Ardenna creatopus (Coues 1864)

La baldriga de cames roses^[1] (Ardenna creatopus) és un ocell marí de la família dels procel·làrids (Procellariidae), d'hàbits pelàgics, que habita la zona oriental del Pacífic Sud, migrant cap al nord durant l'hivern austral. Cria a les illes Juan Fernández.

Referències

A Wikimedia Commons hi ha contingut multimèdia relatiu a: Baldriga de cames roses

Aderyn a rhywogaeth o adar yw Aderyn drycin troetbinc (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: adar drycin troetbinc) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Puffinus creatopus; yr enw Saesneg arno yw Pink-footed shearwater. Mae'n perthyn i deulu'r Pedrynnod (Lladin: Procellariidae) sydd yn urdd y Procellariformes.^[1]

Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn P. creatopus, sef enw'r rhywogaeth.^[2] Mae'r rhywogaeth hon i'w chanfod yn Ne America a Gogledd America.

Teulu

Mae'r aderyn drycin troetbinc yn perthyn i deulu'r Pedrynnod (Lladin: Procellariidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd Pedryn Cynffon-fforchog Oceanodroma leucorhoa Pedryn drycin Hydrobates pelagicus Pedryn drycin cynffonfforchog Oceanodroma furcata Pedryn drycin du Oceanodroma melania Pedryn drycin gyddfwyn Nesofregetta fuliginosa Pedryn drycin Madeira Oceanodroma castro Pedryn drycin Matsudaira Oceanodroma matsudairae Pedryn drycin torchog Oceanodroma hornbyi Pedryn drycin Tristram Oceanodroma tristrami Pedryn drycin tywyll Oceanodroma markhami Pedryn drycin wynebwyn Pelagodroma marina Pedryn drycin y Galapagos Oceanodroma tethys

Gweler hefyd

• Rhestr Goch yr IUCN

Cyfeiriadau

Der Rosafuß-Sturmtaucher (Ardenna creatopus, Syn.: Puffinus creatopus), manchmal auch Gelbfuß-Sturmtaucher genannt, ist ein pelagischer Seevogel aus der Ordnung der Röhrennasen. Die Art ist im Pazifik-Raum verbreitet.

Merkmale

Der Rosafuß-Sturmtaucher hat eine Kopf-Rumpf-Länge von etwa 48 cm und wiegt dabei etwa 900 g. Der Schnabel ist hellrosa gefärbt mit einer schwarzen Schnabelspitze, die Füße und Beine weisen ebenfalls eine rosa Färbung auf. Die gesamte Körper- und Flügeloberseite ist gräulich-braun, während die Körperunterseite eine weiße Färbung zeigt. Die Unterseite der Flügel ist, mit Ausnahme der dunklen Ränder, hauptsächlich weiß, zeigt aber variierende, gräulich-braune Zeichnungen.

Verbreitung

Rosafuß-Sturmtaucher brüten ausschließlich auf den drei chilenischen Inseln Santa Clara, Robinson Crusoe und Isla Mocha, die vor der Westküste Südamerikas liegen. Außerhalb der Brutsaison legen die Vögel erhebliche Strecken zurück und überfliegen große Teile des Pazifikraumes. Beobachtet wird die Art vor allem an der amerikanischen Küste. Hier erstreckt sich ihr Verbreitungsgebiet vom Süden Alaskas bis nach Chile. Sie wurde aber vereinzelt auch schon vor Neuseeland und Australien gesichtet. Ein Nachweis ist sogar von der argentinischen Atlantikküste bekannt.

Lebensweise

Der Rosafuß-Sturmtaucher ernährt sich vor allem von kleinen Fischen, wie Sardinen, und Tintenfischen. Seltener werden auch Krebstiere verzehrt. Die Nahrungssuche findet in Hochseegewässern und am Kontinentalschelf, seltener an der Küste statt. Die Beutetiere werden durch Stoßtauchen dicht unter der Wasseroberfläche gefangen.

