Systematyka[1] Domena eukarionty Królestwo rośliny Klad rośliny naczyniowe Klad rośliny nasienne Klasa okrytonasienne Klad jednoliścienne Rząd arekowce Rodzina arekowate Rodzaj Dypsis Gatunek Dypsis sahanofensis Nazwa systematyczna Dypsis sahanofensis (Jum. & H. Perrier) Beentje & J. Dransf.
Palms Of Madagascar 290: (1995)[2]. Synonimy Chrysalidocarpus sahanofensis (Jum. & H. Perrier) Jum.
Neophloga sahanofensis Jum. & H. Perrier
Kategoria zagrożenia krytycznie zagrożony (IUCN 2.3) Dypsis sahanofensis – gatunek palmy z rzędu arekowców (Arecales). Występuje endemicznie na Madagaskarze, w prowincji Fianarantsoa[2] w środkowo-wschodniej części wyspy. Znane są tylko trzy jego naturalne stanowiska[2]: Mont Vatovavy, Ambositra i Anosibe an' Ala. Gatunek występuje w górskich i podgórskich lasach deszczowych na wysokościach od 300 do 1400 m n.p.m., zwykle w pobliżu urwisk i stoków, w miejscach o przerwanej warstwie koron drzew i dzięki temu lepiej oświetlonych[3].
Morfologia
- Pokrój
- Palmy rosnące w kępach liczących po ok. 12 prostych kłodzin, osiągających do 6 m wysokości i ok. 3 cm średnicy, z wyraźnymi pierścieniami w węzłach i międzywęźlami długości 12–13 cm[4].
- Liście
- Zebrane w wyraźny pióropusz i pierzasto podzielone. Nasada liścia pochwiasta, gładka o długości do ponad 30 cm. Ogonek liściowy ma kilkanaście cm długości, a osadka osiąga ok. 1 m. Osadzone są na niej po 23–24 listki. Ułożone są nieco nierównomiernie, grupami. Długość listków wynosi ok. 30 cm, a szerokość ok. 1,5 cm[4].
- Kwiaty
- Zebrane w rozbudowanych kwiatostanach wiechowatych (z rozgałęzieniami drugiego stopnia) o długości do ok. 0,4 m. Kwiaty są jednopłciowe, siedzące i skupione w triady składające się z kwiatu pręcikowego wspartego po bokach dwoma kwiatami słupkowymi. Kwiaty pręcikowe składają się z trzech wolnych działek okółka zewnętrznego o długości 1,5 mm i trzech mniejszych płatków okółka wewnętrznego oraz 6 pręcików i płonnego, zredukowanego słupka. Kwiaty słupkowe mają okwiat podobny, ale działki osiągają do 3 mm długości, zamiast pręcików – 6 drobnych prątniczków oraz pojedynczy słupek z trzema znamionami[4].
- Owoce
- Nieznane[4].
Zagrożenia i ochrona
Na wszystkich stanowiskach gatunek rośnie bardzo nielicznie i w sumie znanych jest nie więcej jak 40 jego egzemplarzy. Obszar ze stanowiskiem w rejonie Mont Vatovavy chroniony jest przed wstępem przez lokalne tabu. Jedno stanowisko objęte jest ochroną prawną w rezerwacie Mangerivola. Największym zagrożeniem dla gatunku są jego skrajnie nieliczne zasoby, przez co nawet niewielkie zmiany w środowisku spowodować mogą zniszczenie populacji. Potencjalnym zagrożeniem jest wycinka lasu lub trwałe wylesienie i zajęcie siedlisk gatunku pod użytkowanie rolnicze[3].
Przypisy
-
↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-03-24].
-
↑ a b c Dypsis sahonofensis (Jum. & H. Perrier) Beentje & J. Dransf. (ang.). Madagascar Catalogue. [dostęp 18 grudnia 2013].
-
↑ a b Rakotoarinivo, M. & Dransfield, J.: Dypsis sahanofensis (ang.). W: IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. [on-line]. International Union for Conservation of Nature and Natural Resources. [dostęp 2013-12-22].
-
↑ a b c d J. Dransfield, H. Beentje, H. Beenje, John Dransfield, Henk Beentje, Margaret Tebbs, Rosemary Wise: The Palms of Madagascar. London: Royal Botanic Gardens, 1995, s. 289-291. ISBN 978-0947643829.