Ganoderma adspersum (Schulzer) Donk 1969

Lakownica europejska (Ganoderma adspersum (Schulzer) Donk) – gatunek grzybów należący do rodziny lakownicowatych (Ganodermataceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ganoderma, Ganodermataceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1878 r. Schulzer nadając mu nazwę Polyporus adspersus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1969 r. Donk, przenosząc go do rodzaju Ganoderma^[1].

Synonimy naukowe^[2].

• Ganoderma europaeum Steyaert 1961
• Polyporus adspersus Schulzer 1878

Nazwę polską podał Stanisław Domański w 1967 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako lakownica południowa^[3].

Morfologia

Kapelusz

Wieloletni o kształcie kopytkowatym lub półokrągłym i rozmiarach 10-30 cm, grubości 4-10 cm. Jest przyrośnięty bokiem. Kapelusz na górnej powierzchni jest matowy, czerwonobrązowy, u starszych okazów brązowo-czarny. Jego powierzchnia jest silnie pofalowana i guzowata, czasami występują wyraźne strefy. Brzeg kapelusza zaokrąglony i czysto biały. Skórka twarda, nie pozwala się wgnieść palcem^[4].

Rurki

Drobne, okrągłe, białe, po uciśnięciu brązowieją. Na starszych okazach stają się brązowe. Długość rurek 10-15 mm^[4].

Miąższ

Czekoladowobrązowy lub kasztanowobrązowy^[5]. Jest włóknisty, korkowaty i twardy. Ma grubość kilka razy większą od długości pojedynczych rurek i wyraźnie zaznaczone strefy przyrostu^[4].

Zarodniki

Wysyp zarodników: czerwonobrązowy. Zarodniki elipsoidalne z porą rostkową. Rozmiary zarodników: 8,5-11,5 × 6,5-8 μm^[4].

Występowanie i siedlisko

Lakownica europejska notowana jest w Ameryce Północnej i Południowej, Europie i Azji. Najwięcej stanowisk opisano w Europie^[6]. Na terenie Polski w piśmiennictwie naukowym podano liczne jej stanowiska^[3].

Występuje w parkach, w lasach i przy drogach, głównie na drzewach liściastych. Jest dość rzadki^[5]. Na drzewach iglastych występuje rzadko. Rośnie na żywych drzewach, ale po ich śmierci jeszcze przez kilka lat kontynuuje wzrost^[4]. W Polsce notowana była na następujących drzewach: Acer dasycarpum, kasztanowiec zwyczajny, brzoza brodawkowata, śliwa domowa, dąb, lipa drobnolistna, wiąz^[3].

Gatunki podobne

• lakownica czerwonawa (Ganoderma pfeifferi Bres.). Owocnik niestrefowany, miedzianoczerwony lub rdzawopurpurowy kolor i pory z czasem żółtawe. Rośnie na drzewach liściastych, głównie na buku.
• lakownica jasnomiąższowa (Ganoderma resinaceum Boud.). Owocnik ceglastoczerwony lub niemal czarny i czasami błyszczący. Rośnie na drzewach liściastych, głównie na dębie.

Znaczenie

• Grzyb niejadalny. Pasożyt i saprotrof. Powoduje białą zgniliznę drewna

Przypisy