dcsimg

Gazania ( polonèis )

fornì da wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
 src=
Kwitnąca pustynia Namaqualand w Afryce Południowej
 src=
Gazania, odmiana ozdobna
 src=
Gazania, odmiana ozdobna
 src=
Gazania, odmiana ozdobna
 src=
Gazania krebsiana
 src=
Gazania, odmiana ozdobna

Gazania (Gazania Gaertn.) – rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych. Należy do niego kilkanaście gatunków roślin pochodzących z Afryki Południowej i tropikalnych obszarów Afryki[2]. Gatunkiem typowym jest Gazania rigens L.[3]. Nazwa rodzaju nadana została dla upamiętnienia średniowiecznego uczonego Teodora z Gazy[2].

Morfologia

Rośliny jednoroczne i byliny. Liście długie i wąskie, całobrzegie do głęboko klapowanych. U wielu gatunków na górnej stronie są ciemnozielone, na spodniej białosrebrzyste i pokryte kutnerem, u niektórych są obustronnie owłosione. Kwiaty zebrane w koszyczki wyrastające na krótkich szypułach. Mają różne kolory: kremowy, żółty, złoty, różowy, czerwony i wszystkie pośrednie odcienie tych kolorów. W koszyczku na zewnątrz znajdują się kwiaty języczkowe, wewnątrz kwiaty rurkowate. Zazwyczaj kwiaty języczkowe mają na płatkach kontrastujące, barwne paski lub plamy u nasady. Kwitną długo; od wiosny przez całe lato. Ich kwiaty zamykają się przy złej pogodzie.

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system system APG III z 2009)

Angiosperm Phylogeny Website adoptuje podział na podrodziny astrowatych (Asteraceae) opracowany przez Panero i Funk w 2002[4], z późniejszymi uzupełnieniami[5]. Zgodnie z tym ujęciem rodzaj Gazania należy do podplemienie Gorteriinae, plemienia Arctotideae, podrodziny Cichorioideae (Juss.) Chev. W systemie APG III astrowate są jedną z kilkunastu rodzin rzędu astrowców (Asterales), wchodzącego w skład kladu astrowych w obrębie dwuliściennych właściwych[1].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa astrowe (Asteridae Takht.), nadrząd astropodobne (Asteranae Takht.), rząd astrowce (Asterales Lindl), rodzina astrowate (Asteraceae Dumort.), rodzaj Gazania Gaertn.)[6].

Gatunki (wybór)

Zastosowanie

Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne, zazwyczaj jednak uprawia się bardziej ozdobne mieszańce różnych gatunków i kultywary[2]. W krajach o ciepłym klimacie są uprawiane w ogrodach jako rośliny rabatowe, w ogrodach skalnych, czasami w pojemnikach na tarasach i werandach. W Polsce ze względu na klimat są uprawiane tylko jako rośliny jednoroczne, zazwyczaj z sadzonek wyprodukowanych przez specjalistów.

Wybrane kultywary

  • 'Chansonette' – odmiana niska (wysokość do 20 cm)
  • 'Dorothy' – o kwiatach ciemnożółtych
  • 'Double Orange' – koszyczki duże, pomarańczowe, wyrastają na krótkich szypułkach tuż nad liśćmi
  • 'Flore Pleno' – koszyczki jaskrawożółte, podwójne
  • 'Gwens` Pink' – koszyczki łososioworóżowe o żółtym środku i kwiatach brzeżnych z ciemnobrązowymi plamami

Uprawa

Wymagają stanowiska w pełnym słońcu, przepuszczalnego (piaszczystego) podłoża. Ziemia nie powinna być podmokła, jednak w czasie dłuższych upałów wskazane jest ściółkowanie i podlewanie. Rozmnaża się je przez odkład, sadzonki, lub z nasion wysiewanych pod koniec zimy.

Przypisy

  1. a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-04-15].
  2. a b c Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.
  3. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-03-10].
  4. Panero J.L., Funk V.A.. Toward a phylogenetic subfamilial classification for the Compositae (Asteraceae). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 115 (4), s. 909–922, 2002. Biological Society of Washington.
  5. B. Baldwin, J.M. Bonifacino, T. Eriksson, V. A. Funk, C.A. Mannheimer, B. Nordenstam, N. Roque, I. Ventosa: Compositeae classification (ang.). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2010-05-24].
  6. Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Gazania (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-21].
licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visité la sorgiss
sit compagn
wikipedia POL

Gazania: Brief Summary ( polonèis )

fornì da wikipedia POL
 src= Kwitnąca pustynia Namaqualand w Afryce Południowej  src= Gazania, odmiana ozdobna  src= Gazania, odmiana ozdobna  src= Gazania, odmiana ozdobna  src= Gazania krebsiana  src= Gazania, odmiana ozdobna

Gazania (Gazania Gaertn.) – rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych. Należy do niego kilkanaście gatunków roślin pochodzących z Afryki Południowej i tropikalnych obszarów Afryki. Gatunkiem typowym jest Gazania rigens L.. Nazwa rodzaju nadana została dla upamiętnienia średniowiecznego uczonego Teodora z Gazy.

licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visité la sorgiss
sit compagn
wikipedia POL