Zum Beginn der Brutsaison zwischen Oktober und November sammeln sich die Vögel an ihren Brutplätzen (ausschließlich die drei chilenischen Inseln Isla Mocha, Robinson Crusoe und Santa Clara), wo sie mehrere tausend Vögel umfassende Brutkolonien bilden. Die einzelnen Paare brüten am Boden. Als Nistplätze dienen Erdspalten, Baue oder die Vögel nisten zwischen freiliegendem Wurzelwerk. Die Eiablage findet im Dezember statt, die Jungvögel werden im April bis in den frühen Mai hinein flügge.

Bestand

Die IUCN listet den Bestand des Rosafuß-Sturmtauchers als „Vulnerable“, die Gesamtpopulation wird also als gefährdet angesehen. Man geht momentan von etwa 20.000 aktiven Brutpaaren aus, von denen mehr als die Hälfte auf Isla Mocha brüten. Der Weltbestand des Rosafuß-Sturmtauchers wird auf maximal 100.000 Individuen geschätzt. Da die Art nur auf drei Inseln brütet, ist die Gesamtpopulation für dort eventuell stattfindende, gefährdende Umweltveränderungen entsprechend anfällig.

Literatur

• Barrie D. Heather, Hugh A. Robertson: The Field Guide to the Birds of New Zealand. Penguin Books, London 2005, ISBN 0-14-302040-4 (englisch).

Weblinks

• Ardenna creatopus in der Roten Liste gefährdeter Arten der IUCN 2013.1. Eingestellt von: BirdLife International, 2012.
• BirdLife International: Species Factsheet – Pink-footed Shearwater (Ardenna creatopus)
• Videos, Fotos und Tonaufnahmen zu Pink-footed Shearwater (Ardenna creatopus) in der Internet Bird Collection
• Rosafuß-Sturmtaucher (Ardenna creatopus) bei Avibase
• Puffinus creatopus im Integrated Taxonomic Information System (ITIS)
• xeno-canto: Tonaufnahmen – Pink-footed Shearwater (Ardenna creatopus)

The pink-footed shearwater (Ardenna creatopus) is a species of seabird. The bird is 48 cm (19 in) in length, with a 109 cm (43 in) wingspan. It is polymorphic, having both darker- and lighter-phase populations. Together with the equally light-billed flesh-footed shearwater, it forms the Hemipuffinus group, a superspecies that may or may not have an Atlantic relative in the great shearwater.^[2][3] These are large shearwaters which are among those that could be separated in the genus Ardenna.^[4]

A molecular phylogenetic study published in 2021 found very little genetic difference between the pink-footed shearwater and the flesh-footed shearwater (Ardenna carneipes). The authors of the study suggested that these two taxa might be better considered as conspecific.^[5]

This species is pelagic, occurring in the Pacific Ocean. It predominantly nests on offshore islands off Chile, i.e. Mocha Island. It is a transequatorial migrant, moving toward subarctic waters of the Pacific after raising its young. It is fairly common well off the West Coast of the United States during the country's warmer months.

The pink-footed shearwater feeds on mainly fish, squid, and crustaceans.

This bird nests in burrows, preferring forested slopes. It is a colonial nester.

Numbers of this shearwater have been reduced due to predation by introduced species, such as rats and cats. Some loss of birds also occurs from becoming entangled in fishing gear. The pink-footed shearwater is one of the species to which the Agreement on the Conservation of Albatrosses and Petrels applies.^[6]

References

La Rozpieda pufino (Puffinus creatopus) estas specio de marbirdo de la familio de Procelariedoj. Tiu birdospecio estas 48 cm granda, kun enverguro de 109 cm. Ĝi estas polimorfa (multforma), kaj havas populaciojn kaj de pli hela kaj de pli malhela fazo. Kun la same helbeka Karnopieda pufino, ĝi formas la grupon Hemipuffinus, nome superspecio kiu povas havi aŭ ne havi parencon en Atlantiko ĉe la Granda pufino (Austin, 1996; Austin et al., 2004). Tiuj estas grandaj pufinoj kiuj estas inter tiuj kiuj povus esti separataj en la genro Ardenna (Penhallurick & Wink, 2004).

