Narcissus poeticus L.

La grandalla, satalia, jonquillos, jonquill, lliri blanc, lliri de la Mare de Déu, lliris blancs, menines, narcís dels poetes, polit o satalies^[1] és una planta bulbosa, molt perfumada, apreciada ja en temps antics, amb connexions amb la poesia i la mitologia greges.

El Principat d'Andorra ha adoptat la grandalla com a flor nacional.^[2]

Morfologia

Té una tija de fins a 50 cm, fulles lineals. Flor de 4 a 5 cm amb sis pètals blancs i una corona central groga amb acabament vermell.

Ecologia

La planta requereix una alta irradiància, humitat atmosfèrica alta, temperatures no excessives, més marítima que continental, un pH del sòl neutre, humitat mitjana, textura del sòl franca, requeriments de nutrients mitjà, requeriment de matèria orgànica baixa.^[3] Floreix a la primavera i és molt perfumada.

Ús en perfumeria

El narcís dels poetes és cultivat per l'obtenció d'un oli essencial que és molt utilitzat en perfumeria, intervenint en mes del 10% dels perfums moderns de qualitat com a element principal. La fragància és semblant a la combinació del gessamí i el jacint .^[4]

Toxicitat

Tots els narcisos són verinosos per ingestió, i la grandalla és més perillós, actuant també com emètic i irritant.^[5] La seva aroma és tan forta que pot produir mal de cap i vòmit, si hi ha una gran quantitat de flors en una habitació tancada.^[6]

Llegenda i història

La referència més antiga al Narcís dels poetes probablement es troba en els escrits sobre botànica de Teofrast (372 aC - 287 aC), que va escriure sobre un narcís que floria a la primavera i que els editors de la Llibreria Clàssica Loeb identifiquen com Narcissus poeticus^[7] El poeta Virgili, en la seva cinquena ègloga també va escriure sobre un narcís, la descripció del qual es correspon amb el Narcissus poeticus^[8]

En una versió del mite de Narcís, aquest va ser castigat per la deessa de la venjança, Nèmesi, que el va convertir en una flor que els historiadors han relacionat amb Narcissus poeticus. ^[9]

Taxonomia

Narcissus poeticus va ser descrita pel científic, naturalista, botànic i zoòleg suec, Carl Linneus i publicat a Species Plantarum 1: 289, a l'any 1753.^[10]

Etimologia

Narcissus nom genèric que fa referència del jove narcisista de la mitologia grega Νάρκισσος (Narkissos) fill del déu riu Cefís i de la nimfa Liríope; que es distingia per la seva bellesa.

El nom deriva de la paraula grega: ναρκὰο, narkào (= narcòtic) i es refereix a l'olor penetrant i embriagant de les flors d'algunes espècies (alguns sostenen que la paraula deriva de la paraula persa نرگس i que es pronuncia Nargis, que indica que aquesta planta és embriagadora).

poeticus: epítet llatí que significa "de poetes".^[11]

Varietats acceptades

• Narcissus poeticus subsp. radiiflorus (Salisb.) Baker, Handb. Amaryll.: 12 (1888).
• Narcissus poeticus subsp. verbanensis (Herb.) P.D.Sell in P.D.Sell & G.Murrell, Fl. Great Britain Ireland 5: 363 (1996).

Sinonímia

• Autogenes poeticus (L.) Raf.^[12]

Referències

Bibliografia

1. Fernald, M. 1950. Manual (ed. 8) i–lxiv, 1–1632. American Book Co., New York.
2. Flora of North America Editorial Committee, e. 2002. Magnoliophyta: Liliidae: Liliales and Orchidales. 26: i–xxvi, 1–723. In Fl. N. Amer.. Oxford University Press, New York.
3. Gleason, H. A. & A. Cronquist. 1968. The Pteridophytoa, Gymnospermae and Monocotyledoneae. 1: 1–482. In H. A. Gleason Ill. Fl. N. U.S. (ed. 3). New York Botanical Garden, New York.
4. Gleason, H. A. & A. Cronquist. 1991. Man. Vasc. Pl. N.E. U.S. (ed. 2) i–lxxv, 1–910. New York Botanical Garden, Bronx.
5. Radford, A. E., H. E. Ahles & C. R. Bell. 1968. Man. Vasc. Fl. Carolinas i–lxi, 1–1183. University of North Carolina Press, Chapel Hill.

Narcis bílý (Narcissus poeticus) je druh jednoděložné rostliny z čeledi amarylkovité (Amarillidaceae).

Popis

Jedná se o vytrvalou, asi 20-40 cm vysokou bylinu, s podzemní cibulí, která je vejcovitá a má asi 12-35 mm v průměru. Listy jsou nejčastěji po 4-6 v přízemní růžici, jsou jednoduché, přisedlé, s listovými pochvami. Čepele listů jsou celokrajné, čárkovité, asi 4-9 mm široké, často nasivělé, ztlustlé, žilnatina je souběžná. Květy jsou oboupohlavné, jsou většinou jednotlivé na vrcholu stonku. Pod květem je toulcovitý listen, který je suchomázdřitý. Okvětí se skládá z 6 okvětních lístků ve 2 přeslenech (3+3), které jsou v dolní části srostlé v okvětní trubku, jsou bílé. V ústí trubky je límcovitá pakorunka, která tvoří jen úzký límeček (kratší než okvětí), jen 1-3 mm široká, žlutá s červeným vroubkovaným okrajem. Tyčinek je 6. Gyneceum je složeno ze 3 plodolistů, semeník je spodní. Plodem je třípouzdrá tobolka.^[2][3]

Rozšíření ve světě

Přirozeně je rozšířen v jižní části Evropy, od Francie a Španělska po Řecko, na sever až do rakouských Alp. Jinde v Evropě je místy zplanělý z kultury.^[4] Je pěstován i jinde, např. v Severní Americe, kde také zplaňuje.^[5]

Rozšíření v ČR

V ČR je nepůvodní, ale je to často pěstovaná okrasná rostlina, vykvétá brzy na jaře, už v březnu až dubnu. Pěstuje se v mnoha kultivarech a často zplaňuje i do volné přírody nebo vytrvává na místech někdejší kultivace.^[3]

Další názvy

Tato rostlina má také následující lidové názvy: arcis, arcisek, arcisle, arcízek, arcízl, arcizle, dřímavec, jaglica, jaroko, Josefova hůl, leluja, leluja sv. Josefa, leluje, lelujka, leluje sv. Josefa, majoko, májovka, narcisek, narcisová růže, narcisová růžička, narcisové tulipánky.^[6]

Reference

1. ↑ Červený seznam IUCN 2018.1. 5. července 2018. Dostupné online. [cit. 2018-08-10]
2. ↑ Dostál J. (1989): Nová Květena ČSSR, vol. 2, Academia, Praha
3. ↑ ^{a b} Hrouda L. (2002): Amaryllidaceae Jaume St.-Hil., in: Kubát K. et al. (eds.): Klíč ke květeně České republiky, Academia, Praha, p.: 758-759
4. ↑ http://rbg-web2.rbge.org.uk/cgi-bin/nph-readbtree.pl/feout?FAMILY_XREF=&GENUS_XREF=Narcissus&SPECIES_XREF=poeticus&TAXON_NAME_XREF=&RANK=
5. ↑ http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=220008994
6. ↑ Soňa Kolářová (2011), Analýza ukrajinských lidových názvů rostlin, str. 126

Externí odkazy

• Obrázky, zvuky či videa k tématu narcis bílý ve Wikimedia Commons
• Galerie narcis bílý ve Wikimedia Commons

Weiße Narzisse (Narcissus poeticus)

Die Weiße Narzisse (Narcissus poeticus), auch Dichter-Narzisse, Montreux-Narzisse oder Echte Narzisse genannt, ist eine Pflanzenart aus der Gattung der Narzissen in der Familie der Amaryllisgewächse (Amaryllidaceae).

