Die Schlürfbienen (Rophites) sind eine Gattung aus der Familie der Halictidae innerhalb der Bienen. Von ihnen sind 14 Arten bekannt, 12 kommen davon auch in Europa vor,[1] in Mitteleuropa sind es zwei, in Österreich noch eine weitere, Rophites hartmanni. Die Gattung ist paläarktisch verbreitet und nahe mit den Glanzbienen (Dufourea) verwandt.
Die Bienen erreichen eine Körperlänge von 7 bis 10 Millimetern und haben eine braunschwarze Körperfarbe. Der Thorax ist stark gelblich bis hellbraun behaart. Die Tergite des Hinterleibs weisen wie bei den Furchenbienen (Halictus) schmale helle Binden am Hinterrand auf, der Längsfurche am letzten Tergit fehlt die helle Färbung. Die Weibchen besitzen auf der Stirn einen aus Haaren bestehenden Stachel, der das Pollensammeln in kleinen Blüten von Lippenblütlern erleichtert. Die kurzen Fühler der Drohnen sind unterseitig orangebraun gefärbt. Drohnen haben zudem eine graubraune Behaarung am Hinterleib und eine schmale Analplatte, die über den Rand des letzten Tergits hinausragt.
Schlürfbienen sind oligolektisch und sammeln nur Pollen von Lippenblütlern (Lamiaceae), etwa von Ziesten (Stachys) und Schwarznesseln (Ballota). Sie drücken dabei ihren Haarstachel gegen die Staubbeutel der Blüten, um so an den Pollen zu gelangen und bürsten ihn dann mit den Vorderbeinen aus, um ihn mit den mittleren Beinpaaren an den Haarbürsten der Hinterschienen und den Körbchen auf der Unterseite der Hinterschenkel anzubringen. Die Drohnen fliegen auf der Suche nach Weibchen an den Trachtpflanzen umher und übernachten häufig auch auf dessen Blüten.
Die Tiere fliegen in einer Generation von Juni bis August und nisten jeweils solitär in kleinen Gemeinschaften an vegetationslosen bis leicht bewachsenen Flächen. Die Nester werden senkrecht in einer Tiefe von 15 bis 25 Zentimetern angelegt, wobei ein bis drei horizontale Brutzellen nebeneinander am Ende von 5 bis 15 Millimeter langen, rechtwinkelig zum Hauptgang abzweigenden Seitengängen angelegt werden. Die Seitengänge werden nach dem schließen der Brutzellen wieder zugefüllt. Die Larven verpuppen sich in einem Kokon und überwintern. Die Schlürfbienen werden von Kuckucksbienen aus der Gattung der Kraftbienen (Biastes) parasitiert. Da sie nur mehr sehr selten sind, sind auch ihre Parasiten gefährdet.
Die Schlürfbienen (Rophites) sind eine Gattung aus der Familie der Halictidae innerhalb der Bienen. Von ihnen sind 14 Arten bekannt, 12 kommen davon auch in Europa vor, in Mitteleuropa sind es zwei, in Österreich noch eine weitere, Rophites hartmanni. Die Gattung ist paläarktisch verbreitet und nahe mit den Glanzbienen (Dufourea) verwandt.
Rophites is a genus of insects belonging to the family Halictidae.[1]
The species of this genus are found in Eurasia.[1]
Species:[1]
Rophites is a genus of insects belonging to the family Halictidae.
The species of this genus are found in Eurasia.
Species:
Rophites algirus Pérez, 1895 Rophites anatolicus (Schwammberger, 1975)Wigorczyk[2][3] (Rophites) – rodzaj pszczół z rodziny smuklikowatych i podrodziny wigorczykowatych.
Pszczoły z tego rodzaju wyróżniają się od innych wigorczykowatych występowaniem przepasek z jasnego, gęstego owłosienia na wierzchołkowych krawędziach tergitów metasomy. Oskórek pozbawiony jest żółtych znaków. Boki pierwszego członu głaszczków wargowych są prawie równoległe, z wyjątkiem podrodzaju Flavodufourea, u którego człon ten jest silnie rozszerzony w wierzchołkowej połowie. Czoło samic podrodzaju nominatywnego zaopatrzone jest w pogrubione szczecinki o kształcie kolców. Przednie skrzydła mają odcinek żyłki kostalnej stanowiący krawędź komórki marginalnej nie krótszy niż pterostigma oraz po dwie komórki submarginalne. U samców siódmy tergit ma silnie wyniesioną płytkę pygidialną, odgraniczoną ostrym żeberkiem, a nasada ósmego sternitu jest wypukła, prawie ścięta lub delikatnie wykrojona. Podobnie jak w rodzaju smukliczek genitalia samców cechują się Z-kształtną walwą penisa z kątem w pobliżu wolselli oraz zaopatrzonym w główkę wyrostkiem wierzchołkowym ósmego sternitu, jednak różnią się od nich krótszym włochatym wyrostkiem wierzchołkowym digitusa wolselli[4].
