Przewężek[1] (Sphingonotus) – rodzaj owadów prostoskrzydłych z rodziny szarańczowatych.
Są to średnich lub dużych rozmiarów owady o smukłym, nieowłosionym ciele. Głowę ich cechuje wklęsły wierzchołek ciemienia o szerokości mniejszej niż u brodawnicy i kształcie innym niż trójkątny. Dołki ciemieniowe są niewyraźnie zaznaczone albo w ogóle nie występują. Czułki są nitkowate. Wydłużone, siodlaste, z tyłu stosunkowo płaskie przedplecze ma trójkątny tylny brzeg i niską, miejscami niewyraźną listewkę środkową podzieloną trzema bruzdami poprzecznymi. Pokrywy (tegminy) są dobrze wykształcone. Tylna para skrzydeł może mieć ciemne plamy lub przepaski[1].
Rodzaj znany ze wszystkich krain zoogeograficznych, z wyjątkiem nearktycznej[2]. W Polsce reprezentowany tylko przez przewężka błękitnego[1].
Takson ten wprowadzony został w 1852 roku przez F. Fiebera[2]. W 1910 roku W.F. Kirby wyznaczył jego gatunkiem typowym Gryllus caerulans[3]. Należy tu 136 opisanych gatunków, zgrupowanych w 3 podrodzajach[2]:
Przewężek (Sphingonotus) – rodzaj owadów prostoskrzydłych z rodziny szarańczowatych.
Są to średnich lub dużych rozmiarów owady o smukłym, nieowłosionym ciele. Głowę ich cechuje wklęsły wierzchołek ciemienia o szerokości mniejszej niż u brodawnicy i kształcie innym niż trójkątny. Dołki ciemieniowe są niewyraźnie zaznaczone albo w ogóle nie występują. Czułki są nitkowate. Wydłużone, siodlaste, z tyłu stosunkowo płaskie przedplecze ma trójkątny tylny brzeg i niską, miejscami niewyraźną listewkę środkową podzieloną trzema bruzdami poprzecznymi. Pokrywy (tegminy) są dobrze wykształcone. Tylna para skrzydeł może mieć ciemne plamy lub przepaski.
Rodzaj znany ze wszystkich krain zoogeograficznych, z wyjątkiem nearktycznej. W Polsce reprezentowany tylko przez przewężka błękitnego.
Takson ten wprowadzony został w 1852 roku przez F. Fiebera. W 1910 roku W.F. Kirby wyznaczył jego gatunkiem typowym Gryllus caerulans. Należy tu 136 opisanych gatunków, zgrupowanych w 3 podrodzajach:
podrodzaj: Sphingonotus (Neosphingonotus) Benediktov, 1998 Sphingonotus almeriense Llucià Pomares, 2013 Sphingonotus angulatus Uvarov, 1922 Sphingonotus azurescens (Rambur, 1838) Sphingonotus canariensis Saussure, 1884 Sphingonotus dentatus Predtechenskii, 1937 Sphingonotus finotianus (Saussure, 1885) Sphingonotus fuerteventurae Husemann, 2008 Sphingonotus morini (Defaut, 2005) Sphingonotus nodulosus Llucià Pomares, 2013 Sphingonotus pachecoi (Bolívar, 1908) Sphingonotus paradoxus Bey-Bienko, 1948 Sphingonotus pictus Werner, 1905 Sphingonotus sublaevis (Bolívar, 1908) Sphingonotus tricinctus (Walker, 1870) podrodzaj: Sphingonotus (Parasphingonotus) Benediktov & Husemann, 2009 Sphingonotus femoralis Uvarov, 1933 Sphingonotus radioserratus Johnsen, 1985 Sphingonotus turkanae Uvarov, 1938 podrodzaj: Sphingonotus (Sphingonotus) Fieber, 1852 Sphingonotus striatus Xu & Zheng, 2007 Sphingonotus caerulans (Linnaeus, 1767) – przewężek błękitny Sphingonotus corsicus Chopard, 1924 Sphingonotus gypsicola Llucià Pomares, 2006 Sphingonotus lluciapomaresi (Defaut, 2005) Sphingonotus lusitanicus Ebner, 1941 Sphingonotus rubescens (Walker, 1870) Sphingonotus willemsei Mistshenko, 1937 Sphingonotus africanus (Johnsen, 1985) Sphingonotus albipennis Krauss, 1902 Sphingonotus altayensis Zheng & Ren, 1993 Sphingonotus amplofemurus Huang, 1982 Sphingonotus arenarius (Lucas, 1849) Sphingonotus aserbeidshanicus Ramme, 1951 Sphingonotus asperus (Brullé, 1840) Sphingonotus atlanticus (Popov, 1984) Sphingonotus atropurpureus Uvarov, 1930 Sphingonotus balteatus (Serville, 1838) Sphingonotus barrizensis Descamps, 1967 Sphingonotus basutensis (Dirsh, 1956) Sphingonotus beybienkoi Mistshenko, 1937 Sphingonotus brackensis Usmani, 2008 Sphingonotus burqinensis Zheng & Yang, 2006 Sphingonotus caerulistriatus Zheng & Ren, 2007 Sphingonotus candidus Costa, 1885 Sphingonotus capensis Saussure, 1884 Sphingonotus carinatus Zheng, Li & Ding, 1995 Sphingonotus coerulipes Uvarov, 1922 Sphingonotus collenettei (Uvarov, 