Putranjiva roxburghii ist ein Baum aus dem tropischen Asien aus der Gattung Putranjiva und damit der Familie der Putranjivaceae.
Putranjiva roxburghii wächst als immergrüner Baum bis zu 12–15 Meter hoch. Die grau-braune bis bräunliche Borke ist relativ glatt bis feinwärzlich.
Die einfachen und kurz gestielten, leicht ledrigen, dünnen und hängenden Laubblätter sind wechselständig. Der leicht behaarte Blattstiel ist bis 6–8 Millimeter lang. Die Blätter sind am manchmal leicht welligen Rand feingesägt bis -gekerbt und an der Spitze stumpf bis spitz oder bespitzt. Sie sind eiförmig, -lanzettlich bis elliptisch, lanzettlich und fast kahl sowie bis 13 Zentimeter lang und bis 4,5 Zentimeter breit. Die Nervatur ist gefiedert mit dünnen, schwachen Seitenadern. Die kleinen Nebenblätter fallen bald ab.
Putranjiva roxburghii ist meist zweihäusig diözisch. Die männlichen Blüten erscheinen in kleinen, achselständigen und dichten, kurz gestielten Blütenknäueln. Die weiblichen Blüten erscheinen achselständig einzeln oder bis zu viert. Die meist eingeschlechtlichen, kleinen, gestielten Blüten haben eine einfache Blütenhülle, die Kronblätter fehlen. In den grünlich-gelben männlichen, fast sitzenden Blüten, mit 4–5 bis 2 Millimeter langen Kelchblättern, sind bis zu 3–4 im unteren Teil verwachsene, kurze Staubblätter vorhanden. In den größeren, weißlich-grünlich, bräunlichen weiblichen, länger gestielten Blüten, mit 4–5 bis 2 Millimeter langen Kelchblättern, ist ein großer, oberständiger und kurz weißlich behaarter, zwei-, dreikammeriger Fruchtknoten mit zwei bis drei kurzen Griffeln mit großen, breiten, zweilappig-sichelförmigen, papillösen Narbenästen ausgebildet.
Es werden kleine, gelbliche und fein weißlich behaarte, kurz spindelförmige bis rundliche, 1,5–2,5 Zentimeter lange, einsamige Steinfrüchte mit oft Griffel-Narbenresten an der Spitze gebildet. Die relativ glatten, leicht texturierten Steinkerne sind beige.
Putranjiva roxburghii kommt in Pakistan, Nepal, Indien, Bangladesch und von Indochina bis nach Neuguinea vor.[1]
Aus den Samen kann ein Öl gewonnen werden, das als Brennstoff verwendet wird. Die Steinkerne werden zu Schmuck verarbeitet
Das mittelschwere Holz wird für einige Anwendungen genutzt.
Putranjiva roxburghii ist ein Baum aus dem tropischen Asien aus der Gattung Putranjiva und damit der Familie der Putranjivaceae.
પુત્રંજીવા અથવા પુત્રજીવક એ ભારતીય ઉપખંડમાં જોવા મળતું એક વૃક્ષ છે.
મધ્યમ કદ ધરાવતું આ ઝાડ અનૂકુળ પરિસ્થિતિઓમાં આશરે ૨૫ મીટર સુધી મહત્તમ ઊંચાઇ સુધી પહોંચે છે. મુખ્ય થડ સીધું, ટટ્ટાર તેમ જ અનેક શાખાઓ અને ઉપશાખાઓ ધરાવતું હોય છે. ઉપશાખાઓ નીચે તરફ લટકતી હોય છે, આથી આ આકર્ષક દેખાવ અને ગાઢ છાંયડો ધારણ કરે છે. તેનાં પાન ચળકતાં, ઘેરા લીલા રંગનાં હોય છે. તેનું ફળ અપકવ હોય ત્યારે લીલા, કઠણ અને અંડાકારનું તેમ જ પરિપકવ અવસ્થામાં આછા પીળા-સફેદ રંગનું અને નરમ માવાવાળું હોય છે. અંદરનું બીજ દેખાવમાં બોરના ઠળિયા જેવું અને સખત હોય છે.
