Der Wasser-Mohrenfalter (Erebia pronoe) ist ein Schmetterling (Tagfalter) aus der Familie der Edelfalter (Nymphalidae). Das Artepitheton leitet sich von Pronoe, der Tochter des Nereus aus der griechischen Mythologie ab.[1]
Die Vorderflügel dieser relativ großen Mohrenfalter haben eine Spannweite von etwa 36 bis 46 Millimetern. Sie sind samtig dunkelbraun gefärbt, zeigen einen seidigen Glanz und variieren farblich je nach dem geographischen Vorkommen. So kommen fast einfarbig dunkelbraune Exemplare vor. Bei anderen Faltern befindet sich in der Postdiskalregion eine rotbraune Binde mit zwei bis vier kleinen Augenflecken. Die Vorderflügelunterseite ist dunkelbraun mit einem rotbraunen Außenband und oftmals durchscheinenden weißen Augenflecken. Auf den dunkelbraunen Hinterflügeln sind gelegentlich Augenflecke zu erkennen. Die Hinterflügelunterseiten sind in drei Regionen unterteilt, wobei die Basalregion graubraun, die Diskalregion bei den Männchen schwarzbraun und bei den Weibchen gelbbraun sowie die Postdiskalregion wieder heller braun gefärbt sind. Auffällig ist eine deutliche, zahnartig hervortretende Zeichnung etwa in der Mitte der Diskalregion.
Das Ei ist von weißlicher Farbe und mit feinen Längsrippen versehen.[2] Bei den erwachsenen Raupen dominiert ein verschwommen rötlichgelber Farbton, der durch schwarze Rücken-, bräunliche Nebenrücken- sowie hellere Seitenlinien unterbrochen wird. Die gelbweiß gefärbte Puppe besitzt einen zimtbraunen Kopf und Hinterleib.
Eine gewisse Ähnlichkeit besteht zu den Arten Weißkernaugen-Mohrenfalter (Erebia stirius), Freyers Alpen-Mohrenfalter (Erebia styx) und Erebia montana, jedoch ist pronoe durch die hellere Abgrenzung des Basalfeldes der Hinterflügelunterseite gut zu erkennen.
Der Wasser-Mohrenfalter kommt in den Hochlagen von Alpen, Pyrenäen, Dinarischem Gebirge, Balkangebirge und Karpaten überwiegend zwischen 900 und 2800 Metern vor. Er bevorzugt Magerrasenflächen und Geröllhalden sowie die Ränder von Gebirgsbachläufen.
Die Falter leben in einer Generation von Juni bis September. Sie besuchen gerne Blüten, wie beispielsweise diejenigen der Silberdistel (Carlina acaulis). Hauptfutterpflanzen der Raupen sind Schwingelarten (Festuca).[3] Sie überwintern. Die Verpuppung erfolgt aufrecht zwischen Graswurzeln.[2]
In Deutschland kommt die Art nur in den bayerischen Alpen vor, stellenweise jedoch zahlreich, so dass sie auf der Roten Liste gefährdeter Arten als nicht gefährdet geführt wird.[4]
Der Wasser-Mohrenfalter (Erebia pronoe) ist ein Schmetterling (Tagfalter) aus der Familie der Edelfalter (Nymphalidae). Das Artepitheton leitet sich von Pronoe, der Tochter des Nereus aus der griechischen Mythologie ab.
The water ringlet (Erebia pronoe) is a member of the subfamily Satyrinae of family Nymphalidae. It is a high altitude (mainly between 900 and 2,800 meters) butterfly found in the Alps, Bavaria, Styria, Pyrenees, Carpathians and Bulgaria.
The wingspan is 36–46 mm.
E pronoe Esp. (= arachne Hbn.) (37 c). Dark black -brown, with a red -brown band which is anteriorly broader and posteriorly narrower and bears costally 2 white-centred ocelli and towards the hindmargin an additional smaller one. The band of the hindwing consists of 3 rounded russet-brown spots with black eye-dots which have occasionally white pupils. Underside of the forewing sombre red-brown the band lighter and distinctly contrasting; the distal margin and apex dusted with bluish grey. The hindwing beneath bluish- or ashy- grey with black -brown dusting; the centre traversed by a curved, posteriorly broadly dentate, almost uniformly brown band which sharply borders the distal area. In the latter there are one or two black blind ocelli. The female is much lighter above and beneath, with the markings more prominent than in the male, the ocelli being larger and the base and submarginal band of the hindwing beneath light white-grey, the brown middle hand contrasting sharply. Distributed over the whole Alps, occurring also in the Apennines, Pyrenees, Carpathian Mts., South and South-West Russia and the southern slopes of the Caucasus. - In pitho Hbn (37c), which represents the species in the Swiss Alps and the southern Jura, the markings of the upperside are either entirely absent or there is only a reddish tint as a faint remnant of the same, the 2 ocelli near the apex are small and have minute white pupils. Some species [Sic] have no ocelli, being simply dark black-brown with some violet sheen. Underside as in the first described form - In the form almangoviae Stgr. the subcostal ocelli, though present in the brown band, are without distinct white pupils, those on the hindwing too having no white pupils or only traces of such. In the Allgau — Egg barrel-shaped, ribbed, white. Larva dirty reddish yellow, with a dark dorsal hue, the lateral markings consisting of streaks and the spiracles being black. From October to July on Poa. Pupa anteriorly bone -yellow marked with dark, abdomen cinnamon with dark incisions; so covered among the roots of grass that only the head is visible (Gross-Steyer). The butterfly appears in August and September, fluttering with a jerky flight in meadows and on grassy slopes of the mountain and alpine regions. In some years not rare, occurring up to 6000 ft. in the high ranges. [1]
Adults are on wing from June to September in one generation.