1930) Sphingonotus crivellarii Jannone, 1936 Sphingonotus diadematus Vosseler, 1902 Sphingonotus ebneri Mistshenko, 1937 Sphingonotus elegans Mistshenko, 1937 Sphingonotus erlixensis Zheng, Yang, Zhang & Wang, 2007 Sphingonotus erythropterus Sjöstedt, 1920 Sphingonotus eurasius Mistshenko, 1937 Sphingonotus fuscoirroratus (Stål, 1861) Sphingonotus fuscus Predtechenskii, 1937 Sphingonotus ganglbaueri Krauss, 1907 Sphingonotus glabimarginis Zheng, Yang, Zhang & Wang, 2007 Sphingonotus gobicus Chogsomzhav, 1975 Sphingonotus guanchus (Johnsen, 1985) Sphingonotus haitensis (Saussure, 1861) Sphingonotus haitiensis (Saussure, 1861) Sphingonotus halocnemi Uvarov, 1925 Sphingonotus halophilus Bey-Bienko, 1929 Sphingonotus hierichonicus Uvarov, 1923 Sphingonotus hoboksarensis Zheng & Ren, 1993 Sphingonotus huangi Otte, 1995 Sphingonotus hyalopterus Zheng & Cao, 1989 Sphingonotus imitans Brunner von Wattenwyl, 1882 Sphingonotus insularis (Popov, 1957) Sphingonotus isfaghanicus Predtechenskii, 1937 Sphingonotus kashmirensis Uvarov, 1925 Sphingonotus kirgisicus Mistshenko, 1937 Sphingonotus kueideensis Yin, 1984 Sphingonotus lavandulus Popov, 1980 Sphingonotus laxus Uvarov, 1952 Sphingonotus lipicus Zheng & Hang, 1974 Sphingonotus lobulatus Karny, 1910 Sphingonotus longipennis Saussure, 1884 Sphingonotus lucasii Saussure, 1888 Sphingonotus lucidus Mistshenko, 1937 Sphingonotus luteus Krauss, 1893 Sphingonotus maculatus Uvarov, 1925 Sphingonotus maroccanus Uvarov, 1930 Sphingonotus menglaensis Wei & Zheng, 2005 Sphingonotus micronacrolius Zheng & Ren, 1994 Sphingonotus minutus Mistshenko, 1937 Sphingonotus miramae Mistshenko, 1937 Sphingonotus mongolicus Saussure, 1888 Sphingonotus montanus Mistshenko, 1937 Sphingonotus nadigi Uvarov, 1933 Sphingonotus nebulosus (Fischer von Waldheim, 1846) Sphingonotus nigripennis (Serville, 1838) Sphingonotus nigrofemoratus Huang & Chen, 1982 Sphingonotus nigroptera Zheng & Gow, 1981 Sphingonotus niloticus Saussure, 1888 Sphingonotus ningsianus Zheng & Gow, 1981 Sphingonotus obscuratus (Walker, 1870) Sphingonotus octofasciatus (Serville, 1838) Sphingonotus orissaensis Jago & Bhowmik, 1990 Sphingonotus otogensis Zheng & Yang, 1997 Sphingonotus pamiricus Ramme, 1930 Sphingonotus peliepiproct Zheng & Gong, 2003 Sphingonotus personatus (Zanon, 1926) Sphingonotus petilocus Huang, 1982 Sphingonotus picteti (Krauss, 1892) Sphingonotus pictipes Uvarov & Dirsh, 1952 Sphingonotus pilosus Saussure, 1884 Sphingonotus punensis Dirsh, 1969 Sphingonotus qinghaiensis Yin, 1984 Sphingonotus rufipes Predtechenskii, 1937 Sphingonotus rugosus (Bland & Gangwere, 1998) Sphingonotus salinus (Pallas, 1773) Sphingonotus satrapes Saussure, 1884 Sphingonotus savignyi Saussure, 1884 Sphingonotus scabriculus Stål, 1876 Sphingonotus sindhensis Bughio, Wagan & Sultana, 2011 Sphingonotus somalicus (Johnsen, 1985) Sphingonotus striatus Li & Zheng, 1993 Sphingonotus taiwanensis Cao, Shi & Yin, 2016 Sphingonotus takramaensis Zheng, Xi & Lian, 1994 Sphingonotus taolensis Zheng, 1992 Sphingonotus tenuipennis Mistshenko, 1937 Sphingonotus theodori Uvarov, 1923 Sphingonotus tipicus Zheng & Hang, 1974 Sphingonotus toliensis Zheng & Gong, 2003 Sphingonotus tristrial Zheng & Wang, 2006 Sphingonotus tsinlingensis Zheng, Tu & Liang, 1963 Sphingonotus turcicus Uvarov, 1930 Sphingonotus turcmenus Bey-Bienko, 1951 Sphingonotus tuxeni Ramme, 1952 Sphingonotus tzaidamicus Mistshenko, 1937 Sphingonotus uvarovi Chopard, 1924 Sphingonotus vitreus Saussure, 1888 Sphingonotus vosseleri Krauss, 1902 Sphingonotus wulumuqiensis Gong, Zheng & Niu, 2005 Sphingonotus yamalikeshanensis Gong, Zheng & Niu, 2005 Sphingonotus yantaiensis Yin, Xu & Yin, 2012 Sphingonotus yechengensis Zheng, Xi & Lian, 1994 Sphingonotus yenchihensis Zheng & Chiu, 1965 Sphingonotus yunnaneus Uvarov, 1925 Sphingonotus zandaensis Huang, 1981 Sphingonotus zebra Mistshenko, 1937 Sphingonotus zhangi Xu & Zheng, 2007 Sphingonotus zhengi Huo, 1994 Sphingonotus zhongningensis Cao, Shi & Yin, 2016