ભારતનું મૂળ વતની ગણાતું આ ઝાડ હિમાલયની તળેટીથી લઈને દક્ષિણ ભારત સુધી લગભગ બધા જ પ્રદેશોમાં જોવા મળે છે, પણ તે છુટાછવાયા પ્રમાણમાં હોય છે. આ ઉપરાંત સદાહરિત (બારેમાસ લીલુંછમ રહેતું), ઘટાદાર તથા આકર્ષક દેખાવ ધરાવતું હોવાને લીધે ઉદ્યાનોમાં પણ ઉગાડવામાં આવે છે.
આયુર્વેદમાં આ વૃક્ષનાં અંગોનો (છાલ, પર્ણ, ફૂલ વગેરેનો) ઉપયોગ પરંપરાગત રીતે પુત્ર જીવે તે માટે કરવામાં આવે છે, આથી પુત્રંજીવાનું બોટોનિકલ નામ પણ સંસ્કૃત નામ પુત્રંજીવા અને તેના પર સંશોધન કરનાર વનસ્પતિશાસ્ત્રી વિલિયમ રોક્ષબર્ગ (સુપ્રીટેંન્ડંટ, રોયલ બોટનિકલ ગાર્ડન, કલકતા, જે વર્તમાન સમયમાં આચાર્ય જગદીશચંદ્ર બોઝ ભારતીય વનસ્પતિ ઉદ્યાન તરીકે ઓળખાય છે.) ના નામ પરથી Putranjiva roxburghii પડ્યુ છે[૧].
પુત્રંજીવા અથવા પુત્રજીવક એ ભારતીય ઉપખંડમાં જોવા મળતું એક વૃક્ષ છે.
મધ્યમ કદ ધરાવતું આ ઝાડ અનૂકુળ પરિસ્થિતિઓમાં આશરે ૨૫ મીટર સુધી મહત્તમ ઊંચાઇ સુધી પહોંચે છે. મુખ્ય થડ સીધું, ટટ્ટાર તેમ જ અનેક શાખાઓ અને ઉપશાખાઓ ધરાવતું હોય છે. ઉપશાખાઓ નીચે તરફ લટકતી હોય છે, આથી આ આકર્ષક દેખાવ અને ગાઢ છાંયડો ધારણ કરે છે. તેનાં પાન ચળકતાં, ઘેરા લીલા રંગનાં હોય છે. તેનું ફળ અપકવ હોય ત્યારે લીલા, કઠણ અને અંડાકારનું તેમ જ પરિપકવ અવસ્થામાં આછા પીળા-સફેદ રંગનું અને નરમ માવાવાળું હોય છે. અંદરનું બીજ દેખાવમાં બોરના ઠળિયા જેવું અને સખત હોય છે.
ભારતનું મૂળ વતની ગણાતું આ ઝાડ હિમાલયની તળેટીથી લઈને દક્ષિણ ભારત સુધી લગભગ બધા જ પ્રદેશોમાં જોવા મળે છે, પણ તે છુટાછવાયા પ્રમાણમાં હોય છે. આ ઉપરાંત સદાહરિત (બારેમાસ લીલુંછમ રહેતું), ઘટાદાર તથા આકર્ષક દેખાવ ધરાવતું હોવાને લીધે ઉદ્યાનોમાં પણ ઉગાડવામાં આવે છે.
આયુર્વેદમાં આ વૃક્ષનાં અંગોનો (છાલ, પર્ણ, ફૂલ વગેરેનો) ઉપયોગ પરંપરાગત રીતે પુત્ર જીવે તે માટે કરવામાં આવે છે, આથી પુત્રંજીવાનું બોટોનિકલ નામ પણ સંસ્કૃત નામ પુત્રંજીવા અને તેના પર સંશોધન કરનાર વનસ્પતિશાસ્ત્રી વિલિયમ રોક્ષબર્ગ (સુપ્રીટેંન્ડંટ, રોયલ બોટનિકલ ગાર્ડન, કલકતા, જે વર્તમાન સમયમાં આચાર્ય જગદીશચંદ્ર બોઝ ભારતીય વનસ્પતિ ઉદ્યાન તરીકે ઓળખાય છે.) ના નામ પરથી Putranjiva roxburghii પડ્યુ છે.
Putranjiva roxburghii là một loài thực vật có hoa trong họ Putranjivaceae. Loài này được Wall. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1826.[1]
Putranjiva roxburghii là một loài thực vật có hoa trong họ Putranjivaceae. Loài này được Wall. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1826.
.jpg)
.jpg)