The larvae feed on Festuca species.
This article incorporates text from this source, which is in the public domain. The water ringlet (Erebia pronoe) is a member of the subfamily Satyrinae of family Nymphalidae. It is a high altitude (mainly between 900 and 2,800 meters) butterfly found in the Alps, Bavaria, Styria, Pyrenees, Carpathians and Bulgaria.
Underside The wingspan is 36–46 mm.
Erebia pronoe
Le Moiré fontinal (Erebia pronoe) est un lépidoptère appartenant à la famille des Nymphalidae, à la sous-famille des Satyrinae et au genre Erebia.
Erebia pronoe a été nommé par Eugen Johann Christoph Esper en 1780.
Synonymes : Papilio pronoe Esper, 1780; Papilio pitho Hübner, 1804 ; Papilio vergy Ochsenheimer, 1807 ; Erebia pronoe glottis [1],[2].
Le Moiré fontinal se nomme Water Ringlet en anglais[2].
Erebia pronoe fruhstorferi Warren, 1933[2].
Le Moiré fontinal est un petit papillon, marron orné aux antérieures d'une bande postmédiane orange entrecoupée par les nervures avec deux ocelles noirs pupillés de blanc à l'apex, et chez la femelle d'autres ocelles aux antérieures et aux postérieures dans des taches orange cuivrées.
Le revers des antérieures est cuivre orangé avec une bande postmédiane plus claire qui porte deux ocelles noirs pupillés de blanc à l'apex chez le mâle, pareil plus un autre chez la femelle. Les postérieurs sont chinées de gris beige et marron à reflet violacé avec une large bande plus claire.
Il vole de fin juin à fin septembre[3].
Les plantes hôtes des chenilles sont Festuca ovina et Festuca quadriflora[3].
Il est présent sous forme de nombreux petits isolats, dans les Pyrénées en Espagne, Andorre, France, dans les Alpes en Suisse, Italie, Slovénie, Allemagne, Autriche, Macédoine, Roumanie et Bulgarie[2],[3].
En France métropolitaine il est présent dans les Pyrénées, dans les Pyrénées-Atlantiques, la Haute-Garonne, l'Ariège, les Hautes-Pyrénées et dans quatre départements du Jura et des Alpes, Isère, Savoie, la Haute-Savoie, l'Ain et le Jura [4].
Il réside dans des prairies herbues humides[3].
Pas de statut de protection particulier[5].
Erebia pronoe
Le Moiré fontinal (Erebia pronoe) est un lépidoptère appartenant à la famille des Nymphalidae, à la sous-famille des Satyrinae et au genre Erebia.
De watererebia (Erebia pronoe) is een vlinder uit de onderfamilie Satyrinae van de familie Nymphalidae, de vossen, parelmoervlinders en weerschijnvlinders.
De watererebia komt voor in diverse gebergten in het midden en zuiden van Europa, in Oekraïne is de soort uitgestorven. In Roemenië, Slowakije en Oostenrijk nemen de aantallen van deze soort behoorlijk af.[1] De vlinder vliegt op hoogtes van 900 tot 2500 meter boven zeeniveau. De soort leeft op (kruidenrijke) graslanden en bij bosranden.
De soort vliegt in een jaarlijkse generatie van juli tot en met september. Als waardplanten worden grassen uit de geslachten Poa en Festuca gebruikt. De rups overwintert in het eerste stadium en verpopt in juni of juli.
Onderzijde vrouwjte
Onderzijde mannetje
Na generassion a l'ann, la farfala a vòla da fin luj a aost.
A viv an sj'Alp, da 1200 a 2000 méter.
Na generassion a l'ann, la farfala a vòla da fin luj a aost.
DistribussionA viv an sj'Alp, da 1200 a 2000 méter.
Systematyka Domena eukarionty Królestwo zwierzęta Typ stawonogi Gromada owady Podgromada uskrzydlone Rząd motyle Podrząd motyle dzienne Rodzina rusałkowate Rodzaj Erebia Gatunek górówka pronoe Górówka pronoe (kniejowiec barwny większy) (Erebia pronoe) – gatunek motyla z rodziny południc. Występuje w Alpach, Pirenejach, Tatrach, Karpatach Południowych i w górach Półwyspu Bałkańskiego. W Polsce spotykany jedynie w Tatrach Zachodnich.