Merkmale

Die Dichter-Narzissen wachsen als ausdauernde krautige Pflanzen, die Zwiebeln als Überdauerungsorgane ausbilden und Wuchshöhen von 40 bis 50 cm erreichen. Ihre Laubblätter sind nur 5 bis 8 mm breit.

Die zwittrigen Blüten stehen einzeln auf einem Blütenstandsschaft, sind cremeweiß und haben in ihrer Mitte eine, durch Karotinkristalle gefärbte, gelb-rote Nebenkrone. Diese Nebenkrone dient als Farbflecksaftmal und hat einen anderen und intensivieren Duft als das übrige Perigon. Die Perigonzipfel sind am Grund nur wenig verschmälert. Drei Staubblätter sind tiefer und drei höher eingefügt. Dies ist ein Unterscheidungsmerkmal zur Stern-Narzisse (Narcissus radiiflorus), bei der sich alle sechs Staubblätter in gleicher Höhe befinden. Die Blütezeit reicht von April bis Mai.

Die Pflanze ist hochgiftig und enthält vor allem in der Zwiebel die giftigen Alkaloide Narcissin und Narcipoetin.

Verbreitung

Weiße Narzissen waren ursprünglich nur im Mittelmeergebiet beheimatet. Durch Kultivierung sind sie mittlerweile weltweit zu finden. Sie bevorzugen kalkarme und feuchte Standorte wie Feuchtwiesen und Flachmoore.

Als Wildpflanze am Heimatstandort ist die Weiße Narzisse in ihren Beständen stark bedroht und entsprechend streng geschützt.

Vermehrung

Vegetativ vermehrt sich die Weiße Narzisse durch Brutzwiebeln. Die Perigonröhre ist bis zu 3 Zentimeter lang und daher vorwiegend von Schmetterlingen bestäubt.

Verwendung

Die Weiße Narzisse ist nach der Gelben Narzisse die wirtschaftlich bedeutendste unter den Narzissen: Sowohl als Schnittblume wie auch als Beet- und Rabattenpflanze wird sie jedes Jahr in umfangreichen Mengen in den Handel gebracht. Vor allem im Aubrac im französischen Zentralmassiv werden die weißen Blüten wildwachsender Narzissen abgeerntet und zur Parfümherstellung verwendet. Zur Verwendung in der Heilkunde siehe Narzissen.

Literatur

• Ruprecht Düll, Herfried Kutzelnigg: Taschenlexikon der Pflanzen Deutschlands. Ein botanisch-ökologischer Exkursionsbegleiter zu den wichtigsten Arten. 6., völlig neu bearbeitete Auflage. Quelle & Meyer, Wiebelsheim 2005, ISBN 3-494-01397-7.
• Manfred A. Fischer, Wolfgang Adler, Karl Oswald: Exkursionsflora für Österreich, Liechtenstein und Südtirol. 2., verbesserte und erweiterte Auflage. Land Oberösterreich, Biologiezentrum der Oberösterreichischen Landesmuseen, Linz 2005, ISBN 3-85474-140-5.

Weblinks

– Album mit Bildern, Videos und Audiodateien

• Weiße Narzisse. FloraWeb.de
• Verbreitungskarte für Deutschland. In: Floraweb.
• Verbreitungskarte von Narcissus poeticus für die Schweiz In: Flora (Das nationale Daten- und Informationszentrum der Schweizer Flora)
• Die Dichternarzisse als Alpenpflanze - Narcissus poeticus, Amaryllisgewächse - Bergblume des Monats

Jastrowô lelijô

Jastrowô lelijô (Narcissus poeticus) – to je roscëna z rodzëznë amarilkòwatëch (Amaryllidaceae). Òna rosła m. jin. na Kaszëbach w ògródkach.

El Narcissus poeticus (en bresà Tasèta) l'è 'na spéce de piànta bulbùza che fa part de la famìa de le Amaryllidaceae.

Descrisiù

'Na tasèta fiurìda

L'è fàcil de reconóser per vìa dei sò fiùr sùi de 4-6 cm de diàmetro co 6 segmèncc biànch e 'n tübo zàlt ciàr en bèl tòch piö cürt ('nfìna a 2,5 mm) co l'òrlo rós e a capète. El gamp el rìa 'nfìna a 50 cm; le fòie i è strète strète, piö o méno vérde-celèste. El fiorés en primaéra. L'è prufumàt.
Narcissus poeticus l'è stat discriìt uficialmènt del natüralista svedés Carl von Linné e püblicàt en Species Plantarum 1: 289, endèl'an 1753.^[1]

Varietà acetàde

• Narcissus poeticus subsp. radiiflorus (Salisb.) Baker, Handb. Amaryll.: 12 (1888).
• Narcissus poeticus subsp. verbanensis (Herb.) P.D.Sell in P.D.Sell & G.Murrell, Fl. Great Britain Ireland 5: 363 (1996).

Sinònim

• Autogenes poeticus (L.) Raf.^[2]

Riferimèncc

1. ↑ Narcissus poeticus en Trópicos
2. ↑ Narcissus poeticus en PlantList

At pingstruus (Narcissus poeticus) as en aprilbluum an hiart tu't famile Amaryllidaceae.

Like uk diar

Wikimedia Commons hää bilen of filmer tu:

Wikispecies hää en artiikel tu:

Ο Νάρκισσος ο ποιητικός (Narcissus poeticus), γνωστό και ως Ζαμπάκι ή απλά Νάρκισσος,^[1] ήταν ένας από τους πρώτους νάρκισσους που καλλιεργήθηκε και συχνά χαρακτηρίζεται ως ο νάρκισσος των αρχαίων χρόνων αν και τα είδη Ν. ο ταζέττιος ή κυπελλοφόρος (Narcissus tazetta) και Ν. ο βουρλοειδής (Narcissus jonquilla), έχουν επίσης θεωρηθεί ως πιθανοί.^[2] Συχνά επίσης, συνδέεται με τον Ελληνικό μύθο του Ναρκίσσου. Είναι το τυπικό είδος του γένους Νάρκισσος (Narcissus).^[3][4] Εξαιρετικά αρωματικό, με ένα δακτύλιο από πέταλα (petals)^{[Σημ. 1]} σε καθαρό λευκό και μια σύντομη στεφάνη από ελαφρό κίτρινο με μια ξεχωριστή κοκκινωπή άκρη,^[5] αναπτύσσεται σε ύψος από 20 έως 40 εκ.^[6][7][8] και είναι ευρέως εγκλιματισμένο στη Βόρεια Αμερική.^[9][10][11]

Συνώνυμα

Ταξινομική

Βοτανικό σχέδιο, περίπου το 1659 (στο μέσον ο N. poeticus).