Tiu specio estas pelaga, kaj loĝas en la Pacifika Oceano. Ili hegemonie nestumas sur ĉebordaj insuloj de Ĉilio, ekz. Insulo Moĉa. Ĝi estas transekvatora migranto, kiu moviĝas al ĉearktaj akvoj de Pacifiko post idozorgado. Ĝi estas sufiĉe komuna ĉe la okcidenta marbordo de Usono dum la plej varmaj monatoj de la lando.

La Rozpieda pufino ĉefe manĝas fiŝojn, kalmarojn kaj krustulojn.

Tiu birdo nestumas en nestotruoj, prefere ĉe arbaraj deklivoj. Ĝi estas kolonia nestumanto.

Nombroj de tiu pufino estis malpliigitaj pro predado fare de enmetitaj specioj, kiaj ratoj kaj katoj. Ioma perdo de birdoj okazas ankaŭ pro interplektiĝo ĉe retoj de fiŝkaptado.

Referencoj

• Austin, Jeremy J. (1996): Molecular Phylogenetics of Puffinus Shearwaters: Preliminary Evidence from Mitochondrial Cytochrome b Gene Sequences. Molecular Phylogenetics and Evolution 6(1): 77–88. COI:10.1006/mpev.1996.0060 (HTML resumo)

• Austin, Jeremy J.; Bretagnolle, Vincent & Pasquet, Eric (2004): A global molecular phylogeny of the small Puffinus shearwaters and implications for systematics of the Little-Audubon's Shearwater complex. Auk 121(3): 847–864. DOI: 10.1642/0004-8038(2004)121[0847:AGMPOT]2.0.CO;2 HTML resumo

• BirdLife International (2004). Puffinus creatopus. Internacia Ruĝa Listo de Endanĝeritaj Specioj, eldono de 2006. IUCN 2006. Elŝutita 11a Majo 2006. Kriterioj kial tiu specio estas vundebla

• Carboneras, Carles (1992): 54. Pink-footed Shearwater. In: del Hoyo, Josep; Elliott, Andrew & Sargatal, Jordi (editors): Handbook of Birds of the World, Volume 1: Ostrich to Ducks: 253, Plate 16. Lynx Edicions, Barcelona. ISBN 84-87334-10-5

• Harrison, Peter (1991): Seabirds: An Identification Guide. Houghton Mifflin.

• National Geographic Society (2002): Field Guide to the Birds of North America. National Geographic, Washington DC. ISBN 0-7922-6877-6

• Penhallurick, John & Wink, Michael (2004): Analysis of the taxonomy and nomenclature of the Procellariformes based on complete nucleotide sequences of the mitochondrial cytochrome b gene. Emu 104(2): 125-147. COI:10.1071/MU01060 (HTML resumo)

La pardela patirrosa o fardela blanca^[2]​ (Ardenna creatopus)^[3]​ es una especie de ave procelariforme de la familia Procellariidae propia del Pacífico oriental. Esta ave marina anida únicamente en las islas Juan Fernández (isla Robinson Crusoe, y isla Santa Clara) y en la isla Mocha en Chile.^[1]​ Desde estas islas suele migrar hacia el norte para pasar el invierno (abril a noviembre) en las aguas al oeste de América del Norte y de Perú.^[1]​ No tiene subespecies reconocidas.^[4]​

Referencias

Puffinus creatopus Puffinus generoko animalia da. Hegaztien barruko Procellariidae familian sailkatua dago.

