dcsimg

Kosaciec ( polonèis )

fornì da wikipedia POL
 src= Ten artykuł dotyczy roślin. Zobacz też: Kosaciec – wzniesienie w woj. zachodniopomorskim.  src= Zobacz hasło kosaciec w Wikisłowniku
 src=
Morfologia

Kosaciec, irys (Iris L.) – rodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych. Kosaćce występują w stanie dzikim na półkuli północnej i jest ich ponad 200 gatunków[2]. Gatunkiem typowym jest kosaciec bródkowy (Iris germanica L.)[3].

Morfologia

Liście
Szablaste, równowąskie.
Kwiaty
Duże (wysokość 5–15 cm, średnica 5–18 cm), pojedyncze lub w kwiatostanach. Zewnętrzne działki kielicha są ustawione poziomo lub też odgięte w górę. U odmian bródkowych na zewnętrznych działkach wzdłuż głównego nerwu znajdują się szczotkowate włoski zwane bródką. U odmian bezbródkowych w tym miejscu występuje barwny pas, zazwyczaj żółty lub brązowy. Wewnętrzne działki są wzniesione i tworzą tzw. kopułę.

Systematyka

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)

Jeden z rodzajów podrodziny Iridoideae Eaton w rodzinie kosaćcowatych (Iridaceae) należącej do rzędu szparagowców (Asparagales) w obrębie jednoliściennych[1].

Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa liliowe (Liliidae J.H. Schaffn.), nadrząd Lilianae Takht., rząd kosaćcowce (Iridales Raf.), podrząd Iridineae Engl., rodzina kosaćcowate (Iridaceae Juss.), podrodzina Iridoideae Eaton, plemię Irideae Kitt., podplemię Iridinae Pax in Engl. & Prantl, rodzaj kosaciec (Iris L.)[4].

Z rodzaju Iris część gatunków wyróżniana jest czasem w rodzaje Juno Tratt. i Xiphium Mill. W systemie Crescent Bloom rodzaje te włączone są do rodzaju Iris i traktowane jako synonimy.

Gatunki flory Polski[5]


Gatunki uprawiane[2]
  • Iris bakeriana Foster
  • Iris bracteata S. Wats.
  • Iris bucharica Foster – kosaciec bucharski
  • Iris chrysophylla T.J. Howell
  • Iris cristata Ait. - kosaciec grzebieniasty
  • Iris danfordiae (Baker) Boiss – kosaciec Danforda
  • Iris douglasiana Herbert
  • Iris ensata Thunb. – kosaciec mieczolistny, k. japoński
  • Iris foetidissima L.
  • Iris forresti Dykes
  • Iris germanica L. – kosaciec bródkowy, k. niemiecki
  • Iris ×fulvala Dykes
  • Iris histrio Rchb. f.
  • Iris histrioides (G. F. Wilson) S. Arn.
  • Iris innominata Hend.
  • Iris japonica Thumb.
  • Iris kamaonensis Wall. ex Royle
  • Iris laevigata A. Gray – kosaciec gładki
  • Iris lactea Pall.
  • Iris latifolia (Mill.) Voss – kosaciec mieczowaty, k. angielski
  • Iris lutescens Lam.
  • Iris maackii Maxim.
  • Iris missouriensis Nutt.
  • Iris munzii R.C. Foster
  • Iris orientalis P. Mill. – kosaciec żółtawy
  • Iris pallida Lam.
  • Iris pseudacorus L.
  • Iris pumila L. – kosaciec niski, irys niski
  • Iris purdyi Eastw.
  • Iris reticulata M. Bieb. – kosaciec żyłkowany
  • Iris setosa Pallas ex Link
  • Iris tectorum Maxim.
  • Iris tenax Douglas
  • Iris tingitana Boiss. & Reut.
  • Iris thompsonii R.C. Foster
  • Iris typhifolia Kitag.
  • Iris unguicularis Poir.
  • Iris variegata L.
  • Iris verna L.
  • Iris versicolor L. – kosaciec różnobarwny
  • Iris xiphium L.

Ciekawostki

Zbiór cech morfologicznych kosaćców składający się ze 150 próbek formatu: długość i szerokość oby okółków okwiatu gatunków kosaciec szczecinkowy I. setosa, kosaciec różnobarwny I. versicolor oraz kosaciec wirginijski I. virginica, jest uznawany za klasyczny przykład zbioru danych w dziedzinie uczenia maszynowego[6][7][8].

Przypisy

  1. a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2009-06-09].
  2. a b zbiorowe: A-Z encyklopedia. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 978-3-8331-1916-3.
  3. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-05].
  4. Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Iris (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-02-05].
  5. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  6. SebastianS. Raschka SebastianS., Python. Uczenie maszynowe, 24 listopada 2017 .
  7. UCI Machine Learning Repository: Iris Data Set, archive.ics.uci.edu [dostęp 2019-03-29] .
  8. sklearn.datasets.load_iris — scikit-learn 0.20.3 documentation, scikit-learn.org [dostęp 2019-03-29] .
licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visité la sorgiss
sit compagn
wikipedia POL

Kosaciec: Brief Summary ( polonèis )

fornì da wikipedia POL
 src= Morfologia  src= Narys kwiatowy

Kosaciec, irys (Iris L.) – rodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych. Kosaćce występują w stanie dzikim na półkuli północnej i jest ich ponad 200 gatunków. Gatunkiem typowym jest kosaciec bródkowy (Iris germanica L.).

licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visité la sorgiss
sit compagn
wikipedia POL