Brachystele

Brachystele Schltr. – rodzaj rośliny z rodziny storczykowatych (Orchidaceae Juss.). Obejmuje co najmniej 22 gatunki^[3] występujące naturalnie w Ameryce Środkowej i Południowej^[4].

Rozmieszczenie geograficzne

Przedstawiciele rodzaju rosną naturalnie w północno-zachodniej, południowo-zachodniej oraz południowo-zachodniej części Meksyku, jak i również na wybrzeżu Zatoki Meksykańskiej tego kraju, w Gwatemali, Salwadorze, Hondurasie, Nikaragui, Kostaryki, Trynidadzie i Tobago, Gujany Francuskiej, Surinamu, Gujany, Wenezueli, Kolumbii, Peru, północnej, południowo-wschodniej i południowej części Brazylii, Urugwaju, Paragwaju, Argentynie oraz w środkowym i południowym Chile^[4].

Morfologia

Pokrój

Naziemna, bezłodygowa roślina zielna. Posiada kilka bądź wiele korzeni (rzadko jeden). Są one nagie lub z drobnym owłosieniem^[4].

Liście

Posiada jeden lub kilka liści umieszczonych w luźnej rozecie. Są zwykle nieobecne lub zwiędłe podczas kwitnienia, lecz w niektórych przypadkach, jak na przykład u gatunku B. unilateralis), występują podłużne, eliptyczne, ostro zakończone liście osadzone na krótkim ogonku liściowym. Czasami liście łodygowe lub przysadki w kształcie liści są obecne w dolnej części kwiatostanu^[4].

Kwiaty

Kwiatostany są całe owłosione lub w dolnej części nagie. Przysadki są nagie, całobrzegie. Mogą być zarówno tępo jak i ostro zakończone. Kwiaty ułożone są poziomo. Niektórych gatunków są pachnące. Płatki mają barwę białą, żółtawą bądź zielonkawą, czasami działki kielicha oraz płatki są zielone, a warżka ma barwę od białej do pomarańczowożółtej. Działki kielicha mogą być zarówno całe nagie lub owłosione zewnątrz^[4].

Owoce

Torebki mają kształt odwrotnie jajowaty. Nasiona posiadają elipsoidalny zarodek, zajmujący więcej niż jedną trzecią długości nasiona^[4].

Biologia i ekologia

Rośliny z rodzaju Brachystele mogą rosnąć na terenach otwartych, na suchych bądź bagnistych łąkach, sawannach, kamienistych polach, w kserofitycznych zaroślach, suchych lasach sosnowych lub na polanach w lasach sosnowo-dębowych. Rosną na gliniastym, piaszczystym bądź skalistym podłożu, także na obszarach z okresowo występującymi pożarami. Występują na wysokości do 2300 m n.p.m.^[4]

Systematyka

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)

Jeden z rodzajów plemienia Cranichidinae w obrębie podrodziny storczykowych (Orchideae) z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Storczykowate są kladem bazalnym w rzędzie szparagowców Asparagales w obrębie jednoliściennych^[1][5].

Wykaz gatunków^[3]

• Brachystele arechavaletae (Kraenzl.) Schltr.
• Brachystele bicrinita Szlach.
• Brachystele bracteosa (Lindl.) Schltr.
• Brachystele burkartii M.N.Correa
• Brachystele camporum (Lindl.) Schltr.
• Brachystele chlorops (Rchb.f.) Schltr.
• Brachystele cyclochila (Kraenzl.) Schltr.
• Brachystele delicatula (Kraenzl.) Schltr.
• Brachystele dilatata (Lindl.) Schltr.
• Brachystele guayanensis (Lindl.) Schltr.
• Brachystele icmadophila Schltr. ex Pabst

• Brachystele luzmariana Szlach. & R.González
• Brachystele maasii Szlach.
• Brachystele oxyanthos Szlach.
• Brachystele pappulosa Szlach.
• Brachystele pedicellata (Cogn.) Garay
• Brachystele scabrilingua Szlach.
• Brachystele subfiliformis (Cogn.) Schltr.
• Brachystele tamayoana Szlach., Rutk. & Mytnik
• Brachystele unilateralis (Poir.) Schltr.
• Brachystele waldemarii Szlach.
• Brachystele widgrenii (Rchb.f.) Schltr.

Zastosowanie

Gatunek B. unilateralis był używany przez Indian z niektórych obszarach w Chile jako środek moczopędny i podano nazwę lokalną nuil^[4].

Przypisy