Είναι κοινώς γνωστός ως ζαμπάκι, μανουσάκι, τσαμπάκι, βούτσινο, ίζο, νεγκρίζο, (στην Κύπρο είναι γνωστός ως ματσικόριδο), «pheasant's-eye daffodil» ή «poet's narcissus» (Ηνωμένο Βασίλειο), «claudinette», «narcisse», «narcisse poetes» και «oeil de faisan» (Γαλλία), «weiße Narzisse» (Γερμανία), το «narciso» (Ιταλία και Ισπανία) και το «narciso blanco» και «trompón» (Ισπανία) και «pingstlilja» (Σουηδία).^[13]

Δημοσιεύθηκε το 1753 και περιγράφεται από τον Κάρολο Λινναίο στο βιβλίο «Species Plantarum» στη σελίδα 289.^[13][14]

Στις 9 Ιουλίου 2015, ελέγχθηκε από την Υπηρεσία Γεωργικής Έρευνας του Υπουργείου Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών (United States Department of Agriculture and the Agricultural Research Service).^[13]

Περιγραφή

Ο Νάρκισσος ο ποιητικός είναι βολβώδες και πολυετές φυτό, που το μέγεθός του μπορεί να φτάσει τα 20-40 εκ. σε ύψος.^[6] Έχει βολβό ωοειδή, που φτάνει τα 3,5 εκ., και φύλλα ταινιοειδή που βγαίνουν όλα μαζί σε δύο σειρές από τη βάση. Τα άνθη έχουν ωοθήκη υποφυή, σωλήνα μακρύ και παραστεφάνη στο κέντρο. Βγαίνουν μέσα από σπάθη, στην κορυφή του βλαστού, που είναι κούφιος από μέσα, χωρίς φύλλα και λίγο πεπλατυσμένος. Ανθίζει τον Απρίλιο-Μάιο.^[1]

Νάρκισσος ο ποιητικός στον Σμόλικα

Διανομή

Ο Νάρκισσος ο ποιητικός (Narcissus poeticus), είναι εγγενής στην κεντρική και νότια Ευρώπη, από την Ισπανία, και την Γαλλία μέσω Ελβετίας, Αυστρίας στην Κροατία, Ελλάδα και Ουκρανία. Έχει εγκλιματιστεί στην Μεγάλη Βρετανία, Βέλγιο, Γερμανία, Τσεχία, Τουρκία, Νέα Ζηλανδία, Βρετανική Κολομβία, στην Πολιτεία της Ουάσιγκτον, Όρεγκον, Οντάριο, Κεμπέκ, Νέα Γη και Λαμπραντόρ και σε πολλές από τις ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες από τη Λουιζιάνα και τη Γεωργία βόρεια, στο Μέιν και το Ουισκόνσιν.^[15][16]

Στην Ελλάδα, το είδος κατανέμεται σε Θράκη, Μακεδονία, Κεντρική και Νότια Πίνδο, Όλυμπο, Εύβοια και Κεντρική Στερεά. Απαντούν δύο υποείδη στη χώρα, τα N. p. poeticus (συν. hellenicus) και N. p. radiiflorus. Το 1ο ζει γενικά σε γυμνά και υγρά λιβάδια της ορεινής και αλπικής ζώνης σε υψόμετρο 1100-2100 μ., ενώ το 2ο προτιμά πιο ξηρές και πετρώδεις τοποθεσίες σε υψόμετρο 1300-2400 μ.^[1][17][18]

Χρήση στην αρωματοποιΐα

Ο Νάρκισσος ο ποιητικός (Narcissus poeticus), καλλιεργείται στην Ολλανδία και τη νότια Γαλλία για την αιθέριο έλαιό του, το έλαιο ναρκίσσου, ένα από τα πιο δημοφιλή αρώματα που χρησιμοποιούνται στην αρωματοποιΐα. Το έλαιο ναρκίσσου, χρησιμοποιείται ως κύριο συστατικό, στο 11% των σύγχρονης ποιότητας αρωμάτων—συμπεριλαμβανομένων των «Fatale» και «Samsara» —όπως ένα ανθικό (floral) συμπαγές ή απόλυτο. Το άρωμα του ελαίου ομοιάζει με ένα συνδυασμό από γιασεμί και υάκινθο.^[2]

Θρύλος και ιστορία

Βοτανικό σχέδιο από του Otto Wilhelm Thomé το «Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz» (1885).

Η παλαιότερη αναφορά του Ναρκίσσου του ποιητικού (Narcissus poeticus), είναι πιθανή στα βοτανικά συγγράμματα Θεόφραστου (371 – περίπου το 287 π.Χ.), που έγραψε για ένα νάρκισσο ο οποίος ανθίζει κατά την άνοιξη και που οι συντάκτες της Κλασικής Βιβλιοθήκης Λεμπ, προσδιορίζουν ως Narcissus poeticus.^[19] Ο ποιητής Βιργίλιος, στην Εκλογή Πέμπτη του βιβλίου του Βουκολικά, επίσης, έγραψε για ένα νάρκισσο, του οποίου η περιγραφή αντιστοιχεί με αυτόν του Narcissus poeticus.^[20] Κατά μία εκδοχή του μύθου για τον Έλληνα ήρωα Νάρκισσο, τιμωρήθηκε από την Θεά της εκδίκησης, Νέμεση, η οποία τον μετέτρεψε σε άνθος Ναρκίσσου και που οι ιστορικοί τον συνδέουν με τον Narcissus poeticus.^[4][21] Τα αρώματα από το Νάρκισσο τον ποιητικό, έχουν επίσης αναγνωριστεί ως το άνθος όπου η Περσεφόνη και οι συντρόφισσές της είχαν συγκεντρωθεί, όταν ο Άδης την απήγαγε στον κάτω κόσμο, σύμφωνα με τον Hellmut Baumann, στο βιβλίο του «Ο Ελληνικός Κόσμος των Φυτών στο Μύθο, την Τέχνη και τη Λογοτεχνία» («The Greek Plant World in Myth, Art, and Literature»). Αυτός ο μύθος είναι υπεύθυνος για το έθιμο, που διατηρείται έως τη σύγχρονη εποχή, με τη διακόσμηση των τάφων με αυτά τα άνθη.^[22] Ο Κάρολος Λινναίος, ο οποίος ονομάτισε το άνθος, πολύ πιθανόν να το έκανε γιατί πίστευε ότι ήταν αυτό που ενέπνευσε την ιστορία του Ναρκίσσου, ο οποίος παραδόθηκε από τους ποιητές κατά την αρχαιότητα.^[23]

Χρήσεις

Στην ιατρική, περιγράφεται από τον Διοσκουρίδη στο βιβλίο του «Materia Medica» («Περὶ ὕλης ἰατρικῆς») ^[24] Ο James Sutherland, το ανέφερε επίσης, στο «Hortus Medicus Edinburgensis».^[25]