Rozpiętość skrzydeł: 42 – 44 mm. Przednie skrzydła z jasną pionową przepaską przy brzegach, zwężającą się ku tylnemu brzegowi, szerszą od spodu niż z wierzchu. U samca tylne skrzydła od spodu są brunatne z fiołkowo-niebieskim odcieniem, u samicy – jasnoszare z ciemniejszą przepaską na środku.
Siedlisko ma na nasłonecznionych polanach leśnych i łąkach górskich na wysokości 1000–1400 m n.p.m. Preferuje podłoża wapienne.
W ciągu sezonu ma jedno pokolenie. Motyle latają od końca lipca do początku września.
W Polsce występuje ich prawdopodobnie zaledwie kilkadziesiąt. Zagrożeniami dla niego są sztuczne zalesianie łąk i stoków górskich, wypas owiec, masowa turystyka i kolekcjonowanie tych rzadkich motyli przez hobbystów. Nie jest objęty ochroną gatunkową – jest chroniony tylko jako element przyrody Tatrzańskiego Parku Narodowego, gdzie stwierdzono jego występowanie tylko na jednym stanowisku w Wielkich Koryciskach w Dolinie Chochołowskiej[1]. W Polskiej czerwonej księdze zwierząt otrzymał status EN – gatunku silnie zagrożonego wyginięciem.
Górówka pronoe (kniejowiec barwny większy) (Erebia pronoe) – gatunek motyla z rodziny południc. Występuje w Alpach, Pirenejach, Tatrach, Karpatach Południowych i w górach Półwyspu Bałkańskiego. W Polsce spotykany jedynie w Tatrach Zachodnich.
Rozpiętość skrzydeł: 42 – 44 mm. Przednie skrzydła z jasną pionową przepaską przy brzegach, zwężającą się ku tylnemu brzegowi, szerszą od spodu niż z wierzchu. U samca tylne skrzydła od spodu są brunatne z fiołkowo-niebieskim odcieniem, u samicy – jasnoszare z ciemniejszą przepaską na środku.
Siedlisko ma na nasłonecznionych polanach leśnych i łąkach górskich na wysokości 1000–1400 m n.p.m. Preferuje podłoża wapienne.
W ciągu sezonu ma jedno pokolenie. Motyle latają od końca lipca do początku września.
W Polsce występuje ich prawdopodobnie zaledwie kilkadziesiąt. Zagrożeniami dla niego są sztuczne zalesianie łąk i stoków górskich, wypas owiec, masowa turystyka i kolekcjonowanie tych rzadkich motyli przez hobbystów. Nie jest objęty ochroną gatunkową – jest chroniony tylko jako element przyrody Tatrzańskiego Parku Narodowego, gdzie stwierdzono jego występowanie tylko na jednym stanowisku w Wielkich Koryciskach w Dolinie Chochołowskiej. W Polskiej czerwonej księdze zwierząt otrzymał status EN – gatunku silnie zagrożonego wyginięciem.
Поширений у горах Європи на висоті 900—2800 м над рівнем моря. Вид трапляється у Піренеях, Альпах, Карпатах, на Балканах. В Україні неодноразово спостерігався в Українських Карпатах[1][2][3], хоча відповідні колекційні зразки відсутні.
Розмах крил становить 36-46 мм.
Трапляється на вологих схилах гір, що поросли злаковими рослинами. Метелики літають з червня по вересень. Гусениці живляться на костриці.
Чернушка проноя (лат. Erebia pronoe) — дневная бабочка из семейства бархатниц, вид рода Erebia. Длина переднего крыла 21—24 мм. Размах крыльев составляет 36—46 мм.
Проноя (греческая мифология) — эпитет богини мудрости Афины («провидящая»).
Горы Центральной и Южной Европы. На территории Восточной Европы локально встречается в Татрах (Польша и Словакия) и в Южных Карпатах в Румынии.
Неоднократно приводился для Украинских Карпат[1] (Горганы, Водораздельно-Верховинский хребет — гора Пикуй[2] и Горганы[3]) Однако, соответствующие коллекционные материалы отсутствуют, даже в коллекции Козакевича. Возможно имела место ошибка определения. Вопрос о наличии этого вида на территории Украины остается открытым, но исходя из особенностей распространения и экологии, находки в Украинских Карпатах вполне возможны[4].
Населяет влажные склоны гор, поросшие злаковыми растениями, на высотах 900—2800 м н.у.м. Наиболее часто встречается вдоль берегов ручьев. Преимущественно населяет альпийский пояс.
Время лёта с августа (реже — с конца июля) по начало сентября. Встречается локально и редко. Самки откладывают яйца на кормовые растения гусениц: овсяница овечья, овсяница, мятлик. Гусеницы развиваются с осени по июль (зимуют) на злаках.
Чернушка проноя (лат. Erebia pronoe) — дневная бабочка из семейства бархатниц, вид рода Erebia. Длина переднего крыла 21—24 мм. Размах крыльев составляет 36—46 мм.
