Multimedia w Wikimedia Commons Filander kosmaty[3] (Lagorchestes hirsutus) – torbacz z rodziny kangurowatych (Macropodidae)[4].
Nazwa Lagorchestes oznacza "tańczący zając". Odpowiadają zającom w swoim wyglądzie i zachowaniu jednakże jak inne filandry mają dłuższe tylne kończyny niż zające i cieńsze zgarbione ciało. Mniejsze przednie kończyny i długi cienki ogon. Są czworo- i dwunożne skacząc na silnych, tylnych nogach lub manewrując na wszystkich 4 kończynach.
Ich futro jest długie, miękkie i grube, w kolorach: piaskowym, płowym a grzbiet i głowa są szaro-rude, łapy są ciemno zabarwione. Samce i samice maja identyczny kolor, ale samice są większe od samców. Mają długie, szpiczaste uszy, duże czarne oczy, krótkie wąsiki.
Nazwa gatunkowa hirsutus odnosi się do tego, że ich futro wydłuża się ku tyłowi, nadając tym zwierzętom kudłaty wygląd.
Głównym środowiskiem dla niego była pierwotnie pustynia Tanami, która jest ciepła, sucha, z monsunowym klimatem i na wpół jałowa. Ilość pożywienia jest uzależniona od suszy i ilości opadów.
Filandry występują także na wyspach Dorre i Bernier w Zatoce Rekina na zachodnim wybrzeżu Australii). Klimat jest tu ciepły, śródziemnomorski.
Zwierzęta te wymagają mozaikowatości terenu, złożonej z wypalanych i niewypalanych części trawiastego terenu (różne obszary podatności na ogień i środowiska zapewniające schronienie i zapasy żywności). Tworzą ją zróżnicowanie pożywienia, rozmiary pagórków, i struktura środowiska. Stopień połączenia i dostępności do każdego z tych środowisk były równie ważne. Te dwie wyspy maja kilka głównych typów środowisk: piaszczyste równiny, tereny trawiaste, piaszczyste trawiaste wrzosowiska, nietrwałe wydmy, plaże, martwe wrzosowiska. Występuje we wszystkich środowiskach, ale ulubionymi są umocnione, trwałe wydmy, plaże i oba środowiska wrzosowisk. Chronią się w szczelinach lub w kępach trawy albo w otwartych jamach. Uciekają zygzakowatym śladem, gdy są spłoszone.
Występują 4 podgatunki:
Są roślinożerne. Jedzą głównie nasiona, owoce, turzyce, sukulenty i zioła. Mogą zmieniać swoje przyzwyczajenia pokarmowe w odpowiedzi na zmiany w środowisku. Jednoliścienne są ich podstawową dietą – 44-65% razem z nasionami, owocami sukulentów, jeżeli są dostępne. Filandry wolą łodygi i liście traw bylinowych (wieloletnich) niektórych gatunków, a w suchszych i uboższych środowiskach mogą nawet żywić się owadami.
Filandry są zwierzętami nocnymi. Wyłaniają się ze swoich jam po zachodzie słońca. Samce wychodzą wcześniej niż samice. Większość aktywności (żerowanie, pielęgnacja itd.) wykonują wczesną nocą. Są one samotnikami i unikają konfrontacji. Kiedy dochodzi do spotkania są zwykle nieagresywne. Do komunikowania się używają języka ciała i odgłosów pomimo, że są nocne. Szczególnie w czasie spotkania samca i samicy. Dwie samice często się obwąchują i odchodzą. Samiec może znakować swoje terytorium przez spryskanie moczem drzewa. W niewoli jest kilka dowodów na hierarchię socjalną wśród samców i samic, przy czym samcza hierarchia dotyczy dostępu do samic i jedzenia. W dziczy zagęszczenie jest tak małe, ze hierarchia nie jest ważna. Zaalarmowany wydaje głośny pisk potem syk i ucieka do kryjówki.
Dane sugerują, że samce mają większe terytoria, które zawierają mniejsze terytoria wielu samic. Na pustyni Tanami terytoria zawierają gęste pokrycie trawami z rodziny wiechlinowatych, otwarte tereny skaliste (skały osadowe) i ogniowa granica między dojrzałymi trawami a niedawno wypalonymi terenami. Największa aktywność występuje na terenach granicznych. Te skupiska traw są wykorzystywane jako kryjówka podczas poruszania się i schronienie w czasie dnia. Otwarte tereny są bardziej wykorzystywane do żerowania, ponieważ mają większe urozmaicenie i obfitość pokarmu. Wzory wykorzystania środowisk są sezonowe (okresowe) i bazują na opadach.
Prowadzi samotny tryb życia. Kiedy samce spotykają się z samicami sprawdzają je (czy są gotowe do rozrodu), jeżeli ona nie jest gotowa na zaloty to odsuwa się bądź kopie samca, natomiast samice odpowiadające kładą się akceptując parzenie. W dzikim środowisku samce strzegą swoich partnerek, ponieważ owulujące samice przyciągają wielu samców. W niewoli brak dodatkowych samców w zagrodzie oraz ograniczona przestrzeń usunęła potrzebę obrony partnerek.
Jak inne kangurowate, filandry wykazują zahamowanie rozwoju zarodka bądź nawet wchłonięcie go gdy warunki środowiska są niesprzyjające. Jest to niezwykle ważne w niestabilnych środowiskach, w których żyją. Samice są wrażliwie na zmiany dostępności jedzenia w czasie, gdy noszą młode w torbie lub tuż przed. Krótka ciąża i skrócone życie w torbie (124 dni) pozwala na posiadanie powyżej 3 miotów rocznie. Są zwierzętami poliestralnymi. Czas noszenia młodego w torbie to 5 miesięcy. Samice są dojrzałe płciowo między 5 a 23 miesiącem, samce w wieku 14-20 miesiąca. Samice opiekują się, karmią i chronią młode. Po odstawieniu młodego, matka i inne dorosłe często zachowują się agresywnie wobec młodych. Przyczynia się to do rozproszenia młodych, zmniejszając szanse inbredu i redukując lokalną konkurencję do rzadkich zasobów. Długość życia przeciętnie wynosi 13 lat.
Filander kosmaty (Lagorchestes hirsutus) – torbacz z rodziny kangurowatych (Macropodidae).
Nazwa Lagorchestes oznacza "tańczący zając". Odpowiadają zającom w swoim wyglądzie i zachowaniu jednakże jak inne filandry mają dłuższe tylne kończyny niż zające i cieńsze zgarbione ciało. Mniejsze przednie kończyny i długi cienki ogon. Są czworo- i dwunożne skacząc na silnych, tylnych nogach lub manewrując na wszystkich 4 kończynach.
Ich futro jest długie, miękkie i grube, w kolorach: piaskowym, płowym a grzbiet i głowa są szaro-rude, łapy są ciemno zabarwione. Samce i samice maja identyczny kolor, ale samice są większe od samców. Mają długie, szpiczaste uszy, duże czarne oczy, krótkie wąsiki.
Nazwa gatunkowa hirsutus odnosi się do tego, że ich futro wydłuża się ku tyłowi, nadając tym zwierzętom kudłaty wygląd.