Καλλιέργεια

Ο Ν. ο ποιητικός (Ν. poeticus), καλλιεργείται εδώ και καιρό στην Ευρώπη. Σύμφωνα με έναν θρύλο, ο Sir Geoffrey de Fynderne, τον έφερε πίσω στην Αγγλία από τις σταυροφορίες.^[26] Ήταν ακόμα σε αφθονία κατά το 1860, όταν ο ιστορικός Bernard Burke, επισκέφθηκε το χωριό του Findern—όπου εξακολουθεί να φύεται σε ορισμένους κήπους και έχει γίνει το έμβλημα του χωριού..^[27] Εισήχθη στην Αμερική από τα τέλη του 18ου αιώνα,^[28] όταν το προσέφερε ο Bernard McMahon από την Φιλαδέλφεια, μεταξύ των ναρκίσσων του. Ίσως να είναι ο «γλυκός λευκός νάρκισσος» που έστειλε στην Φιλαδέλφεια, ο Peter Collinson στον John Bartram, μόνο για να του ειπωθεί ότι ήταν ήδη γνωστή στην Πενσυλβάνια, έχοντας εξαπλωθεί κατά την εισαγωγή του από τους πρώτους αποίκους.^[29] Το φυτό έχει γίνει γηγενές σε όλο το ανατολικό ήμισυ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Καναδά, μαζί με ορισμένες δυτικές πολιτείες και επαρχίες.^[30]

Ο Νάρκισσος ο ποιητικός εδώ και καιρό έχει υβριδοποιηθεί με τον άγριο Βρετανικό ασφόδελο Narcissus pseudonarcissus, που παράγει πολλά επώνυμα υβρίδια. Αυτά τα παλαιά κληρονομικά υβρίδια τείνουν να είναι πιο κομψά και χαριτωμένα από τους σύγχρονους υβριδικούς νάρκισσους και γίνονται και πάλι διαθέσιμοι στο Ηνωμένο Βασίλειο.^[31]

Τοξικότητα

Ενώ όταν τρώγονται, όλοι οι νάρκισσοι είναι δηλητηριώδεις, ο Νάρκισσος ο ποιητικός είναι πιο επικίνδυνος από άλλους, ενεργώντας ως ένα ισχυρό εμετικό και ερεθιστικό.^[32] Η οσμή του είναι αρκετά ισχυρή, ώστε να μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο και εμετό, αν μια μεγάλη ποσότητα διατηρηθεί σε ένα κλειστό δωμάτιο.^[33]

Πινακοθήκη

• Κοιλάδα με Ναρκίσσους (Ν. poeticus) στην Ουκρανία.

• Πεδιάδα με εγκληματισμένους Ναρκίσσους (N. poeticus) στη Σλοβενία.

• Άγριοι N. poeticus στην Ardèche Γαλλία.

• Άνθος Narcissus poeticus στο λιβάδι των ναρκίσσων, στην επαρχία Brașov, Ρουμανία.

• N. poeticus πλησίον του Admonter Haus, Στυρία, Αυστρία (~1750 μ)

Σημειώσεις

1. ↑ Τα πέταλα (φυτολογία) (petals), είναι τροποποιημένα φύλλα τα οποία περιβάλλουν τα αναπαραγωγικά μέρη των λουλουδιών.

Παραπομπές σημειώσεων

Παραπομπές

Άλλες πηγές

• (Αγγλικά) Webster's third new international dictionary. 1961 (Websters Dict)
• (Σουηδικά) Aldén, B., S. Ryman & M. Hjertson Våra kulturväxters namn - ursprung och användning. Formas, Stockholm (Handbook on Swedish cultivated and utility plants, their names and origin). 2009 (Vara kulturvaxt namn)
• (Αγγλικά) Ali, S. I. & S. M. H. Jafri, eds. Flora of Libya. 1976- (F Libya)
• (Αγγλικά) Botanical Society of the British Isles BSBI taxon database (on-line resource). (BSBI)
• (Αγγλικά) Craker, L. E. & J. E. Simon, eds. Herbs, spices, and medicinal plants, 2 vols. 1986-1987 (HerbSpices)
• (Αγγλικά) Czerepanov, S. K. Vascular plants of Russia and adjacent states (the former USSR). 1995 (L USSR)
• (Αγγλικά) Davis, P. H., ed. Flora of Turkey and the east Aegean islands. 1965-1988 (F Turk)
• (Γερμανικά) Encke, F. et al. Zander: Handwörterbuch der Pflanzennamen, 13. Auflage. 1984 (Zander ed13)
• (Γαλλικά) Fernandes, A. 1951. Sur la phylogénie des espéces du genre:Narcissus L. Bol. Soc. Brot. 25:148.
• (Αγγλικά) Fernandes, A. 1968. Keys to the identification of native and naturalized taxa of the genus Narcissus L. Daffodil Tulip Year Book 48.
• (Αγγλικά) Gleason, H. A. & A. Cronquist Manual of vascular plants of northeastern United States and adjacent Canada, ed. 2. 1991 (Glea Cron ed2)
• (Αγγλικά) Haines, A. & T. F. Vining Flora of Maine: a manual for identification of native and naturalized vascular plants of Maine. 1998 (F Maine)
• (Αγγλικά) Hanks, G. R., ed. Narcissus and daffodil: the genus Narcissus. Medicinal and aromatic plants - industrial profiles volume 21. 2002 (Narcissus Hanks) 34.
• (Αγγλικά) Hinds, H. R. Flora of New Brunswick, ed. 2. 2000 (F New Brunswick)
• (Αγγλικά) Huxley, A., ed. The new Royal Horticultural Society dictionary of gardening. 1992 (Dict Gard)
• (Αγγλικά) Jefferson-Brown, M. Narcissus. 1991 (Narcissus Jeff-Brown) 49.
• (Αγγλικά) Kington, S. The international daffodil register and classified list 1998. 1998 (Daffodil Reg List 98)
• (Αγγλικά) Komarov, V. L. et al., eds. Flora SSSR. 1934-1964 (F USSR)
• (Αγγλικά) Lampe, K. F. & M. A. McCann AMA handbook of poisonous and injurious plants. 1985 (Lampe & McCann)
• (Αγγλικά) Liberty Hyde Bailey Hortorium Hortus third. 1976 (Hortus 3)
• (Γαλλικά) Maire, R. C. J. E. et al. Flore de l'Afrique du Nord. 1952- (F Afr Nord) 75.
• (Αγγλικά) Munro, D. B. Canadian poisonous plants information system (on-line resource). (Can Poison Pl)
• (Αγγλικά) Pajaujis Anonis, D. Flower oils and floral compounds in perfumery. 1993 (Flower Oils)
• (Ιταλικά) Pignatti, S. Flora d'Italia. 1982 (F Ital)
• (Αγγλικά) Radford, A. E. et al. Manual of the vascular flora of the Carolinas. 1964 (F Carolin)
• (Αγγλικά) Rehm, S. Multilingual dictionary of agronomic plants. 1994 (Dict Rehm)
• (Αγγλικά) Salmon, M. 1993. Narcissus section Pseudonarcissus: its subspecies and their distribution (Daffodils) 1993-4:50.
• (Γαλλικά) Tutin, T. G. et al., eds. Flora europaea. 1964-1980 (F Eur)
• (Αγγλικά) Walters, S. M. et al., eds. European garden flora. 1986- (Eur Gard F)
• (Αγγλικά) Webb, D. A. 1978. Taxonomic notes on Narcissus L. In: V. E. Heywood (ed.), Flora europaea. Notulae systematicae ad floram Europaeam spectantes. No. 20 Bot. J. Linn. Soc. 76:298-307.