Erreferentziak

• World Bird Names

Ikus, gainera

• Puffinus
• Procellariidae

Chilenliitäjä (Ardenna creatopus)^[2] on ulappaliitäjien heimoon kuuluva ulappalintu. Se pesii vain kolmessa paikassa Chilessä: Juan Fernándezin saaristossa Robinson Crusoella (joitakin tuhansia pareja) ja Santa Claralla (2 000–3 000 paria), sekä Isla Mochalla Araucon edustalla (mahdollisesti jopa 25 000 paria). Se talvehtii Keski- ja Pohjois-Amerikan Tyynenmeren puoleisella rannikolla. Lintuja on havaittu myös Oseaniassa ja satunnaisesti Argentiinan rannikolla. Elliott Coues kuvaili lajin holotyypin San Nicolas Islandita Kaliforniasta 1864.^[3]

Lähteet

Puffinus creatopus

Le Puffin à pieds roses (Puffinus creatopus) est une espèce d'oiseaux de la famille des Procellariidae.

Description

Répartition

Cette espèce vit dans l'océan Pacifique.

Annexes

Références taxinomiques

• (en) Référence Congrès ornithologique international : (consulté le 31 mai 2015)
• (fr+en) Référence Avibase : Puffinus creatopus (+ répartition) (consulté le 30 juin 2015)
• (en) Référence Tree of Life Web Project : Puffinus creatopus

Ružičastonogi zovoj (lat. Puffinus creatopus) je vrsta morske ptice iz porodice zovoja. Duga je 48 cm, s rasponom krila od 109 cm. Polimorfična je, ima i tamnije i svjetlije faze populacije.

Pelagična je, pojavljuje se u Tihom oceanu. Gnijezdi se uglavnom u Čileu, odnosno na čileanskom otoku Mocha. Hrani se ribama, lignjama i rakovima. Kolonijalno se gnijezdi u jazbinama. Prirodni neprijatelji su joj mačke i štakori.

La berta piedirosa (Ardenna creatopus Coues, 1864) è un uccello marino della famiglia dei Procellariidi originario dell'oceano Pacifico orientale^[2].

Descrizione

Dimensioni

Misura 45–48 cm di lunghezza, per un peso di 576-879 g; l'apertura alare è di 109–118 cm^[3].

Aspetto

Le specie del genere Ardenna sorvolano gli oceani, planando così in basso che sembrano radere la superficie dell'acqua (da qui il nome comune inglese di shearwater, «taglia-acqua»). Hanno ali lunghe e sottili, che vengono generalmente utilizzate per un volo planato piuttosto che battente. La berta piedirosa ha un piumaggio dai toni spenti, prevalentemente marrone e bianco, ma con piedi e zampe color rosa pallido, ai quali la specie deve il nome. La testa e le parti superiori sono di un marrone che sfuma nel bianco sulle regioni inferiori, con fianchi e sotto-ala marezzati. Sono stati osservati individui che presentano un piumaggio più chiaro o più scuro del normale^[3].

Biologia

Arrivata nelle colonie riproduttive in novembre e dicembre, la berta piedirosa depone un uovo bianco all'interno di una tana tra dicembre e gennaio. Entrambi i genitori collaborano all'incubazione, dandosi reciprocamente il cambio per andare a procacciarsi il cibo. Dopo 48-56 giorni l'uovo si schiude e il pulcino imparerà rapidamente a volare, prima di lasciare il sito di riproduzione in aprile o maggio.

La berta piedirosa si alimenta in mare aperto, nuotando sott'acqua, tuffandosi in picchiata o raccogliendo le prede dalla superficie. Cattura sardine, acciughe, calamari e occasionalmente crostacei^[3].

Distribuzione e habitat

La berta zamperosa trascorre la maggior parte del tempo sull'oceano Pacifico orientale e si riproduce in sole tre isole: Robinson Crusoe e Santa Clara nell'arcipelago delle isole Juan Fernández e Isla Mocha al largo della costa centrale del Cile. Trascorre la stagione invernale al largo della costa occidentale del Nordamerica, ma è stata osservata anche al largo delle coste dell'Argentina e intorno ad Australia e Nuova Zelanda.

Specie pelagica, la berta piedirosa arriva a terra per riprodursi, preferendo scavare nel terreno tra la vegetazione sparsa sulle isole Juan Fernández, ma nidifica anche su creste montuose in un habitat di tipo forestale^[3].

