Guidance for identification
Aurantiporus fissilis is a species of poroid fungus in the family Polyporaceae. It is a plant pathogen.[1] Although known primarily as a central and northern European species,[2] it was recorded from Taiwan in 2016.[3] It is inedible.[4]
Aurantiporus fissilis is a species of poroid fungus in the family Polyporaceae. It is a plant pathogen. Although known primarily as a central and northern European species, it was recorded from Taiwan in 2016. It is inedible.
Cost capìtol a l'é mach në sbòss. Da finì.
A chërs ëdzora a latifeuje vive, motobin da ràir dzora a conìfere. A peul andé anans a chërse ëdcò quand le piante a son già mòrte.
A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
As peul nen mangesse.
Tyromyces fissilis (Berk. & M.A. Curtis) Donk
Cost capìtol a l'é mach në sbòss. Da finì.
AmbientA chërs ëdzora a latifeuje vive, motobin da ràir dzora a conìfere. A peul andé anans a chërse ëdcò quand le piante a son già mòrte.
Comestibilità A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
As peul nen mangesse.
Złotoporek niemiły, białak niemiły, białak czerniejący (Aurantiporus fissilis (Berk. & M.A. Curtis) H. Jahn ex Ryvarden) – gatunek grzybów należący do rodziny żagwiowatych (Polyporaceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Sarcodontia, Meruliaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozowali w roku 1849 r. Berk. i M. A. Curtis nadając mu nazwę Polyporus fissilis. Później zaliczany był do różnych rodzajów w randze gatunku lub podgatunku. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w roku 1978 H. Jahn i Ryvarden[1]. Niektóre synonimy naukowe[2]:
Polska nazwa białak niemiły pojawiła się po raz pierwszy w pracy Stanisława Domańskiego i in. w 1967 r[3]. W 2003 r. Władysław Wojewoda zaproponował nazwę białak czerniejący. Po przeniesieniu tego gatunku do rodzaju Aurantiporus obydwie są niespójne z nazwą naukową. Zgodna z nią natomiast jest nazwa złotoporek niemiły podana w pracy B. Gumińskiej i W. Wojewody z 1985 r[4].
Owocnik jest jednoroczny, typu huba. Do podłoża przyrasta bokiem[5].
Gruby i mięsisty, o kształcie konsolowatym lub rozpostarto-odgiętym, czasami rozpostarty. Owocniki wyrastają pojedynczo lub w grupach, ułożone dachówkowato. Sąsiednie owocniki zrastają się z sobą. Pojedynczy owocnik ma szerokość do 25 cm i grubość do 8 cm. Brzeg tępy, gruby. Powierzchnia nierówna, chropowata, ale bez strefowania, omszona lub krótko owłosiona. Barwa początkowo biała, później kremowa, zazwyczaj z różowym odcieniem. Różowe przebarwienie staje się dobrze widoczne gdy owocnik zaczyna wysychać[6].
Rurkowy, w młodych owocnikach białawy, w starszych lekko różowawy lub słomkowożółty. Po wyschnięciu staje się czerniawy. Rurki tworzą jedną warstwę o grubości 1-3 cm. Z rurek świeżych owocników często wydziela się bezbarwny lub żółtawy płyn. Pory rurek kanciaste, w starszych owocnikach nierówne, a nawet labiryntowate. Mają średnicę 0,3-0,8 mm, na jednym mm mieści się ich 2-3[6].
Jednowarstwowy, soczysty o konsystencji włóknisto-mięsistej. Ma przeważnie grubość 1-4 cm, jest początkowo biały, potem lekko różowawy. Podczas wysychania ulega nasyceniu żywicą, ciemnieje do koloru umbry oraz twardnieje i wygląda jak gdyby nasycony był klejem[5][6]. Ma nieprzyjemny zapach i cierpki smak[6].
System strzępkowy monomityczny. Strzępki generatywne ze sprzążkami, o zróżnicowanej grubości ścian – od cienkościennych do grubościennych. . Mają szerokość 3,5-6 µm. Są bezbarwne lub zawierają jasnożółtawe kryształki. Podstawki zgrubiałe, 4- sterygmowe, o rozmiarach 15-20× 4-6 µm. Posiadają sprzążki w podstawie. Zarodniki o kształcie od elipsoidalnego do owalnego, bezbarwne, gładkie, nieamyloidalne. Mają rozmiar 4-5 × 2,5-3 µm. W kontekście występują chlamydospory o średnicy 4-10 µm. Są kuliste, nieco grubościenne i nieamyloidalne[7].
Zlotoporek niemiły występuje tylko na półkuli północnej. Jego stanowiska zanotowano w Ameryce Północnej, Europie i Azji[8]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski opisano wiele jego stanowisk[3]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[9]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech, Danii, Holandii, Norwegii, Szwecji i Finlandii[3].
Rośnie na drzewach liściastych w ogrodach, parkach, przy drogach, rzadziej w lasach. Owocniki wytwarza od lipca do listopada[3]. Często występuje w dziuplach[6]. Obserwowano go na kasztanowcach, jesionach, jabłoniach, gruszach, olszach, leszczynie, wiązach, dębach, bukach, brzozach, lipach, wierzbach, topolach, jarzębinie, oliwkach. Bardzo rzadko spotykano go na drzewach iglastych – na sosnach i świerkach[7].
Saprotrof i pasożyt drzew. Rozwija się zarówno na martwych, jak i na żywych drzewach. Powoduje białą zgniliznę drewna[7]. Ochrona drzew polega na profilaktyce – zabezpieczaniu ran środkami grzybobójczymi[5]. Grzyb niejadalny.
Jest kilka podobnych hub o białawym i mięsistym owocniku. Najbardziej podobny jest gąbczak piankowy (Sarcodontia spumea). Najłatwiej odróżnić go po tym, że ma owocnik dwuwarstwowy; górna część jest soczysta, dolna łykowata. Drobnoporek mleczny (Postia tephroleuca) i drobnoporek gorzki (Postia stiptica) są całkowicie mięsiste, mają ostre brzegi i wydzielają krople cieczy. Pospolity wrośniak anyżkowy rośnie głównie na wierzbach, ma większe pory i charakterystyczny zapach[5].
Złotoporek niemiły, białak niemiły, białak czerniejący (Aurantiporus fissilis (Berk. & M.A. Curtis) H. Jahn ex Ryvarden) – gatunek grzybów należący do rodziny żagwiowatych (Polyporaceae).
Apelticka (Aurantiporus fissilis) är en svampart[11] som först beskrevs av Berk. & M.A. Curtis, och fick sitt nu gällande namn av H. Jahn ex Ryvarden 1978. Aurantiporus fissilis ingår i släktet Aurantiporus och familjen Polyporaceae.[12][13] Inga underarter finns listade i Catalogue of Life.[12]
I den svenska databasen Dyntaxa[14] används istället namnet Spongipellis fissilis för samma taxon. Arten är reproducerande i Sverige.[14]
Apelticka (Aurantiporus fissilis) är en svampart som först beskrevs av Berk. & M.A. Curtis, och fick sitt nu gällande namn av H. Jahn ex Ryvarden 1978. Aurantiporus fissilis ingår i släktet Aurantiporus och familjen Polyporaceae. Inga underarter finns listade i Catalogue of Life.
I den svenska databasen Dyntaxa används istället namnet Spongipellis fissilis för samma taxon. Arten är reproducerande i Sverige.