Narcissus poeticus, the poet's daffodil, poet's narcissus, nargis, pheasant's eye, findern flower or pinkster lily, was one of the first daffodils to be cultivated, and is frequently identified as the narcissus of ancient times (although Narcissus tazetta and Narcissus jonquilla have also been considered as possibilities). It is also often associated with the Greek legend of Narcissus. It is the type species of the genus Narcissus and is widely naturalised in North America.

Description

The flower is extremely fragrant, with a ring of tepals in pure white and a short corona of light yellow with a distinct reddish edge.^[3] It grows to 20 to 40 cm (7.9 to 15.7 in) tall.^[4][5][6]

Taxonomy

Narcissus poeticus was first described by Carl Linnaeus in his book Species Plantarum on page 289 in 1753.^[7][8]

Distribution

Narcissus poeticus is native to central and southern Europe from Spain, France through Switzerland, Austria to Croatia, Greece and Ukraine.^[9] It is naturalised in Great Britain, Belgium, Germany, the Czech Republic, Azerbaijan, Turkey, New Zealand, British Columbia, Washington state, Oregon, Ontario, Quebec, Newfoundland, and much of the eastern United States,^[10][11][12] from Louisiana and Georgia north to Maine and Wisconsin.^[13][14]

Legend and history

Botanical drawing, c. 1659 (N. poeticus in center)

Botanical drawing from Otto Wilhelm Thomé's Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz (1885)

The earliest mention of poet's daffodil is likely in the Historia Plantarum (VI.6.9), the main botanical writing of Theophrastus (371 – c. 287 BCE), who wrote about a spring-blooming narcissus that the Loeb Classical Library editors identify as Narcissus poeticus.^[15] According to Theophrastus, the narcissus (νάρκισσος), also called leirion (λείριον), has a leafless stem, with the flower at the top. The plant blooms very late, after the setting of Arcturus about the equinox.^[16] The poet Virgil, in his fifth Eclogue, also wrote about a narcissus whose description corresponds with that of Narcissus poeticus.^[17] In one version of the myth about the Greek hero Narcissus, he was punished by the Goddess of vengeance, Nemesis, who turned him into a Narcissus flower that historians associate with Narcissus poeticus.^[18][19][20] The fragrant Narcissus poeticus has also been recognised as the flower that Persephone and her companions were gathering when Hades abducted her into the Underworld, according to Hellmut Baumann in The Greek Plant World in Myth, Art, and Literature. This myth accounts for the custom, which has lasted into modern times, of decorating graves with these flowers.^[21] Linnaeus, who gave the flower its name, quite possibly did so because he believed it was the one that inspired the tale of Narcissus, handed down by poets since ancient times.^[22]

Uses

In medicine, it was described by Dioscorides in his Materia Medica as "Being laid on with Loliacean meal, & honey it draws out splinters".^[23] James Sutherland also mentioned it in his Hortus Medicus Edinburgensis.^[24] In Korea, it is used to treat conjunctivitus, urethritis and amenorrhoea.^[9]

Use in perfume

Poet's daffodil is cultivated in the Netherlands and southern France for its essential oil,^[9] narcissus oil, one of the most popular fragrances used in perfumes. Narcissus oil is used as a principal ingredient in 11% of modern quality perfumes—including 'Fatale' and 'Samsara'—as a floral concrete or absolute. The oil's fragrance resembles a combination of jasmine and hyacinth.^[25]

Cultivation

Narcissus poeticus has long been cultivated in Europe. According to one legend, it was brought back to England from the crusades by Sir Geoffrey de Fynderne.^[26] It was still abundant in 1860 when historian Bernard Burke visited the village of Findern—where it still grows in certain gardens and has become an emblem of the village.^[27] It was introduced to America by the late 18th century,^[28] when Bernard McMahon of Philadelphia offered it among his narcissus. It may be the "sweet white narcissus" that Peter Collinson sent John Bartram in Philadelphia, only to be told that it was already common in Pennsylvania, having spread from its introduction by early settlers.^[29] The plant has naturalised throughout the eastern half of the United States and Canada, along with some western states and provinces.^[30]

Narcissus poeticus has long been hybridised with the wild British daffodil Narcissus pseudonarcissus, producing many named hybrids. These older heritage hybrids tend to be more elegant and graceful than modern hybrid daffodils, and are becoming available in the UK once again.^[31] One such cultivar is the popular 'Actaea', which has gained the Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit.^[32]

N. poeticus var. recurvus, the old pheasant's eye daffodil, has also won the AGM.^{[33] [34]}

Toxicity

While all narcissi are poisonous when eaten, poet's daffodil is more dangerous than others, acting as a strong emetic and irritant.^[35] The scent can be powerful enough to cause headache and vomiting if a large quantity is kept in a closed room.^[36]

Photo gallery

• 

  "Valley of Narcissus" - natural lowland habitat in the Transcarpathian region, Ukraine

• 

  Field of naturalised N. poeticus in Slovenia

• 

  Wild N. poeticus in the Ardèche

• 

  In flower in the Daffodil Meadow, Brașov County, Romania

• 

  Near Admonter Haus, Styria, Austria (~1750 m)

• 

  A Narcissus poeticus flower in Burlington, Ontario, Canada

References

La blanka narciso (Narcissus poeticus), ankaŭ nomata poeta narciso (laŭ PIV poetnarciso), estas plantospecio el la familio de amarilidacoj (Amaryllidaceae).

Priskribo

La blankaj narcisoj estas bulbaj plantoj kaj kreskas 40 ĝis 50 cm alte, la folioj larĝas nur 5-8 mm. La floroj estas kreme blankaj kaj havas meze flav-ruĝan pluskorolon. La floroj staras unuope surtige kaj aperas ekde aprilo. La planto estas venena kaj entenas en la bulboj la alkaloidon narcisino kaj narcipoetino.

Disvastiĝo

Blankaj narcisoj estis alhejmigitaj originale en la Mediteranea areo, sed poste surmonde disvastiĝis ties kultivado. La planto ŝatas la kalkomalriĉan kaj humidan lokon kiel humidaj kampoj kaj marĉoj.

La planto kiel sovaĝa planto estas tre danĝerita kaj konvene al tio tre protektita.

Plimultiĝo

La blanka narciso plimultiĝas vegetative per idbulboj.

Uzo

Blanka narciso estas – post flava narciso – la ekonomie plej gravaj narcisoj. Ĝi aperas ĉiujare en granda kvanto surmerkate kiel tranĉita floro el bedoj.

Nomo

La nomo narciso devenas de la greka verbo νάρκειν (narkein), kiu havas la signifon "narkoti" (komparu la vorton narkozo). La poetnarciso, kiu kreskas en Grekio, fakte elradias tre intensan kaj narkotigan odoron. La romianoj transprenis la grekan plantonomon en la latina formo narcissus. Ovidio en sia verko "Metamorfozoj" rakontis la legendon de la memenamiĝinta junulo Narciso, kiu estis transformita al la floro narciso. En sia libro Ovidio skizis la planton tiom detale, ke sendube eblas identigi la planton.

