Cytisus hirsutus L.

Pokrój

Kwiat

Szczodrzeniec szorstki, szczodrzeniec włochaty (Cytisus hirsutus L.) – gatunek roślin należący do rodziny bobowatych.

Nazewnictwo

Gatunek o kontrowersyjnej pozycji taksonomicznej. Według „The Plant List” jest to Cytisus hirsutis L., według GRIN Chamaecytisus hirsutus (L.) Link. W Krytycznej liście roślin naczyniowych Polski wymieniony jest pod tą drugą nazwą^[3].

Rozmieszczenie geograficzne

Na stanowiskach naturalnych występuje w Turcji, Europie Środkowej (Austria, Czechosłowacja, Węgry, Szwajcaria), Europie Południowowschodniej (Albania, Bułgaria; Jugosławia, Grecja, Włochy, Rumunia) oraz we Francji^[4]. Wymieniony jest w „Roślinach polskich”, jednakże na terenie Polski na stanowiskach naturalnych nie występuje^[3] Uprawiany jest w niektórych ogrodach botanicznych.

Morfologia

Pokrój

Krzewinka o wysokości do 60 cm^[5] lub krzew o wysokości do 1 m^[6].

Łodyga

Gałązki wyprostowane i odstająco owłosione^[5].

Liście

3-listkowe, o listkach kształtu eliptycznego do odwrotnie jajowatego, długości 1,6-3,5 cm. Na górnej stronie są nagie, na stronie spodniej są z rzadka odstająco owłosione^[6].

Kwiaty

Zebrane po 1-4 w ulistnionych nibygronach na zeszłorocznych gałązkach. Mają złocistożólty, nagi żagielek. Kielich kwiatów odstająco owłosion^[6]. Często na żagielku występują czerwonobrązowe plamki^[5].

Owoc

Odstająco owłosione strąki o długości 2,5-4 cm^[5].

Gatunki podobne

Najbardziej podobny jest szczodrzeniec ruski (Chamaecytisus ruthenicus), który również ma owłosione gałązki i kielich kwiatów, ale słabiej i przylegająco^[6].

Biologia i ekologia

Roślina wieloletnia, nanofanerofit, chamefit. Kwitnie od kwietnia do maja, kwiaty zapylane są przez owady. Występuje w świetlistych lasach, zaroślach i na skalistych zboczach^[6]. W krajach śródziemnomorskich jest gatunkiem charakterystycznym dla suchych zarośli i lasów, w których dominuje dąb omszony. Jest trujący^[5].

Przypisy