Leea

Nałużyn^[4] (Leea) – rodzaj roślin z rodziny winoroślowatych (Vitaceae), czasem wyodrębniany w monotypową rodzinę nałużynowate Leeaceae Dumortier. Obejmuje 34 gatunki występujące głównie w Azji południowo-wschodniej sięgając do Australii, dwa gatunki rosną w tropikalnej Afryce i na Madagaskarze^[3].

Morfologia

Pokrój

Krzewy lub małe drzewa, rzadko okazałe byliny. Pędy nie posiadają wąsów czepnych jak inne winoroślowate, za to bywają pokryte rzędami kolców^[3].

Liście

Pojedyncze, trójlistkowe lub pierzasto złożone. Przylistki okazałe. Brzeg blaszki liściowej jest piłkowany lub ząbkowany, z gruczołkami na końcach ząbków. Wielokomórkowe gruczoły znajdują się zwykle także na dolnej stronie liści^[3].

Kwiaty

Obupłciowe, 5-krotne (rzadko 4-krotne) zebrane są we wzniesione lub zwisające kwiatostany. Kielich dzwonkowaty z trójkątnymi szczytami działek zakończonymi gruczołkami. Pręcików 5 lub 4, słupek górny, złożony z 2-3 owocolistków (rzadko 5), częściowo pogrążony w dysku kwiatowym. Szyjka słupka wydłużona, zakończona jest dyskowatym lub główkowatym znamieniem^[3].

Owoc

Jagoda, rzadko owoc suchy, zwykle zaokrąglony, purpurowy, pomarańczowy lub czarny^[3].

Systematyka

Jedyny rodzaj z podrodziny Leeoideae Burmeister (w niektórych ujęciach wyodrębnianej jako nałużynowate Leeaceae Dumortier^[3]) z rodziny winoroślowatych (Vitaceae). Rodzaj stanowi grupę siostrzaną dla pozostałych winoroślowatych^[1].

Gatunki (wybór nazw akceptowanych według The Plant List)^[5]

• Leea aculeata Blume ex Spreng.
• Leea aequata L.
• Leea amabilis Veitch ex Mast.
• Leea angulata Korth. ex Miq.
• Leea asiatica (L.) Ridsdale
• Leea compactiflora Kurz
• Leea congesta Elmer
• Leea curtisii King
• Leea glabra C.L. Li
• Leea guineense G.Don
• Leea indica (Burm. f.) Merr.
• Leea macrophylla Roxb. ex Hornem.
• Leea magnifolia Merr.
• Leea philippinensis Merr.
• Leea quadrifida Merr.
• Leea rubra Blume ex Spreng.
• Leea setuligera C.B. Clarke
• Leea simplicifolia Zoll. & Moritzi
• Leea spinea Desc.
• Leea tetramera Burtt
• Leea thorelii Gagnep.
• Leea unifoliata Merr.
• Leea zippeliana Miq.

Przypisy