Wigorczyki to samotnice. Gniazdują w glebie, preferując miejsca suche, ciepłe i niezarośnięte roślinnością[4][3]. Długość komórki w gnieździe wynosi półtorakrotność jej szerokości. Masa pokarmowa umieszczana w komórce ma formę mniej lub bardziej kulistą. Larwy przędą kokony. Zimowanie następuje w stadium przedpoczwarki[4].
Pszczoły te wydają na świat jedno pokolenie w roku. Owady dorosłe w warunkach środkowoeuropejskich latają przez 1–1,5 miesiąca w środku lata. Gatunki występujące w Polsce są oligolektyczne[3]: Rophites algirus, R. hartmanni i R. quinquespinosus wyspecjalizowane są w jasnotowatych, zaś Rophites canus wyspecjalizowany jest w bobowatych. Ten ostatni ma istotne znaczenie ekonomiczne w strefie stepowej jako zapylacz lucerny siewnej[3].
Rodzaj palearktyczny, rozsiedlony od Maroka i Hiszpanii przez Azję Mniejszą i Kaukaz po Mongolię i południową Rosję. W Europie sięga na północ za równoleżnik 60ºN[4]. Największą różnorodność gatunkową osiąga w rejonie śródziemnomorskim i czarnomorskim[3]. Podrodzaj Flavodufourea ograniczony jest do Kazachstanu i Mongolii, a podrodzaj Rhophitoides sięga na zachód tylko do Turcji i Kaukazu[4]. Z Polski wykazano 4 gatunki (zobacz: smuklikowate Polski)[3].
Rodzaj ten wprowadzony został w 1808 roku przez Maximiliana Spinolę[1]. Współcześnie wyróżnia się w jego obrębie 3 podrodzaje: Flavodufourea, Rophites s.str. i Rhophitoides[4]. Ten ostatni bywa wynoszony do rangi osobnego rodzaju i nosi polską nazwę zwyczajową pseudowigorczyk[3]
Wigorczyk (Rophites) – rodzaj pszczół z rodziny smuklikowatych i podrodziny wigorczykowatych.
Blomdyrkarbin (Rophites) är ett släkte solitära bin som tillhör familjen vägbin. Blomdyrkarbin är nära släkt med solbin. I Sverige har en art ur släktet, blomdyrkarbi (Rophites quinquespinosus), påträffats i Skåne. Den är rödlistad som nationellt utdöd på grund av att arten sannolikt inte längre fortplantar sig regelbundet i Sverige. Det senaste fynden av biet är från 1880, även om det kan ha funnits kvar fram till omkring 1910 i området omkring Lund. Det antas att blomdyrkarbiet försvann från Skåne på grund av förändringar av jordbrukmetoderna till rationellare stordrift.[1]
Blomdyrkarbin är oligolektiska och samlar pollen från kransblommiga växter, som blommor ur syskesläktet och bosyska.
Blomdyrkarbin (Rophites) är ett släkte solitära bin som tillhör familjen vägbin. Blomdyrkarbin är nära släkt med solbin. I Sverige har en art ur släktet, blomdyrkarbi (Rophites quinquespinosus), påträffats i Skåne. Den är rödlistad som nationellt utdöd på grund av att arten sannolikt inte längre fortplantar sig regelbundet i Sverige. Det senaste fynden av biet är från 1880, även om det kan ha funnits kvar fram till omkring 1910 i området omkring Lund. Det antas att blomdyrkarbiet försvann från Skåne på grund av förändringar av jordbrukmetoderna till rationellare stordrift.
Blomdyrkarbin är oligolektiska och samlar pollen från kransblommiga växter, som blommor ur syskesläktet och bosyska.
Латинское название Rophites Spinola, 1808 Синонимы
Поиск изображений
на Викискладе
Rophites (лат.) — род пчёл из подсемейства Rophitinae семейства Halictidae.
Пчёлы длиной менее 1 см. Переднее крыло с двумя радиомедиальными ячейками. 1-й и 2-й членики лабиальных щупиков уплощены. Метапостнотум короче скутеллюма. Брюшко удлинённое. Гнездятся в почве. Олиголекты, то есть приурочены к опылению одной определённой таксономической группы растений[1][3].
Около 20 видов (включая подрод Rhophitoides). Часть видов (например, Rophites canus, Rophites anatolicus, Rophites epiroticus, Rophites theryi) включают (Michener, 2000, 2007) в состав подрода Rhophitoides (как часть рода Rophites)[4]. Однако, некоторые авторы (Песенко, Астафурова, 2006; Астафурова, 2014) считают подрод Rhophitoides отдельным от Rophites самостоятельным таксоном родового уровня[5][3].
Rophites (лат.) — род пчёл из подсемейства Rophitinae семейства Halictidae.