Lactuca sativa L.

Lactuca sativa seu simpliciter lactuca est planta annua familiae Asteracearum. Saepissime propter folia sua esculenta, sed aliquando propter caules et semina colitur. Lactuca primum ab Aegyptiis antiquis culta est, qui eam ex herba agresti, cuius semina ad oleum fabricandum adhibita sunt, in holus foliosum verterunt. Ex Aegypto lactuca ad Graecos et Romanos apportata est; ad annum 50 multae varietates descriptae sunt. Lactuca in litteris mediaevalibus (e.g. in herbariis) saepe apparuit. In saeculo sexto decimo in Europa multae varietates novae creari coeperunt, et in medio saeculi duodevicesimo varietates cultae descriptae sunt, qui adhuc in hortis inveniri possunt. Europa et America Septentrionalis in mercatu lactucae dominabatur, sed ad finitem saeculi vicesimi fere in omnes terras importavit.

Planta robusta, lactuca faciliter colitur, quamquam temperaturas relative frigidas eget ut non nimis cito florat. Multis defectionibus materiarum nutritivarum, vel pestibus (insectis et mammalibus), vel morbis fungalibus et bacterialibus vexari potest. Lactuca sativa intra speciem et cum aliis speciebus generis Lactucae faciliter copulatur; quamquam haec proprietas problema esse potest hortunalis domesticis, semina conservare conans, biologi ea usi sunt ut copiam geneticam varietatum cultarum lactucae amplient. Cultura mundana lactucae ac cichorii anno 2010 in 23 620 000 tonnarum consistit, amplius dimidium cuius ex Sinis venit.

Lactuca plerumque in acetariis, sed etiam in iuribus et pastillis fartis adhibetur. Varietas asparagina colitur propter caules suos, qui aut in forma cruda aut in cocta editur. Lactuca etiam est fons bonus vitamini A et kalii, atque fons minor aliarum materiarum nutritivarum. Contra proprietates suas salutares, aliquando contaminari potest bacteriis, viris, aliisque parasitis, hominibus nocentibus, praecipue Escherichia coli et Salmonella. Extra usum cibarium, lactuca significationem religiosam et medicatam paullatim adquisivit.

Notae

Bibliographia

Fontes antiquiores

• 1753 : Carolus Linnaeus, Species plantarum (Holmiae: impensis L. Salvii, 1753) vol. 2 p. 795 (Latine)

Eruditio recentior

• Bradley, Fern Marshall; Ellis, Barbara W.; Martin, Deborah L., eds. (2009). The Organic Gardener's Handbook of Natural Pest and Disease Control. Rodale. ISBN 978-1-60529-677-7
• Davey, M. R.; Anthony, P.; Van Hooff, P.; Power, J. B.; Lowe,, K. C. (2007). "Lettuce". Transgenic Crops. Biotechnology in Agriculture and Forestry. Volume 59. Springer. ISBN 978-3-540-36752-9
• Katz, Solomon H.; Weaver, Williams Woys (2003). Encyclopedia of Food and Culture. Volume 2. Scribner. ISBN 978-0-684-80565-8
• Weaver, Williams Woys (1997). Heirloom Vegetable Gardening: A Master Gardener's Guide to Planting, Seed Saving and Cultural History. Henry Holt and Company. ISBN 978-0-8050-4025-8

Nexus interni

• Petromarula pinnata