Conservazione

La principale minaccia per questa specie è lo scarso successo riproduttivo dovuto alla perdita di uova e pulcini razziati da ratti, gatti, coati e cani, nonché dalla popolazione locale. Capre e conigli sono responsabili del pascolo eccessivo che porta all'erosione del suolo e alla perdita di adeguati terreni dove scavare le tane. Come molti uccelli marini, questa specie è anche minacciata dalla pesca industriale, in quanto un gran numero di esemplari rimane vittima dei palangari in ogni parte dell'areale. Anche l'inquinamento costituisce un'ulteriore minaccia.

Nel 1935 le isole Juan Fernández furono designate come parco nazionale, ma furono protette solamente a partire dal 1967. Nel 1977 il parco nazionale venne elevato a riserva della biosfera ed è attualmente entrato a far parte dei siti candidati a patrimonio dell'umanità. Il sito di nidificazione su Isla Mocha si trova in una riserva nazionale protetta dal 1998. Il governo del Cile è all'opera per cercare di migliorare l'habitat delle berte dal 1997. Il prelievo dei pulcini è illegale, ma l'applicazione della legge è debole e ulteriori sforzi sono necessari. È stata inoltre proposta la rimozione dei mammiferi introdotti^[3].

Note

Vogels

De Chileense grote pijlstormvogel (Ardenna creatopus) is een vogel uit de familie van de stormvogels en pijlstormvogels (Procellariidae).Het is een kwetsbare, endemische zeevogelsoort die broedt op de Juan Fernández-archipel, een paar kleine eilanden in het oosten van de Grote Oceaan ten westen van Chili.

Kenmerken

De vogel is 48 cm lang. Het is een grote, voornamelijk dof grijsbruin gekleurde pijlstormvogel. Het verenkleed is variabel met vormen die licht en donker gekleurd zijn. De onderdelen zijn meestal lichter gekleurd, vuilwit en bruingrijs gemarmerd vooral aan de flanken. Ook de ondervleugel is licht met donkerder gekleurde randen. Kenmerkend voor deze soort zijn de roze poten en de vuilgele snavel met een zwarte punt.^[1]

Verspreiding en leefgebied

De broedgebieden liggen op Robinson Crusoe en een paar kleinere eilanden van de Juan Fernández-archipel. De vogels broeden in holen, vaak in spaarzaam begroeide delen van het eiland, maar ook wel in bos op hoogten tussen 50 en 390 m boven zeeniveau. Buiten de broedtijd verblijven de vogels op volle zee in het oostelijk deel van de Grote Oceaan tussen de zuidpunt van Chili en de Golf van Alaska.^[1]

Status

De Chileense grote pijlstormvogel heeft een beperkt broedgebied en daardoor is de kans op uitsterven aanwezig. De grootte van de populatie werd in 2017 door BirdLife International geschat op 150.000 individuen. BirdLife International somt een groot aantal bedreigingen op voor het voortbestaan van zeevogelpopulaties. Lang bestond een traditie op de eilanden om kuikens te verzamelen. Dit is sinds 2011 formeel verboden. Er komen tal van invasieve dieren voor zoals verwilderde katten en honden en twee soorten ratten. Daarnaast spelen mogelijk klimaatfactoren en ontwikkelingen in de beroepsvisserij op zee een negatieve rol. Om deze redenen staat deze soort als kwetsbaar op de Rode Lijst van de IUCN.^[1]

Bronnen, noten en/of referenties

Rosanäbbad lira^[2] (Ardenna creatopus) är en fågel i familjen liror inom ordningen stormfåglar som förekommer i östra Stilla havet.^[3]

Utseende

Rosanäbbad lira är en stor (48 cm) och kontrastlös lira med en blekare och en mörkare variant. Den är matt gråbrun på huvud och ovansida, tunt bandad på huvud- och halssidor som övergår i fläckar på bröstsidorna, vidare nerför flankerna till tydligare brunaktig buk med lätt blekare fläckning. Resten av undersidan är smutsvit. Undersidan av den bleka undervingen är mörkfläckad, framför allt på axillarerna. Fötterna är blekrosa, näbben gulaktig med mörk spets. Liknande kilstjärtsliran är mindre och slankare med smalare vingar, längre stjärt och tunn, mörk näbb.^[1]