Kiam Carl von Linné kreis sian sistemon de plantonomoj, li konservis la nomon narciso. La vorton narcissus poeticus por la poetnarciso tamen nur post tio kreis la biologo Matthias Lobelius.

Detalle de los estambres de una Narcissus poeticus 'Yellow cheerfulness'.

El narciso de los poetas (Narcissus poeticus) es una especie de planta bulbosa perteneciente a la familia de las Amarilidáceas y el único miembro del género Narcissus en la sección Narcissus.

Ilustración

Descripción

Fácilmente distinguible por su flor solitaria de 4-6 cm de diámetro con 6 segmentos blancos extendidos, y un tubo amarillo claro mucho más corto de hasta 2,5 mm, de margen rojo o escarioso dentado. Tallos florales de hasta 50 cm; hojas lineales, más o menos verdiazules. Florece en primavera. Perfumada.^[1]​

Hábitat

Prados en la montaña, lugares herbosos y prados de dallo húmedos.

Distribución

Albania, Andorra, Austria, Francia, Grecia, Suiza, España, Hungría, Italia, Rumanía, Ucrania. Introducido en Bélgica, Gran Bretaña, República Checa , Alemania y Colombia .

Curiosidades

Se trata de la flor característica del Principat d'Andorra, donde esta determinada especie de Narciso se denomina "Grandalla".

Taxonomía

Narcissus poeticus fue descrita por el científico, naturalista, botánico y zoólogo sueco, Carlos Linneo y publicado en Species Plantarum 1: 289, en el año 1753.^[2]​

Etimología

Narcissus nombre genérico que hace referencia del joven narcisista de la mitología griega Νάρκισσος (Narkissos) hijo del dios río Cephissus y de la ninfa Leiriope; que se distinguía por su belleza.

El nombre deriva de la palabra griega: ναρκὰο, narkào (= narcótico) y se refiere al olor penetrante y embriagante de las flores de algunas especies (algunos sostienen que la palabra deriva de la palabra persa نرگس y que se pronuncia Nargis, que indica que esta planta es embriagadora).

poeticus: epíteto latino que significa "de poetas".^[3]​

Variedades aceptadas

• Narcissus poeticus subsp. radiiflorus (Salisb.) Baker, Handb. Amaryll.: 12 (1888).
• Narcissus poeticus subsp. verbanensis (Herb.) P.D.Sell in P.D.Sell & G.Murrell, Fl. Great Britain Ireland 5: 363 (1996).

Sinonimia

• Autogenes poeticus (L.) Raf.^[4]​

Nombre común

• Castellano: jonquillos, narciso común, narciso de lechuguilla, narciso de los jardines, narciso de los poetas, narciso militar, narciso poético, tragapán, trompón.^[5]​

Véase también

• Terminología descriptiva de las plantas
• Anexo:Cronología de la botánica
• Historia de la Botánica
• Características de las amarillidáceas

Referencias

Bibliografía

1. Fernald, M. 1950. Manual (ed. 8) i–lxiv, 1–1632. American Book Co., New York.
2. Flora of North America Editorial Committee, e. 2002. Magnoliophyta: Liliidae: Liliales and Orchidales. 26: i–xxvi, 1–723. In Fl. N. Amer.. Oxford University Press, New York.
3. Gleason, H. A. & A. Cronquist. 1968. The Pteridophytoa, Gymnospermae and Monocotyledoneae. 1: 1–482. In H. A. Gleason Ill. Fl. N. U.S. (ed. 3). New York Botanical Garden, New York.
4. Gleason, H. A. & A. Cronquist. 1991. Man. Vasc. Pl. N.E. U.S. (ed. 2) i–lxxv, 1–910. New York Botanical Garden, Bronx.
5. Radford, A. E., H. E. Ahles & C. R. Bell. 1968. Man. Vasc. Fl. Carolinas i–lxi, 1–1183. University of North Carolina Press, Chapel Hill.

Poeedinartsiss (varem valge nartsiss; Narcissus poeticus L.) on looduslik nartsissiliik.

Levila

Poeedinartsiss on levinud laialdaselt Kesk-Euroopas ja Vahemere maades.

Iseloomustus

Taime kõrgus on 30–40 cm. Õied on valged. Lisakroon on lühike ja punase servaga. Õitseb hilja. Võrdlemisi külmakindel.

Kasvatamine

Poeedinartsisse kasvatatakse iluaedades alates 16. sajandist.

Seda liiki on kasutatud palju sordiaretuseks ja sellel põhineb üks nartsissisortide rühm – poeedinartsissid.

Vaata ka

• Nartsiss
• Poeedinartsissid

Välislingid

• Valge nartsiss andmebaasis eElurikkus

• Nartsiss – eneseimetlejate lill

Valkonarsissi (Narcissus poëticus) on laajasti koristekasvina viljelty keväisin kukkiva narsissilaji. Sitä tavataan alkuperäisenä Keski- ja Etelä-Euroopassa.

Ulkonäkö ja koko

Valkonarsissi on monivuotinen sipulikasvi, joka kasvaa 20–45 senttimetriä korkeaksi. Sen lehdet ovat 3–13 millimetriä leveät, muodoltaan tasasoukat ja väriltään tummanvihreän sinivihreät. Valkonarsissin tuoksuva, kirjavanvärinen kukka on 3,5–7 senttimetriä leveä. Kukan valkeat kehälehdet ovat 1,5–2,5 cm pitkiä. Keskellä oleva poimuilevareunainen lisäkehä on väriltään keltainen punainen tai oranssi. Valkonarsissin hedelmä on pallomainen kota. Se kukkii keväällä. Laji on ulkonäöltään muunteleva. ^[2]

Valkonarsissi risteytyy keltanarsissin (Narcissus pseudonarcissus) kanssa. Risteymää eli tähtinarsissia (Narcissus × incomparabilis) viljellään myös koristekasvina. ^[2]

Lajikkeita

• ’Actaea’
• ’Cantabile’
• ’Plenus’
• ’Recurvus’

Lähteet

Aiheesta muualla

• Kasviatlas: Valkonarsissi (Narcissus poëticus) Suomessa.

Valkonarsisseja kukinta-aikaan.

Narcissus poeticus

Le Narcisse des poètes (Narcissus poeticus) est une plante à bulbe de la famille des liliacées ou selon la classification APG III des amaryllidacées.

Le Narcisse des poètes a des dizaines de noms vernaculaires en français selon les époques ou les régions^[1].

Description

• Hauteur de la plante : 30 à 60 cm.
• Fleur : 4 à 5 cm.
• Floraison : avril à juin.

Répartition

Presque toute l'Europe centrale (France et Suisse), peut être abondant localement.

Habitats

Prairies humides de montagne jusqu'à 2 300 m.

Usages

Le narcisse est connu depuis l’Antiquité pour un usage médicinal. Pline l'Ancien le décrivait cependant comme une plante qui alourdissait l‘esprit et rendait idiot.

Le narcisse des poètes est utilisé en parfumerie. Il est en particulier ramassé pour cet usage à l'aide de râteaux spécifiques sur le plateau de l'Aubrac dans le Massif central ou encore dans le Jura. Transformé sur place en usine en une matière première brute (concrète), il est ensuite envoyé dans les parfumeries de Grasse où il sert de base à de nombreux parfums.

