hastes separadas, raro na mesma inflorescência. As pétalas e sépalas são inteiramente livres, parecidas, comum curvadas para trás, acanoadas ou coniventes. O labelo é carnoso, séssil, e muito variável nas flores masculinas, geralmente saquiforme nas femininas.
São exclusivamente polinizadas por abelhas macho da tribo Euglossini[1][2]
As flores masculinas apresentam formatos muito variáveis, normalmente de coloridos vistosos, ocasionalmente verdes. Têm antenas sensíveis que ejetam polínia como resposta ao toque, consequentemente ejetando a abelha polinizadora, o que cria uma aversão a flores masculinas e leva a abelha a procurar flores femininas.[1][2]
As flores femininas de quase todas as espécies em regra são verdes e parecidas, de modo que é difícil a identificação de uma espécie pelas flores femininas. Vale notar que a identificação de espécies de Catasetum pelo aspecto vegetativo das plantas também é quase impossível visto serem todas praticamente iguais.
A duas primeiras espécies descritas foram: o Catasetum macrocarpum e o Catasetum maculatum com flores masculinas o que deu origem ao nome. Já em 1828, John Lindley descreveu o Catasetum cristatum baseado em flores flores femininas. Essa capacidade de possuir ora flores masculinas ora femininas, causou muitos erros nas descrições e tornou complicada a taxonomia do gênero na época.
Não se tem certeza sobre o que causa o dimorfismo sexual na floração dos Catasetum, há uma corrente que acredita ser a luz o principal fator para a indução de flores femininas. Já a outra acredita que tanto o estresse hídrico como o estresse térmico são responsáveis pelo aparecimento de flores femininas.
Outro fato curioso sobre este gênero é a capacidade de reduzir seu metabolismo frente a qualquer ataque de pragas ou variações climáticas, esse processo é comumente chamado de dormência, no qual o Catasetum perde as folhas e reduz a absorção de água e nutrientes, permancendo latente até que as adversidades passem, brotando normalmente logo após. O gênero Catasetum é extremamente adaptável, mas requer umidade constante além de alta quantidade de Nitrogênio,para o seu desenvolvimento.
Espécies válidas segundo The Royal Botanic Garden, Kew.
Catasetum (em português: Catasseto) um género botânico pertencente à família das orquídeas (Orchidaceae). Foi proposto em 1822 por C.S. Kunth, essa descrição foi baseada em informações de L.C. Richard. publicado em Synopsis Plantarum 1: 330-331, sendo o Catasetum macrocarpum Rich. ex Kunth a espécie tipo.
Catasetum là một chi thực vật có hoa trong họ Lan.[2]
Catasetum là một chi thực vật có hoa trong họ Lan.
カタセツム属(Catasetum)はラン科植物の1属。ラン科では珍しく花が単性で、雄花と雌花は全く形が異なる。
偽鱗茎は、普通は紡錘形に肥大し、大きく重い[1]。偽鱗茎には数節が含まれる[2]。葉は数枚を偽鱗茎の先端につける[3]。葉は平行脈が目立つ質の薄いもので、柔らかくて襞が多い[4]。乾期にはこれらの葉は落下し、偽球茎は棘のある質の薄い葉鞘に包まれる。
花茎は偽鱗茎の基部から出て、直立するか弓状に垂れる。開花は日本では秋で、偽鱗茎が充実したところで花芽が伸び始め、前後して落葉が起きる[5]。花は全て単性、つまり雄花と雌花とがある。これはラン科全体でもごく珍しいものである。普通はこれらは別の花茎に生じ、また雄花の方が遙かに多く付き、雌花は数が少ない。雄花ばかりを咲かせる例も多い。また小さな株では雄花を、大きくて日当たりのよい株では雌花をつけるとも言われるが、混成したり中間的な花をつける例もあり、いずれにせよこのことが分類に関して混乱の材料となりえる[6]。
雌雄の花は構造が明確に異なる。雄花の場合、種によってその形は変異が大きいが、共通する面白い特徴として蕊柱の両側に触角状の突起があって、それが唇弁の中央の窪みに向かって伸びている。これに触れると粘着盤を持つ花粉塊がバネ仕掛けで飛び出すようになっている。花色は緑、黄色、褐色などで彩りの派手さはないが、その姿は珍奇なものが多い。ただし花の寿命は短い[7]。
雌花では萼片、側花弁は小さくて肉厚、唇弁は袋状となっており、またいずれも意緑色の花で種による差異はあまりない。また雌花は半開きに普通は倒立して咲き、袋状の唇弁は上を向いてヘルメット状となる[8]。
学名はギリシャ語のkata(下)とラテン語のseta(剛毛)からなり、雄花にある触角のような構造にちなんでいる。
中央アメリカから南アメリカの熱帯域と、それに西インド諸島に分布する[9]。比較的低地に生育し、特に雨季と乾季がはっきりしている地域である。約100種があるとされる[10]。
洋ランとして栽培される。略称は Ctsm. である。広く普及しているものではないが、交配品種も作出されている。冬季には落葉して休眠するため、水を控え、肥料も与えないなどの配慮が必要である[11]。