Utbredning

Rosanäbbad lira förekommer i östra Stilla havet och häckar endast på fyra öar utanför Chiles kust: Robinson Crusoe och Santa Clara i Juan Fernández-öarna, Isla Mocha samt även i en nyligen upptäckt koloni på Isla Santa Maria.^[1] Efter häckningen sprider den sig norrut utmed Sydamerikas västkust mot Nordamerika, men även fåtaligt söderut till Chiles del av Patagonien. Baserat på observationer gjorda från båtar och satellitspårning håller sig fågeln i ett område från norra Alaskagolfen till södra Chile kring ungefär 50° S.^[1] Den har också tillfälligt observerats utanför Argentina^[1], Nya Zeeland^[1] och Australien^[1] samt Japan^[4].

Systematik

Tidigare fördes rosanäbbad lira till släktet Puffinus, men DNA-studier^[5] visar att det släktet är parafyletiskt i förhållande till Calonectris. Den har tidigare ibland utgjort samma art som den västligare arten ljusfotad lira (A. carneipes) och har föreslagits vara enkom en blekare östligare variant av denna. Dessa två är troligen nära släkt med större lira. Rosafotad lira behandlas som monotypisk, det vill säga att den inte delas in i några underarter.

Levnadssätt

Rosanäbbad lira födosöker mestadels över kontinentalsockeln, men även längre ut till havs, på jakt efter fisk som sardinen Strangomera bentincki och ansjovisen Engraulis ringens. Den intar även bläckfisk och i mindre utsträckning kräftdjur.^[1]

Häckning

Fåglarna anländer häckningskolonierna från början av oktober till november, lägger ägg i december och får flygga ungar mellan slutet av april och slutet av maj. På Robinson Crusoe har den noterats häcka i bohålor i hårt eroderad och oftast sparsamt bevuxen mark på mellan 50 och 390 meters höjd. På Isla Mocha häckar den istället i skog med framför allt Aextoxicon punctatum och främst utmed bergsryggar och mellan rötter på gamla träd på upp till 390 meters höjd.^[1]

Status

Rosanäbbad lira har en mycket begränsad utbredning, vilket gör att den är känslig för plötsliga händelser. Internationella naturvårdsunionen IUCN kategoriserar den därför som sårbar. Dess populationsutveckling är för tillfället okänd. Världspopulationen uppskattas till 100.000 vuxna individer.^[1]

Noter

1. ^ [a b c d e f g h i j] Birdlife International 2012 Ardenna creatopus Från: IUCN 2015. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2015.4 www.iucnredlist.org. Läst 2016-02-01.
2. ^ Sveriges ornitologiska förening (2018) Officiella listan över svenska namn på världens fågelarter, läst 2018-09-30
3. ^ Clements, J. F., T. S. Schulenberg, M. J. Iliff, D. Roberson, T. A. Fredericks, B. L. Sullivan, and C. L. Wood (2016) The eBird/Clements checklist of birds of the world: Version 2016 http://www.birds.cornell.edu/clementschecklist/download, läst 2016-08-11
4. ^ Brazil, Mark (2018). Birds of Japan. Helm Field Guides. ISBN 978-1472913869
5. ^ Austin, J.J., Bretagnolle, V. och Pasquet, E. (2004) A global molecular phylogeny of the small puffinus shearwaters and implications for systematics of the little-audubon’s shearwater complex. Auk 121: 847–864.

Externa länkar

• Wikispecies har information om Ardenna creatopus.
  Artförteckning
• Wikimedia Commons har media som rör rosanäbbad lira.
  Bilder & media
• Bilder och filmer på Internet Bird Collection
• Läten på xeno-canto.org

Puffinus creatopus là một loài chim trong họ Procellariidae.^[1]

Chú thích

Tham khảo