Galerie

• Narcisse des poètes en Ardèche.

• Narcisse des poètes en culture.

• Fleur de narcisse des poètes en Roumanie.

Voir aussi

Notes et références

1. ↑ Pascal Vigneron, « Les noms vernaculaires du Narcissus poeticus », sur Amaryllidaceae, 21 février 2010 (consulté le 2 décembre 2011).

Prawa narcisa (Narcissus poeticus) je rostlina ze swójby amarylisowych rostlinow (Amaryllidaceae).

Wopis

Prawa narcisa docpěwa wysokosć wot 20 hač 40 cm. Rostlina njese jenož jedne kćenje.

Łopjena

Łopjena su linealne, mjasne, módrozelene a docpěwaja šěrokosć wot 5 hač 10 cm.

Kćenja

Kćěje wot apryla hač meje. Běłe kćenja docpěwaja šěrokosć wot 3 hač 6 cm a njesu krótku, škličkojtu bóčnu krónu z kudźerjatej čerwjenej kromu.

Stejnišćo

Rosće na hórskich łukach a je zahrodna rostlina.

Rozšěrjenje

Rostlina předewšě w juhuzapadnej Europje rozšěrjena.

Nóžki

1. ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 287.
2. ↑ W internetowym słowniku: Narzisse

Žórła

• Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 38 (němsce)
• Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
• Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
• Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
• Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)

Il narciso selvatico (Narcissus poeticus L., 1753) è una pianta erbacea bulbosa della famiglia delle Amarillidacee.^[1]

Descrizione

La corolla del fiore è bianca, di dimensioni comprese tra i 4 e i 6 cm di diametro e composta da un totale di 6 petali, mentre la paracorolla è gialla con bordature dentate rosse di 2,5 mm di diametro. Le foglie sono lineali, strette e verdi. Il gambo raggiunge i 50 cm d'altezza, mentre il bulbo è sferico e marrone. Il fiore è profumato e fiorisce in primavera.

Habitat e distribuzione

Cresce in prati erbosi ed umidi di zone montagnose, principalmente in Albania, Andorra (quest'ultimo, paese di maggior diffusione), Austria, Francia, Grecia, Svizzera, Spagna, Ungheria, Italia, Romania e Ucraina. È stato posteriormente introdotto in Belgio, Gran Bretagna, Repubblica Ceca, Germania e Colombia.

Derivazione

Il nome della specie deriva dal personaggio mitologico greco Narciso, Νάρκισσος (Narkissos) e dal termine ναρκὰο (narkào, narcotico). Alcuni indicano come possa derivare anche dal termine persiano Nargis (نرگس). Entrambi i termini sono usati riferendosi al forte e piacevole odore del fiore della pianta^[2].

Curiosità

È il fiore caratteristico del Principato d'Andorra, dove questa particolare specie di narciso viene chiamata in catalano "Grandalla".

Tassonomia

È stato descritto per la prima volta da Linneo nel 1753 nella sua pubblicazione Species Plantarum 1:289.

Si accettano due varianti della pianta:

• Narcissus poeticus subsp. radiiflorus (Salisb.) Baker, Handb. Amaryll.: 12 (1888).
• Narcissus poeticus subsp. verbanensis (Herb.) PDSell in P.D.Sell & G.Murrel, Fl.Great Britain Ireland 5: 363 (1996).

Sinonimia

• Autogenes poeticus (L.) Raf.^[3]

Galleria d'immagini

Note

Narcissus poeticus (binomen a Linnaeo anno 1753 statutum) est species plantarum florentium et familiae Amaryllidacearum et generitypus generis Narcissi; in sectione "Narcissi" eius generis conlocanda est. Haec species iuxta oras maritimas Mediterraneas crescit. Hodie per omnem orbem terrarum in hortis ob flores colitur, in Nederlandia et Francia etiam ob aroma in unguentis usitatum. Flores sunt candidi, paracorollá speciosá aureá. Antiquis Latine et Graece nomine narcissus νάρκισσος haec species cognita erat: nam celeberrimam fabulam mythologicam de origine eius floris excogitaverunt, unde cognomen poeticus duxit.

Narcissus poeticus in Slovenia floret.

Bibliographia

• John W. Blanchard, Narcissus. A guide to wild daffodils. Woking: Alpine Garden Society, 1990. ISBN 0-900048-53-0.

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Narcissum poeticum spectant.

De dichtersnarcis of witte narcis (Narcissus poeticus) is een 30-60 cm hoog, overblijvend bolgewas uit de narcisfamilie (Amaryllidaceae). De drie tot vijf bladeren per plant zijn lintvormig, afgeplat en 20-40 cm lang.

De dichtersnarcis bloeit van april tot juni. De bloemstengels zijn aan de bovenkant geknikt. De bloemen zijn meestal alleenstaand. De bloembuis is 2-3 cm lang en groenachtig. De zes bloemdekbladeren zijn wit, uitgespreid en 1,5-3 cm lang. De bijkroon is schotelvormig, 1-3 mm lang en geel met een rode, gefranjerde rand. De vruchten zijn doosvruchten.

De dichtersnarcis komt van nature voor in Zuid-Europa en het westen van de Balkan. De plant komt voor in bergweiden en bossen. Tevens is de soort als sierplant in cultuur en is deze hier en daar noordelijker ook ingeburgerd.

Externe link

• Witte narcis (Narcissus poeticus) op SoortenBank.nl (gebaseerd op de Heukels²³, dit is de laatste uitgave)

Narcyz biały^[3] (Narcissus poeticus L.) – gatunek rośliny należący do rodziny amarylkowatych. Występuje w naturze w południowo-zachodniej Europie – od południowo-środkowej Francji, po środkową Hiszpanię, przez południowe stoki Alp po południowe Włochy i północno-zachodnią część Grecji^[3][4]. Uprawiany jako roślina ozdobna (w gruncie i doniczkach), przy czym dziczeje z upraw^[3] i w wielu miejscach, także na północ od zasięgu naturalnego, już jest zadomowiony^[5]; w Polsce rośnie miejscami zdziczały w parkach i na cmentarzach^[3]. Gatunek jest wykorzystywany w przemyśle perfumeryjnym. Roślina trująca^[4].

Morfologia

Łąka z Narcissus poeticus subsp. radiiflorus

Gatunek zmienny, zwłaszcza pod względem kształtu listków okwiatu, budowy przykoronka i pręcikowia^[4].

Pokrój

Geofit z cebulą o długości do 4 cm. W wyniku powstawania wegetatywnych cebul potomnych zwykle rośnie w kępach^[3]. Osiąga do 40–50 cm wysokości^[4].

Liście

Odziomkowe, zwykle cztery, szarozielone, płaskie, o szerokości od 5 do 9 mm^[3] lub do 13 mm^[4].

Kwiaty

Wyrastają zwykle pojedynczo na spłaszczonym głąbiku, na szypułce długości od 1 do 4 cm u nasady z błoniastą podsadką o długości od 3 do 5 cm. Listki okwiatu mają od 1,5 do 3 cm długości i są białe do jasnokremowych. Mają kształt lancetowatoklinowaty do jajowatookrągłego, często zachodzą na siebie. Przykoronek żółty z czerwonym brzegiem jest deskowaty lub cylindryczny, o średnicy od 8 do 14 mm i wysokości do 3 mm. Pręciki w dwóch nierównych okółkach po trzy^[4].

Owoce

Torebki^[5].

Gatunki podobne

Narcyz późny N. serotinus o podobnym wyglądzie (ale m.in. liście pojedyncze lub dwa, walcowate) kwitnie od września do listopada^[5].

Biologia i ekologia

Gatunek kwitnie od kwietnia do maja^[4], ewentualnie do czerwca^[5]. Rośnie w naturze na wilgotnych łąkach, w górach po piętro subalpejskie^[4].

Roślina jest trująca z powodu zawartego w cebuli alkaloidu – narcypoetyny^[3].

Zastosowanie

Ze względu na swoje efektowne kwiaty i wczesną porę kwitnienia gatunek uprawiany jest w gruncie i pojemnikach jako roślina ozdobna^[3]. Stosowany jest także w przemyśle perfumeryjnym^[4].

Przypisy

Narcisa albă (lat. Narcissus poeticus^[1]) face parte din familia Amaryllidaceae și este o specie din genul Narcissus care înflorește spre sfărșitul primăverii.

Caractere morfologice

• Bulbul cu diametru 2–4 cm, piriform^[2] .
• Tulpina este înaltă până la 45 cm^[2].
• Frunzele sunt liniare, cenușie-glauc, lungi până la 40 cm și late până la un centimetru^[2].
• Florile sunt singulare, parfumate, dispuse terminal pe o tulpină înaltă până la 45 cm. Elementele florale: foliolele periantului oval-oblonge, alb curat, coronulă cu mult mai scurtă, creponată, galbenă-aurie, pe margini roșie.^[2].

Înmulțire

Se înmulțește prin divizarea bulbilor.

Utilizare

Ca plante ornamentale, se folosesc în parcuri, grădini, ca flori tăiate și la ghivece.

Galerie

Note

Legături externe

Wikimedia Commons conține materiale multimedia legate de Narcissus poeticus

Wikispecies conține informații legate de Narcissus poeticus

• fr Tela Botanica 43634

Pingstlilja (Narcissus poëticus) är en amaryllisväxt som tillhör släktet narcisser. Den kommer ursprungligen ifrån syd- och mellaneuropa men är idag relativt vanlig i förvildad form på före detta tomtmark samt i parker och trädgårdar. Den blir 20 till 45 centimeter hög och blommar i maj med vita blommor.

Hela växten, speciellt löken, är giftig.^[1]

Pingstliljan är en variabel art och flera varieteter har beskrivits. Numera erkänns vanligen två underarter:

• subsp. poëticus - har ståndare som är kortare än bikronan och kalkblad som överlappar.
• subsp. radiiflorus - har ståndare som är längre än bikronan och kalkblad som ej överlappar.

Korsningen mellan underarterna har fått namnet:

• nsubsp. verbanensis

Synonymer

subsp. poëticus

Autogenes poëticus (L.) Rafinesque

Helena croceocincta Haworth

Helena purpureocincta Haworth

Narcissus hellenicus Pugsley

Narcissus majalis Curt.

Narcissus poëticus J.Sibthorp & Sm.

Narcissus poëticus L.

Narcissus poëticus subsp. majalis (Curtis) P.D.Sell

Narcissus poëticus subsp. recurvus (Haw.) P.D.Sell

Narcissus poëticus subsp. sulphureus Rouy

Narcissus poëticus var. hellenicus(Pugsley) Fernandes

Narcissus poëticus var. majalis (Curtis) Fernandes

Narcissus poëticus var. physaloides Beauverd

Narcissus poëticus var. recurvus (Haworth) Fernandes

Narcissus recurvifolius Lodd. ex Steudel

Narcissus recurvus Haworth

Stephanophorum purpurascens Dulac

subsp. radiiflorus (Salisbury) Baker

Autogenes angustifolius (Curtis) Rafinesque

Hermione angustifolia M.Roemer

Hermione stellaris Salisbury

Narcissus angustiflorus auct.

Narcissus angustifolius Curtis

Narcissus dianthus Haworth

Narcissus exertus Pugsley

Narcissus majalis var. exertus Haworth

Narcissus poetarum Haworth

Narcissus poëticus subsp. biflorus (Curtis) Cadevall

Narcissus poëticus proles radiiflorus (Salisbury) Rouy

Narcissus poëticus subsp. angustifolius (Haw.) Ascherson & Graebner

Narcissus poëticus subsp. angustifolius . Curtis

Narcissus poëticus var. grandiflorus Sabine

Narcissus radiiflorus Salisbury

Narcissus radiiflorus subsp. exertus (Haworth) P.D.Sell

Narcissus radiiflorus subsp. poetarum (Burbidge & Baker) P.D.Sell

Narcissus radiiflorus subsp. stellaris (Haworth) P.D.Sell

Narcissus radiiflorus var. exertus (Haworth) Fernades

Narcissus radiiflorus var. poetarum Burbidge & Baker

Narcissus radiiflorus var. stellaris (Haworth) Fernades

Narcissus stellaris Haworth

Narcissus stellaris f. dianthus (Schur) Soó

nssp. verbanensis (Herbert) P.D.Sell

Narcissus poëticus var. verbanensis Herbert

Narcissus verbanensis (Herbert) Herbert

Fotografier

Se även

• Påsklilja

Referenser

1. ^ Wigander, Millan (1976). Farliga växter. Stockholm: Almqvist & Wiksell Förlag. ISBN 91-20-04445-3 sid 28

Externa länkar

• Den virtuella floran - Pingstlilja
• Wikimedia Commons har media som rör Pingstlilja.
  Bilder & media

Narcissus poeticus (tên tiếng Anh: poet's daffodil, poet's narcissus, nargis, pheasant's eye, findern flower, và pinkster lily) là một trong những loài thủy tiên đầu tiên được nuôi trồng. Nó thường được liên đới với thần thoại Narcissus Hy Lạp.^[2][3] Đây là loài điển hình của chi Narcissus. Hoa có mùi rất thơm, cánh hoa trắng muốt, bao hoa ngắn màu vàng nhạt với viền đỏ dễ thấy.^[4] Chúng phát triển đến chiều cao 20 đến 40 cm (7,9 đến 15,7 in),^[5][6][7] và rất phổ biến ở châu Âu và Bắc Mỹ.^[8][9][10]

Chú thích

Liên kết ngoài

• Phương tiện liên quan tới Narcissus poeticus tại Wikimedia Commons
• Dữ liệu liên quan tới Narcissus poeticus tại Wikispecies
• Vườn thực vật hoàng gia Kew; Đại học Harvard; Australian Plant Name Index (biên tập). “Narcissus poeticus”. International Plant Names Index. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2013.

• 1 Ботаническое описание
• 2 Ареал
• 3 Таксономия
  • 3.1 Синонимы
• 4 Примечания
• 5 Литература
• 6 Ссылки

紅口水仙（學名：Narcissus poeticus）是水仙屬的模式種，原產於中南歐，後來作為觀賞植物引入北美等其他地區^[2][3][4]。其花有香氣^[5]，高20～40厘米（7.9～15.7英寸）^[6][7][8]。從中提取的精油可用來製作香水^[9]

參考文獻